Duurzame December

COLUMN - Een van onze redacteuren had een ‘december-challenge’ geopperd: geen onnodige en onduurzame cadeaus kopen in deze maand, geen geld besteden aan kerstkleding of kerstversiering. Moeder Aarde gaat al rap genoeg naar de kloten, dus we hoeven haar echt niet daarbij een extra handje te helpen. Dat was zo’n beetje het idee daarachter, er wordt al genoeg verspild, dus wat extra waakzaamheid, juist in de feestmaand, kan geen kwaad. Immers, er zijn nogal wat feestdagen c.q. gelduitgeef windows in deze maand: Sinterklaas, Eerste- en Tweede Kerstdag en Oudjaarsavond en -nacht. En dan hebben we ook nog een WK-Voetbaltoernooi, wat kost dat aan kaasblokjes, bier, oranje-attributen en kleding?

Voordat er geteld en gemeten gaat worden, is het natuurlijk wel belangrijk om een nulmeting te doen: wie ben ik, hoe is mijn uitgavenpatroon normaal, wat geef ik waar uit?

Wij zijn samen, om te beginnen, anderhalf modaal, geen kinderen. Dat scheelt al met Sinterklaas: geen extra uitgaven op 5 december.

De vaste bonnetjes die elke week in het digitale kasboek belanden zijn van Dirk, Jumbo, de regionale groenteboer op de zaterdagmarkt, en de Turkse kruidenier hier om de hoek, de echte bakker (een heel Waldkorn is nu 3 euro 85) en het Kruidvat.

Afwijkende uitgaven in winkels zijn dan een flesje contactlensvloeistof, een volle benzinetank, de Syrische kledinghersteller en de vrijdagse NRC (voor de boekenbijlage), een loodgieter die langs moet komen voor een verstopping, concertbezoek, collectes aan de deur en een fietsreparatie. Wat er altijd wel is, is de tuin. Wat je daar wel niet aan kunt uitgeven aan planten en bloemetjes. De bijen krijg je er dan wel weer gratis bij. In december kost een tuin, op een zakje voer voor de musjes en de mezen na, niets. En een aardige kostenpost die op verschillende tijden in het jaar opduikt zijn de (korte) vakanties. Maar aan wintersport heb ik nooit gedaan: ik heb nooit geskied, dus ik denk dat ik dat niet kan.

De vaste lasten is weer een ander variabel rijtje. De hypotheek, de zorgverzekeraar, het krantenabonnement, de kosten van het cv-onderhoud – en dan zijn er de energiekosten. Het gas dat ons huis instroomt en dat we verstoken voor de verwarming en voor het warme water in de badkamer en keuken. (Ons gasverbruik hebben we de afgelopen 15 jaar wekelijks bijgehouden).

Nou heb ik, toevallig, net in november, geld besteed aan kleding. Dat mocht ook wel vond ik, want op foto’s van 10 jaar geleden zag je mij staan in dezelfde winterjas (PeakPerformance, duurzaam productje hoor, m’n complimenten), als nu. Dus kocht ik een nieuwe jas. En een dik fleecejack voor in huis: kan de cv tenminste twee graden naar beneden. Dus dit maakt Duurzame December wel iets makkelijker voor mij, kom ik er lekker gunstig vanaf.

Omdat we deze Duurzame December serieus aanpakken, wilden we ook theoretisch beslagen ten ijs komen. Dus lazen we ‘Een simpel leven’ van Roderick Nieuwenhuis. Een prikkelend, intelligent en vlot geschreven boek. En geestig. Dat laatste vermeld ik maar even, want schrijven over idealisme, dat mondt nog wel ‘ns uit in serieuze uiteenzettingen of iets anders’ saais.

‘Eenvoud en minimalisme komen vaak voort uit schaamte. Mensen schamen zich voor de privileges die zij hebben ten opzichte van minderbedeelden. Door minder van hun voorrechten gebruik te maken, hopen ze van dit nare gevoel af te komen.’ (Uit een interview met de auteur in Trouw).

En op blz. 67 van Een simpel leven, de filosofe Hanna Ahrendt:’Consumeren maakt de mens ondergeschikt aan zijn primaire behoeften. De mens moet twee unieke eigenschappen inzetten om een prettige gemeenschappelijke wereld te creëren: creativiteit en solidariteit.’

Eenvoudig leven, zonder overbodige luxe, is niet zo gemakkelijk, het is complexer dan je denkt. Roderick brengt het allemaal in kaart: het ontspullen van Marie Kondo, de Tiny Houses, de historie: Walden, Thoreau, de romantici die dweepten met het teruggaan naar de natuur. En welke drama’s dat soms opleverde, soms de dood: Chris McCandless bijvoorbeeld. Hij heeft zijn zoektocht, zijn ideaal niet overleefd. Tragisch, ik heb de film gezien.

In december zullen er extra uitgaven zijn. Er moet een kerstboom gekocht. Ik schat ‘m dit jaar op 30 euro. De ballen die erin hangen, komen allemaal van de kringloopwinkel. Er zal met de Kerst wat heen en weer gereden worden, voor (familie-)bezoek, met de Renault Clio die op benzine loopt. Dat zal in totaal ongeveer 200 kilometer zijn. Een liter benzine kost 1,85 euro. De trein/bus is voor deze plaatsen geen optie.

Komende Oudjaarsnacht werk ik. Dat zal voor mij geen extra uitgaven betekenen: geen drank, geen festiviteiten, geen vuurwerk, hooguit een oliebol. Een duurzaam uiteinde van December dus. (Ja, ongezellig kun je het ook noemen).

Er is alleen nog wel één specifiek ding in deze duurzame decembermaand dat ik nog moet melden: ik ben jarig, en wel met Kerstmis. (Mag ik even een kleine anekdote tussendoor vertellen? In het gezin waarin ik opgroeide was er de traditie dat de jarige mocht zeggen wat hij/zij wilde eten op die feestdag. Mijn lievelingskostje als kind was: zuurkool met worst. Dus bestond de feestdis bij mijn ouders jarenlang op Eerste Kerstdag uit zuurkool met worst.)
Ik vier deze gebeurtenis thuis, we gaan niet naar een restaurant, we huren geen zaaltje af, we gaan niet naar een musical, een festiviteit, ook niet naar een kerkdienst trouwens, er is geen feestje, dus het is low key  Maar.
Ik heb geen invloed op cadeaus die mij gegeven worden. Is het een boek? Een tegoedbon voor het isoleren van het dak? Of van de spouwmuren? Voor het vervangen van het dubbelglas in de woonkamer?

O, keep it simple.