Vorige week was een bijzondere week voor duurzame energie in de VS. In de VS werd namelijk de grootste zonnecentrale ter wereld opgestart en werd de bouw van ’s werelds grootste zonnetoren met zoutbatterij afgerond. Deze laatste levert voorlopig nog geen elektriciteit, omdat de komende maanden alle systemen nog getest en opgestart moeten worden.
De zonnetoren van het Amerikaanse bedrijf SolarReserve is met een vermogen van 110 MW vijf keer zo groot als andere pilot en demo installaties met gesmolten zout als energieopslag. De Spaanse concurrent Abengoa heeft plannen voor een even grote installatie in Chili.
Door de combinatie met energieopslag kan de installatie meer elektriciteit produceren dan andere zonne-installaties met hetzelfde vermogen. Ook is er geen back-up van conventionele centrales nodig. Bovendien maakt de energieopslag het mogelijk om elektriciteit te leveren wanneer dat nodig is, waarmee een van de bezwaren van tegenstanders van duurzame energie weggenomen is. De zonnetoren kan net als een kolencentrale basislast leveren aan het elektriciteitsnet, is regelbaar met de snelheid van een gascentrale en heeft een marginale kostprijs die lager is dan die van kolen- en gascentrales. De zonnetoren heeft een contract om van 12 uur ’s middags tot 12 uur ’s nachts stroom te leveren aan Las Vegas. Dan is de zon al lang onder.
Het in gebruik nemen van deze grote zonnecentrales heeft milieuvoordelen, al houden de bouw van de centrales en de productie van de benodigde materialen hun milieu-impact. Ten opzichte van conventionele centrales hebben ze het voordeel dat er geen milieuvervuilende winning van brandstoffen nodig is. Daarnaast ontstaan er geen schadelijke emissies naar lucht, bodem of water bij de productie van elektriciteit met een zonnecentrale. Het waterverbruik van de centrales ligt ook veel lager dan dat van conventionele centrales, wat in een droog gebied als Las Vegas niet geheel onbelangrijk is.
Situatie in Nederland
Een zonnetoren met zoutopslag is (vooralsnog) geen geschikte technologie voor Nederland. Het laat wel zien dat het argument dat energieopslag ontbreekt achterhaald is. De kosten van energieopslag dalen de laatste jaren ook sterk, volgens sommige bedrijven kan energieopslag de concurrentie met gascentrales zelfs al aan. Een ontwikkeling die naar verwachting doorzet door de vraag naar energieopslag voor elektrische auto’s, maar ook door marktstimulering in Duitsland en Californië. In Australië kijken netwerkbedrijven naar energieopslag om hun kosten te verlagen. Een Nieuw-Zeeland’s netwerkbedrijf subsidieert zonne-energie met energieopslag zelfs al, omdat de kosten lager zijn dan de kosten voor het uitbreiden van het netwerk. Ook solar lease bedrijven beginnen in de VS energieopslag in hun aanbod op te nemen, bv. SolarCity in samenwerking met Tesla.
Het is dus simpelweg een kwestie van tijd tot ook Nederland gaat kennismaken met de voordelen van energieopslag boven gascentrales voor de energietransitie. Het wordt dan ook hoog tijd dat de theorie van energietransitie aan die veranderende werkelijkheid wordt aangepast. Exit gas, welkom energieopslag.
Reacties (79)
@0: ”Door de combinatie met energieopslag kan de installatie meer elektriciteit produceren dan andere zonne-installaties”
De produktieomvang verandert niet, wel wordt minder stroom geleverd door opslagverlies. Hoe groot die is blijft duister.
Het gaat hier over etmaal opslag, gebruikelijk in de huidige stroomlevering om aan de wisselende stroomvraag te voldoen.
Heel anders is de honderd keer grotere seizoensopslag. In grote delen van Europa is seizoensopslag nodig door de geringe zonnestroomproduktie in de winter (en herfst)
Gemakshalve wordt dit hier genegeerd. “energieopslag voor elektrische auto’s” lost de seizoensopslag niet op.
“Exit gas, welkom energieopslag”!!
De meest veelbelovende seizoensopslag is zon/windgas, waar de Duitsers volop aan werken, hier blijkbaar onbekend!
Door gebrek aan opslag moet bij veel zon en wind en vooral weinig stroomvraag het teveel aan stroom tegen minimale prijzen (soms negatieve!) worden gedumpt, behoorlijk marktverstorend. Veelzeggend dat deze energieverspilling en een betere benutting zo weinig aandacht krijgt.
Hoezo duurzaam?
@0: “Een zonnetoren is (vooralsnog) geen geschikte technologie voor Nederland” “vooralsnog”?? De zon mist bij ons voldoende kracht voor deze techniek, dat verandert niet.
Leuk geprobeerd maar de eerste problemen zijn er al.
http://www.z24.nl/ondernemen/groen-miljardenproject-met-zonnespiegels-heeft-probleem-verschroeide-vogeltjes-434722
+ dat Nederland niet zomaar 13 vierkante kilometer kan volplempen met spiegels.
Krispijn, kunnen we niet proberen om het elektriciteitsverbruik te verminderen, zodat we met wat minder zonnepanelen en windmolens toe kunnen?
We konden vroeger toch ook zonder koelkasten, diepvriezers, vaatwassers, wasmachines en televisie.
Hans, vroeger hadden we gezinnen met 10 12 kinderen , wil je ook daarnaartoe terug?
Welvaart zorgt voor welzijn, niet andersom..
@4: Ach, natuurlijk vindt Krispijn het wel zinvol om te proberen het elektriciteitsverbruik te verminderen, waarom niet?
Maar Hans zou Verbeek niet zijn als hij zijn riedeltje niet kwijt kon. Dat hoort er gewoon bij.
@1: ” De produktieomvang verandert niet, wel wordt minder stroom geleverd door opslagverlies.”
Dat ligt er maar net aan hoe normaal gesproken de verhouding tussen warmteopwekking en elektriciteitsopwekking is bij dit soort centrales. Als een 500 MW elektriciteitsopwekker normaal gesproken maximaal 700 tot 800 MW aan warmte kan produceren ontstaat wel degelijk extra elektriciteitsproductie. Zelf vind ik de kans dat je je elektriciteitsproductie uitlegt op het piek vermogen aan warmte niet groot. Zou verspilling zijn van je elektriciteitsgenerator die dan enkel een kort moment van de dag op maximaal vermogen draait.
@2: Da’s een slechte zaak, waar zeker naar mogelijke maatregelen gekeken moet worden. Toch blijf ik van mening dat je moet kijken naar wat het alternatief is, omdat bij elke vorm van elektricicteitsproductie dieren sterven:
http://cleantechnica.com/2013/11/26/wind-farm-bird-deaths-fossil-fuel-nuclear-bird-deaths/
De vraag is dus of er sprake is van een verbetering of verslechtering t.o.v. fossiele energie centrales?
@3: waarom of of? Ik ben voorstander van en en. En overschakelen naar hernieuwbare energie en energiebesparing. Ik ga alleen niet meer in een plaggenhut op de hei wonen en de hele winter ingepekeld vlees eten. Wie dat wil, veel plezier. Wij hebben vorige week gewoon een extra vriezer gekocht om te zorgen dat we extra porties eten in kunnen vriezen.
@3 – “We konden vroeger toch ook zonder koelkasten, diepvriezers, vaatwassers, wasmachines en televisie.”
