De zoveelste top der toppen bleek wederom een flop. Het echte probleem bleef buiten schot, het fantoomspook werd wel stevig aangepakt. Merkozy en Rutte zeggen het al wekenlang: de schuldencrisis moet aangepakt worden. Het wondermiddel? Meer sancties, harder bezuinigingen. Schuld en bezuinigingen, deze twee woorden lijken bij elkaar te horen als andijvie en spekjes. Maar is dat zo? Italië had al een decennium 120% staatsschuld en niemand maakte daar woorden aan vuil. Spanje had zelfs een lagere staatsschuld dan bijvoorbeeld Nederland. Het probleem is niet de hoogte van de staatsschuld van een land ‘an sich’. Het probleem is dat de financiële markten het vertrouwen hebben verloren dat de schuld kan worden afbetaald. Kortom: het belangrijkste probleem is dat er te weinig cash binnenkomt, niet de hoogte van de staatsschuld.
In Griekenland en Italië is er nu een ondemocratische premier aan de macht. Is er draagvlak bij de bevolking als deze landen verder wegzakken in een depressie? Dat lijkt me sterk. Ik voorspel voor 2012: meer demonstraties, meer sociale onlusten. In Spanje houdt de toekomstige premier Rajoy zich vooralsnog muisstil. Hoe brengt hij de Spaanse economie weer aan de praat? Niemand die het weet. Als je heel goed luistert hoor je af en toe heel zachtjes ‘Help, help’, maar Angela, Mark en Nicolas spreken geen van allen Spaans. Wat kan Spanje doen? De OESO voorspelt dat de werkloosheid volgend jaar verder stijgt, terwijl nu al 1 op de 5 Spanjaarden thuiszit. Het geld is op. Monti en Rajoy zitten klem en zien maar één uitweg: zij willen geld van het noorden. Ofwel via eurobonds of de geldkraan van de Europese Centrale Bank moet wagenwijd open. Deze schijnoplossingen maken de zuidelijke landen niet concurrerender, noch productviever. Nee, over structurele oplossingen wordt door alle Europese leiders in alle talen gezwegen.
Wie buiten onze continentsgrenzen kijkt ziet wel oplossingen. Lees Nobelprijswinnaars Stiglitz of Krugman maar: de ‘schuldencrisis’ los je niet op door extra sancties en hardere maatregelen. Er zijn twee oplossingen. 1. De oude devaluatie-economieën stappen uit de euro. Dit is kostbaar en juridisch ingewikkeld, maar het geeft de zuidelijke landen wel de kans om weer concurrerend te worden. 2. Creëer een Verenigde Staten van Europa. Al het geld stoppen we in een gemeenschappelijke pot waar we samen over beslissen. Deze laatste oplossing kost eveneens bakken met geld, vooral voor zuinige landen als Nederland.
Wanneer kiest Europa voor oplossingen?
Reacties (31)
In Griekenland en Italië is er nu een ondemocratische premier aan de macht.
En de leugen blijft maar herhaald worden.
Ja, dat valt me ook al op. AB, kan je hier eens op reageren?
Klopt. In principe wordt een regering door het democratisch gekozen parlement aangesteld en zolang dat parlement akkoord gaat met een regering, van wat voor samenstelling dan ook, dan is er gewoon sprake van democratie. Ook mag er tussentijds een andere regering komen, als het parlement maar akkoord gaat. In Nederland krijgt de regering ook niet steeds instemming van de regeringspartijen, maar toch een meerderheid in de Tweede Kamer (…helaas).
@9: De premier noch de andere ministers worden ooit gekozen (ik neem aan dat je bedoelt door de kiezers). Niet in Italië, niet in Griekenland en ook niet in Nederland.
edit: Dit staat wat vreemd, maar het is een reactie op #9, beneden.
Wanneer kiest Europa voor oplossingen?
Europa kiest niet, Europa evolueert.
Ik mis oplossingen zoals regeringen die gewoon niet meer uitgeven dan er binnenkomt, en het doorvoeren van verregaande hervormingen in het zuiden (bv. werken aan die 1 op 8 griekse ambtenaren, beschermde beroepen in Italie). Als je dat niet wil moet je gewoon accepteren dat de levensstandaard permanent lager gaat liggen dan hier aan de noordelijke kant.
Volledig correcte analyse.
