Op Sargasso bieden we regelmatig plaats aan gastbijdragen. Onderstaande bijdrage is op verzoek geschreven na uitwisselen van informatie over een college van Douglas Rushkoff (zie ook na de meer, vooraf kijken wordt aanbevolen). Steven Kruyswijk geeft op eigentijdse wijze zijn inzichten hierbij.
Ik (@kruithoph) ben als ‘social engineering philosopher’ al een paar jaar geïnteresseerd in het werk van Douglas Rushkoff, een ‘media theorist’ uit New York. Hij wordt vergeleken met mensen als Marshall McLuhan, Robert Anton Wilson en Timothy Leary. Howard Rheingold schiet me ook te binnen; als ik het goed begrijp waren beiden prominent lid van de WELL, een legende in internet collaboratie-land… En last but not least, Rushkoff is een grote fan van onze eigen Johan Huizinga; net als Johan houdt Douglas ervan om cultuur te zien als een groot spel.
Het begon voor mij met zijn essay “Open Source Democracy” dat hij in 2003 schreef voor de Engelse Demos denktank, waarin voor mij duidelijk werd: de overeenkomsten en afspraken waarlangs onze samenlevingen vormgegeven zijn, zijn niet per sé set in stone; ze zijn contrived. De status quo is niet ‘nou eenmaal zo’, het is een samenloop van omstandigheden, waaronder bewust ontwerp op basis van een bepaald mensmodel. Politiek en wetgeving is een soort game software, en daarom herprogrammeerbaar; tegenwoordig ook middels moderne methodes op het web.
Er gloort een mooie nieuwe vorm van business, van politiek, van samenleven, en we lijken het nog nauwelijks door te hebben…
In Rushkoff’s nieuwe boek “Life Inc.“, dat hij onlangs online op boingboing.net is gaan publiceren, gaat hij in op wat er nou precies zo apart is aan ons huidige sociale programmatuur. Het gaat hierbij vooral over geld; Rushkoff benadert geld als een een zeer belangrijke media-infrastructuur (programmeerplatform) met bepaalde ‘biases’; bepaalde ingebakkenheden die sterk vormgevend zijn.
Zijn kernpunt is hierbij dat ons eigenaardige financiële systeem de nadrukt legt op centralistische vormen van business. Dit is een ‘legacy’, een erfenis die we met ons meetorsen sinds de Renaissance. De geboorte destijds van het koninklijke ‘charter’ dat een corporatie als de VOC in staat stelde een machtsmonopolie uit te oefenen in een bepaalde sector, maakte het mogelijk om zich legaal bezig te houden met het de facto stelen (onttrekken, extracten) van andermans bronnen, ergens ver weg. De koning werd hierbij aandeelhouder, en wist zo zijn machtspositie te behouden ten op zichte van de sterk in opkomst zijnde creatieve bourgeoisie van de late Middeleeuwen.
De basis hiervan is nog steeds de basis van onze dominante vormen van business en geld. Met andere woorden, in de kern is het koloniale tijdperk helemaal niet voorbij, nog. Onze specifieke vorm van geldelijke interactie, gemedieerd door centrale banken, houdt anno 2009 nog immer het model van uitzuigen & oppotten in stand. Met allerlei ellende van dien zoals wijdverspreide sociale isolatie en hyperindividualisme. Denk Amerika… en ook NL, uiteraard. De steeds terugkerende kloof tussen arm en rijk is niet leuk.
This type of money is an intrinsically desocializing medium. Voor sommige lezers is dit wellicht geen nieuwe boodschap; in ‘conspiracy’/’true history’ kringen is al langer plausibel dat zaken als ‘fractional reserve, debt based currency’ eigenlijk helemaal niet kloppen. Het mooie aan Rushkoff vind ik dat hij met zijn werk de brug slaat naar verzoening en oplossing: laten we er samen iets aan doen middels de wereld van social media engineering.