We konden vroeger ook zonder kleren en zonder huizen, zonder artsen en zonder gezondheidszorg. Zonder spraak, zonder neocortex, zonder longen, zonder afweersysteem. Voel je ‘m?
@6: Ja, je moet tenslotte wat,
met die opwarmde winters van tegenwoordig.
Mocht je hem niet gezien hebben, kijk de 3-delige BBC-documentaire Electric Dreams om die uitspraak nog eens te staven.
Overigens zijn een moderne vaatwasser en wasmachine volgens mij milieuvriendelijker dan de handmatige variant. Koelkasten en diepvriezers hebben onder de streep wellicht ook een positieve invloed op onze voetafdruk; ze stellen ons in staat om aanmerkelijk efficienter met voedsel om te springen.
Ik snap Hans Verbeek niet zo. Als-ie zo graag autarkisch wil leven, dan kan-ie toch ieder moment naar siberie of de binnenlanden van argentinie toe emigreren?
Ik snap niet waarom een oproep om minder energie te gaan gebruiken hier zoveel hoon oplevert. Het lijkt mij alleen maar verstandige taal, en het sluit nieuwe technologie zoals deze niet uit. Volgens mij hebben we trouwens geen keuze, want naast die nieuwe technologie zullen we echt ook alles op alles moeten zetten qua besparing, en dan nog heb ik er een hard hoofd in dat we binnen die twee-gradennorm blijven.
Volgens mij wordt er hier vooral op het poppetje gespeeld. Jammer.
@6:
Ik ook niet, Krispijn. Maar onze kinderen of kleinkinderen misschien wel. De Grieken zijn alweer begonnen om bomen te kappen, nu ze de stookolie niet meer kunnen betalen.
Ik ben erg benieuwd naar je volgende bijdrage over het verlagen van het energieverbruik.
@10: het gaat niet om mij, gronk, maar om de toestand waarin wij de wereld achterlaten.
Moeten we nog meer metaal opgraven uit de aarde om zonnecentrales en windmolens te bouwen? De kans is groot dat onze technologische, plastic wegwerpmaatschappij instort.
Of accepteren we dat we (dankzij fossiele brandstoffen) boven onze stand leven en doen we elk decennium vrijwillig een stapje achteruit?
Ik kies voor dat laatste en maak met kleine stapjes mijn ecologische voetafdruk kleiner.
@7: je kunt natuurlijk alles wat ik zeg doortrekken tot in het belachelijke. Mijn complimenten, Arduenn.
@Hans Verbeek: Jouw grote makke is dat je totaal geen onderscheidt maakt tussen gebruik van grondstoffen en verbruik. Neem bijvoorbeeld het neodymium dat in windmolens gebruikt wordt. Het lijkt mij uitdrukkelijk niet de bedoeling om dat als de windmolen het einde van de levensduur bereikt heeft om dat dan weg te gooien. Het mooie van dat element is dat het niet opgebruikt wordt,
Zie het als een geschenk voor de kinderen.
Die kunnen er weer nieuwe molens van kunnen bouwen. Jij zit teveel in het “wegwerp” mantra terwijl hergebruik veel hipper en beter is.
het gaat niet om mij, gronk, maar om de toestand waarin wij de wereld achterlaten.
Het zal de wereld echt geen ene hol uitmaken hoe wij haar achterlaten. Serieus. Op dit moment worden d’r in ’t hele universum dozijnen planeten geroosterd door supernova’s, gaan beschavingen ten onder omdat d’r een lullige komeet op hun planeet botste, etc.
IMNSHO zijn d’r maar twee redenen waarom we ‘de wereld’ beter zouden moeten behandelen: omdat we d’r zelf last van gaan krijgen als we dat niet doen (de stormen in engeland zouden een voorproefje kunnen zijn), en omdat andere dieren er last van gaan krijgen, die niet in staat zijn om een portie technologie uit de kast te trekken om hun lot te verbeteren.
Hans ,wonende in een legbatterijwereld heeft het verkleinen van je voetafdruk slechts tot gevolg dat je plaats wordt ingenomen door een ander.
2.37 mensen per seconde komen erbij die eten en onderdak wensen en je dankbaar zijn dat je ze de ruimte geeft.
We varen richting de waterval en jij stelt voor om de motor uit te zetten en de zeilen te hijsen..
@16: Dat is natuurlijk ook maar flauwekul, want de mensheid hoeft alleen maar over te schakelen op vegetarisch eten en er is -in ieder geval voor de afzienbare toekomst- genoeg voor iedereen.
Maar Hans lult evenzeer uit zijn nek, want we slagen er nooit in om al dat voedsel te verbouwen en te transporteren met pure mankracht. De moderne communicatiemiddelen zijn bovendien razendsnel en maken oneindig veel (transport-)kilometers overbodig. En zo zijn er nog vele voorbeelden te bedenken.
De waarheid ligt, zoals wel vaker, ergens in het midden, waarbij wel aangetekend moet worden dat die waarheid zo groen is als gras. De mensheid kan niet op dezelfde weg doorgaan, want die weg loopt heel snel dood.
Dit is eigenlijk voor het eerst dat ik lees dat iemand (Hans Verbeek dus) zo ontzettend wordt afgezeken door anderen omdat hij het ideaal van een minder consumptieve wereld uitdraagt. Het laat de verandering van de wereld van de laatste veertig jaar zien. De post-‘Club van Rome’-wereld.
Ik ga naast @Hans Verbeek staan in dit draadje want ik denk dat hij een punt heeft. Je kunt niet eindeloos maar doorgaan je technologische oplossingen te implementeren als oplossingen voor problemen die intrinsiek onoplosbaar zijn. Zolang er kritiekloos technologie wordt ontwikkeld en geïmplementeerd terwijl we – zoals @Boer plastisch schrijft – richting de waterval varen maakt het niet uit of we zeilen hijsen of een motor aanzetten. Ik denk zelf dat Hans Verbeek het met een aantal van jullie niet eens oneens is. Het punt is alleen dat hij zich omdraait en zegt : laten we het eerst eens wat minder doen (of misschien zegt hij laten we het ook eens wat minder doen).
Ik doe met hem mee vandaag.
Fuck de technologendwazen.
@14: En jouw grote makke is dat je doet alsof recycling werkelijke mondiaal goed is geïmplementeerd. Net zo goed als de energieproductie. Je zou eens wat beter om je heen moeten kijken. Als de mensheid met dezelfde energie de hergebruikproblematiek aan zou pakken als de energieproblematiek zouden we wellicht al een stukje beter op streek zijn.
@17:
Nou, ik zie Hans nergens beweren dat we voedsel moeten gaan verbouwen met pure mankracht. Het enige wat hij zei is dat we moeten werken aan energiebesparing. Dus wie lult er hier nou uit z’n nek…
Echt bespottelijk hoe iemand hier zo afgezeken wordt vanwege een oproep om het zuiniger aan te doen.
Opmerkelijk die afkeer van besparing zoals met @6: “gewoon een extra vriezer gekocht”. Inderdaad “gewoon”, “extra”. Is deze stroom niet bestemd voor Las Vegas vermaak?
Of dat @14: “hergebruik veel hipper en beter is”. Meestal gebeurt dat niet door het hoge energieverbruik. Toegegeven heel modieus zoals bij de circulaire economie, wat voorheen kringloop genoemd. Bij doorvraag blijkt ook hier de energie heel goedkoop te zijn.
