7 moderne plagen – 2: topmanagers

Managers zijn een onderdeel van het moderne leven, net als bijvoorbeeld bellen in het openbaar en tv-spelletjes. Je kunt je er wel aan ergeren, maar je kunt er niet tegen vechten. Nu zijn managers natuurlijk niet helemaal van nut verstoken. Dankzij de opleiding, meestal econoom of jurist, de afstand tot de werkvloer en het gebrek aan een zinvolle dagtaak, bedenken zij met een vaste regelmaat de zotste dingen. De rest van de organisatie heeft er de handen vol aan om alles in goede banen te leiden.

Zouden deze uitbarstingen van managementcreativiteit er niet zijn, dan zou de voortdurende efficiencyverbetering die de geschiedenis van de mens kenmerkt tot een ontstellende werkeloosheid leiden. Onder deskundige leiding zou wel eens 20% van de banen overbodig kunnen blijken. Maar door de halfjaarlijkse koersveranderingen die het topmanagement decreteert ontstaat steeds veel extra werk zodat het zicht op efficiency vertroebeld raakt.

Geredeneerd vanuit dit uitermate nuttige gedrag van het topmanagement is een topbeloning absoluut te verdedigen. Al die extra banen zijn ons wel wat miljoentjes waard. Het probleem is echter dat een extreem hoge beloning botst met het egalitaire karakter van Nederland. Wij hebben hier te lande moeite met koppen die op een of andere manier boven het maaiveld uitsteken, zeker als het om geld gaat.

Het management gebruikt natuurlijk niet bovenvermeld argument ter verdediging van het hoge inkomen. Eerder verwijzen zij naar de internationale concurrentie. In de VS zijn hoge beloningen al tientallen jaren heel gewoon. We zouden onze beste managers kwijt kunnen raken aan het buitenland. Vroeger vertrokken Nederlandse managers ook nog wel eens naar de VS. Maar het thuisfront bleek nogal eens met heimwee te kampen dus het was zaak om in Nederland zelf iets te regelen.

Daarnaast verwijzen topmanagers naar de topinkomens van bijvoorbeeld voetballers en artiesten waar niemand egalitaire gevoelens bij krijgt. Een klein verschil is er echter wel tussen managers en de genoemde topverdieners. Als artiest en zeker als voetballer moet je ervan uitgaan de je de poet in korte tijd binnen moet halen voor de rest van je leven. Managers daarentegen werken met gemak tot hun 70ste door en beroepen zich daarbij op hun levenservaring en wijsheid. Een vreemd argument als je bedenkt dat zij liever geen personeel willen dat ouder is dan 25 jaar.

Managersinkomens van één miljoen of meer blijven een probleem in ons land. Het zet kwaad bloed bij de rest van het personeel (ja, een manager is ook in dienst bij een organisatie en dus gewoon personeel) dat vastzit in starre loonschalen, dat hun roep om loonsverhoging van tafel wordt geveegd, terwijl de baas er 20à 30% bijkrijgt. Op die manier hebben de topmanagers het poldermodel effectiever om zeep geholpen dan politiek, vakbeweging of ondernemersorganisaties ooit gekund zouden hebben. Kortom: managers zijn van alle tijden, maar kleptocratische topmanagers zijn een plaag van deze tijd.

Tekening: Crachàt.