de Vliegende Hollander

Beste lezers,

Het is ons deze week niet gelukt een volwaardige aflevering van De Koers van de Wereld samen te stellen. Gebrek aan tijd en geld in een sterk globaliserend leven verhindert de Vliegende Hollander om met betrouwbare regelmaat deze rubriek te vullen. In de huidige vorm kost het het tweekoppige team van de Vliegende Hollander ieder één avond per week, terwijl er in die tijd ook geflexwerkt moet worden en ook vrouw en kinderen (terecht) hun aandacht opeisen. Wij gaan ons derhalve beraden op een vorm die met minder tijd en energie toch een meerwaarde kan leveren. Bedankt voor uw begrip.

De Vliegende Hollander.

We gaan het deze week eens anders doen dan u inmiddels van ons gewend bent. Sargasso is voor deze Koers van de Wereld voor het eerst een samenwerking aangegaan met VPRO Tegenlicht. Aanstaande zondag neemt Tegenlicht de gevolgen van de voortschrijdende globalisering voor de Nederlandse werknemers onder de loep. In de documentaire ‘De Flexmens’ laat Tegenlicht zien hoe een politicus de tekenen des tijds vertaalt, er een vakbondleidster nieuwe stijl opstaat, hoe een outsource ondernemer arbeidskrachten over de hele wereld inzet en hoe Nederlandse it-ers hier zo hun twijfels bij hebben. Inspiratiebron voor deze aflevering is het boek ‘De Aarde is Plat’ (november 2005) van Thomas Friedman. In dit boek deelt Friedman de wereldbevolking in twee groepen in: de touchables en de untouchables. De groep die geraakt gaat worden door de globalisering (de touchables) en de concurrentie op de arbeidsmarkt moet aangaan met miljoenen mensen van andere continenten wordt steeds groter, aldus Friedman. Alleen de zeer gespecialiseerde werknemers vallen buiten de invloedsfeer van de globalisering, zij zijn de untouchables.

Sargasso’s Vliegende Hollander geeft u een exclusieve sneak preview van de documentaire van aankomende zondag door o.a. de hoofdpersonen die alle vier hun eigen koers varen in een globaliserende wereld te categoriseren volgens het inmiddels bekende kwadranten-systeem. Op de y-as staan Mondialisering vs. Regionalisering op de x-as staan Efficiëntie vs. Solidariteit. In samenspraak met de Tegenlicht redactie hebben we besloten dat deze as ook gelezen kan worden als Privaat vs. Publiek.

In de deze wekelijkse rubriek wordt het nieuws van een aantal van koersbepalende instituten in de wereld uitgelicht en beoordeeld. Voor uitleg van het nu al omstreden windroos-systeem moet u hier zijn. De Koers van de Wereld verschijnt iedere donderdag.

Wereldbank – Turkije krijgt via het Gas Sector Project een lening van 325 miljoen dollar om ondergrondse opslagcapaciteit voor aardgas te gaan aanleggen. Vooralsnog is deze opslagcapaciteit in Turkije afwezig en Rusland heeft vorige week de wereld laten zien dat het verstandig is om als land je eigen noodvoorraadje paraat te hebben. The underground storage facility will be built in an underground salt formation south of the Tuz Golu (or Salt Lake). In Western Europe, countries typically store enough gas to meet 20 to 30 percent of their gas requirements. Turkey’s goal is to meet a more modest 10 percent of its requirements. Although this project will fall below this target, “it gets the ball rolling,” said Lamech Worldbank Sector Leader (worldbank.org). De Vliegende Hollander twijfelt over de richting van de koers. Men kan skeptisch zijn over het feit dat de financiering van de Wereldbank ook een vliegwiel is voor het internationale bedrijfsleven. Maar sec bekeken ziet de Vliegende Hollander toch een instituut dat in dit geval een volk een betere energievoorzieningszekerheid geeft daarom: “Mondiale Solidariteit”.

In de deze wekelijkse rubriek wordt het nieuws van een aantal van koersbepalende instituten in de wereld uitgelicht en beoordeeld. Voor uitleg van het nu al omstreden windroos-systeem moet u hier zijn. De Koers van de Wereld verschijnt iedere donderdag.

Moskou – Europa werd opgeschrikt door de Russen die genadeloos de gaskraan dichtdraaide. Russia took Europe to the brink of a winter energy crisis yesterday when it carried out a Cold War-style threat and halted gas deliveries to Ukraine, the main conduit for exports to the West (DailyTelegraph). Inmiddels is er een deal gesloten tussen Rusland en Oekraïne, de vraag is nu wat het uiteindelijke effect is van deze bruuske actie van Moskou ? By turning down the taps on its pipelines, causing temporary shortfalls in supplies to its other European customers, Russia has seriously undermined its reputation as a reliable supplier and angered some of its biggest trading partners—including Germany, its biggest. This is not a great way to do business. (The Economist). Rusland heeft getoond dat het grove acties niet schuwt, tegelijkertijd trekken ze -economisch gezien- wellicht toch aan het kortste eind, nu Oekraïne meer gas uit Turkmenistan gaat importeren ? En een gefrustreerde grootmacht kan gevaarlijk zijn. Je zou het puur zakelijk kunnen noemen dat het staatsbedrijf Gazprom ook van Oekraïne de marktprijs vraagt. Maar het feit dat bijvoorbeeld Wit-Rusland ongemoeid wordt gelaten en de grove aard van de actie is weer veel minder zakelijk en duidt op machtspolitiek m.b.v. energieleveringen. Daarom past dit in de koers “Veilige Regio”.

