Overzicht

Gastauteur

2.321 Artikelen
3 Waanlinks
25 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Foto: peter hessels (cc)

Wonen en de Amsterdamse gemeenteraadsverkiezingen 2022

, door

Wat betreft Wonen valt er bij de gemeenteraadsverkiezingen in Amsterdam zeker wat te kiezen, ontdekten Harry Bleeker, René Hesse en Jan Kok.  Aan de hand van verkiezingsprogramma’s, de Amsterdamse Stemwijzer en het Kieskompas voor Amsterdam hebben zij voor de tien partijen die in de peilingen het hoogst scoorden op een rijtje gezet wat de de Amsterdamse kiezer van hen mag verwachten. Conclusie: Het verschil tussen links en rechts is groot als het om wonen gaat. Hierbij hun voornaamste bevindingen op een viertal thema’: (1) Nieuwbouw, sloop en verbouw, (2) Huursector, (3) Koopsector en (4) Verdelen van de schaarste.

Nieuwbouw, sloop en verbouw

De verschillende politieke partijen bieden flink tegen elkaar op wat betreft de nieuwbouwaantallen de komende vier jaar. Hoe rechtser, hoe meer: D66 9.000, VVD 10.000, JA21 zelfs meer dan 12.000.

Een heet hangijzer bij nieuwbouw is altijd de voorgestelde verhouding tussen de drie woningsegmenten (1) sociale huur, (2) middenvrijesectorhuur/middenkoop en (3) durevrijesectorhuur/dure koop.

Niet voor niets heeft de Amsterdamse StemWijzer naar aanleiding hiervan twee stellingen geformuleerd.

De eerste stelling gaat in op het goedkopere segment: ‘Van de nieuw te bouwen woningen moet minimaal 45% een sociale huurwoning zijn.’ De partijen scoren daarop als volgt, zie onderstaande tabel.

Foto: Allen Forrest (cc)

Donetsk en Loegansk gemobiliseerd

, door

ANALYSE - Rusland voert de spanning op in Oost-Oekraïene. Ardy Beld bericht over de gebeurtenissen in de Volksrepublieken Donetsk en Loegansk sinds eind vorige week. Het begon allemaal vrijdag toen de bevolking werd opgeschrikt door apocalyptisch nieuws. Ten eerste werd met veel bombarie gemeld dat de auto van de bevelhebber van de volksmilities in de regeringswijk van Donetsk zou zijn opgeblazen. Reddingsdiensten rukten uit, waarna bleek dat het voertuig onbemand was. Kort daarop deelde Denis Poesjilin, leider van de republiek, mee dat de situatie rond de oorlog, die ondertussen al weer bijna acht jaar duurt, op een hoogtepunt zou zijn aangekomen.

Poesjilin kondigde de evacuatie van vrouwen, kinderen en ouden van dagen aan. In het naburige Rostov in Rusland zou opvang klaar staan. De geëvacueerde burgers zouden met al het nodige worden verzorgd en terug mogen keren, zodra de situatie weer onder controle zou zijn. Ook riep hij een algehele mobilisatie uit. De officiële perskanalen deelden bovendien mee dat scholen werden gesloten en openbaar vervoer stilgelegd. Er volgde een rush op banken en levensmiddelen. Het eveneens niet-erkende buurland Loegansk volgde hetzelfde scenario.

Van de straat naar het front 

De 48-jarige Andrej Romanov, concertorganisator en ondernemer uit Chartsyzk vertelt over de situatie ter plaatse: “Voor mijn gevoel is de evacuatie alleen maar georganiseerd om pakkende beelden te schieten voor de media. Volgens de officiële cijfers zijn er gisteren 6.500 mensen vertrokken, terwijl er 700 000 stonden gepland. Op die manier zijn ze zelfs met 20.000 per dag nog minstens een maand aan het evacueren. Gevechten zijn er voortdurend. Intensiever dan normaal, maar het is in ieder geval niets nieuws voor ons. Wat ze vooral hebben veroorzaakt is een algehele gekte. De mobilisatie is aangekondigd. Mannen van 18 tot 55 laten ze niet vertrekken naar Rusland. Er zijn al enkele gevallen bekend van mannen die direct van de straat werden geplukt en het leger ingestuurd. Wat dat voor leger wordt als de mensen gedwongen worden, laat zich raden. Het is een compleet gekkenhuis.”

Foto: Flickr ianus raadzaal Gemeenteraad Werkendam CC BY-NC-SA 2.0.

