De Koers van de Wereld (6)

In de deze wekelijkse rubriek wordt het nieuws van een aantal van koersbepalende instituten in de wereld uitgelicht en beoordeeld. Voor uitleg van het nu al omstreden windroos-systeem moet u hier zijn. De Koers van de Wereld verschijnt iedere donderdag.

Hongkong – Er kwam een vaag akkoord uit de ministeriële WTO-top in Hongkong, een unaniem akkoord maar afgezwakt en vaag. Komend jaar zal verder moeten worden gepraat en op 30 april volgt de cijfermatige invulling. In het kort: rijke landen bouwen hun landbouwsubsidies af vanaf 2008 t/m 2013. De 48 minst ontwikkelde landen kunnen 97% van hun produkten heffingsvrij exporteren, de VS stopt met exportsubsidies op katoen en zal een einde proberen te maken aan handelsverstorende aspecten van voedselhulp (BBC, Guardian). Op het eerste gezicht mooi, maar zowel voorstanders van liberalisering als anders-globalisten zijn hier niet blij mee. Enkele reacties:

“It is very clear that if this document is going to determine the future course of the WTO, the majority of people in the world would be worse off” (Public Citizen’s Global Trade Watch).

“This watered-down text leaves out the most important issues for the WTO to address — agricultural dumping, creating employment, and promoting development,” (Institute for Agriculture and Trade Policy)

“It is not enough to make this meeting a true success. But it is enough to save it from failure.” (EU Trade Commissioner Peter Mandelson)

“This ministerial was obviously a prerequisite for moving forward with robust multilateral agreements,” (U.S. Trade Representative Susan Schwab)

“This is a profoundly disappointing text and a betrayal of development promises,” (Oxfam International)

Het lijkt erop dat de rijke landen erin zijn geslaagd hun landbouwsector te beschermen: De VS verlagen de exporttarieven op katoen wel maar tornen niet aan de subisdies op de productie ervan. De EU zal haar landbouwsubsidies afbouwen, maar hoe en hoeveel precies blijft onduidelijk. Daarentegen moeten armere landen wel hun markten opengooien. Verder krijgen de armste landen tolvrije export, maar net niet voor die 3% cruciale produkten die Westerse economieën zouden kunnen verstoren. Ook al is dit akkoord niet tot ieders tevredenheid het lijkt wel een koers te hebben: “Mondiale Markt” maar dan wel een mondiale markt met privileges voor bepaalde partijen.

Moskou / Tokyo – Na afloop van de Tweede Wereldoorlog hebben Japan en Rusland nooit officieel vrede gesloten. De Russische ambassadeur in Tokyo heeft echter aangegeven dat het ontbreken van een vredesakkoord normale relaties en zakendoen niet in de weg staat. Japan moet nog een keer “sorry” zeggen, maar dan kan je lang wachten. De Russen malen daar niet zo om: “We would like Japanese partners to get involved in the billion- dollar project, and we think that this cooperation will be beneficial for our economies. Russian-Japanese energy cooperation, primarily in the development of oil and gas fields in Siberia and the Russian Far East, is a key sphere of bilateral relations. Japan is highly dependent on imports of raw materials. In this sense, Russia is a logical and beneficial partner,” the ambassador said. (Interfax) Geld verdienen en energie voorzieningszekerheid overrulen hier nationalistische gevoelens van trots en rechtvaardigheid. Een technocratische benadering met een regionale inslag: “Efficientië”.

EU / Mediterranean – In Marrakesh vond een bijeenkomst plaats van de ministers van Transport van de EU en de andere landen rondom de Middellandse Zee. Men werkt toe naar een Euro-Mediterranean transport cooperation (EuroMed) die transport (handel) in de regio moet vergemakkelijken.Opvallend was ook dat in de wandelgangen de Israeliërs en de Palestijnen onder Europese begeleiding met elkaar over meer samenwerking hebben gepraat. Marrakesh Conference: new boost for transport cooperation between both sides of the Mediterranean (Europa Rapid). Vrij verkeer van goederen ten behoeve van economische groei met een duidelijk regionaal versterkend aspect, dus niet direct mondiale markt maar: “Efficientië”.