Probleem voor politici is dat ze bij introductie van de euro niet hun achterban (het electoraat) hebben verteld wat het uiteindelijke eindstation is.
En niemand durft dat nu te zeggen, want dan word je onverkiesbaar.
Gevolg is dat men probeert door te modderen, maar die oplossing zal mislukken.
Je noemt het de “schuldenhoax”, maar om die te ontmaskeren, is er dan alleen maar die keuze? Kan ik me niet voorstellen. In het tweede geval krijg je een Italie in het groot en dat is de uitweg die jij zegt dat Monti en Rajoy zien. Maar geheid komt er dan ook een europese Lega Nord om een afsplitsing te eisen van de arme zuidelijke landen die door de noordelijke landen overeind gehouden worden.
Er zijn toch wel alternatieven?
Eens. Over oplossingen wordt gezwegen, dus je kunt voorspellen hoe dit verder gaat. De VS van Europa komen er niet, maar veel mooie woorden en virtuele miljarden wel. De financiële markten houden zich twee dagen koest en dan woekert de veenbrand weer verder.
Oplossingen worden aangedragen door internationaal vermaarde economen, maar de nationale politiek zwatelt liever. Daar komt meer populisme van, aan de linkerzijde en aan de rechterkant.
Alle landen in de wereld zitten in deze financiële crisis. Gelukkig hebben we in Europa nog niet zo lang geleden de Euro ingevoerd, dus die kunnen we de schuld geven. En we kunnen onszelf voor blijven liegen, dat de crisis de schuld is van de Grieken, de Spanjaarden en de Italianen, zodat we niet naar onze eigen problemen hoeven te kijken.
Klopt, de Limits to Growth zijn bereikt. In Europa, maar ook in Japan, China, de VS enz.
Helaas zien de politici het grote plaatje niet en kijken ze niet verder vooruit dan de volgende verkiezingen.
@ Joost & Bismarck Wellicht een ongelukkige woordkeuze. Beter ware geweest: niet gekozen politici. Verder blijft de strekking gelijk. Deze politici hebben minder draagvlak dan gekozen politici. Let op, volgens jaar moet Italië vele miljarden lenen en extra bezuinigen. De oppositie (= op dat moment alle politieke partijen) en het volk zullen zich dan gaan roeren.
@ Ernest Ik zie geen andere alternatieven dan het einde van de euro zoals we die nu kennen. Maar zoals ik in mijn column aangeef en @Tom ook, de politiek leiders zwijgen over de echte problemen/oplossingen. Triest om te zien dat alleen populisten dat wel doen. Als het fout gaat, en ik zie niet in hoe dit niet fout kan gaan, dan zijn zullen ze electoraal profiteren.
Maar ze zijn wel gekozen, nl. door het parlement. Het draagvlak is hetzelfde. En zo gaat het in Nederland ook, aangezien we hier ook geen rechtstreeks gekozen uitvoerende macht hebben.
“de politiek leiders zwijgen over de echte problemen/oplossingen. Triest om te zien dat alleen populisten dat wel doen”
??? Welke oplossingen dragen zij dan aan? En wil je zeggen, dat zij ook niet gewoon domweg Zuid Europa de schuld geven (waarvan je zelf al vaststelde, dat dat een nepprobleem is)?
Gewoon wachten tot de economie weer aantrekt en hopen dat je in de tussentijd je baan of je bedrijf niet verliest.
” Kortom: het belangrijkste probleem is dat er te weinig cash binnenkomt, niet de hoogte van de staatsschuld.”
Schitterend.
Het belangrijkste probleem is dat mijn lever faalt, niet de structurele hoogte van de alcohol inname.
@ Pedro De analyse van het probleem van de populisten (lees: luie zuiderlingen) deel ik niet. De populistische oplossingen (= alternatief voor de euro zoals we die nu kennen) vind ik overtuigender dan doormodderen.
Niet uit nostalgische of nationalistische overwegingen, wel vanwege realiteitszin.
Het lijkt er trouwens op dat de gematigde oppositiepartijen eindelijk wat kritischer beginnen te worden. Zie bijv. de laatste reacties op het akkoord. Eindelijk…
@ Thomas Leuk gevonden, maar lees nu eens het stukje van Krugman. Het hele stuk vind je in de link in mijn column.
“How did things go so wrong? The answer you hear all the time is that the euro crisis was caused by fiscal irresponsibility. Turn on your TV and you’re very likely to find some pundit declaring that if America doesn’t slash spending we’ll end up like Greece. Greeeeeece!