Lokale partijen: de grootste politieke familie. Ook weer in 2022?

, door

ANALYSE - Ze zijn nu al de grootste politieke familie in de Nederlandse gemeenteraden: lokale partijen. Waarom stemmers kiezers op deze partijen en niet op landelijke partijen? En wat betekent dat voor de kansen voor lokale partijen in 2022? Een gastbijdrage van Simon Otjes, eerder verschenen bij Stuk Rood Vlees.

Lokale partijen

Lokale partijen zijn lijsten die deelnemen aan gemeenteraadsverkiezingen in één gemeente maar niet in andere gemeenten. Bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen stemden 29% van de kiezers op deze partijen. Ze haalden gezamenlijk 2.612 zetels. Ze zijn hiermee twee keer zo groot als de grootste landelijke partij. De VVD die 13,5% van de stemmen haalde en 1.131 zetels. Lokale partijen zijn in de laatste 40 jaar sterk gegroeid (zie figuur 1).
lokale partijen

Figuur 1: Percentage lokale partijen bij gemeenteraadsverkiezingen 1986-2018

Lokalisme

We kunnen twee typen motivaties voor lokale partijen identificeren: pull-factoren en push-factoren.

Veel lokale partijen presenteren zich als een lokalistische partij. Dat betekent dat zij los van een landelijke ideologie de specifieke noden van de lokale gemeenschap vertegenwoordigt. Ze verzetten zich bijvoorbeeld tegen gemeentelijke herindelingen die het specifieke karakter van een gemeente ondermijnen. We zouden daarom verwachten dat mensen die zich sterker met hun gemeente associëren, vaker op een lokale partij stemmen. Lokalisme kan zich ook uiten in de wil om gemeenten meer autonomie te geven van landelijke politiek.

Foto: Partij van de Arbeid (cc)

Simpel links

, door

OPINIE - Ruim 55 jaar geleden werd binnen de PvdA met veel poeha Nieuw Links opgericht, om te protesteren tegen de gevestigde opstelling van Willem Drees c.s. Vrijwel alle oprichters en aanhangers van deze vernieuwingsbeweging hebben het daarna ver geschopt in hun politieke en bestuurlijke carrière. De meeste arbeiders – de traditionele PvdA-aanhang – voelen zich echter steeds minder thuis in hun partij en zoeken hun heil eerder bij PVV en zelfs VVD. PvdA en andere linkse partijen moeten het sindsdien vooral hebben van hogeropgeleiden – zolang ze niet al teveel verdienen. Zelfs na de Financiële Crisis zit Links opnieuw flink in het slop. Gastauteur S. de Beter ziet zeven pijlers voor een hernieuwde linkse politiek.

De oplossing is zeker niet een Nieuw Links 2.0, met z’n mannetjesmakerij. Ook niet de weg terug, naar een exclusieve focus op de aloude tegenstelling tussen Kapitaal en Arbeid – zoals SP vaak suggereert. Denk eerder aan  misschien wel het belangrijkste basisstreven van het socialisme: iedereen – niet alleen die ene schoenlapper die miljonair wordt – die als een dubbeltje wordt geboren moet ook een kwartje kunnen worden. Sommige mensen hebben pech, anderen hebben geluk (vermogende of gestudeerde ouders, omringd door een invloedrijk netwerk, enzovoorts). Socialistische politiek moet ieder individu reële mogelijkheden bieden om de eigen capaciteiten en ambities maximaal te ontplooien, zonder anderen daarmee schade toe te brengen en binnen een acceptabel niveau van ongelijkheid.

Closing Time | Tarakany!

, door

Vandaag publiceerden we een interview van Ardy Beld met Dmitri Spirin, zanger van de Russische punkband Tarakany! (Kakkerlakken). Van een deel van hun publiek mag hun muziek wel wat minder over politiek gaan. Binnen de band is daar ook wel discussie over. “Maar de echte discussies binnen de band beginnen pas zodra het over videoclips gaat. Hier is de boodschap natuurlijk visueler en duidelijker. Als we het nummer ‘Moj Golos’ (Mijn Stem) nemen en vooral de video ervan, dan is met een band als de onze alles duidelijk. Toen we deze video maakten, hebben we er inderdaad ruzie over gemaakt. We zijn het niet altijd eens hoe we moeten reageren op de politieke situatie in ons land. Maar tot nu toe, is dit de manier waarop we dat doen.”