In dit college dat hij onlangs gaf in NY, beschrijft hij ook op gepassioneerde wijze hoe uit deze scheve situatie de financiële crisis kon ontstaan. Dit is naar zijn zegge de logische ‘second shoe to drop’ in navolging op de dot-com boom; destijds was het web de falende kandidaat voor de rol van reservoir voor speculatief kapitaal, vervolgens werd door lobbyisten in de USA de huizenmarkt in die rol geforceerd. Jonge bankiers gingen uiteindelijk op de zelfbedachte hypotheek-wanprodukten van een eerdere generatie bankiers wedden, blind voor het feit dat ze *zichzelf* hiermee gingen uitzuigen. Al met al is het eigenlijk een bizarre ‘race to the bottom’; een vreemd, hypermasculien en intrinsiek polariserend spelletje.
Maar tegelijkertijd gloort er dus enorme hoop! Hoe?
Het werk van Rushkoff inspireert ook (bij mij althans) tot het creëren van een *nieuw* spel. Een nieuw monetair systeem, intrinsiek web 2.0 of zelfs web 3.0 (denk vooral ‘social graph’). Met voordelen als de neiging om waarde te laten rondgaan, te stromen, in plaats van voornamelijk op te potten: business op basis van hartelijke co-creativiteit in plaats van hebzuchtige performance anxiety. Zowel centraal als decentraal.
Complementaire en lokale geldsystemen, zoals de ‘Comfort Dollars’ die Rushkoff zelf mede ontwierp, laten zien dat dit kan werken (zie ook http://bit.ly/mkennedy); ik zeg laten we dit fenomeen mainstreamen met web tools. Als programmeur gesproken: het legacy systeem dat Rushkoff beschrijft is zulke heerlijke oude code, het is geen wonder dat het vastloopt, en boy, wat kunnen we nu een ontzettend veel mooier systeem booten op *al* die nieuwe hardware die we de laatste decennia toch maar mooi ontwikkeld hebben. Ik voel dat er een mooie stap in onze cultuurgeschiedenis in besloten ligt. Let’s Reprogram and Play.
But enough about me ;-) Voor nu hou ik de focus graag op het werk van Rushkoff, en ben ik erg benieuwd welke vragen en/of antwoorden er bij jullie naar boven komen naar aanleiding van zijn werk. Ik ga hem over een kleine twee weken zelf spreken in New York, en neem daarbij graag jullie feedback mee. Hij komt overigens ook later dit jaar naar de Emerce E-Day in Nederland.
Mocht je nog een andere speech van hem willen zien/lezen over ditzelfde onderwerp, check uit http://tinyurl.com/rushkoff-ofcom
Hartelijke groeten!
Steven Kruyswijk a.k.a. @kruithoph
Reacties (24)
Puik artikel.
“De steeds terugkerende kloof tussen arm en rijk is niet leuk.” ??????????
“boy, wat kunnen we nu een ontzettend veel mooier systeem booten op *al* die nieuwe hardware”
*zucht*
Het interessante aan Rushkoffs verhaal vond ik de koppeling van specifiek gedrag aan een bepaald stelsel. Spelen met significant andere stelsels (bv aangaande geld) kunnen dus enorme veranderingen in maatschappij en economie tot gevolg hebben.
Heel mooi gedachtenexperiment.
Alleen stapt hij wat te makkelijk over de invloed van de gevestigde orde heen. En over de angst van de meeste mensen (en met name politici) om echt nieuwe dingen te proberen waarvan de uitkomst onzeker is.
Een grootschalige simulatie zou kunnen helpen drempels te verlagen.
Andere vraag is natuurlijk wat individuen kunnen doen om het huidige stelsel aan het wankelen te brengen waardoor een nieuwe noodzakelijk wordt.
Het huidige stelsel was volgens mij recent nog behoorlijk aan het wankelen. Toen kwam ook de vraag bij me op hoe erg het nou is als al die banken omvallen. Of de “echte” economie dan overblijft zeg maar.