But the truth is nearly the opposite. Although Europe’s leaders continue to insist that the problem is too much spending in debtor nations, the real problem is too little spending in Europe as a whole. And their efforts to fix matters by demanding ever harsher austerity have played a major role in making the situation worse.”
Krugman: “the real problem is too little spending in Europe as a whole”
Nee, Krugman is niet van het consuminderen, van milieubewustzijn enzo. Want de rest van Europa heeft niet genoeg schulden gemaakt. De hypotheken in NL kunnen nog wel een stuk hoger. Dat zal helpen. Meer consumptiekrediet kan helaas ook al niet, nu de DSB niet meer klaar staat.
Maar het enige dat natuurlijk waar is, dat Griekenland weer zijn eigen munt moet hebben. Dan kunnen ze er net zoveel van drukken, als ze zelf willen—net zoals ze in de VS net zoveel geld drukken als ze (dat is: de banken) er willen.
Want we blijven toch binnen nationale contexten redeneren, belasting innen, begrotingen opstellen. Daarbinnen moeten ze dat dan ook maar weer met hun eigen munt gaan doen. De wisselkoers is dan telkens de reality-check, wat het politieke bewustzijn schept.
Hey,
klinkt nogal keynesiaans. Maar goed. Er zijn duidelijk een aantal stromingen en ik weet ook niet wie er nu echt gelijk heeft.
Laten alle Europese landen hun staatsschuld dan maar convergeren met die van Italië—tot 120% dus. De VS zijn ook hard op weg de 100% staatsschuld van het BNP te gaan overschrijden, richting 120% & beyond; en Japan zit al heel lang op 200%. Tevens kan de euro dan gelijk devalueren, richting dollarniveau. Goed voor de export enzo blabla.
De energie- en voedselprijzen zullen qua inflatie dan wel flink om je oren spatten (wat lullig is voor de ontwikkelingslanden, maar het gaat nou even om wat belangrijkers: om ons), maar wonen zal een stuk voordeliger worden—wat toch ook altijd het doel schijnt te zijn van de politiek, betaalbaar wonen, als ik ze mag geloven.
Gewoon wat meer keynesianisme, want dan lukt het vast wel, met het Europese ideaal.
Het is afgelopen met de Euro .. Alles wat ze nog doen betekend alleen maar nog meer problemen op den duur ..het uitstel van executie .Den haag en Brussel met zijn beslissingen komt op mij over als een kapitalistische dictatuur van een stelletje communisten dat steelt van de armen voor de rijken om een soort van tweede china te creëren .
Met het komende verdrag worden we wel gedwongen om een Friedmanachtige bezuinigingspolitiek te voeren. Elke vorm van Keynianisme ist strengsten verboten.
En nu ben ik alles behalve een keynesiaan, maar mochten (god behoedde me) me kinderen/kleinkinderen ooit een keynesiaanse politiek willen voeren, dan moet dat mogelijk zijn. Onder luid protest van mij natuurlijk. De bewegingsvrijheid wordt nu wel erg klein. Had liever gehad dat ze que staatsinrichting zo’n liberale richting aanhielden. Maar ja, economie is het toverwoord geworden.
De permanente stimulatie van de economie—in zowel goede tijden, als ook in slechte tijden—wás al het dogma, dat bij invoering van de euro werd opgelegd. Want het overheidstekort mócht namelijk jaarlijks al niet groter zijn dan 3%; wat dus garandeerde dát het overheidstekort ook jaarlijks 3% zal wezen.
Dat hadden ze al van Milton Friedman ‘geleerd’, dat er minstens 3% inflatie moet zijn. Want anders sparen de arbeiders veels te veel centen, waarmee ze pas in de toekomst veel te grote dingen voor kopen; en dat kenne ze niet hebben, die weelde.
Milton Friedman unravelled
During the 1930s, therefore, the Fisher-Chicago position was that, in order to cure the depression, the price level needed to be “reflated” back to the levels of the 1920s, and that reflation should be accomplished by:
1. the Fed expanding the money supply, and
2. the Federal government engaging in deficit spending and large-scale public works programs.
In short, during the 1930s, Fisher and the Chicago School were “pre-Keynes Keynesians,” and were, for that reason, considered quite radical and socialistic – and with good reason. Like the later Keynesians, the Chicagoans favored a “compensatory” monetary and fiscal policy, though always with greater stress on the monetary arm.
