Brechtje

Premier Balkenende heeft zojuist verklaard dat het kabinet ,,unaniem van mening” is dat de motie van afkeuring, mede gesteund door de D66 fractie, “geen gevolgen heeft voor het kabinet”. Unaniem, dat betekent: inclusief de ministers van D66.

Tussenstand 17.00 uur: Lousewies probeert door het intrekken van de steun van de D66 fractie ruggengraat te tonen. Maar heeft de D66 ministers niet mee. Ik zou zeggen; Lousewies ruggengraat, Pechtold en Brinkhorst weekdieren. Voorlopige score: weekdieren.

17.08 uur: Femke Halsema probeert de strategie van D66 (if any) te peilen: “U wilt het liefst door als demissionair kabinet met de D66-ministers zodat Pechtold als politiek leider toch nog een positie heeft (minister, ipv ambteloos burger), om campagne te voeren.”

17.30 uur: Verhagen geeft aan als ‘rompkabinet’ door te willen met wisselende meerderheden. Vas As heeft zich zojuist al aangeboden voor van alles.

19.00 uur: JP de MP roept de voltallige ministerraad bijeen.

20.36 uur: Brinkhorst: “Het staatsrechtelijk gebruik vereist dat als een regeringsfractie haar steun aan het Kabinet opzegt, de ministers van die fractie hun ontslag aanbieden.”

20.40 uur: Ook JanPeter Balkenende en zijn ministers stellen hun portefeuilles ter beschikking. Het Kabinet is gevallen over een minister voor vreemdelingenzaken die er een potje van maakte en een Lousewies die uiteindelijk toch haar pootje stijf hield.

Vanmorgen vroeg, toen we de balans opmaakten, leken er vier opties te liggen voor het kabinet. 

1. Verdonk vertrekt toch. VVD zal haar liever binnenboord houden omdat een ‘vrije’ Verdonk onmiddelijk zelf een partij zal beginnen en fiks wat zetels van VVD af zal snoepen. Bovendien zijn de voorzitters van de VVD-kamercentrales bezig druk uit te oefenen op D66. Dat wijst niet op een aftreden van Verdonk. Zelf vond ze aftreden ook ‘onaanvaardbaar’.

2. Het Kabinet valt, binnen drie maanden hebben we dan nieuwe verkiezingen. Hoewel VVD en CDA in de peilingen flink aan het stijgen zijn, is het onzeker of ze dit al zullen willen. Eerst even willen profiteren van het aantrekken van de economie is ook een aantrekkelijke optie voor regeringspartijen.

3. VVD en CDA gaan door als minderheidskabinet, met gedoogsteun van LPF. Voordeel voor D66 is dat ze haar handen vrij heeft om afstand te nemen van een niet bijster populair kabinet.

4. Er wordt gelijmd. D66 krijgt het dan echt hard te verduren, want het zou dan het 933e gevoorbeeld zijn van zwabberen, draaien en kronkelen. De laatste twee opties zijn nog steeds het meest waarschijnlijk. D66 ministers Brinkhorst en Pechtold hebben aangegeven het standpunt van de D66 fractie te steunen. Anderzijds -je houdt het niet voor mogelijk- lijkt het erop alsof D66 bereid is door de bocht te gaan, en een ministersschap van Verdonk op een andere post te accepteren. (Te denken valt aan: Verkeer en Waterstaat. Voor de dijken rechtdoorzee en de snelwegen immer gerade aus). 

Dus even voor vanavond:

Je hebt realiteit, en je hebt politieke realiteit.

Realiteit: Hirsi Ali zegt te hebben gelogen over haar naam bij haar asielaanvraag. Dit was bekend toen ze werd binnengehaald in de VVD-Tweede Kamer fractie: het risico is willens en wetens door de VVD-leiding  genomen. De naam-kwestie was voor Verdonk reden Ayaan daadkrachtig haar status en paspoort te ontnemen. Het leverde Verdonk veel sympathie op van de kiezer.
Na een langdurig kamerdebat moest Rita dat van de Kamer opnieuw bezien. Verdonk heeft dat gedaan en het besluit herroepen met een beroep op het zgn.  ‘Somalisch naamrecht’. Ze heeft Ayaan gedwongen om een verklaring te ondertekenen dat ze gelogen had toen ze zei dat ze gelogen had. Ayaan heeft dat gedaan onder de dreiging dat ze anders haar visum voor de VS niet snel zou krijgen.