In de praktijk zit het natuurlijk allemaal wat lastiger en zijn we met zijn allen zwaar afhankelijk van het huidige systeem, maar Rushkoffs voorbeeld van Japan geeft aan dat het wel kan.
Ik zie niet wat voor geldstelsel er wordt bedoeld, als het gekoppeld wordt aan het kolonialisme. Wat veranderde er toen concreet aan de economie?
Niet veel toch? Globalisering was er al (Hanzeroutes e.d.), alleen dat gekke geweldsmonopolie van de VOC was nieuw. Maar dat is ook weer verdwenen.
Beste Steven,
Je samenvatting van het college van Rushkoff is treffend en je aanvullingen origineel. Mijn reactie is er een die Rushkoff aangaat. Ook ik, geen filosoof, socioloog, of wetenschapper, maar technoloog werkzaam op het snijvlak van werken, leren en ondersteunende technologie, keek naar het college. Rushkoff spreekt vlot en boeit, mijn interesse nam toe, zo ook mijn verbazing.
Laat ik beginnen bij het geschetste beeld over de economie, banken, crisis en de rol van geld. Het is te eenvoudig om te stellen dat iets niet deugt, zonder argumenten te leveren waarom iets niet deugt. Zonder grondige analyse van het financiële systeem als geheel en de rol van banken, beleggers, regulators, aandeelhouders en niet te vergeten de klanten, kun je niet zondermeer stellen dat het aan de intrinsieke neiging tot uitzuigen en oppotten van banken ligt. Onder druk van aandeelhouders en de groeiende klantvraag naar hypotheekvormen die eenieder in staat stelde een huis te kopen, zijn banken een route ingeslagen die uiteindelijke leidde tot de situatie waarin we nu verkeren: crisis.
Achtergrond van de crisis
Op het moment dat een bank een lening verstrekt, tracht deze het risico van het niet terugbetaald krijgen te dekken. Het dekken van dit risico kan deels door de waarde van het onderpand (huis, in geval van hypotheek) en deels door het risico door te verkopen in verkoopbare pakketten. Het verhandelen van dergelijke samengestelde pakketten aan financiële instellingen, zogenaamde securitisatietransacties, is een manier om het risico te verleggen naar de kapitaalmarkt en geld vrij te krijgen voor nieuwe transacties. Dergelijke transacties zijn de laatste 30 jaar sterk toegenomen. De kopende partij dekt zich uiteraard ook in tegen risico’s en laat zich adviseren door kredietwaarderingsbureaus die een waardering geven aan het te kopen pakket. Zo blijft geld stromen en hebben we een gezond systeem. Het mag duidelijk zijn dat beleggen in risicovolle pakketten hogere rendementen kan opleveren, dan beleggen in “brave burger” pakketten. Evenzo weet je als hypotheeknemer dat je een groter risico neemt als je een huis koopt dat te duur is. Een paar onvoorziene kostenposten en je kunt je maandelijkse termijn niet voldoen aan de bank. Er had beter toegezien moeten worden op het verstrekken van dergelijke hypotheekvormen (sub-primes). Dan hadden echter wel minder mensen een eigen huis kunnen kopen. Het verhandelen van grote pakketten sub-prime hypotheken op de kapitaalmarkt, risicovolle pakketten dus, stelden banken in staat het risico te verleggen. Kopers van dergelijke pakketten zagen winst in de aankoop, ze kochten daarmee namelijk een toekomstige inkomstenbron ingedekt door het onderpand van de huiskopers. Door het stagneren van de huizenmarkt (in de VS), daalde de waarde van de pakketten sterk en moesten de financiële instellingen die eigenaar waren van die pakketten grote sommen afschrijven, wat leidde tot de eerste faillissementen en uiteindelijk tot nagenoeg stagnatie van het financiële systeem. Zonder ingrijpen van de overheden, was de ramp nog groter geweest en hadden jij en ik geen bank meer gehad…
Bankloos
Een belangrijke functie van banken is het mogelijk maken van transacties, het garanderen van transacties en het dekken van risico’s door waardering van goederen en diensten. Zonder dit transactiesysteem zou je niet verder kunnen handelen dan de grenzen van je eigen netwerk van vertrouwelingen. Sterk lokale mini economieën. Hoe zou je dan kunnen blijven voorzien in energievoorziening, gezondheidszorg en veiligheid? Of gaan we helemaal terug naar de middeleeuwen met bijbehorende ruilhandel en gilden?
