Politiek Kwartier | Liberale regelneven

COLUMN - In tegenstelling tot de VVD zelf, verbaast het Klokwerk niets dat het VVD-beleid heeft geleid tot een explosie aan regels.

“Meer ruimte, minder regels.” We kennen die slogan nog wel. In praktijk blijkt er met de VVD juist een wildgroei aan regels te ontstaan. Een aantal weken geleden werd op dit blog voorgerekend dat twee jaar Rutte ons land maar liefst 32 procent meer regels had opgeleverd.

Mij verbaast dit niets. De VVD is stiekem gek op regels, waarbij uitstraling meer telt dan efficiëntie.

Neem bijvoorbeeld justitie. De VVD schonk ons onlangs de wietpas. Het resultaat: een heerlijk kat-en-muis-spel waarmee de politie van de straat gehouden wordt en de straatdealers de lachende derde zijn.

Ook voor de rechtbank wil de partij-tegen-regels een hele sloot nieuwe bepalingen invoeren, dit keer om slachtoffers meer rechten te geven. Lief bedoeld, maar ook dit levert natuurlijk meer werk op. Daarbij zijn deze regels vooral symbolisch, want in praktijk blijkt dat men slachtoffers juist nog teveel in de kou laat staan.

Verder houden de PvdA en de partij van de namaakliberalen elkaar al wekenlang bezig met principiële discussies over het strafbaar stellen van illegalen. Weer zo’n extra regel die niets meer op zal leveren dan bureaucratische rompslomp.

Ondertussen wordt op andere beleidsterreinen het ene akkoord na het andere in elkaar geflanst, die vooral uitmunten in ingewikkeldheid. Het woonakkoord bijvoorbeeld is een wirwar van verschillende tarieven en bepalingen, met als kroon op het werk de Blokhypotheek, die zo ondoorzichtig is dat zelfs de banken hem niet aan durven bieden.

In de sociale zekerheid kiest men standaard voor ingewikkeld. Werklozen worden aan alle kanten doodgecontroleerd, al werkt dat met name contraproductief. Daarbij worden tegenwoordig mensen aan het werk gezet met behoud van uitkering. Daar kan je vóór zijn, maar ga dan niet beweren dat je tegen betutteling bent. Een bijkomend probleem is dat het echte werkgelegenheid kost.

Nu kan men denken dat dit komt doordat de VVD op twee gedachten hinkt. De ene is die van meer repressie, de ander is die van de terugtrekkende overheid. Inderdaad, dat bijt elkaar.

Maar ook die terugtrekkende overheid levert in de praktijk meestal niet minder regels op. Integendeel. Het afstoten van overheidstaken gaat meestal juist gepaard met een enorme diarree aan regels die ‘de markt’ voorschrijven hoe ze die extra last moet gaan dragen. Zo werkte dat bijvoorbeeld met het afschuiven van loondoorbetaling bij ziekte naar werkgevers. Leuk idee om werkgevers arbodienstje te laten spelen, maar ga dan niet klagen over de regeldruk voor bedrijven.

Daarnaast leidt het zogenaamd versimpelen van wetten vaak slechts tot het rondpompen van geld. Neem als voorbeeld het belastingstelsel. Dat is de afgelopen jaren stevig afgevlakt. Prima denk je: minder regels. Alleen… het verschil wordt door middel van toeslagen gewoon weer bijgelapt. Allemaal weer extra formulieren. En dat voor een broekzak-vestzakoperatie die met name fraudeurs een mooie kans heeft geboden… wat natuurlijk weer schreeuwt om extra controlemaatregelen.

En nu wil de VVD dolgraag decentraliseren. Zorgtaken bijvoorbeeld moeten allemaal naar de gemeenten gaan. Tsja, ga dan niet gek staan kijken als iedere gemeente daarvoor dan ook beleid gaat ontwerpen en er dus weer een confettibom aan nieuwe verschillende regels ontstaat.

Een explosie van regels dus, door betutteling enerzijds en ideologie anderzijds. Misschien is het beter om de volgende keer gewoon maar een andere slogan te nemen.