Foto: archief Dmitri Spirin, met toestemming. copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Een punkband vecht voor de vrijheid van Rusland

, door

INTERVIEW - Dmitri Spirin is zanger van de Russische punkband Tarakany! (Kakkerlakken). De band, die in 1991 werd opgericht, heeft 21 studio-albums en verscheidene live-, mini- en compilatie-cd’s uitgebracht. De Moskovieten hebben gespeeld met punklegendes als Marky Ramone, The Misfits en Rodrigo ‘Rod’ González van Die Ärzte. Ze zijn ook graag geziene gasten op festivals over de hele wereld, met uitzondering van Wit-Rusland, waar hun concerten in 2011 werden verboden wegens steun aan de politieke gevangenen aldaar.

In 2021 nam de band deel aan de muziekmarathon “agenten van de zomer” als protest tegen de wet op “buitenlandse agenten” en ter ondersteuning van de persvrijheid. Op het onafhankelijke en uiteraard als ‚buitenlandse agent‘ geclassificeerde nieuwsplatform meduza.io, deelde de 46-jarige Spirin mee:

“Tarakany! is altijd opgekomen voor degenen die worden vernederd, voor degenen die onder de wals van de zielloze machine terechtkomen, voor degenen die vechten voor vrijheid. Voor de vrijheid om te spreken en te denken wat je wilt. Daarom hebben we besloten om onze nieuwe release Naked Kings exclusief te presenteren als onderdeel van meduza’s muziekmarathon.”

Ardy Beld had een interview met Dmitri Spirin. Hij begon met een vraag van Spirins landgenoot Andrej Borovikov die vorig jaar veroordeeld werd tot twee-en-een-half jaar strafkamp vanwege het posten van een video van de band Rammstein.*

Foto: Renaud Camus (cc)

‘Geen spoor van beschaving’

, door

RECENSIE - Het dagboek van Kolonel Willem de Veer, die in 1913 op een internationale vredesmissie Albanië bezocht, geeft niet alleen een beeld van de politieke situatie op de Balkan aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog maar ook van de culturele kloof tussen Nederland en Albanië. Een boekbespreking van gastauteur Raymond Detrez (op de foto de Brug van de Vezier bij Kukës in Noord-Oost Albanië).

Albanië wordt over enkele jaren ongetwijfeld de zoveelste volwaardige lidstaat van de Europese Unie, maar toen het land in 1912 als onafhankelijke staat onstond leken zijn overlevingskansen niet bijster groot. Griekenland, Servië, Montenegro en Bulgarije hadden eerder een militair bondgenootschap gesloten om de Osmanen definitief van de Balkan te verdrijven en meteen ook in grote lijnen afgesproken hoe ze het veroverde gebied onder elkaar zouden verdelen. Daarbij claimden Servië en Montenegro het noorden van Albanië (met Kosovo); Griekenland wilde het zuiden. Mochten ze hun zin krijgen, dan waren de Albanezen als volk tot verdwijnen gedoemd. Om dat te voorkomen riepen Ismail Qemali en enkele andere Albanese leiders op 28 november 1912, kort na het uitbreken van de Eerste Balkanoorlog, in Vlorë de onafhankelijkheid uit. Gelukkig bleken de Grote Mogendheden van die tijd in mei 1913 bereid om met het Verdrag van London die onafhankelijkheid te erkennen. De Albanezen hadden het Osmaanse Rijk decennia lang beschouwd als de beste bescherming tegen de expansiedrift van hun buren (al hadden ze wel geijverd voor meer autonomie binnen dat rijk), maar toen de Osmanen van de Balkan werden verdreven, was onafhankelijkheid de enige overlevingskans.

Foto: Smythe Richbourg (cc)

Rutte IV graait in gemeentekas

, door

ANALYSE - Een gastbijdrage van David Rietveld.

Het gemeentefonds is voor gemeenten de belangrijkste bron van inkomsten, onder andere omdat gemeenten zelf nauwelijks belasting mogen heffen. En de startnota is de financiële vertaling van het regeerakkoord. Daar zitten namelijk toch wel wat opvallende dingen in, zeker als het over het gemeentefonds gaat.

Startnota kabinet Rutte IV tabel 19 gemeentefonds

Allereerst valt de reeks voor het gemeentefonds zelf op. Die loopt niet op, maar af. In 2026 krijgen de gemeenten veel minder dan nu. Dat is gek, want de afgelopen jaren hebben we vooral gehoord over financiële problemen bij gemeenten. Medio vorig jaar stuurde Minister Ollongren nog het rapport ‘Gemeenten in de knel’ naar de Kamer. Conclusie uit dat rapport was dat gemeenten investeringen uitstellen en voorzieningen sluiten door tekorten. Dit leidt volgens het rapport ’tot een sluipende uitholling van het gemeentelijke voorzieningenniveau’.