Gilden en Ruilhandel
Waarom verdwenen die gilden eigenlijk? Het principe van meester en gezel is immers een uitstekende vorm van werken en leren, kennisdelen en waarde creatie. Wat blijkt de reden te zijn? Ze kregen teveel macht en weerden toestroom van niet-stedelingen in de gilden. Door gilden als organisatievorm te verbieden, nam de mogelijkheid tot ontwikkeling buiten het stedelijke gebied toe. “Vrijheid, gelijkheid en broederschap.” Dergelijke veranderingen kwamen later nogmaals voor, o.a. door de Bourgeoisie zoals genoemd door Rushkoff.
Ruilhandel is evenmin een duurzaam systeem gebleken. Geld werd omarmd als oplossing voor de problemen die ruilhandel met zich meebracht. Voor zover ik weet zijn er geen landen die zonder geld werken, zelfs de meest pure communistische systemen gebruiken geld als transactie en waarderingsmiddel. Initiatieven tot peer-to-peer bankieren zijn nagenoeg allemaal ingestort als kaartenhuizen, kennelijk is er noodzaak voor medieërende partijen die de transactie voor kredietaanvrager en kredietverstrekker mogelijk maakt en wederzijds risico’s afdekt.
Conclusie
De crux van het probleem waarmee we nu geconfronteerd worden is het objectief en transparant kunnen waarderen van goederen en diensten. Door objectiviteit en transparantie bij waardering na te streven kan er weer vertrouwen groeien tussen de partijen in de markt en zal de stagnatie afnemen. Ervaring en kennis nodig voor dergelijke waardering is juist geconcentreerd in de financiële sector. Mij lijkt het utopisch om te denken dat het fundamenteel anders kan, wel beter, dat wel. Rushkoff prikkelt de geest en stelt vragen die innovatief denken aanwakkeren, het lijkt me echter niet de architect voor een nieuw financieel systeem.
@Bullie ja, ik schrijf graag enigszins subjectief, ik weet het :-)
@Steeph mooi idee, zo’n grootschalige simulatie. De kunst is volgens mij om ons voor te stellen dat het nieuwe systeem (social gaming platform) niet per sé hoeft te worden bevochten; het is iets breders, functionelers, inclusievers, waartoe ook de meest corrupte personen/entiteiten uitgenodigd kunnen worden.
@Saysem Rushkoff heeft het inderdaad ook over “Let the banks die”. Mij lijkt het gaaf om een iets eleganter end-of-life scenario te bedenken voor al die organisaties die met geld te maken hebben. Een nieuwe currency bijvoorbeeld, vergelijkbaar met een web standard die ‘backwards compatible’ is met zijn voorganger.
@SalouKoning er zijn een aantal eigenaardigheden aan het nieuwe systeem ingevoerd in de Renaissance, waaronder vooral de rol van aandeelhouder die zijn dividend speculatief herinvesteert; het doel verschuift daarmee van daadwerkelijke waarde (van persoon tot persoon) naar speculatieve waarde: make money with money, meer meer meer. Alles begon in het teken van groei en competitie te staan.