Politieke realiteit: Ayaan heeft gelogen dat ze heeft gelogen en dat was dom van haar. Het is haar eigen schuld dat ze zo in de problemen is gekomen en dat is heel stout van haar want nu heeft die arme tante Rita hemel en aarde moeten bewegen om toch haar paspoort terug te mogen geven. Het is maar goed dat tante Rita het Somalische namenrecht beter kent dan Ayaan zelf. Oom Zalm heeft nooit niks geweten van dat Ayaan eigenlijk illegaal was dus het is niet zijn schuld dat Ayaan ook nog eens ten onrechte in de Kamer zat en dat de VVD al die stemmen ten onrechte in haar zak gestoken heeft.
Duidelijk?

Bestuurlijke vernieuwing. Dat was de bestaansreden voor D66. Referendum, gekozen burgemeester, ander kiesstelsel. Het is eigenaardig dat D66 zelf nooit door heeft gehad hoe generatiegebonden die agenda is. De halve babyboom-generatie werd reclameboy, manager of organisatieadviseur en dat zie je terug in het denken van D66: als je het systeem maar omgooit, wordt de hele wereld anders. Wat dat betreft lijkt D66 net op een stel organisatie-adviseurs dat middels fraaie powerpoints dolgraag de organisatie wil kantelen, op zijn kop zetten, horizontaliseren en herstructureren. De rest van Nederland lijkt op een stel vermoeide werknemers dat alweer de hei op moet en het maar over zich heen laat komen.

Of niet natuurlijk. Reorganisaties worden vaak openlijk of minder openlijk tegengewerkt. En normaal gesproken hebben organisatieadviseurs het pand al verlaten als de gevolgen van hun ingrijpen duidelijk worden. D66 maakte de cruciale fout om dat niet te doen. De partij ging in een Kabinet om eindelijk haar politieke agenda te realiseren. Een oude lul van een VVD-senator schoot met met zichtbaar genoegen het referendum af. D66 bleef zitten. Partijleider Dittrich kondigde aan om nooit in een kabinet met VVD en CDA te stappen. Een paar weken later stond D66 op de trappen van Huis ten Bosch. De gekozen burgemeester sneuvelde in de senaat, de minister en partijleider erbij. D66 bleef zitten. Het kiesstelsel sneuvelde al in de ministerraad. D66 bleef zitten.

Tsjongejonge, in ijltempo is Rita opeens al haar politieke vuiltjes aan het opruimen. Zaken die drie jaar lang zijn blijven liggen, worden opeens fluks afgehandeld. De inburgeringswet wordt er vlak voor het reces nog even doorheen gejast, en de 26.000 achterstallige dossiers waardoor het IND-gebouw bijna door zijn funderingen zakte worden gauw afgewerkt. Waardoor het door Van der Laan aangekondigde ‘politieke probleem’ van Verdonk ook van tafel is (en Van der Laan heeft zich nog even inhoudelijk kunnen profileren wat meer is dan momenteel van Alexander Pechtold gezegd kan worden). En als klap op de vuurpijl, is in het al jaren van elke functionerende regering verstoken Somalië een wetje -of waarschijnlijker: een lokaal gebruikje-  gevonden waardoor Ayaan Hirsi Ali Magan Ali toch wel degelijk de naam Ali mocht gebruiken want per slot van rekening heette haar grootvader zo dus juridisch gezien was het geen leugen al betitelde Ayaan het zelf wel als zodanig. In ieder geval mag Ayaan haar paspoort toch houden. Volgt u het nog?

Hoofdzaak is dat Rita nu politiek gezien opruiming heeft gehouden, dus ‘schoon’ de verkiezingen in kan. Okee, op wat opgesloten vluchtelingenkinderen na dan maar who cares. Ze kan campagne gaan voeren.

Ik ben benieuwd wat voor gesprekken daaraan vooraf zijn gegaan in de VVD. Ik schat zo in dat haar voor het volgende kabinet een leukere ministerspost is beloofd. Verkeer & Waterstaat, denk ik, zodat ze straks lekker daadkrachtig half Nederland kan asfalteren en de rest vol kan plempen met grote infrastructuurprojecten. Volop werk voor haar vrienden op de BouwRAI.