Belangrijke boosdoeners voor het feit dat gemeenten in de knel zitten zijn de opschalingskorting en de tekorten jeugdzorg, maar eerst iets over het ‘accres’. Dit zegt de startnota erover:

De jaarlijkse indexatie van het Gemeentefonds, Provinciefonds en Btw-compensatiefonds heet het accres. Dit accres is bij het coalitieakkoord tot en met 2025 grotendeels berekend op basis van de bestaande afspraken. Dit wil zeggen dat de stijging van de rijksuitgaven ook leidt tot een hogere algemene uitkering aan gemeenten en provincies. Voor 2026 en verder is het accres niet berekend, maar vastgezet op een plus van 1 miljard euro ten opzichte van de stand bij miljoenennota 2022.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Gedoe in de coalitie hoeft geen probleem te zijn

, door

ANALYSE - De coalitiepartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie hebben gedurende Rutte III meermaals en over diverse onderwerpen in de clinch gelegen. Menig keer werd dan gesproken over een potentiële kabinetscrisis. Terwijl deze incidenten juist ook bij kunnen dragen aan behoud van het electoraat van deze partijen, een analyse van bestuurskundige Aron van Balveren.

Na maanden van onderhandelen presenteerden VVD, D66, CDA en ChristenUnie op 15 december het nieuwe regeerakkoord: ‘omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst’. Sceptici stelden nog tijdens de formatie dat de kans groot is dat de regeringsperiode van kabinet Rutte IV niet zo lang gaat duren. Want zijn de tegenstellingen tussen de politieke partijen niet enorm groot, en scheerde het kabinet Rutte III niet al een aantal keer langs de rand van de afgrond voordat het uiteindelijk ten val kwam?

Discussie, onenigheid en perikelen rondom (het oplossen van) het stikstofprobleem, het kinderpardon en het klimaatakkoord. Een drietal voorbeelden van onderwerpen waarbij sprake was van een botsing tussen de coalitiepartijen in Rutte III. Deze voorbeelden zijn in de afgelopen jaren breed uitgemeten in de media. Gesuggereerd werd dat deze gebeurtenissen zo maar eens zouden kunnen leiden tot een kabinetscrisis. De termen ‘bijna-crisis’ en ‘de rand van de afgrond’ vielen. De vraag is of deze botsingen daadwerkelijk de potentie hadden om een val van het kabinet te kunnen veroorzaken, of dat dit juist onderdeel is van een gezamenlijke politieke strategie om electoraal te kunnen overleven als regeringspartijen?

Foto: Ministerie van Buitenlandse Zaken (cc)

Wie was het meest succesvol aan de onderhandelingstafel?

, door

ANALYSE - door Simon Otjes (eerder verschenen bij Stuk Rood Vlees)

Het regeerakkoord ligt er. Na een formatie van negen maanden zijn VVD, D66, CDA en ChristenUnie eruit. We hebben het eindresultaat van de onderhandelingen. Een cruciale vraag voor politicologen is wie daar de meeste invloed op heeft kunnen uitoefenen. Journalisten stellen al de vraag: heeft de VVD niet te veel weggegeven? Volgens de Telegraaf ademt het akkoord D66. Kunnen we een beeld krijgen van welke partij aan het langste eind getrokken heeft? En kunnen we een beeld krijgen van onder welke voorwaarden een partij succes boekt?

Het meten van onderhandelingssucces

Papier is geduldig. Vage formuleringen kunnen veel conflicten afdekken. Ook dit akkoord blinkt daarin uit: “We bezinnen ons op de positie van het lokale bestuur en de positie van de burgemeester daarbinnen om het toekomstbestendig te maken.” Tussen de partijen die de burgemeester in huidige vorm willen behouden en de partijen die een directer democratisch mandaat willen, is hier een wazig compromis gesloten. Bovendien worden sommige beslissingen uitgesteld in verband met de nieuwe bestuurscultuur.

De financiële paragraaf van het regeerakkoord is een stuk preciezer. De coalitiepartijen committeren zich aan bepaalde bedragen. Bovendien: partijen hebben ook bij de doorrekening hun programma in eenzelfde mal aangeboden. Die twee, de programma’s en het regeerakkoord, zijn zo direct te vergelijken. Deze financiële paragraaf bevat het overgrote deel van het akkoord: klimaat, economie, zorg, onderwijs veel van deze voornemens hebben financiële implicaties, maar zelfs de rol van de Tweede Kamer staat in de budgettaire bijlage.

