Afgelopen vrijdag maakte de Kiesraad bekend welke politieke partijen en kandidaten definitief meedoen aan Tweede Kamerverkiezingen. Van de 29 partijen die eerder kandidatenlijsten inleverden, gaan er 26 door naar de verkiezingen op 22 november.
Drie partijen krijgen geen plaats op het stembiljet omdat ze voor alle 20 kieskringen te weinig ondersteuningsverklaringen hebben ingeleverd. Dat gaat om Jezus Leeft, Partij voor Ontwikkeling en een blanco lijst met als eerste kandidaat Geert Sterenborg.
Van ‘Jezus leeft’ is dat enigszins verrassend. Bij de vorige twee verkiezingen lukte het de partij wél mee te doen: 2017 (7 kieskringen – 3.099 stemmen) en 2021 16 kieskringen – 5.015).
Drie partijen doen niet mee in kieskring 20 (Bonaire): ‘LEF – Voor de Nieuwe Generatie’, de ‘LP (Libertaire Partij)’ en ‘Samen voor Nederland’. Ze leverden te weinig ondersteuningsverklaringen voor deze kieskring in.
Bij drie andere partijen was een tekort aan voldoende ondersteuningsverklaringen ook reden om niet in het hele land verkiesbaar te zijn. ‘Nederland met een PLAN’ doet daarom in 17 kieskringen mee, ‘Partij voor de Sport’ in 11 kieskringen.
De ‘Politieke Partij voor Basisinkomen’ wist in slechts acht kieskringen voldoende ondersteuningsverklaringen binnen te halen. Juist nu ‘bestaanszekerheid’ een top issue lijkt te worden in de verkiezingscampagnes is dat wat jammer, want misschien zijn er nu veel kiezers over te halen voor een ander soort ‘inkomensplaatje’.
In theorie hoeft het niet uit te maken dat een partij in een beperkt aantal kieskringen op het stembiljet staat. Wie zijn stempas inruilt voor een kiezerspas, kan door heel het land gaan stemmen. Iemand woonachtig in de kieskring Rotterdam kan gaan stemmen in kieskring Den Haag. Dat is nog te doen. Maar zou iemand in Groningen op 22 november naar Den Haag gaan, louter om op de ‘Politieke Partij voor Basisinkomen’ te stemmen?
Hiermee hebben dan meteen partijen genoemd die niet eerder zetels haalden (maar wel meededen) en een paar echte nieuwelingen.
Officieel heten de partijen van Pieter Omtzigt (Nieuwe Sociaal Contract) en van Wybren van Haga (BVNL) nieuw te zijn, omdat ze als zodanig niet eerder aan de Tweede Kamerverkiezingen meededen. De heren stonden bij de vorige verkiezingen wel op de stembiljetten, maar voor een andere partij.
50PLUS had na de vorige verkiezingen een zetel, maar raakte die kwijt aan ‘uitstapper’ Liane den Haan, die later de partij GOUD oprichtte. Nu ziet zij en haar partij van deelname af. Dat 50PLUS op de stembiljetten gaat verschijnen mag een klein wonder heten. De lijstrekker die nu op nummer één staat werd eind september, op verzoek van het bestuur, door de politie uit de ledenraadvergadering gezet. De verkiezing voor het lijsttrekkerschap werd later digitaal voortgezet en meneer Van Hooft voert nu de lijst aan. Reden voor minstens één lokale 50PLUS-afdeling om uit de partij te stappen.
We zetten de namen van de echte nieuwelingen en de partijen die eerder meededen maar geen zetels haalden hier op een rij. Indien van toepassing achter de namen de jaren waarin men eerder aan de verkiezingen meedeed (+ aantal stemmen dat werd gehaald).
In komende artikelen zullen we nader aandacht aan ze besteden. Acht ‘nieuwelingen’. We hebben wel eens meer keuze gehad.
LEF – Voor de Nieuwe Generatie
LP (Libertaire Partij) – 1994 (2,745), 2012 (4.163), 2017 (1.492), 2021 (5.546)
Nederland met een PLAN
Partij voor de Sport
Piratenpartij – De Groenen (*)
Politieke Partij voor Basisinkomen
Samen voor Nederland
Splinter (met Femke Merel van Kooten – Arissen)
(*) Piratenpartij en De Groenen komen deze keer met een gezamenlijke lijst. Hun eerder deelname:
De Groenen: 1986 (18.641), 1989 (30.698), 1991 (13.902), 1998 (16.585) en 2021 (119)
Piratenpartij: 2010 (10.471), 2012, (30.600), 20176 (35.478) en 2021 (22.816)