Hoe lang mag oma leven?

COLUMN - We houden onze moeder in leven, omdat de kinderen niet zonder oma kunnen. We hebben het wel eens voorzichtig aan ze voorgelegd. Hoe zouden jullie het vinden als oma er niet meer is? Nou, het huis was te klein. Hysterisch gebrul van dochterlief en onze zoon trok spierwit weg. Hij is vier, maar al een hele vent, Hij huilt nooit. Ook nu niet, maar die gelaatskleur sprak boekdelen.

Dus blijft moeder leven, net zo lang tot ze in de RIVM voorspellingen valt. Veel stelt het niet meer voor. Ze is volslagen dement, niet in staat zelfstandig uit de rolstoel te komen en het eten moet er in gelepeld worden. Toch vinden de kinderen haar aardig. Dochtertje speelt met haar zoals ze met haar poppen speelt. Ze kletst maar wat aan tegen oma, die het wonderwel met iets van een glimlach ondergaat. Zoontje zit sprakeloos stil en kijkt onafgebroken naar haar gezicht, terwijl hij alleen haar linkerhand vasthoudt.

Oma is lief, zeggen de kinderen. Ja, dat is dan weer wel een zegen. Voor ze aftakelde was ze een enorme ‘bitch’. Niets en niemand deugde en dat liet ze goed weten ook. Maar dat veranderde al bij de eerste tekenen van dementie. Gek, dat sommige ziektes iets te voorschijn halen dat je bij gezond leven niet eerder bij de patiënt zag.

De kinderen vinden haar lief. Misschien ook omdat ze alleen de namen van de kinderen zonder problemen uit haar mond krijgt. Ik dacht altijd dat bij dementie het korte termijngeheugen als eerste sneuvelde, dus zou ze de kinderen ook als eerste niet meer moeten herkennen voordat ze ons zou vergeten. Maar nee, ons kijkt ze aan alsof we van Mars komen en als we het eten willen toedienen, spuugt ze ons regelmatig onder. Een beetje ‘bitch’ blijft ze nog.

We hebben het er wel eens met het tehuis over gehad. Rekken we niet nodeloos haar leventje? Oma is echter opgenomen in een christelijk tehuis. Bij leven en welzijn ging ze nooit naar een kerk, maar toen ze nog iets te zeggen had, gaf haar eigen religieuze opvoeding de doorslag.

Op onze vraag of het niet beter was een einde te maken aan haar vegeterend bestaan, was het antwoord: “Daar hebben wij een speciale service voor”.
“O ja?”, reageerden we enthousiast, “wat dan?” “Daar hebben wij de heer voor”, was het antwoord. Nou, of wij die heer dan onmiddellijk konden spreken, vroegen wij. “Natuurlijk”, zei de directrice, “laten we samen bidden”.

We laten oma dus maar leven. Voor de kinderen. Dat wordt ons wel kwalijk genomen. Weet u wel wat dat kost, krijgen we vaak te horen. De zorgkosten stijgen zo gigantisch, mede door de vergrijzing, dat het nog maar de vraag is of onze kinderen later een betaalbare gezondheidszorg zullen hebben, zo wordt ons voorgerekend.

Het is een kwestie van keuzes, hoor je in de discussie over de dure gezondheidszorg rond zoemen. Natuurlijk kunnen we oma bij ons in huis nemen, maar de kinderen zijn nog te jong om voor haar te zorgen en wijzelf kunnen niet minder gaan werken. Ik bedoel: weet u wel hoe duur kinderen zijn?

We laten oma nog maar even leven. Voor de kinderen. Zo te zien genieten zij en oma nog van elkaar. Zouden de kids zich dat herinneren als wij tehuisrijp zijn? Ondertussen hopen we stiekem dat er een barmhartige heer bestaat, die een zacht einde weet te maken aan nodeloos lijden in de o zo bar slechte ouderenzorg. Da’s geen kwaliteit van leven meer.