Babiš contra Babiš

Een maand voor de parlementsverkiezingen in de Tsjechische Republiek ontrolt zich een familiedrama voor de veelgeplaagde premier Andrej Babiš. ‘Ik wens je veel succes met je campagne om de Tsjechische natie voor de gek te houden,’ zei zijn zoon en naamgenoot Andrej Babiš jr. vorige week donderdag tegenover de pers op een campagnebijeenkomst van zijn vader. Hij verklaarde ook te willen optreden als getuige in de nog steeds lopende fraudezaak tegen zijn vader. Volgens Andrej jr. heeft zijn vader hem in 2017 tegen zijn wil naar De Krim laten brengen om te voorkomen dat hij zou getuigen over vermeende fraude met EU-subsidie ​​door zijn vader. Babiš Sr. wordt er van beschuldigd EU-subsidies te hebben gebruikt voor zijn eigen bedrijf, onder andere voor de bouw van een conferentiecentrum, het Ooievaarsnest. Het centrum was voor het innen van de subsidie even op naam van zijn vrouw en kinderen gezet. Een voormalige manager getuigde donderdag dat Babiš zich bij geregelde bezoeken gewoon als eigenaar gedroeg. De premier wijst alle beschuldigingen van de hand. Hij zegt dat zijn zoon, die in Zwitserland woont, psychisch ziek is. Gisteren zou Andrej jr. door de Tsjechische politie worden verhoord over zijn ‘ontvoering’ naar De Krim.

De kwestie Babiš en zijn bedrijf Agrofert speelt al jaren, schrijft Trouw. Agrofert ontvangt allerlei EU-subsidies. Babiš zei in eerste instantie dat hij met de firma niets te maken had, maar nu is vastgesteld dat dit niet waar is. Dit voorjaar publiceerde de Europese Commissie een rapport waaruit bleek dat hij het niet alleen nog altijd voor het zeggen heeft bij Agrofert, maar ook dat hij daarmee zowel de Tsjechische als de Europese wet heeft overtreden.

Babisconi

Babiš, de rijkste man van de Tsjechische Republiek, bijgenaamd Babisconi naar de Italiaanse mediamagnaat,  heeft altijd volgehouden dat hij bij zijn aantreden als premier zijn bedrijf op afstand heeft geplaatst door de oprichting van onafhankelijke trusts. Het Brusselse onderzoek laat echter iets anders zien. De premier bepaalt zelf wie die fondsen beheren, ze staan deels op naam van zijn vrouw en hij krijgt ook nog altijd winst uitgekeerd van Agrofert. Brussel wil €17,5 mln aan onterecht opgestreken Europese subsidies terugvorderen. Agrofert ontving de afgelopen twee jaar zo’n €120 mln aan EU-steun. En dat geldt is dus grotendeels verdwenen in de zakken van de ‘Babisconi’. Reden voor het Europees Parlement om zich te verzetten tegen de aanwezigheid van de Tsjechische premier bij de verdeling van Europese subsidies voor bedrijven. Het parlement riep in mei de Europese Commissie op te voorkomen dat hij aan de haal gaat met een groot deel van de ruim 7 miljard euro coronaherstelsteun die Tsjechië de komende jaren ontvangt.

Eind augustus heeft de Commissie Tsjechië verder onder druk gezet. De lokale autoriteiten die door de EU gefinancierde regionale ontwikkelings- en sociale programma’s uitvoeren, wordt geadviseerd geen vergoeding te vragen voor betalingen aan bedrijven die door trustfondsen worden gecontroleerd. De Commissie zei dat ze in deze gevallen geen betalingen zal doen zo lang Praag de aanbevelingen uit het fraude-onderzoek van dit voorjaar niet uitvoert.

Verkiezingen

Op 8 en 9 oktober a.s. zijn er verkiezingen voor een nieuw parlement. Dan zal ook moeten blijken of ANO, de partij van Babiš de grootste blijft. In de peilingen ziet het er voorlopig niet ongunstig voor hem uit. Babiš is nu premier van een minderheidskabinet dat de steun heeft van de sociaaldemocraten en de communisten, beide kleinere partijen. Zijn voornaamste concurrenten zijn twee coalities, het centrum-rechtse SPOLU met conservatieven en christendemocraten en een verbond tussen de in Tsjechië succesvolle Piratenpartij en STAN, een liberale partij van burgemeesters en onafhankelijken. Dan is er ook nog een extreemrechtse partij, de partij voor Vrijheid en Directe Democratie. Deze SPD die geleid wordt door Tomio Okamura, een Tsjech met Japanse roots, verzet zich net als de PVV en soortgenoten tegen immigratie en islam. Veel kleinere partijen, waaronder ook de Groenen moeten vrezen voor de kiesdrempel van 5%.

Klimaatverandering

Volgens de milieubeweging hebben alleen de Groenen en de Piraten-STAN coalitie een program dat tegemoet komt aan de urgentie van de klimaatverandering en de bescherming van het milieu. Het stopzetten van de kolenproductie is een cruciaal punt. De huidige regering heeft het jaar 2038 genoemd, maar ANO is daar in zijn verkiezingsprogramma niet erg duidelijk over. Evenmin zijn er bij deze partij concrete plannen voor het stimuleren van hernieuwbare energie. De andere partijen zijn daar wel voor, behalve de extreemrechtse SPD. Terwijl de Groenen, Piraten en SPOLU specifieke plannen hebben om bossen weer nieuw leven in te blazen, is het enige voorstel van ANO de massale aanplant van 350 miljoen bomen, volgens sommige milieuactivisten een dubieus voorstel voor de gezondheid van het bos.

Babiš’ hart ligt duidelijk bij het bedrijfsleven. Bij zijn aantreden kondigde hij aan het land als een bedrijf te zullen besturen. In zijn verkiezingscampagne belooft hij nu ook  op te zullen komen voor de auto-industrie in zijn land. Hij zal zich verzetten tegen de verplichting om over te gaan op elektrisch rijden. ‘We zijn het niet eens met het verbod op de verkoop van auto’s die op fossiele brandstoffen rijden’, zei hij. ‘Het is onmogelijk. We kunnen hier niet dicteren wat de groenfanaten in het Europees Parlement hebben bedacht.’ 

Geen plaats voor vluchtelingen

In een buiging naar zijn extreemrechtse concurrent Okamura zei Babiš deze week dat er in Europa geen plaats is voor Afghaanse vluchtelingen. Die moeten in de regio worden opgevangen. Een dag later verleende hij wel een hoge onderscheiding aan alle Tsjechische diplomaten en soldaten die hadden meegeholpen met de overhaaste evacuatie van de ambassade in Kabul.

Europa weet met wie het de komende jaren rekening zal moeten houden als Andrej Babiš Sr. na oktober aan de macht kan blijven.