@Timo Kouwenhoven
Dank je voor je bijdrage, je zit duidelijk nog een stuk beter in de specifieke materie wat betreft het (dys)functioneren van de banken dan ik. Dank ook voor de lengte, dat geeft mij weer een ‘fiat’ om ook flink los te gaan :-)
Over de crux van het probleem: ik denk juist dat het puur *objectief* willen kunnen waarderen van goederen en diensten het problematische aspect is. Een strikt objectieve houding houdt in de praktijk in dat je (bijv. als bankier) geen directe, subjectieve relatie met je onderwerp aangaat; uiteindelijk wordt alles geexternaliseeerd en gereduceerd tot lineaire waardes in een database, waarbij abstracte ‘bottom lines’ als de groei van de aandeelhouderswaarde het enige doel wordt.
Waarbij dus de ‘echte economie’, de echte creatieve cohesie tussen mensen, op den duur slechts nog gebeurt *ondanks* het beeld van de egoistische winstmaximalisator dat op alles en iedereen geprojecteerd wordt.
Het ideaal dat nu implementeerbaar lijkt, is volgens mij het ontwikkelen van een zowel objectieve als subjectieve omgang met waarde. Ik stel me dit voor als een nieuwe ‘unit’ van waarde, een standaard, een hanteerbaar format, dat zowel een lineair/objectief aspect heeft, als een nonlineair/subjectief aspect, waarbij dit laatste typisch kan inhouden de ‘metadata’ die een transactie beschrijft. Een cultureel-economische ‘data packet’, waarmee het netwerk van (nu nog vaak onzichtbare) overlappen in creatieve intentie op een elegante manier zichtbaar en hanteerbaar kan worden gemaakt.
Dit vergt wellicht nogal een denkstap, maar het is er een die we kunnen maken volgens mij, en waar het tijd voor lijkt te zijn. Zou het kunnen dat we in een typisch tijdperk leven waarin we de overgang maken van een economie op basis van schaarste, naar eentje van overvloed? Zo ja, wat voor een regulatiesystematiek zou je in zo’n nieuwe situatie samen hanteren?
Waarschijnlijk iets speels. Iets waarmee je communiceert aan elkaar waar je zin in hebt. Iets waarmee je tot een veel betere allocatie en samenstelling kunt komen van de enorme berg creatief talent die er bijvoorbeeld in Nederland aanwezig is. Open the floodgates!
communist.
PALESTINA VRIJ!!
Beste Steven,
Ik reageer specifiek op de term “winstmaximalisatie” in je reactie. Het primair gericht zijn op winstmaximalisatie, door welke organisatie dan ook, is iets dat ik niet toejuich. Beter kan ik me vinden in “winstoptimalisatie” ten bate van een ander primair doel. Denk aan een maatschappelijk verantwoord doel. Op zijn minst treffend is de rol van het Britse hedge fund, TCI, in de koers van ABN-AMRO. ABN-AMRO was vrij primair gericht op winst en werd door TCI verder in die rol gedrukt. TCI: The Childrens Investment fund (http://nl.wikipedia.org/wiki/The_Children%27s_Investment) is een charitatieve instelling die in ABN-AMRO een partij zag die te optimaliseren was en daarmee een snelle bron van inkomsten voor het fonds. Best lastig te rijmen, nietwaar?
tsja.. social engineering.. leuke theorie die in de praktijk door minkukels misbruikt wordt, reddeloos ontspoort en meestal leidt tot dwang, misbruik, moord en andere ellende..
Leuke (historische) experimentjes in dat licht: communisme en nationaal socialisme.. social enginering pur sang..
Hoe creeer je de wereld naar je evenbeeld? Nee bedankt Rushkoff.. ik ben niet god en wil het ook niet worden
p.s. open democracy link doet het niet
zit net 15 minuten te kijken.. can’t take no more.. wat een gelul van die gozer.. “sluit je aan bij mijn sekte type”
Als programmeur gesproken: het legacy systeem dat Rushkoff beschrijft is zulke heerlijke oude code, het is geen wonder dat het vastloopt, en boy, wat kunnen we nu een ontzettend veel mooier systeem booten op *al* die nieuwe hardware die we de laatste decennia toch maar mooi ontwikkeld hebben. Ik voel dat er een mooie stap in onze cultuurgeschiedenis in besloten ligt. Let’s Reprogram and Play.