Net zoals in dit stuk opslag geen probleem meer is.
Het geloof in techniek is wel heel groot. Kan best dat de @9: “moderne wasmachine milieuvriendelijker dan de handmatige variant”, die winst verdwijnt door de massale aanschaf van de meer verbruikende wasdroger.
Ondanks alle technische hoogstandjes blijft het elektriciteitsverbruik stijgen, daar iedere ontwikkeling niet de voorspelde vermindering geeft, maar juist meer, ook wel Jevons paradox genoemd.
Volgens mij zijn de minnetjes voor Hans niet zozeer vanwege de inhoud van deze specifieke reactie, maar meer voor het repetitieve karakter ervan.
Ik gok zomaar dat er weinig mensen hier tegen zuiniger met energie omgaan zijn. Thing is, dat weet Hans ook wel, maar dat weerhoudt hem er niet van onder ieder stukje over energie toch nog een variant van deze reactie te plaatsen. Sommige bezoekers worden daar een beetje moe van.
@19 en anderen: de minnetjes voor Hans zijn dan ook voor zijn tweede alinea.
Ik denk niet dat veel mensen het hiermee oneens zijn.
Maar dit is een heel ander verhaal. Dit impliceert teruggang naar een welvaartsniveau vna eind 19e eeuw. Dat Hans de maatschappelijke-, sociale- en gezondheidsvoordelen van deze apparaten niet inziet is wel een minnetje waard.
@21: Dat gok je goed.
En sinds Hans hier het standpunt verkondigde dat verbetering van de levensomstandigheden in Afrika uit den boze is, omdat dit slechts tot gevolg zou hebben dat de bevolkingaanwas daar dan sneller zou verlopen, bezie ik die milieuvriendelijke standpunten van hem toch met andere ogen.
@21: je hebt gelijk, Hal. Ik berijd mijn stokpaardjes het liefst elke dag.
Maar het verhaal van Krispijn gaat over energie-opwekking. Dus mijn reactie is dit keer echt on-topic.
@22: Cerridwen (en anderen), de afgelopen 6 jaar zijn de winkelverkopen in Europa met ca. 10% afgenomen. Dat ging geleidelijk en we hebben het eigenlijk niet gemerkt.
We zijn er niet doodongelukkig van geworden (ik i.i.g. niet).
Teruggaan naar een welvaartsnivo van de 19e eeuw lijkt mij helemaal geen ramp.
Denk gewoon eens na of je niet met wat minder toe kan en koop niet automatisch wat de reclame aanprijst of je buren hebben gekocht.
Mensen minnen @Hans, niet zozeer om wat hij zegt, maar om wat die mensen Hans eerder in andere discussies hebben horen zeggen.
1. Het CO2-probleem lost zichzelf op omdat we nu al op de piek zitten qua verbruik, fossiele brandstoffen raken op.
2. Hij spreekt iedereen constant aan op de individuele verantwoordelijkheid: “Dan ga je toch gewoon minder dit en dat doen?”.
Deze twee standpunten gebruikt hij om te argumenteren dat de mensheid als soort niets hoeft te doen aan de klimaatproblematiek, dat er wetgevend niets hoeft te veranderen etc.
Zijn stelling 1 is zeer onzeker, stelling 2 wereldvreemd. De minnetjes zijn dus niet om hetgeen hij zegt, maar wat de implicaties ervan zijn volgens Hans. En dat weten de anderen maar al te goed.
@23: je verdraait mijn woorden, Andy.
Ik heb gezegd dat grootschalige gemechaniseerde landbouw toepassen in Afrika, niet wenselijk is. Het is namelijk niet duurzaam.
Door een grotere voedselproduktie in de komende 10 jaar zal de Afrikaanse bevolking sterk toenemen en ook dat lijkt me niet duurzaam en niet wenselijk.
@27: Kun je die reactie tonen? Ik weet namelijk niet meer waar die staat. Ik kan me wel herinneren dat dat het punt was dat mijn mening over jouw werkelijk vorm kreeg.
Laat me zien dat ik jouw woorden verdraai en ik bied je gelijk mijn excuses aan.
@25:
Dat komt omdat het in Nederland niet geleid heeft tot daling van de welvaart. Waar dit wel zo is (ik noem een Griekenland, of mensen die hun baan verliezen) hebben we dit wel degelijk gemerkt.
Aangezien de meeste mensen zich iets beter lijken te realiseren wat dat betekent en dat wel zullen beschouwen als een ramp, krijg je dus die minnetjes.
Terug naar de 19e eeuw gaat wel even wat verder dan ‘niet direct kopen wat de reclame aanprijst’.
In @27 zeg je in feite dat van jou de voedselproductie niet mag toenemen omdat daarmee de bevolking groeit. Aangezien het geboortecijfer al vrij hoog ligt, en de bevolking dus in principe al groeit, betekent dat in de praktijk dat er van jou niet gezorgd mag worden voor genoeg eten voor deze Afrikanen (bijvoorbeeld door het verhogen van de productie van de landbouw), en dat ze maar moeten verhongeren of zo.
@26: Hans is niet de enige met dergelijke stellingen zoals:
1. zon- en windstroom worden zo goedkoop en ruim beschikbaar, energiebesparing is overbodig is, het CO2 probleem verdwijnt vanzelf, fossiel wordt uit de markt gedrukt.
2. verwacht niets van de overheid, maar alles van de techniek
Dit woestijnprojekt is daar een treffend voorbeeld van, opslag is overbodig, woestijn in overvloed, schaalvergroting drukt de prijs
De droom van zon/windstroom lijkt treffend op de atoomstroom droom, overvloed en een minimale prijs. De praktijk bleek weerbarstiger, nu ook met de toenemende afkeer van landwind-molens. Wind op zee beperkt tot de uitzonderlijke ondiepe Noordzee met een hoge prijs. Zonnestroom is nog schaarser en duurder dan zelfs zeewind. Dit woestijn projekt gebruikt geen zonnepanelen, maar spiegels en stoom. Het hippe stoomtijdperk
Niet verbazend dat het aandeel zon/windstroom marginaal is, niet om fossiel vervangend, maar aanvullend op de stroomvraag groei. Met ruim 1 miljard stroomloze mensen – zonder koelkast, wasmachine .. – kan die groei nog even door, als welvaart verbreding beoogd wordt en de huidige uitsluiting verdwijnt.
@28: ik weet ook niet meer waar die reactie staat, Andy. Ik ben niet van mening veranderd, dus wat hierboven staat moet maar voldoen.
Excuses vind ik nooit nodig.
Geef voortaan alleen je eigen mening en niet wat je denkt dat mijn mening is.
@29:
Ik zou liever zien dat je letterlijk citeert en niet je eigen interpretatie weergeeft.
+1 voor Joost voor het samenvatten van de discussie.
Wellicht omdat het gemiddelde gedrag wat betreft dit soort zaken nogal inconsequent is. Men weet niet wat men wil. Men gaat ouderwetse peertjes (die ook warmte leveren en in de winter dus hartstikke efficient zijn) vervangen door spaarlampen maar blijft iedere dag 30 kilometer naar werk forensen. Men gaat biologisch eten en laat ondertussen de veel klimaatvriendelijkere reguliere landbouwproducten liggen. Men verkiest vrije-uitloop eieren boven veel klimaatvriendelijker legbatterijkippen. Men gaat een voedselprijscrisis veroorzaken door biobrandstof verplicht bij te mengen terwijl zonnepanelen sig-ni-fi-cant meer energie er vierkante meter akker op kunnen wekken dan biobrandstofgewassen. En minder vlees eten is er al helemaal niet bij.