Foto: CorporatieNL (cc)

Scheefwonen of scheefhuren, er is geen verschil

, door

COLUMN - We hadden de afbraak van de (sociale)woningmarkt wel aan kunnen zien komen. Want afbraak is het. Alleen huizenbezitters zijn volwaardige burgers in de ogen van de VVD en zij krijgen zeer lucratieve aftrekvoordelen. Het is zelfs nog schever, hoe rijker je bent hoe meer voordeel je geniet. Het nu zichtbare gevolg daarvan is een standenmaatschappij die de democratie aantast, meent Harry Bleeker.

Scheefhuren

De poging van de VVD om de sociale aspecten in de woningmarkt te framen met termen als “scheefhuurder” is niet alleen zorgelijk en betreurenswaardig, maar soms ook ronduit lachwekkend. Laat ik een poging wagen dit aan te tonen.

Scheefhuurders dat zijn vreselijke mensen die in een sociale huurwoning wonen terwijl ze best veel meer huur zouden kunnen betalen. Dit wordt met droge ogen gezegd, terwijl het in de huidige woningmarkt voor starters op de koopmarkt, maar ook voor huurders, onmogelijk is om een betaalbaar huis te vinden.

Er is een inkomensgrens waarboven je niet in aanmerking komt voor sociale huur of huurtoeslag. Ik bespreek hier de term scheefwonen en heb het niet over de huursubsidie. Wat het spiegelbeeld is en waarover nog geen onenigheid bestaat.

Soms ga je, tijdelijk of niet, meer verdienen dan die inkomensgrens en dan huur je volgens de VVD dus scheef (te weinig huur=positief scheef wonen).  Waarom een inkomensgrens? Omdat je geacht wordt een bepaald gedeelte van je inkomen aan huur te moeten besteden. Je doet de starters op de woningmarkt te kort door te blijven zitten in een voor jou te goedkope huurwoning. Is dat zo? Doe je starters niet veel meer te kort door de woningmarkt over te laten aan diegenen die, gefaciliteerd door Stef Blok, bakken geld hebben om te investeren en huurders slechts zien als de ultieme suffe melkkoeien. Op zijn minst merkwaardig in dit verband vind ik het volgende.

Foto: kosta korçari (cc)

Honderd jaar geleden aan het front op de Balkan

, door

RECENSIE - Over de Balkan is in het Nederlands niet zo heel veel geschreven. Nederland heeft eeuwenlang nauwe betrekkingen onderhouden met het Osmaanse Rijk, maar de Balkan – als er al niet omheen werd gevaren – was niet meer dan wat zich onderweg naar Constantinopel of Smyrna bevond. Er was in het verleden weinig belangstelling voor dit gebied. Er bestaat dan ook nauwelijks iets wat voor de geschiedschrijving over de Balkan als bron bruikbaar zou kunnen zijn. Een uitzondering vormen de reportages die A. Den Doolaard in diverse Nederlandse kranten schreef over de “Macedonische vrijheidsstrijd” en de verslagen in boekvorm van majoor Lodewijk Thomson en kolonel Willem de Veer over de Nederlandse vredesmissie in Albanië in 1913-1914. In dit rijtje past ook Met Bulgaren en Montenegrijnen van Jan Fabius, dat onlangs werd heruitgegeven door Skanderbeg Books en hier wordt besproken door gastauteur Raymond Detrez.

Oorlogscorrespondent

Jan Fabius trok bijna honderd jaar geleden in de Eerste Balkanoorlog niet als militair naar de Balkan, maar als oorlogscorrespondent. Met Bulgaren en Montenegrijnen bevat brieven die Fabius naar Nederland stuurde van het Bulgaarse front bij Adrianopel (Edirne) en het Montenegrijnse front bij Skoetari (Shkodër in Noord-Albanië). In beide gevallen verliet Fabius het front vόόr het moment suprême waarop hij had zitten wachten: de inname zelf van de belegerde steden. Overigens moesten zowel Bulgaren als Montenegrijnen, nadat ze zich ten koste van ontelbare mensenlevens van respectievelijk Adrianopel en Skoetari hadden meester gemaakt, die steden naderhand in de uitvoering van de internationale vredesakkoorden weer afstaan, in het eerste geval aan de Turken, in het tweede aan de Albanezen.

Vorige Volgende