In de deze wekelijkse rubriek wordt het nieuws van een aantal van koersbepalende instituten in de wereld uitgelicht en beoordeeld. Voor uitleg van het nu al omstreden windroos-systeem moet u hier zijn. De Koers van de Wereld verschijnt iedere donderdag.

Hongkong – Er kwam een vaag akkoord uit de ministeriële WTO-top in Hongkong, een unaniem akkoord maar afgezwakt en vaag. Komend jaar zal verder moeten worden gepraat en op 30 april volgt de cijfermatige invulling. In het kort: rijke landen bouwen hun landbouwsubsidies af vanaf 2008 t/m 2013. De 48 minst ontwikkelde landen kunnen 97% van hun produkten heffingsvrij exporteren, de VS stopt met exportsubsidies op katoen en zal een einde proberen te maken aan handelsverstorende aspecten van voedselhulp (BBC, Guardian). Op het eerste gezicht mooi, maar zowel voorstanders van liberalisering als anders-globalisten zijn hier niet blij mee. Enkele reacties:

In de deze wekelijkse rubriek wordt het nieuws van een aantal van koersbepalende instituten in de wereld uitgelicht en beoordeeld. Voor uitleg van het nu al omstreden windroos-systeem moet u hier zijn. De Koers van de Wereld verschijnt iedere donderdag.

Montreal – Op de valreep kon de VN Klimaatconferentie in Montreal worden afgesloten worden met een akkoord (UN NewsCenter). Ondanks dat de Amerikaanse delegatie er alles aan heeft gedaan om de top te doen mislukken gingen de andere landen akkoord met ambitieuze plannen om in de post-Kyoto periode na 2012 de uitstoot van broeikasgassen nog verder terug te brengen. Many delegates – including Margaret Beckett, the UK’s Secretary of State for the Environment – were openly in tears when agreement was finally reached yesterday morning after two successive all-night sessions and as many dramas and cliff-hangers as a second-rate soap opera (InfoshopNews). De euforie over dit diplomatieke succes kan echter onmiddelijk getemperd worden: het akkoord is namelijk niet bindend. But talk is cheap, and nonbinding talk is even cheaper. And talk alone will not get the developing world into the game. Why should India and China make major sacrifices while the United States, in effect, gets a free ride? The battle against global warming will never be won unless America joins it, urgently and enthusiastically (NYT). De rest van de wereld (inclusief Bill Clinton) tegen Amerika, bijna perfecte “Mondiale Solidariteit”.

In de deze wekelijkse rubriek wordt het nieuws van een aantal van koersbepalende instituten in de wereld uitgelicht en beoordeeld. Voor uitleg van het nu al omstreden windroos-systeem moet u hier zijn. De Koers van de Wereld verschijnt iedere donderdag.

WTO – Volgende week zal de ministeriële top in Hong Kong plaatsvinden en het lijkt erop dat de onderhandelingen over het afschaffen van landbouwsubsidies en tariefmuren zullen mislukken. De Westerse wereld moet in de Doha-ronde substantieel snijden in de 300 miljard dollar landbouwsubsidie die ze jaarlijks uitgeeft. Er gaan stemmen op dat een totale mislukking van de onderhandelingen beter is dan een afgezwakt compromis. It would sent the wrong signal. It would leaders in France think that they can coddle the farm sector with exceptions and still pretend to care about development goals. It would allow leaders in Japan to believe that they can refuse a 100 percent ceiling on agricultural tarrifs and still say they are committed to upholding the world trade system. (IHT) Een zwak compromis op de landbouwsubsidies zou tevens de bereidheid van ontwikkelingslanden sterk doen afnemen om -in diezelfde Doha onderhandelingen- wél allerlei milieueisen van het Westen te accepteren. Donkere wolken pakken zich samen boven de wolkenkrabbers van Hong Kong, perspectieven op Mondiale Solidariteit danwel Mondiale Markt lijken ver weg, iedereen terug in zijn schulp: “Veilige Regio”.

In de deze wekelijkse rubriek wordt het nieuws van een aantal van de koersbepalende instituten in de wereld uitgelicht en beoordeeld. Voor uitleg van het nu al omstreden windroos-systeem moet u hier zijn. De Koers van de Wereld verschijnt iedere donderdag.