De hoon komt eruit voort dat men veelal kiest voor makkelijke symboolmaatregelen en helemaal niet bereid is om zijn of haar gedrag aan te passen op een manier die ook echt zoden aan de dijk zet.
En waarom je terug zou gaan naar een 19e eeuws welzijnsniveau in plaats van gewoon wat zonnepanelen op je dak te klatsen of aandelen in een windmolentje te nemen, dat snap ik al helemaal volstrekt niet. Men lijkt niet te beseffen dat we MEER DAN FUCKING GENOEG energie tot onze beschikking hebben om onze hedendaagse levensstijl te handhaven. De hoeveelheid energie die je gebruikt is nauwelijks een probleem. De productiemethode is dat mogelijk wel, evenals de hoeveelheid land en water die nodig is. Maar zolang je niet al teveel spul eet waarvoor veel land of veel fossiele grondstoffen nodig zijn en je energievoorziening op orde hebt is er geen enkele reden om een primitieve levensstijl aan te nemen.
Nog één laatste puntje, mensen.
Sommige mensen vinden het nodig om mijn reacties uit te vergroten en te extrapoleren naar iets onredelijks of weerzinwekkends.
Mijn “zonder koelkasten, diepvriezers, vaatwassers, wasmachines en televisie. wordt door Krispijn geëxtrapoleerd tot‘een plaggenhut op de hei”.
Gronk doet hetzelfde door voor te stellen dat ik “naar siberie of de binnenlanden van argentinie” kan emigreren.
Waarom deze discussietechniek wordt toegepast weet ik niet.
Mijn idee om geleidelijk aan onze voetafdruk op de wereld terug te brengen lijkt me toch heel redelijk.
Ik heb net een klimaatneutraal huis gekocht. Krijg ik nou een schouderklopje?
@33: “.. peertjes”, die ook warmte leveren dus efficient”
Is elektrische (uit gas/kolencentrales) verwarmen beter dan gasstook?
@33: “De hoeveelheid energie die je gebruikt is nauwelijks een probleem. De productiemethode is dat mogelijk wel, evenals de hoeveelheid land en water die nodig is”
Meer energie is gewoon meer land en water, blijkbaar is dat ook geen probleem. Begrijpelijk dat zo neerbuigend over besparing wordt gedaan. Dat vergt onprettige gedragverandering.
Met “energie zat” kun je dat negeren, het CO2 probleem verdwijnt immers vanzelf met zonnepanelen en windmolens.
@35: “klimaatneutraal”
Is dat energieneutraal of een nietszeggende term?
@34:
Heb je dan echt niet door dat jouw ‘zonder koelkasten, diepvriezers, vaatwassers, wasmachines en televisie’ al heel extreem is? Daar valt vrij weinig aan te extrapoleren.
Met welk doel? Als het doel is om de menselijke beschaving ook op lange termijn te laten voortbestaan, dan is het afschaffen van koelkasten niet echt het meest geëigende middel.
@31: Hans Verbeek:
“Kleinschalige marginale landbouw is duizenden jaren lang duurzaam toegepast in grote gebieden. De bevolking kon niet groter groeien dan de natuurlijke draagkracht van het land. De hoeveelheid voedsel (en schaarste) reguleerde de populatie.
(…)
Moeten we Afrika ook omploegen tot akkers om de wereldbevolking tot 9 miljard te laten groeien? Is dat een zinvol streven? Of moeten we accepteren dat voedselschaarste en hongersnood de populatie gaan beperken.”
Andy Cap:
“Als het gaat over hertjes in Nederland, dan zijn velen echter van mening dat het “humaner” is om een deel van de populatie af te schieten “om de wildstand op peil te houden”.
https://sargasso.nl/afrika-moet-zelf-eten-zorgen/
Het vervolg is overigens ook wel de moeite waard.
@34: “Nog één laatste puntje, mensen. Sommige mensen vinden het nodig om mijn reacties uit te vergroten en te extrapoleren naar iets onredelijks of weerzinwekkends.”
Het lijkt me niet echt nodig om in dit geval iets uit te vergroten en te extrapoleren. Ik ben er een groot voorstander van om onze voetafdruk op de wereld terug te brengen, maar dit lijkt me allesbehalve redelijk.
@roland
http://nl.wikipedia.org/wiki/Klimaatneutraal
@38: ik sta nog altijd achter die woorden, Andy.
Alleen dankzij het gebruik van fossiele brandstoffen is de wereldbevolking gegroeid tot 7 miljard mensen. We kunnen nu mensen redden van de hongersnood met diezefde fossiele brandstoffen, maar over 30 jaar kunnen we hun kinderen niet meer redden.
Ik heb een mening, maar geen enkele invloed op de gang van zaken in de wereld. Jullie zijn met veel meer en bepalen wat er in de wereld gebeurt. :-)
@#33
Nee natuurlijk niet, daarvoor is fossiele elektriciteitsproductie veel te inefficient. Elektrisch verwarmen uit duurzaam opgewekte elektriciteit is echter WEL beter (in termen van CO2-uitstoot) dan direct verwarmen met gasstook, zoals we nu en masse doen. Mijn reactie was gericht op de groene medemens; die gebruik natuurlijk uberhaupt geen fossiele elektriciteit maar zijn zelfopgewekte elektriciteit. En je huis daarmee verwarmen in plaats van met je HR-ketel is natuurlijk niet erg economisch verantwoord of efficient maar het is wel degelijk aanmerkelijk duurzamer, klimaatvriendelijker en milieuvriendelijker dan je HR-ketel.
Onjuist. Tel het aantal zonnepaneelvrije daken en windmolenvrije parkeerplaatsen maar. Er is meeeeeeeeeeeeeer dan genoeg ruimte om energie op te wekken (en op te slaan) op en boven land dat we toch al geconfisceerd hebben.
Onjuist; ontbossing en landbouw zijn daarvoor een veel te grote factor. Breng je dat in balans, dan zal het inderdaad vanzelf verdwijnen.
Een paar kanttekeningen bij deze discussie.
Peak oil is op dit moment een van de grootste uitdagingen. Deze zonne centrale kan daar heel goed bij helpen.
Energiezuinig zijn gaat nog steeds om het totaalplaatje.
Vergeet niet dat we met geld precies dezelfde domme stappen nemen. Mensen zeuren om dure boodschappen maar vergeten dat ze een veel te dure hypotheek hebben waar ze veel meer op kunnen besparen. Voor energie geld hetzelfde.
Er zijn genoeg tools op internet die voor jou, je carbon footprint berekenen. Aan jou dan de keuze om de juiste stappen te ondernemen.
M’n grootouders vertelde laats hoe ze in de jaren 50 in Noord-Limburg leefden. Daar heb ik al geen trek in. Laat staan naar het niveau van eind 19e eeuw.
De bevolkingsgroei neemt al decennia af.
We weten nu ook al beter hoe we dit kunnen realiseren. Kort gezegd, tegen de tijd dat er in rurale gebieden soap series uitgezonden worden begint de bevolkingsgroei ook weer af te nemen. (BTW, correlatie en causaliteit zijn 2 verschillende dingen)
http://www.geocurrents.info/population-geography/indias-plummeting-birthrate-a-television-induced-transformation
HIer nog een lezing hoe we het voor iedereen op deze planeet gezellig zouden kunnen maken zonder dat we 4 planeten aarde nodig hebben.
