De Europese Commissie heeft de artikel 7 procedure tegen Polen ingetrokken. Het land loopt niet langer het gevaar op schorsing van het EU-lidmaatschap en intrekking van zijn rechten. Nu is dat gevaar nooit echt dichtbij geweest. Schorsing vereist instemming van alle lidstaten en Hongarije, waar eenzelfde procedure loopt, zou er nooit mee hebben ingestemd. Maar eind vorig jaar is er een nieuwe regering gekomen in Polen onder leiding van Donald Tusk. En die heeft hard gewerkt aan herstel van de rechtsstaat in Polen. In februari presenteerde de Poolse minister van Justitie Adam Bodnar de Commissie en de Raad een actieplan bestaande uit negen wetten om de veranderingen van de PiS-regering ongedaan te maken en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht te garanderen. Dat was voldoende voor de Commissie om de artikel 7 procedure in te trekken. Maar PiS lijkt allerminst uitgerangeerd, niet in Polen en ook niet in Europa.
In Polen is de regering-Tusk voor veel belangrijke besluiten nog wel afhankelijk van president Duda die trouw blijft aan het oude regime. Begin dit jaar botsten premier en president over het lot van twee van corruptie beschuldigde politici van PiS, Mariusz Kamiński en Maciej Wąsik. Zij zijn door een rechtbank in Warschau veroordeeld tot twee jaar celstraf om ambtsmisbruik. Duda had de twee in 2015 al gratie verleend, maar het Hooggerechtshof verklaarde dit in december vorig jaar onwettig. Tusk beschuldigde Duda er van de twee in bescherming te nemen door ze onderdak te bieden in het presidentiële paleis. Ze werden uiteindelijk toch gearresteerd. Maar Duda verleende hen voor de tweede maal gratie. PiS noemt hen ‘politieke gevangenen’ en zette beiden op de kandidatenlijst voor de komende Europese verkiezingen. De partij hoopt op winst met deze kandidaten die zich profileren als ‘politieke slachtoffers’ van een wraaklustige Tusk. Volgens de laatste peilingen gaan het Burgerforum van Tusk en PiS gelijk op met elk 32% van de stemmen.
Fraude
Over slachtoffers gesproken: de coalitiepartner van PiS Suwerenna Polska (Soeverein Polen) van voormalig minister van Justitie Zbigniew Ziobro is deze week door zijn opvolger Bodnar beschuldigd van grootschalige fraude met overheidsgeld dat bestemd was voor slachtofferhulp. Justitie publiceerde een kaart waaruit moet blijken dat het geld uit dit fonds voor 90% toegekend is aan districten waar de partij van Ziobro actief was. Tussen 2019 en 2023 zou 201 miljoen zloty van de 224 miljoen uit het fonds daar terecht zijn gekomen. “De onderzochte gegevens tonen aan dat de fondsen niet werden verdeeld volgens goed geanalyseerde behoeften en objectieve criteria, en dat sommige gemeenten van het proces werden uitgesloten”, zei het ministerie van Justitie gisteren in een verklaring. De fraude kwam aan het licht door een verklaring van de voormalige directeur van het fonds Tomasz Mraz. Hij zei dat voormalig Justitieminister Ziobro de hoofdverantwoordelijke was voor het misbruik van het fonds. Ziobro is een extreem conservatieve nationalistische katholiek die zich keert tegen abortus, euthanasie, de LGBTI-gemeenschap en immigranten. Zijn partij had twee van de 52 Poolse vertegenwoordigers in het Europarlement. Net als PiS waren zij aangesloten bij de ECR, waar Polen met 27 leden verreweg de grootste delegatie heeft.
Liberaal Polen moet nog steeds voorzichtig omgaan met het rechtsnationalistische sentiment in Polen. Deze week kondigde Tusk een verdere versterking van de oostgrens met Belarus aan. Niet als antwoord op agressie van de kant van Poetin. Maar om te verhinderen dat migranten via die weg Polen binnenkomen. Tusk zei dat er een bufferzone van 200 meter zou worden ingesteld langs de grens, die tevens de oostgrens van de Europese Unie is, een aanvulling op de metalen barrière van 190 kilometer die al is geplaatst om een toestroom van migranten die vanuit Wit-Rusland oversteken te voorkomen. Het was een reactie op een incident waarbij een migrant een soldaat verwondde. Hij zou hem door de spijlen van het vijf meter hoge hek een mes in de ribben hebben gestoken. Er worden nu meer agenten en militairen naar de grens gestuurd om de immigranten ‘met alle middelen’ tegen te houden. Volgens de Poolse regering zitten Rusland en Wit-Rusland achter de migrantenstroom in een poging om Europa te destabiliseren.
Reacties (3)
Bufferzone?
Blijven de soldaten voortaan 200 meter van het hek?
Of komen er twee hekken op 200 m afstand van elkaar?
Met daartussen een mijnenveld?
Het hek dat er nu staat, staat nog niet langs de helft van de lengte van de Pools-Belarussische grens (die bijna even lang is als de Belgisch-Nederlandse grens). Ruimte genoeg dus om op andere plaatsen een bufferzone in te richten. Aangezien er nog een definitief besluit over moet vallen, is nog niet bekend hoe die precies wordt ingericht.Overigens zullen de Polen het wél zien als antwoord op agressie van Poetin (de vluchtelingen die Poetin-vazal Loekasjenko uit Syrië en Irak ophaalt en naar het grensgebied stuurt, vormen voor Polen deel van die agressie).
Zou best kunnen. Maar als die vluchtelingen van een andere kant zouden komen zijn ze, vrees ik, evenmin welkom. Tusk moet rekening houden met een overmaat aan vreemdelingenhaat in het land.