EU / IAEA – Het aanbod van de EU-3 (Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland) om de onderhandelingen over het nucleaire programma van Iran is door dat land positief ontvangen (CNN1). Het IAEA heeft niet doorgezet om de zaak vorige week al naar de Veiligheidsraad te verwijzen (CNN2), een strategie die de haviken in de VS ruimte had gegeven om aan te sturen op een militaire confrontatie. Ook al zijn de meningen over het nut van verder onderhandelen verdeeld toch zien we hier multilaterale actie om oorlog te voorkomen, derhalve valt dit onder Mondiale Solidariteit.

WTO – De Wereldhandelsorganisatie gunt de armste landen nog 7,5 jaar extra hun wetgeving op het gebied van copyrights aan te passen (WTOnews). De zogenaamde Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS) zijn omstreden omdat er bijvoorbeeld ook de patenten van de farmaceutische industrie onder vallen, hiervoor is in 2003 echter al een uitzondering gemaakt: arme landen mogen hun goedkopere (nagemaakte) AIDS-remmers importeren. Delaying the amendment … does not jeopardise the August 30th (2003) decision, but it does ensure that the opportunity to improve the mechanisms remains an option,” Doctors without Borders said in a statement (Reuters) WTO-sceptici zien hier slechts uitstel van executie in, WTO-welwillenden zien hierin een sociaal gezicht. Hoe deze ontwikkeling ook uitpakt de koers in ieder geval richting “Mondialisering”.

In de deze wekelijkse rubriek wordt het nieuws van een aantal van de koersbepalende instituten in de wereld uitgelicht en beoordeeld. Voor uitleg van het nu al omstreden windroos-systeem moet u hier zijn. De Koers van de Wereld verschijnt iedere donderdag.

Worldbank – In het jaarlijkse Global Economics Prospect report for 2006 ziet de Wereldbank de economische groei stagneren. In ontwikkelingslanden daalt de groei het sterkst van 6.8 naar 5.7 % per jaar. De economische groei in de rijke landen is vlak: de VS zwakken af, Japan is constant en de EU sterkt weer wat aan. De hoge olieprijs speelt volgens de auteurs van het rapport een belangrijke rol bij het stagneren van de groei. Vooral arme olie-importerende landen komen snel in de financiële problemen. The report warns that a future supply shock could drive oil prices even higher, potentially reducing global output by 1.5 percent for several years (Worldbank). Minder groei betekent ook minder mondialisering en financiële crises leiden soms tot vijandigheden maar soms ook tot nieuwe vormen van regionale solidariteit. Vandaar een algemenere koers naar “Regionalisering”.

OECD – In een rapport over de Chinese landbouwsector stelt de OECD dat het verder verlagen van de toch al relatief lage overheidsteun aan de boeren (slechts 6% in vergelijking met 58% in Japan!) deze sector nog efficiënter zal maken. Migratie naar de stad is goed want minder boeren op het platteland maakt de achterblijvers produktiever. En verder: Integrate small-scale farmers into domestic and international markets. Create more efficient farms. Enhance the environmental sustainability of agriculture.(OECD.org) Het zijn slechts adviezen maar het is een heftige inzet op de “Mondiale Markt”.

In de deze wekelijkse rubriek wordt het nieuws van een aantal van de koersbepalende instituten in de wereld uitgelicht en beoordeeld. Voor uitleg van het nu al omstreden windroos-systeem moet u hier zijn. De Koers van de Wereld verschijnt iedere donderdag.

WTO – In Genève verlopen de Doha-onderhandelingen tussen de G4 (VS, EU, Brazilië en Japan) uiterst moeizaam. Komende maand op de ministeriële WTO-top in Hong Kong moet er een akkoord over hervorming van de landbouwsubsidies en het opheffen van tariefmuren worden bereikt. Optimistische bronnen spreken van enige toenadering tussen de partijen, maar dat zou wel ten koste gaan van het ambitieniveau (Financial Express). Pessimistische bronnen wijzen erop dat Brazilië en India niet met minder genoegen nemen en een akkoord in Hong Kong daarom onwaarschijnlijk is (TheGuardian). WTO-voorzitter Pascal Lamy gebruikt een uitermate ongelukkige beeldspraak: “there is no plan B” en dat doet dit bericht belanden in “Veilige Regio”. Het mislukken van Hong Kong zal leiden tot verslechterde Noord-Zuid verhoudingen.

IMF/Worldbank – Deze organisaties zijn met een gezamelijk statement gekomen waarin ze benadrukken hoe belangrijk het slagen van de Doha-onderhandelingen volgens hun is. It is clear what needs to be done. At the heart of the Doha Round lies agriculture, and appropriately so. The sector remains riddled with trade distortions that penalize consumers everywhere and the many poor in developing countries who earn their living from it. Comprehensive and sharp reduction of tariffs in the largest countries will deliver the greatest development gains. Trade-distorting subsidies must also be cut, however, and not simply through technical maneuvers. (Worldbank.org). Een pleidooi voor de “Mondiale Markt”.