One Network One World – Vinay Gupta at Observe Hack Make – OHM2013
http://youtu.be/9CTCrWNYGTE
@39: De omvang van het energieverbruik is onbelangrijk zo lang je het kunt wegstrepen tegen “duurzame” energie zoals een houtkachel. Boeren met een windmolen naast hun huis zijn dan ook meer dan “neutraal” met hun windenergie
@41: “Elektrisch verwarmen uit duurzaam opgewekte elektriciteit is echter WEL beter dan verwarmen met gasstook”.
Een hr-ketel kent een rendement van ruim 90%, met (duurzame) stroom haal je dat niet, tenzij je verwarmt met een goede warmtepomp. Vervanging van fossiele stroom is beter.
@41: “zonnepaneelvrije daken en windmolenvrije plaatsen meeeeeeeer dan genoeg ruimte om energie op te wekken”
Met het huidige windmolenverzet zijn er nauwelijks plekken, zelfs windmolen plekken ruim 20 km uit de kust worden bestreden.
Voor het stedelijke energieverbruik zonder die voor mobiliteit zijn er te weinig daken door de enorme stroomvraag bij bedrijven, kantoren, winkels, … Alleen laagbouw (schuren e.d.) in het buitengebied kan aan de eigen energievraag voldoen.
Wereldwijd is biomassa veruit de grootste bon van “duurzame” energie. Wind en vooral zon zijn marginaal, maar de doorbraak schijnt nabij, klinkt al tientallen jaren net als bij atoomstroom.
@40: “Ik heb een mening, maar geen enkele invloed op de gang van zaken in de wereld. Jullie zijn met veel meer en bepalen wat er in de wereld gebeurt.”
a) absoluut geen idee wat ik met die link aanmoet of wat je er mee wilt zeggen.
b) Wie zijn “jullie” en hoor ik daar ook bij?
c) Als jij toch geen invloed hebt op de gang van zaken, dan kun je net zo goed onder je koude douche vandaan komen om een auto te kopen.
d) Je wilt nu mensen laten verhongeren, omdat je veronderstelt dat anders over 30 jaar misschien hun kinderen verhongeren?
@43
Rendement heeft weinig met duurzaamheid te maken. Vanzelfsprekend doe je er goed aan om eerst de minder-efficiente fossiele oplossingen te vervangen en pas later de wel-efficiente zoals je eigen HR-ketel. Verandert echter niet aan de situatie: als je genoeg duurzame klimaatvriendelijke elektriciteit hebt om je huis er elektrisch mee te verwarmen, dan is dat beter voor het klimaar dan een HR-ketel met zijn CO2-uitstoot. Daarmee is nog niet gezegd dat je je HR-ketel misschien beter kunt behouden en je elektriciteit de markt op kunt gooien zodat het energieverbruikers die minder efficient zijn dan je HR-ketel te vervangen. Maar daar ging het niet over.
@43
Laten we het daar eens over hebben als die daken vol liggen want daar zijn we nog LANG niet.
Energy consumption down by 8% between 2006 and 2012 in the EU28 – Eurostat
En we wonen nog allemaal gewoon in huizen.
Mijn eerlijkheid gebiedt me wel op te merken dat in NL het energieverbruik juist met 2,9% steeg tussen 2006 en 2012. :-/
@zmmmmc: “Mijn reactie was gericht op de groene medemens; die gebruik natuurlijk uberhaupt geen fossiele elektriciteit maar zijn zelfopgewekte elektriciteit. En je huis daarmee verwarmen in plaats van met je HR-ketel”
Ik vind dit niet echt groen, het is een beetje halfbakken groen. Het wordt al iets groener als er wel een HR-ketel is en de opgewekte stroom tegelijkertijd wordt teruggeleverd aan het net. Voorts kan het helpen om de binnen-temperatuur te verlagen en gebruik te maken van trui-technologie om verder te vergroenen.
Uiteindelijk moeten we proberen om Hans Verbeek te verslaan op groenheid en eco-voetafdruk. Dat is totaal geen gemakkelijke opgave als hij koud doucht, woon-werk met de fiets doet. Binnen warme truien draagt, enzovoort. Ik geloof dat hij geen vegetariër is, dus dat is een winstpakker voor ons, maar als ie zijn gedrag op dit punt ook zou aanpassen, dan zijn we dat potentieel ook kwijt. (de eerlijkheid gebied te zeggen dat ik de stap naar vegetariër ook nog niet gemaakt heb)
Een huis met zonnepanelen begint met een milieu-achterstand. De energie die nodig is geweest om de panelen te fabriceren en de eco-belasting van de winning van de grondstoffen moet eerst gecompenseerd worden.
“dat we MEER DAN FUCKING GENOEG energie tot onze beschikking hebben om onze hedendaagse levensstijl te handhaven”
Er komen vele PetaWatts binnen via de zon, maar dit potentieel ontsluiten is allesbehalve triviaal. Duitsland heeft jaren gezwoegd en zit inmiddels boven de 10% renewables. Een topprestatie en toch maar net boven de 10%.
@12: ik hoor al sinds m’n vroege jeugd dit soort doemverhalen. Op m’n 38ste ben ik inmiddels een beetje afgestompt voor daarvoor. Energiebesparing was ook niet mijn hoofdboodschap hier, maar veel eerder dat het promo verhaal voor gas van bv. Jan Vos, PvdA, als transitiebrandstof achterhaald gaat worden door de techniek.
Dat neemt niet weg dat ik van mening blijf dat werk moet maken van energiebesparing. De duurzaamste megawatt is de negawatt :-) We zijn zelf gedaald van 1800 m3 aardgas en 6700 kWH elektriciteit toen we hier kwamen wonen naar 1000 m3 aardgas en 3300 kWh elektriciteit, terwijl we tegelijkertijd nu zelf 6 maanden per jaar bijna al ons warm water via een zonneboiler regelen en ongeveer 90% van ons elektriciteitsverbruik via zon en wind opwekken. Mobiliteit is de vooruitgang traag tot niet bestaand bij ons, qua voedsel gaan we door de aanschaf van een AEG Electrolux Arctis 71100 vriezer (3e in duurzaamheidsscore op Greenem: http://www.greenem.nl/Vriezers/10814/AEG-Arctis-71100-TSW0) wekelijks een stuk minder voedsel weggooien. Gelet op de berg fossiele energie die de landbouwsector verbruikt is dat ook milieuwinst.
@43 binnen 20 jaar kan je het binnenstedelijk energieverbruik per saldo naar nul krijgen. Kwestie van fors inzetten op opschaling van nul op de meter concepten, waar Energiesprong op in zet. Ons huis verdient het. Jou huis ook? http://onshuisverdienthet.nl
@47: De Chinezen hebben op dit eigenlijk al teveel zonne panelen gemaakt. In 2012 was de wereldwijde vraag naar zonnepanelen iets van 35 gigawatt. De Chinezen hadden een beetje over ijverig al in oktober iets van 50 gigawatt geproduceerd en dat willen ze nu graag kwijt. Helaas zagen de EU en de USA dat niet zo zitten omdat dan de interne markt verziekt word. Tot nu toe liggen er nog ladingen met Chinese zonnepanelen in een container op de Maasvlakte te wachten op installatie.
Helaas steekt de politiek weer een stokje voor echte doorbraken.