Deze taal ken ik niet. Wanneer plaatsen jullie de Nederlandse vertaling?
Voor zover ik het wel begrijp klinkt het me overigens al communehippiegewauwel, maar dan in een andere wazig jargon.
@Daan Frowijn kun je iets specifieker zijn? :-) De implementaties van communisme die we kennen draaiden volgens mij ook op centralisme, iets wat Rushkoff juist als *het*probleem ziet. Overigens vind ik het in het algemeen nogal flauw dat er vaak ‘communist’ geroepen wordt op het moment dat er een alternatief wordt voorgesteld voor het kapitalisme. Alsof er niet iets nieuws te bedenken valt!
@Danny Ditters Ja, eens. Zou mooi zijn als we daar een bijdrage aan konden leveren. Conflicten zoals in het Midden-Oosten worden volgens mij mede gevoed door het zwelgen in het idee van schaarste die bevochten moet worden; wellicht kan een nieuwe omgang met geld iets veranderen aan die perceptie.
@Timo Kouwenhoven lastig te rijmen inderdaad, klinkt in het geval van TCI als ‘het doel heiligt de middelen’: het gebruiken van in principe onhartelijke methodes van winstmaximalisatie voor een hartelijk doel. Wat ik me voorstel is dat we wellicht toe kunnen naar een ideaal van het rondpompen van geld in plaats van het oppotten: dat je wel bezig bent met het vergaren van waarde, én ook met het weer door laten stromen. Meer bidirectioneel dus; een netwerk van ‘nodes’ dat waarde distribueert.
@Sickbock De meeste experimenten in social engineering zijn nogal mislukt, helemaal eens. Wat dat betreft zijn de documentaires van Adam Curtis echt goud waard: Pandora’s Box, The Century of the Self en The Trap. Telkens laat hij zien hoe bepaalde ideeën over de maakbaarheid van mens & samenleving corrumperen tot weer een nieuwe vorm van dysfunctionele hierarchie en polarisatie.
Mijn analyse daarvan is dat deze voorbeelden, deze politieke systemen, vrijwel allemaal draaiden op een sowieso gemonopoliseerde, gecentraliseerde communicatieïnfrastructuur; het was altijd een beperkt groepje mensen die de macht in handen hadden. Nu we een fundamenteel ander medialandschap hebben (iedereen kan nu ook zenden met internet), lijkt het erop dat er ‘social engineering’ van een andere orde mogelijk is: fundamenteel democratisch. Meer in de richting van een gezelschapsspel.
Rushkoff heeft volgens mij niet echt de bedoeling om een sekte op te richten, maar ik kan me wel iets voorstellen bij je reactie. Het lijkt er wel een beetje op dat hij toch een soort exclusiviteit predikt in z’n oplossing: let the banks die, wij als ‘niet-banken’ gaan lekker leren tuinieren samen en zo voor elkaar zorgen. Dat zie ik als een soort erfenis van de Sixties, het idee van “Power to the People”, in plaats van het (voor mij) nu voor de hand liggende “Power to Everyone”.
Bij mij doet de Open Source Democracy link het wel, maar voor de zekerheid: http://www.demos.co.uk/publications/opensourcedemocracy2
@Martijn :-) Ja dat is de programmeur in mij die spreekt, misschien komt die beter tot z’n recht op een HCC forum oid. Wat ik bedoel te zeggen is dat we in vergelijking met alle mogelijkheden die ons ter beschikking staan qua communicatie (internet), we nog steeds een traditie in stand houden qua omgang met elkaar die past bij heel oude, gemonopoliseerde communicatiemiddelen. Dat lijkt mij dus heel interessant om te overbruggen.
Wat is jouw jargon? Misschien kan ik een poging wagen om het daarin uit te leggen wat ik denk (dat Rushkoff voor ogen heeft).
