Hagel in heet Mexico? Mwah, dat kan dichterbij ook. De Tour de France werd donderdag stil gelegd wegens door hagelbuien onbegaanbare wegen. Talloze keren werd herhaald hoe een bulldozer verwoed probeerde de route alsnog vrij te krijgen (zie de eerste 12 seconden).
De mens tegen de elementen. Doet me denken aan de eerste 20 seconden van dit filmpje:
U zag een fragment uit ‘Punishment’ (2012) van Julius Von Bismarck. Misschien vat dat de verwarde publieke discussie over hedendaagse weerextremen samen: straffen wij de natuur? Of straft de natuur ons? Of moeten we de natuur straffen omdat zij ons straft?
Dat is natuurlijk niet de weg die wij moeten gaan om ook de laatste onwetenden bij te lichten over de klimaatverandering. En daar kan kunst een handje bij helpen. Sterker nog, dat werkt misschien beter dan cijfertjes, tabellen en grafieken.
Een gedachte die wordt gedeeld en uitgedragen door o.a. Imagine 2020 (Europees netwerk), Laura van Rutten (oprichtster van het Klimaatmuseum, lees dit interview met haar) en Andrew Simms (in The Guardian, 2015). Dat laatste mag al weer een eeuwigheid geleden lijken, maar zijn stelling is nog steeds geldig:
For some, perhaps, art may be a hammer with which to shape reality, for others it’s a window opening on a world seen in a compellingly new way. But it can also be a feather that tickles you through a difficult idea to a new understanding and frame of mind. Whichever works for you, climate action abhors a cultural vacuum. We need more.
Dit weekend begon in museum Arnhem (tijdelijk exposerend in De Kerk, Sint Walburgisplein 1 in Arnhem) ‘Stormy Weather’,waarin kunstenaars hun visie op klimaatverandering en sociale rechtvaardigheid laten zien. Met o.a. Ursula Biemann die in een video essay toont welke impact smeltende gletsjers in de Himalaya, de zeespiegelstijging, etc. hebben op het leven van de bevolking van Bangladesh en wat dat heeft te maken met ‘de teerzanden in de boreale bossen van noord Canada’.
Ursula Biemann, video still uit Deep Weather, 2013 de hele video is hier te zien – 9 min).
Als mensen niet naar het ijs willen, dan brengen we het ijs naar de mensen. Kunstenaar Olafur Eliasson en ecoloog Minik Rosing verzamelden ijsblokken uit de Nuup Kangerlua fjord in Groenland, één van de landen die bij de poolcirkel last hebben van hevige bosbranden.
Eliasson en ecoloog Minik Rosing willen mensen bewust maken van het feit hoe snel het poolijs eigenlijk naar de knoppen gaat. O.a in Kopenhagen, in Londen en in Parijs (2 min. 33”)
Marina Abramović maakte Rising, een virtual reality project, waarbij de toeschouwer de keuze krijgt de kunstenaar al dan niet te redden van de verdrinkingsdood ten gevolge van smeltende poolijs. Haar laten verzuipen kan gelukkig niet, de virtual reality moest ook weer niet zo levensecht zijn dat mensen over hun toeren zouden kunnen raken van hun eigen moorddadigheid.
In onderstaand filmpje ‘the making off’’ (2 min 30) en hier een interview over het project (15 min.). ‘Rising’ is ook als app te verkrijgen.
Heel wat vriendelijker, maar niet minder zijn indrukwekkend zijn de ‘Minimum Monuments’, de duizenden ijspoppetjes van Néle Azevedo. Multi inzetbare monumenten, in onderstaand filmpje als monument ter bewustwording van de klimaatopwarming (filmpje 1 min 7”).
Het concept heeft ze sinds 2005 al in diverse steden over heel de wereld toegepast. Néle Azevedo stelt dat de monumenten twee verschillende zaken kunnen symboliseren. De noodzaak tot snel handelen onderstrepen om de gevolgen van de klimaatopwarming aan te pakken, omdat niet een enkeling, maar iedereen er mee te maken krijgt.
En een ‘Minimum Monument’ kan opgericht worden om de slachtoffers van grote historische gebeurtenissen te herdenken, zoals in Belfast ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de gezonken Titanic…
… of in Birmingham (na de ‘melt down’) ter herinnering aan de Eerste Wereldoorlog.
Het wordt tijd te stoppen met politieke en verbale spelletjes, zegt Lorzenzo Quinn.
Wat we al niet met onze handen kunnen. De wereld kan er mee vernietigd worden, of gered. Of, zoals Lorzenzo Quinn het stelt, ter toelichting bij ‘Support’: “The hand holds so much power – the power to love, to hate, to create, to destroy”.
Om maar in spreekwoordelijke vocabulaire te blijven: de handen ineen slaan helpt elkaar meer, dan te blijven bekvechten.
IJs en weder dienende zien we elkaar volgende week zondag hier weer.