@47
“Duitsland heeft jaren gezwoegd en zit inmiddels boven de 10% renewables. Een topprestatie en toch maar net boven de 10%.”
Nou ja “gezwoegd”, in 2013 gaven ze er iets van 16 miljard euro aan uit bij een BNP van 3750 miljard euro, de Duitsers hebben veel grotere projecten uitgevoerd in het verleden (WOI, de herbewapening in de jaren ’30, WOII, de wederopbouw na WOII, de vereniging van West- en Oost-Duitsland).
Zoals altijd gaat het vooral om politieke keuzes: de grondstoffen, technologie en mankracht zijn er, we kiezen vooral hoe snel we de omslag willen maken (dus wat voor andere uitgaven we willen opofferen).
@Jelle Haandrikman: China moet eens een keer ophouden met dat achterlijke gedump. Ze hebben een idioot hoog handelsoverschot, manipuleren hun munt naar beneden, en eisen een veel te groot deel van de maakindustrie op.
Het is een ongezonde mondiale situatie. Dat die panelen daar op de maasvlakte staan is toch echt de schuld van de Chinezen zelf. Ze hoeven daar niet te blijven staan, maar laat men ze terug verschepen en installeren in China zelf.
Is beter dan al die Kolencentrales die daar met grote regelmaat worden geopend.
Het is duidelijk dat ik met mijn reactie (@23) de spijker op de kop sloeg (zie @40) en dat Hans Verbeek verdere discussie daarover hier uit de weg gaat.
Hij wordt hier dan ook niet afgezeken door mij (of anderen) omdat hij het ideaal van een minder consumptieve wereld uitdraagt (@18), maar -integendeel- omdat hij de term milieufascisme een nieuwe en zeer realistische inhoud geeft.
@52: ik geef me over, Andy.
Je hebt helemaal gelijk. Ik wens je oprecht een fijne dag verder.
https://sargasso.nl/huisregels/
@52: Tsja @Andy, het probleem van de overbevolking is erg lastig. Toen Paul Teule hier Wildgroei besprak en zich afvroeg waarom Hengeveld in zijn boek de bevolkingsgroei niet besprak, reageer ik met : Wellicht gewoon omdat het onderwerp te riskant is...
De overheid van de VS heeft datzelfde ook mogen ervaren toen, het sinds begin jaren 70, een bevolkingspolitiek heeft geprobeerd te implementeren die volledig is getorpedeerd (door het Vaticaan).
Ik betwijfel of @Hans Verbeek een milieu fascist is in de zin die jij hem toedicht, alleen omdat hij bevolkingspolitiek aan de orde stelt. Ik kan het ook niet uitsluiten, maar de manier waarop er op wordt gereageerd maakt het onderwerp onbespreekbaar.
In zijn algemeenheid is de energieproblematiek, de milieuproblematiek, de afvalproblematiek enz… een bevolkingsproblematiek. Het is niets anders. Het zijn technologische benaderingen van een intrinsiek menselijk probleem: men wil neuken, vreten, voorplanten.
Iedereen die vindt, dat er nog veel meer mensen bij kunnen zoeken de technologische oplossingen (Krispijn cs). Iedereen die het daar niet mee eens is – die dus vinden dat er NIET nog veel meer mensen bij kunnen – vragen om een bespreking van de bevolkingsproblematiek. Die bespreking – denk ik – wil Hans Verbeek. En ik denk dat hij een punt heeft, hoe obsessief men ook vindt dat hij soms reageert.
@54: Het lijkt mij heel verstandig dat we gaan uitzoeken hoe we met 9 miljard mensen op deze aardkloot kunnen overleven en het ook voor iedereen aangenaam maken. Veel meer lijkt me niet nodig gezien de dalende geboorte cijfers in ontwikkelde en opkomende landen. Het gaat er dan om dat het allemaal een stuk eerlijker verdeeld moet gaan worden en mensen hier ook bewust van dienen te worden. Anders blijven we problemen houden met totalitaire regimes. Zowel ver weg, als hier thuis.
Voor ons houd dat in dat we onze ecologische voetafdruk met een factor 4 tot 8 verminderen. Anders jatten we grondstoffen van andere mensen, zoals we de afgelopen 500 jaar gedaan hebben. Voor opkomende landen gaat het er om dat ze meer toegang krijgen tot educatie, entertainment, inspraak, medicijnen, primaire levensbehoeften en grondstoffen. De benodigde grondstoffen voor deze ontwikkeling neemt steeds meer af. Een TV die 400 watt verstookt word een tablet die aan een paar watt meer dan voldoende heeft. Huisvesting kan ook een stuk makkelijker dan 50 jaar geleden. (Steen en beton zijn niet een vereiste) Dit gaat eigenlijk de goede kant op.
Bij deze ontwikkeling kan je helaas niet uitgaan dat je net zoveel fossiele grondstoffen kan gebruiken als dat we in de 1e wereld hebben gedaan, de afgelopen eeuw. Dat ben ik met @Hans helemaal eens. Peak-oil manififesteerd zich nu en heeft nu al impact op onze economie. We zullen het dus met veel minder olie moeten gaan doen. Fossiel intensieve landbouw (machines, kunstmatige meststoffen en wereldwijde logistiek voor voedsel) loopt ten einde.
Gelukkig bestaan er voldoende alternatieven om ons van voldoende energie te voorzien. Dankzij technologische vooruitgang.
@54: Was het maar zo dat Hans Verbeek bevolkingspolitiek aan de orde stelt: zelfs voorbehoedsmiddelen toevoegen aan het drinkwater is nog humaner dan hetgeen hij wil:
de bevolkingsaanwas beperken door lijden, honger en ziekte gewoon hun tol te laten eisen.
Als ik daar bezwaar tegen aanteken, dan wordt mij door Hans Verbeek gevraagd of ik wel biologie heb gehad op school. DAT maakt het onderwerp onbespreekbaar. Als de vertaling van een “duurzame samenleving” is, dat we ons er bij neer moeten leggen dat we niet veel verder zijn dan een stelletje chimpansees, dan pas ik.
Misschien zijn we wel niet zoveel verder. Maar dat hele kleine beetje, daar hecht ik toch wel waarde aan.
edit: @55: mee eens.
@56: …hetgeen hij wil: de bevolkingsaanwas beperken door lijden, honger en ziekte gewoon hun tol te laten eisen.
Dat is precies het argument dat het Vaticaan gebruikte om het NSSM 200 te torpederen: dat een bevolkingspolitiek alleen werkt voor hen die hem uitvoeren en dat het lijden, honger en ziekte genereert voor alle anderen.
Kun jij aangeven waar Hans Verbeek stelt dat hij lijden, honger en ziekte wenst voor Africa. Ik neem aan dat jij dit commentaar bedoelt.
Het vreemde is, dat bevolkingsgroei plaatsvindt voordat de voedselproductie groeit. Dat was zo voor de industriële revolutie en dat lijkt nu nog het geval. Landbouwtechniek heeft er wel iets mee te maken – vooral voedselkwaliteit – maar niet alles. Lokale productie doet bevolking(sgroei) toenemen, er treedt migratie op en het probleem verspreidt zich. Geschiedenis van de mensheid sinds de afgelopen 12000 – 8000 jaar. Normale populatiedynamica wordt niet erkend als geldig voor de mensheid, Malthus wordt weggezet als negatief, misantropisch, achterhaald.