Worldbank – Wereldbank president Wolfowitz was op bezoek in Brazilië en riep op tot meer mondiale actie voor het milieu. Hij gaf een speech waarin hij Brazilië prees voor wat ze al doet: Brazil is working toward a potential double dividend…to meet the energy needs that are essential for economic growth and fighting poverty…while leaving a smaller environmental footprint.(Worldbank.org) Allemaal heel mooi, maar… Wolfowitz heeft zijn oog laten vallen op de biobrandstoffen en was onder de indruk van het Braziliaanse “ethanol-succes”. Carvalho de president van de “Braziliaanse Suikerriet Unie” was er als de kippen bij om Wolfowitz lekker te maken voor het kopiëren van het ethanol-idee naar Afrika. Carvalho believes the Bank could be instrumental in helping transfer technology to African countries, which have the same climate of Brazil. He believes African nations could profit greatly from ethanol production, while at the same time helping the environment. (Worldbank.org) Jaja… “helping the environment” met energie uit biomassa. Het kan wel, maar niet op de suikerriet methode, althans niet overal. Dit soort diplomatiek-commercieel geflirt kan verstrekkende gevolgen hebben, voor je het weet financiert de Wereldbank onder het mom van klimaatbeleid de aanleg van miljoenen hectaren suikerriet in Afrika voor de produktie van biobrandstoffen. Maar wordt er dan ook een plan gemaakt voor de lokale voedselvoorziening en het behoud van kostbare natuur ? Vorige maand pleegde een milieuactivist zelfmoord vanwege de vernietiging van de Braziliaanse Pantanal wetlands door de aanleg van suikkerrietplantages. Dit lijkt een koers richting “Efficientië” waarin sociale en ecologische issues over het hoofd gezien gaan worden.

China / OPEC – Vandaag bezoekt OPEC Secretaris Generaal Sheikh Ahmad Fahad Al Ahmad Al-Sabah China. Beide partijen zoeken een dialoog over olie en gas leveringen. OPEC believes that such dialogue would assist in strengthening the already existing bilateral investment and trading relations between China and many of OPEC Member Countries. (Opec.org) China gaat in ruil voor olie lekker investeren in ondemocratische OPEC-landen. Het vertrouwde beeld van de rush op de slinkende energiebronnen: “Veilige Regio”.

UNEP – De landen die het Montreal Protocol hebben ondertekend zijn in Dakar overeengekomen 470 miljoen dollar uit te trekken om ontwikkelingslanden te helpen bij het overschakelen op produktietechnieken die de ozonlaag niet aantasten. Het probleem was namelijk nog niet helemaal opgelost, zo blijkt. In September, the seasonal hole in the stratospheric ozone layer that appears over Antarctica reached a maximum of 25,900 square kilometers, equivalent to the size of North America, and close to the record set in 2003 (ENS). Ook China schijnt nog steeds veel CFK’s te lozen in de atmosfeer (NewScientist). Zou 470 miljoen dollar wel voldoende zijn? De koers is in ieder geval richting “Mondiale Solidariteit”.

Conclusie – De toon wordt deze week gezet door het akkoord op de WTO-top. Verder liep de Vliegende Hollander deze week tegen allerlei ontwikkelingen op die vooral een algemene koers richting “Efficientië” hadden. Sommige ontwikkelingen neigen naar “Mondiale Markt” andere juist weer naar “Veilige Regio”. De plannen rondom de Middelandse Zee passen uiteraard in een koers naar “Mondiale Markt” en de nuchtere technocratische houding van Rusland en Japan ook. Maar beiden resulteren in een versterking van een regio en vandaar dat de resultante er tussenin zit: “Efficientië”.

Volgende week is er i.v.m. Kerst en Oudjaar geen Koers.