@ Steven: dank voor je antwoord. ik denk dat onze samenleving niet bestuurd kan worden door middel van een democratisch medialandschap. De media hebben een functie en geen doel wat mij betreft ( zijn een middel om info te vergaren) Of je moet minder sturing voorstaan, in dat geval ben ik je man.
ik bedoel: ik zie de media niet als tool om de samenleving te veranderen.. Als de media onverhoopt “democratisch” mocht worden (door internet ofzo) wordt die zelfsturend en heb je het de facto over anarchy. Gooi in dat geval je social engineering maar over boord.
De wijze waarop de door jou beloved Rushkov de samenleving wil veranderen kan me rug op ( zie mijn post #14)
@Sickbock en dank voor jouw antwoord :-) Ik realiseer me erdoor dat ik het woord ‘media’ niet zo handig gebruik.
Ik ben in ieder geval inderdaad niet voor sturing. De grap is volgens mij dat als het ‘medialandschap’ (waarmee ik bedoel: de set van communicatietools die er zijn, zoals computers, camera’s, netwerken enz.) ECHT democratisch is, dat er dan gewoon helemaal geen sprake meer is van ‘het publiek’ enerzijds en een groep mensen die daar zogenaamd niet toe behoren, zoals politici, journalisten enz. anderzijds.
Ik bedoel dus niet dat ‘de media’ zoals kranten, journaal etc. zó democratisch worden dat ze eindelijk op een goeie manier besturen/social engineeren. Ik bedoel dat de verregaande verspreiding van media *tools* ons op een nieuwe manier kan verenigen, dat we een nieuw spel kunnen gaan spelen met z’n *allen*.
Waarbij ik overigens ‘engineering’ zie als iets wat ook heel cool kan zijn, vergelijkbaar met de engineering die gaat zitten in het ontwikkelen van een Formule 1 auto bijvoorbeeld. Maar goed I digress :-)
hmm grassroots dus.. prima wat mij betreft
Tofler had het recent over desktop production, zie ik wel zitten. Attention economy is ook ’n interessant denkkader, oud ook, al denk ik niet dat het een echte economie kan worden die vele mondjes voedt.
@Sikbock juist :-) groeien & bloeien FTW
@S’z Toffler is ook cool idd, zijn ’third wave’ theorie komt mooi overeen met dit idee van een systemische transitie op socioeconomisch gebied.
De kunst lijkt inderdaad om iets te maken waardoor iedereen in eerste instantie gewoon te eten heeft, zonder dat dat per sé voelt als een ‘OMG we moeten de wereld redden’-ding. Het kan ook gezellig, inspirerend, stoer, uitdagend enz. zijn.
Niet heel makkelijk nog om het goed onder woorden te brengen :-)
Weet je zeker dat Rushkoff schrijft over de ‘Nederlandse’ VOC en niet over de British East India Company? Ik vind het nogal verbazingwekkend dat hij (of jij?) schrijft dat de koning het royal charter verleent voor een monopolie in een bepaalde sector, waarbij de VOC als voorbeeld wordt aangehaald. De VOC is opgericht in 1602 en het bestuur werd gevormd door de Kamers van Amsterdam, Zeeland, Delft, Hoorn, Enkhuizen en Rotterdam. Voor de financiering is een aandeelhouderssysteem opgezet en de eerste aandelen zijn in 1606 uitgegeven, het beroemde ‘oudste aandeel’ ter wereld. Daarmee geldt de VOC als oudste NV ter wereld. Daar is geen koning aan te pas gekomen, integendeel: de beslissing om de VOC op te richten komt voort uit de Staten-Generaal van de Republiek der 7 Verenigde Nederlanden.
Ik vermoed dat hier dus verwarring is met de Britse Oost-Indische Compagnie, die wél bij Royal Charter is opgezet in 1600, onder koningin Elisabeth.
Echter die te vertalen als de VOC is volkomen onjuist.
Verder heeft het artikel wel mijn interesse gewekt voor het boek van Rushkoff.