Het probleem blijft onbespreekbaar.
Ik heb nog niet gelezen dat Hans Verbeek echt lijden, honger en ziekte wenst en in het aangehaalde fragment al helemaal niet specifiek voor Afrika. Maar ik wil daar direct aan toevoegen, dat daar waar de afnemende periode van de club van Rome aan gaat breken, lijden, honger en ziekte ieders deel zal zijn. Zolang de Andy’s de kop in het zand blijven steken en de Pavlov anti-Malthus-reactie (of anti-Club-van-Rome) laten horen zullen we zelfs geen begin van een oplossing kunnen vinden om een afnemende bevolking(sgroei) te managen.
Inderdaad @Andy, je verdraait de woorden van Hans Verbeek (zie #27) en je steekt je kop in het zand. In die zin ben je een technologieaanhanger. Het is ook waar: je staat niet alleen.
@57: Jezus, wat een stroman. Natuurlijk WENST niemand lijden, honger en ziekte voor Africa. Bovendien ben ik niet anti-Malthus of anti-Club-van-Rome en technologieaanhanger noch -tegenstander.
Ik verdraai helemaal niets, dat doe jij in dit geval:
Laat me maar even zien waar Hans Verbeek 1 woord vuilmaakt aan bevolkingspolitiek en ik trek mijn woorden terug.
@58: Andy, dit commentaar is een voorbeeld van hoe jij discussies niet aan wenst te gaan en draadjes laat ontsporen.
1) Jij bent degene die de term lijden, honger en ziekte voor Africa in #56 erin brengt in relatie met Hans Verbeek. Dat is dus onjuist en je doet het zelf.
2) Het reeds gelinkte commentaar van Hans Verbeek is een verwijzing naar bevolkingspolitiek. Als je dat niet wilt zien dan zijn we echt wel klaar hoor.
En eigenlijk vind ik het hier ook wel genoeg. Ik heb mijn punt gemaakt, Hans verdedigd en nog wat dingen er in gebracht. Ieder zoekt het maar uit met zijn eigen stokpaardjes. Technologisch of niet. Wie niet wil luisteren naar een ander zal nooit wijzer worden. Andy voorop. Doei.
[edit]
@59: “Jij bent degene die de term lijden, honger en ziekte voor Africa in #56 erin brengt in relatie met Hans Verbeek.”
Nee, dat heeft hij zelf al in een veel eerder stadium gedaan door de (retorische) vraag te stellen: “Of moeten we accepteren dat voedselschaarste en hongersnood de populatie gaan beperken?”
En als dat volgens jou een verwijzing is naar bevolkingspolitiek, dan verstaan jij en ik wat anders onder bevolkingspolitiek.
Ik ben een fanatiek voorstander van een andere wijze van produceren en een vermindering van de consumptie (als je een beetje had opgelet, dan had je dat al lang geweten), maar dat soort opmerkingen schieten bij mij echt in het verkeerde keelgat. En ik zie met de beste wil van de wereld niet in, hoe ik daar nou wijzer van zou kunnen worden.
@61: Het volledige citaat is:
Als die vragen geen bevolkingspolitieke vragen zijn dan is elke discussie zinloos.
Jouw sub-citaatje is opportunistisch cherriepickin’ ruziezoeken.
@62: Nee, de suggestie dat iemand Afrika wil omploegen tot akkers om de wereldbevolking tot 9 miljard te laten groeien, is eveneens een stroman,
op basis waarvan een schijndilemma wordt gecreeerd.
Dat is nu precies wat ik Verbeek kwalijk neem, daar kun je de rest van de toenmalige discussie op nalezen.
Overigens ben je meestal slim genoeg om dit soort gegoochel met woorden te doorzien, dus ik sta stomverbaasd dat je nu dit citaat opvoert als voorbeeld van het zinvol aankaarten van bevolkingspolitiek. Ver beneden je stand.
*haalt schouders op en gaat zinvolle dingen doen*
Hans zegt het hier gewoon hoor. Hij stelt in vraag of het wel een goed idee is om Afrika te voorzien van voedsel. Wij moeten maar geen koelkasten meer gebruiken en Afrika zou misschien beter geen eten meer moeten krijgen. Dit soort commentaren hebben wat mij betreft meer gemeen met het uit willen roeien van je medemens, dan met een zinvolle discussie over overbevolking.
Overigens kan je door voedselverspilling te beperken en minder te vreten en minder exhorbitant te vreten de groei van de bevolking opvangen met de huidige middelen. http://www.forbes.com/sites/bethhoffman/2013/09/16/food-waste-a-key-to-ending-world-hunger/
Honger in de wereld is niet zozeer het probleem van een beperkte capaciteit van de wereld om voedsel te produceren, maar het heeft alles te maken met politiek (duh) en de verneukte wereldmarkt waarbij onze Westerse grillen om maar eindeloos voedsel te kopen om dik te worden, weg te gooien, te speculeren of energie op te wekken, voedsel voor arme mensen onbetaalbaar maken.
@45: “Rendement heeft weinig met duurzaamheid te maken”
Vreemde, zinloze betekenis van “duurzaam”
@48: “We zijn zelf gedaald van 6700 naar 3300 kWh elektriciteit”
Dus van dubbel gemiddeld naar gemiddeld. Pikant zo’n boven gemiddeld verbruik waar je het niet zou verwachten.
Zo is begrijpelijk waarom zuinig gedrag verketterd wordt.
@65: Daar heb je helemaal gelijk in. Daarbij komt dat wanneer de mensheid vegetarisch zou eten het probleem helemaal op slag zou zijn opgelost.
Je moet alleen 1 ding niet uit het oog verliezen: als je ziet hoeveel aardolie nu wordt gebruikt voor de productie en distributie van voedsel, dan wordt je daar helemaal stil van. En er zal een revolutie in de landbouw nodig zijn om de gevolgen van een tekort aan aardolie op te vangen.
Maar dat is natuurlijk geen excuus om mensen nu in Afrika te laten verhongeren onder het mom van “bevolkingspolitiek”.
Dat is te zot voor woorden.
@51 China is al lang bezig de eigen vraag naar zonnepanelen op te schroeven. Vorig jaar heeft 12 GW aan zonnepanelen bijgeplaatst, daarmee hebben ze Duitsland inmiddels ingehaald. De verwachting voor 2014 is verdere groei:
http://www.bloomberg.com/news/2014-01-23/china-installed-a-record-12-gigawatts-of-solar-in-2013.html
Ook op gebied van windenergie timmert China al een tijdje aan de weg:
http://cleantechnica.com/2014/02/06/2013-wind-energy-installations-stall-u-s-surge-china/
En kolen? Dat gaat wat minder ivm luchtkwaliteitsproblemen. Zoveel minder dat Australische en Amerikaanse mijnbouwbedrijven een lagere vraag verwachten en dat Goldman Sachs negatief is over de toekomst van kolen:
http://thinkprogress.org/climate/2013/08/08/2437551/goldman-sachs-coal
@66 Zuinig verbruik verketteren? Toch wat beter mijn reactie onder #6 lezen. Zoals al eerder gezegd ben ik voor EN zuiniger omgaan met energie EN voor verduurzaming van energie.
