Kunst op Zondag | Genept

We maken een trilogietje over nepkunst. De eerste aflevering ging over nep als bedrog. De tweede aflevering behandelde plagiaat, kitsch en doelbewuste fake. Vandaag in het derde en laatste deel: Het publiek voelt zich bij sommige ‘echte’ kunst genept. Hoe echt mag de verbeelding van de werkelijkheid zijn?

Vooral moderne kunst stuit wel eens op onbegrip. Het is de schuld van kunstenaars als Kazimir Malevitsj, Marcel Duchamp, Andy Warhol en hun navolgers. Zodra kunst te abstract wordt, het niet langer om een fraai schilderwerkje maar om een concept gaat, of als alledaagse attributen op zeefdrukken en posters oppoppen, dan haken ineens heel wat mensen af. Pindakaas kent men wel en men ziet er de kunstzinnigheid niet van in als dat op een museumvloer wordt gesmeerd.

Deze week viert men in Pittsburgh de 85e verjaardag van Andy Warhol, die 25 jaar geleden overleed. Het Andy Warhol Museum opende 6 augustus een life stream zodat de hele wereld nu op bezoek kan bij Andy Warhols graf. Gisteren begonnen enthousiaste vrijwilligers de Andy Warhol Bridge op te tuigen met gebreide dekens.

Zoveel fans als er van Warhol zijn, zovelen vinden zijn werk maar niks. Het is ook onbegrijpelijk dat het schilderen van een soepblikje miljoenen euro’s oplevert. Maar ingeblikt voedsel inspireert nog steeds. Lees vooral verder.

Kunstenaar onbekend – Canned food art yin yang.

Of spuit de Duitse kunstenaar Dyan Wohlar kritiek op het fenomeen? Wil hij met zijn jatwerk van Escher en Andy Warhol zeggen dat dit soort kunst het zicht op werkelijke schoonheid vertroebeld?

Dyan Wohlar – Soepogen, 2013.

Overigens is het met breiwerk omhullen van de Andy Warhol Bridge ook geen nieuwe vondst. Meer een kruising tussen het inpakwerk van Christo en de vele breiwerkjes waarmee bomen, lantarenpalen en ander straatspul worden ingepakt. Ook het ooit zo tuttige breien is tot kunst verheven, maar velen vinden het niet meer dan een kunstje met een kleine k.

Chrys Zantis – Domestic Goddess Installation.

Jeff Wharol – Knitting Man, 2012.

Na Marcel Duchamp was de beer los en zijn musea overspoeld met voorwerpen die tot alledaags gebruik horen. Nog tot op vandaag vallen kunstcritici er over. In 1999 was Tracy Enim een van de genomineerden voor de prestigieuze Turner Prize. Haar doorleefde bed werd niet begrepen. Toch was dat het begin van een stormachtige carrière.

Tracy Enim –  My bed, 1998.

Haar collega Carmel Lawhor schilderde een Ikeastoeltje en transformeerde het tot een tafel. Ze werkt nu aan een driedimensionale versie, die eind van dit jaar wordt opgesteld in galerie KaArt.

Carmel Lawhor – The Uncomfor table, 2012.

Soms voelen mensen zich ook genept als de kunstenaar kritiek lijkt te geven op hun levensovertuiging. Regelrecht verontwaardigd zijn ze als dat ook nog eens met extreem profane middelen wordt verbeeld.
Andres Serrano zette een crucifix in een fles, waarin zijn urine zat. Het werk is minstens twee keer vernield door mensen die hier de kunst niet van inzagen.

Andres Serrano – Piss Christ, 1987.

Niet bijster origineel is de kritiek die de Tsjechische kunstenaar Andrej Pachmud op de katholieke kerk op het doek kwakte.

Andrej Pachmud – Les Pieuxoirs, 2010.

Een soepblikje naschilderen, een pisbak in een museum opstellen,zo realistisch hoeft kunst voor een groot deel van het publiek niet te zijn. Zelfs niet als het tot kritiek is gemanipuleerd. Dan kun je het maar beter abstract houden. Hoewel er dan altijd mensen zijn die zich genept voelen als ze de titel niet in het werk herkennen.

R. Gopakumar – Dark Water 2011.

De in Rotterdam geboren Boy van Stede, nu wonend en werkend in Amsterdam, lijkt een hommage te brengen aan Édouard Manet. Ziet u het er in?

Boy van Stede – Déjeuner sur mauvais herbe 2013.

Soms voelt het publiek zich genept als er te weinig aan de verbeelding is overgelaten, soms voelt men zich genept als er teveel aan wordt overgelaten. Moet kunst dan altijd iets zijn wat tussen echte nabootsing en vergaande abstractie ligt?

Zegt u het maar. En we zijn natuurlijk benieuwd bij welke kunstwerken u zich het meest genept heeft gevoeld.