Het duurt natuurlijk niet lang meer of de eerste verkiezingstaal komt uit het kabinet zetten. En de boodschap van de regeringspartijen is eenvoudig te voorspellen: “we hebben dan wel moeilijke maatregelen genomen, maar dat is nu de motor achter de opleving van de Nederlandse economie.” En het ziet er naar uit dat de grafieken net op tijd een stijgende lijn gaan vertonen om dat met enig fatsoen te kunnen zeggen. Maar de assumptie die daar achter ligt, dat een moderne westerse overheid voldoende grip heeft op economische conjunctuur om een wijziging in te zetten, is een twijfelachtige.
Ik ga ervan uit dat je boel kunt verknoeien, maar is een westerse economie centraal maakbaar? Veel politici zetten op deze vraag nogal eenzijdig in: als de economie slecht draait, wijdt de politiek dat aan wereldwijde conjunctuur, terwijl oplevende lijnen aanduiden dat de ‘juiste maatregelen hun effect sorteren’. Politici zijn grote gelovers als het om het gewicht van beleid gaat. Maar zij lijken wel eens te vergeten dat het BNP en de banenmarkt wordt bepaald door het bedrijfsleven met haar eigen wetten. En dat de koers van de dollar of de prijs van een vat olie economisch wel eens belangrijker kan zijn dan die paar honderd mensen in Den Haag.
Die vraag wordt bijzonder relevant als je nuchter groeiprocenten van BV Nederland legt naast die van de Europese landen zet, zoals de redactie van RTLZ laatst deed.
Dan blijkt dat ons land precies dobbert op de golven van de Europese conjunctuur, alleen vergroot. We kennen diepere dalen en hogere pieken omdat we een distributie- en dienstenland zijn en daarom sterk afhankelijk van de groei van anderen. Niks effecten van moeilijke maatregelen. Niks zuur en zoet. Gewoon pech of mazzel.
(Met dank aan de redactie van RTL, voor het opzoekwerk en de toestemming de grafiek in Sargasso af te drukken)
Reacties (13)
Kent NL diepere dalen dan de EU? Ik zou nog eens kijken naar het jaar 1993, toen zat NL op een dieptepunt, maar de EU nog veel lager.
Daarnaast kun je als regering de economie (pogen te) beinvloeden door te investeren (of investeringen beter mogelijk te maken) in slechte tijden en in betere tijden de hand op de knip te houden, en niet andersom zoals Balkenende II en, naar ik meen, Paars.
Je hebt gelijk wat het eerste punt betreft Maarten. Maar het patroon blijft. En de vraag is niet wat je als regering kunt doen, maar wat het uitmaakt…
Met andere woorden: Keynes is dood.
Helemaal juist maar dan is het wel zo prettig dat we onze staatsschuld op orde weten te brengen.
Nou, de meerderheidsverhoudingen of besluiten in het dagelijks bestuur van de EU sorteren ‘van bovenaf’ of blokkeren veel kamerwerk. Als politici steeds vaker de EU politiek vertalen naar het rijksbeleid omdat ‘de aansluiting’ anders gemist wordt, is er weinig meer ideologie over dan opportunisme, militarisering en de suprastaat als kleinere (maar veel oudere) seniele neef van de usa.
Keynes is niet dood, maar in coma. Zolang regeringsbeleid procyclisch blijft – big spender in tijden van voorspoed en schraalhans als het tegen zit – komt daar geen verbetering in. Voor de recessie is Balkenende-Zalm niet verantwoordelijk noch voor de nu verwachte 2,5% economische groei , voor de coma wel.
Keynes is niet dood. Het gesloten model dat hij voorhield is niet reëel. Om in Europa door beleid invloed uit te oefenen op economische ontwikkeling, zou dit beleid op Europees niveau met een uitgebreid mandaat moeten plaatsvinden. Het “nee” op de Europese grondwet heeft dit moeilijker gemaakt.
Zowel met als zonder grondwet zou Nederland overigens speelbal van de Europese economie blijven. Dat waren we in het pre-1992 tijdperk ook al…
In hoeverre weerspiegel de gemeten groeicijfers de staat van de economie? Het lijkt mij belangrijker om te kijken naar welke sectoren groeien t.o.v. de rest van Europa. Groei opzichzelf zegt weinig wegens een gebrek aan andere factoren.
Keynes mag dan wel dood zijn, maar van 2,5% (Europa) en 4 % (Nederland) in ’98 is toch wel een hele sprong. En die staatsschuld, je kunt het er over hebben maar niet op aflossen, zoals Zalm tegenwoordig doet, of een dikke afbetaling doen zoals hij in Paars II deed…
Maar dat was natuurlijk te simpel, want toen was er een overschot. Duh.
Keynes is spriglevendig zou ik zeggen, alleen het huidige kabinet kent hem niet. atuurlijk kun je maar beperkt de economische groei beinvloeden met overheidsuitgaven, maar je kunt in ieder geval de verdeling van de lasten aanpassen.
”Keynes is niet dood. Het gesloten model dat hij voorhield is niet reëel.” Klinkt als dood.
“Keynes is niet dood, maar in coma. Zolang regeringsbeleid procyclisch blijft – big spender in tijden van voorspoed en schraalhans als het tegen zit – komt daar geen verbetering in”
John F. Kenedy zei daar het volgende over:
Hoe moet ik uitleggen dat het dak van de auto dicht moet als de zon schijnt. –> Politiek onverkoopbaar dus.
“of een dikke afbetaling doen zoals hij in Paars II deed…”
De enorme lastenverlichting die het dynamische duo Zalm/Bos onder Paars II aan de burgers voorschotelde was geheel volgens regeerakkoord (en VVD-programma) maar economisch niet verantwoord; de economie was immers al oververhit. Nu betalen we de prijs.
De grafiek geeft prima weer dat Nederland als open economie vooral baat heeft bij vrije handel en een gunstig vestigingsklimaat.
@jerolimo: I rest my case. Lang leve Keynes!
ja en nee. Waarom heeft de EURO zone dan structureel een lagere groei dan bijvoorbeeld de UK of de USA.
Ik denk dat politici wel degleijk veel kunnen doen. Ze kunnen de eoncomie kapot maken (72% inkomensbelasting, inflexibele arbeidsmarkt zoals in Fr) of een zetje geven (minder regels, lagere belastingen).
Als politici accepteren dat hun beleid nauwelijks invloed heeft op de economie dan verklaren ze zichzelf overbodig, dus dat zie ik niet zo snel gebeuren.