Some might object that Milton Friedman does not believe so much in a manipulative monetary and fiscal policy as in an “automatic” increase by the Federal Reserve at a rate of 3–4 percent per year. But this modification of the older Chicagoans is purely a technical one, stemming from Friedman’s realization that day-to-day, short-term manipulations by the Fed will suffer from inevitable time lags, and are therefore bound to aggravate rather than ameliorate the cycle. But we must realize that Friedman’s automatic inflationist policy is simply another variant in his pursuit of the same old Fisherine-Chicagoite aim: stabilization of the price level – in this case, stabilization over the long run. Thus, Milton Friedman is, purely and simply, a statist-inflationist, albeit a more moderate inflationist than most of the Keynesians. But that is small consolation indeed, and hardly qualifies Friedman as a free-market economist in this vital area.
http://www.lewrockwell.com/rothbard/rothbard43.html
Maar politici kennende, wist je dus toen al gewoon, dát het tekort dan dus ook altijd—minstens!—3% zál zijn (en daarnaast nog wat ze off-balance met wat banksters er bijhusselen—wat navolgende regeringen dan pas merken).
Het grote raadsel is dan echter—of zal dat moeten zijn: Hoe kan het, dat er überhaupt ooit een crisis ontstaat, wanneer de overheid al permanent, middels een structureel tekort, de economie stimuleert?
Ooit zal men terugkijken naar deze tijd, zoals wij terugkijken naar de tijd van de bloembollenbubbel en zich verwonderd afvragen, hoe het toch kan dat er nog zoveel mensen waren die geloofden in het financiele perpetuum mobile.
Er moet toch een oplossing zijn, dat kan gewoon niet anders.
Het is toch onmogelijk dat ergens geen oplossing voor is?
Er is toch voor alles een oplossing?
Alleen doemdenkers, marxisten en aluhoedjes
geloven dat het perpetuum mobile niet bestaat.
Nogmaals: de crux van het stukje is dat er niets gedaan wordt aan hét urgente Europese probleem: het huidige failliet van Italië en Spanje. Gaan we deze landen redden en weer concurrerend maken? Portemonnee trekken of splitsen we de euro op? Solidariteit of devaluatie? Verenigde Staten van Europa of ieder voor zich? Dat zijn de vragen die de politiek leiders zo snel mogelijk moeten beantwoorden. De gemaakte afspraken zijn geen onzin, zijn zelfs goed voor de verre toekomst, maar lossen het acute probleem niet op. Als de politici deze urgente vragen niet willen of kunnen oplossen, dan valt de euro volgend jaar op chaotische wijze uiteen. Het slechtst denkbare scenario.
De achterliggende gedachte is dat het nieuwe verdrag de markten vertrouwen geeft zodat de rentelasten niet de pan uit rijzen. Maar dat vertrouwen gaat er niet komen. Regeringsleiders krijgen dit voorstel thuis niet verkocht. De kikkers vliegen straks uit de kruiwagen. Kabinetten vallen, dan verkiezingen etc.
En inderdaad voor de korte termijn, het acute probleem, is er geen oplossing. hoewel ik niet uitsluit dat die er toch komt zodra de nood echt aan de man komt. Typisch Merkeliaans om tot het uiterste te gaan.
De eu top is een flop, klimaat top is een flop, bankencrisis top is een flop, alles is flop behalve Bildenberg top en acties van Navo, die interesant genoeg altijd snel en effectief besloten worden, zonder al te veel poe-ha erom heen.. en zie je binnen no-time gelijk bommen vallen op een afgelegen -en godvergeten 3de wereldland.
En Rutte, Sarkozy en Merkeltje, zijn de laatsten die er wakker van liggen dat er in Griekenland en Italie ondemocratische regeringen nu zitten.
Ik zeg: tijd voor een revolutie!
Italië had al een decennium 120% staatsschuld en niemand maakte daar woorden aan vuil.
De eerste wet van de (on)houdbare overheidsfinancieen is: “een staatsschuld is houdbaar totdat deze het niet meer is”.
Vergelijk hiermee: in een brandgevaarlijk huis kan langere tijd geen brand uitbreken. Een zwakke dijk kan langere tijd niet doorbreken. etc. Maar dat is geen reden om bij brand/doorbraak te roepen “maar gister was er niks aan de hand!”.