Pikant dat we gemiddeld leven? Je hoeft toch geen heilige boon te zijn om voor verduurzaming te zijn? Als ik in de straat en op het werk kijk dan hebben we aardig wat maatregelen genomen in huis:
https://www.huisvolenergie.nl/woningen/rijtjeshuis-uit-begin-jaren-90
Open vraag aan Hans Verbeek: ik zie graag een bijdrage van je tegemoet waarin je uitlegt hoe ik met mijn gezin (2 fulltime werkende ouders, 2 kinderen) onder de volgende randvoorwaarden kan leven zonder koelkast, vrieskist, strijkijzer, wasmachine:
1) Boodschappen doen gebeurt 1 keer per week (ook voor verse producten)
2) Beide ouders blijven werken
3) Kinderen en ouders nemen dagelijks brood en fruit mee naar school en werk
4) Kleren schoonmaken en toonbaar (‘gestreken’) mag maximaal 2 dagdelen per week in beslag nemen.
Hoeft niet in de comments. Ik lees het graag in een los bericht. Kunnen we hier van wereldbevolking terug naar energietransitie ;-)
@68: Als nou een van de twee full time het huishouden zou doen, dan heb je de helft van de apparaten al niet meer nodig:
Elke dag boodschappen doen, de was met de hand doen en een mooie groentetuin rond dat paleis van jou, of anders een volkstuintje.
En je maakt -heel sociaal- een arbeidsplaats vrij.
Die Andy, hij kan wel constructief denken als hij wil ;)
Met 2 kinderen en ouders die allebei full time werken is het besparen op energie door het plaatsen van zonnecollectoren vrij onzinnig.
Allemaal een laptoppie , tv op de slaapkamer , mobieltjes en urenlang douchen, openbaar vervoer ,afval etc..
Het klinkt toch allemaal een beetje semi vegetarisch.
De beste isolatie is toch een condoom.
@68: doe je TV de deur uit en besteed elke avond de vrijkomende uren aan het huishouden.
Was je kleren alleen als ze echt vies zijn. Luchten is vaak voldoende om lichaamsgeur te verwijderen. Was alleen op dagen dat je de was buiten kunt drogen.
Aardappelen, groente en fruit koop je op de markt en bewaar je in de kelder (of bijkeuken), dat kan makkelijk 5 dagen. Voor noodgevallen koop je groenteconserven (blik, pot, zuurkool, gedroogde peulvruchten). Zuivel in de vorm van yoghurt of karnemelk is ook heel goed houdbaar in de kelder.
Stop met vlees eten of eet vlees in houdbare vorm (droge worst, ham e.d.).
Het is niet zo moeilijk, Krispijn. Als ze het 200 jaar geleden konden, dan kunnen wij het nu ook.
Voor meer ideeën kun je kijken in het Lowtech Magazine van Kris de Decker… zolang het internet er nog is.
En die plaggenhut komt misschien ook wel weer terug.
@69 In de eerste plaats voldoet je oplossing niet aan de gegeven randvoorwaarden. Ten tweede vraag ik me af wat er sociaal is aan stoppen met werken en minder belasting gaan betalen als de samenleving tienduizenden Euros heeft gestoken in de opleiding van mij en mijn vrouw? Stoppen met werken kost ook werk op het kinderdagverblijf en bij de buitenschoolse opvang.
@71 wat een zotte en vooringenomen reactie over mijn persoonlijke gezinssituatie. Daarnaast zorgen zonnecollectoren niet voor energiebesparing. Zonnecollectoren leveren warmte waarmee je het tapwater kan verwarmen. Warm water heb je ook nodig als je gewerkt heb. Bijvoorbeeld voor de afwas, voor het koken, om te douchen of voor de was.
@72: TV kijken doe ik eigenlijk alleen op zondag (Tegenlicht), dus die de deur uit gaat geen tijd opleveren. Verder valt elke avond bezig zijn met het huishouden buiten de randvoorwaarden, dus blijkbaar is het lastiger dan je denkt. Ik leef niet enkel voor m’n werk en huishouden.
Bijkeuken en kelder zijn goede tips, maar helaas niet bruikbaar. De eerste hebben we niet en kelder is te vochtig. Veel vlees eten we niet (1 a 2 keer per week). Probleem met eten zit ‘m vooral in al bereid voedsel. Dat ging tot voor kort de vuilnisbak in, omdat het ontbrak aan voldoende koelruimte. Dat hebben we nu opgelost, waardoor we minder weg gaan gooien.
Vanuit jouw oogpunt is het vast allemaal te weinig en te laat, maar ik deel je pessimistische wereldbeeld simpelweg niet. Ik hoor al 35 jaar ‘help de wereld vergaat, koop een spaarlamp’ verhalen. Daar verander je m.i. de wereld niet mee, dat doe je door inspirerende vergezichten en door te laten zien wat er nu al kan met behoud van comfort. Met 2 huishoudens in de straat die inmiddels ook op hun energieverbruik pogen te besparen, omdat ze zien dat het echt niet zo veel moeite hoeft te kosten, heb ik meer besparing bereikt dan ik zelf per jaar verbruik…
” Ik hoor al 35 jaar ‘help de wereld vergaat, koop een spaarlamp’ verhalen. Daar verander je m.i. de wereld niet mee, dat doe je door inspirerende vergezichten.”
Het is net als met die beelden van de hongerbuikjes van zwarte kinderen op de TV: je went er aan hè. Je hebt gelijk, ik wacht ook liever op die inspirerende vergezichten,
dat doe ik al langer dan 35 jaar
en je wordt er tenminste niet moe van.
@75: wie heeft het over wachten? Ik wacht nergens op. Gewoon aan de bak en doorgaan, zowel hier als in Afrika. De afgelopen 5 jaar ruim 500 Afrikaanse ondernemers mee helpen financieren en sinds vorig jaar 9 keer mee gedaan met financieren van projecten voor zonne-energie in Afrika. Dat doe ik vanuit het geloof dat ik de wereld daarmee een stukje mooier achter kan laten.
@76: Aha, nou snap ik het: jij bent die milieu-econoom met een brede ontwikkeling, die graag outside the box denkt en handelt.
Ik moet toch eens wat vaker op die profielpagina klikken.
Ik ben in het laatste stadium van overweging om meer dan 100 vierkante meter zonnecellen op mijn dak te laten plaatsen (1500 kh/h per maand), alleen had ik liever een systeem gehad waarbij ik ook windenergie kan integreren, want wind heb ik ook al in overvloed. Geen opslag, ik kan terugleveren aan het net.
Puzzel, puzzel: vrij duur en helaas is het aanbod vrij beperkt, dus je hebt het niet voor het uitkiezen. Misschien had ik wel bij jou moeten zijn.
@74:
Nee hoor, Krispijn. Ik gaf alleen antwoord op je vraag uit @68. We maken zelf onze eigen keuzes, ik wil niemand voorschrijven hoe te leven.
Ik ben heel optimistisch, want ik geloof dat ik niet ongelukkig wordt door een stapje terug te doen. De mensheid heeft al voor hetere vuren gestaan (in de laatste ijstijd)… there will be a future.
@68: Pikant verwees naar het oude verbruik van 6700 kWh
De huidige stand is onduidelijk op de site staat 2000 kWh/jaar en hier 3300 kWh ongeveer het gemiddeld gebruik, zonder (een deel van) warm water voor wassen.
De praktijk bijdrage van “inspirerende vergezichten” lijkt me beperkt. Goede praktijkvoorbeelden, simpele en effectieve regelgeving, een (veel) hoger grootverbruikerstarief werken beter.
Een vochtige kelder vraagt om vloerissolatie daarboven.