COLUMN - Als we werkelijk mensen uit de bijstand willen halen, dan voeren we het onmiddellijk in dat mensen die vanuit de bijstand parttime gaan werken een deel van hun verdiensten mogen houden.
Even verder denkend op die bijstand-rel van afgelopen weken: ondanks dat het gecijferneuk momenteel waarschijnlijk voor niemand meer te volgen is, is iedereen het er wel over eens dat er problemen ontstaan wanneer iemand vanuit de bijstand parttime werk vindt.
Dat komt voornamelijk doordat de verdiensten van parttime werk zolang ze onder de bijstandsnorm liggen door kortingen op de bijstand verdwijnen. Daarom is er geen enkele financiële prikkel om te werken naast de bijstand.
Erger nog: bijstandsgerechtigden moeten in dat geval ook een diarree aan formulieren invullen om dit goed geregeld te krijgen (fouten in uw nadeel worden niet gecorrigeerd) en het wordt ze extra lastig gemaakt om bij het wegvallen van dat werk weer terug te keren. Daarmee zijn ook tijdelijke klussen zeer onaantrekkelijk.
Hier komt nog bij dat er al veel gevallen gemeld zijn van mensen die gedwongen werden hun part-time baan op te geven om aan trajecten van de sociale dienst mee te doen. Om werkritme op te doen, ziet u. De wereld op zijn kop.
De overheid heeft “de full-time baan” met “het vaste contract” zozeer tot religie verheven, dat ze alles wat niet in dat stramien past af wil straffen. De jacht op ZZP’ers is geopend, en werk vanuit de bijstand wordt afgestraft zolang het geen full-time baan is.
Maar wat willen we nu eigenlijk? Het liefst willen we dat mensen die nu in de bijstand zitten minder afhankelijk worden van de staat, toch? En ondanks dat het huilie-huilievolk dat zo graag jaloers is op bijstandsmevrouwen het beter meent te weten, blijkt uit ieder onderzoek dat die mensen dat voor het overgrote deel zelf ook willen.
Welnu, als we dat dan allemaal willen, dan is iedere stap in de goede richting mooi meegenomen, toch? Ieder beetje werk dat gedaan wordt dient te worden toegejuicht, lijkt mij.
Maar dat gebeurt dus niet. In plaats daarvan wordt het vinden van een beetje werk naast de uitkering keihard afgestraft.
Om dit op te lossen stelde ik als alternatief het basisinkomen voor. Maar laten we eerlijk zijn: ondanks de vreugdedansjes van Rutger Bregman bij de eerste de beste natte scheet van Lodewijk Asscher kan de invoering van zo een regeling nog wel even duren. Los van politiek draagvlak is de invoering van zo een stelsel een enorme ingreep, met veel onbeantwoorde vragen over de invulling en uitvoering daarvan.
Het kan gelukkig ook simpeler: door mensen die minder loon ontvangen dan de bijstandsnorm een deel van hun verdiensten laten houden. In alle scenario’s die de afgelopen weken zijn doorgerekend blijkt dat de verdiensten van full-time minimumloon hoger zijn dan die van full-time bijstand, waarom dan niet bij iedere dag werk een klein beetje van die achterstand ingehaald?
Het resultaat zou een win-win situatie zijn: De parttime-bijstander krijgt extra inkomen voor zijn inspanning, en de staat hoeft minder bijstand uit te keren.
En als bonus krijgen mensen die vanuit de bijstand part-time gaan werken de kans om échte contacten en werkervaring op te doen. En dat lijkt me beter dan die ziekmakende trajecten waar alleen nepcoaches rijk van worden, en verder alleen dropveters als Dennis Boutkan nog in geloven.
Reacties (7)
Helaas maar één plus uit te delen. Toch heb ik nog wel een vraag/kanttekening: Hoe gaat die simpele oplossing gepaard met iets dat niet lijkt op een “diarree aan formulieren”, liefst ook nog zonder fouten in uw nadeel worden niet gecorrigeerd (en fouten in uw voordeel worden bestraft*)?
*Ik huur op mijn werk wel eens mensen in via een uitzendbureau en één daarvan vertelde me dat ze vanuit de bijstand werkt en een keer een strafkorting op haar bijstand kreeg, omdat de uitbetaling van haar werkzaamheden (als gevolg van een vertraging in de interne post) onverwacht een maand later viel dan de werkzaamheden, waarop geconstateerd werd dat ze had gefraudeerd.
* Dat soort verhalen… Je hoort ze continu.
Inderdaad, een administratieve versimpeling is wel nodig om eea te regelen. De verandering in de wet van 2015 is daarvoor niet voldoende. Los daarvan: een verandering in de mentaliteit van sociale diensten. Ook zonder basisinkomen is er nog een wereld te winnen…
Als je mensen een deel van hun inkomsten laat houden help je mensen die heel graag meer geld willen en/of gewoon iets te doen willen hebben, ook al is dat tegen een laag effectief uurloon (die mensen kun je vrijstellen van sollicitatieplicht en allerlei ander gedoe omdat ze duidelijk een heel sterke werkethiek hebben), tegelijk behoud je een andere groep die het effectieve uurloon te laag vindt.
Als je mensen alle inkomsten tot een bepaald plafond laat houden motiveer je meer mensen om te werken naast de bijstand maar tegelijkertijd ga je er dan echt helemaal niets meer op vooruit als je een laagbetaalde full time baan zou nemen, dus welke sukkel zou dat dan nog doen zodra het “traditie effect” is uitgewerkt (WW en sociale contacten heb je ook met part time werk)? Dan moet je op een gegeven moment alsnog een basisinkomen invoeren om de economie overeind te houden (hmm, dat zou een strategie kunnen zijn van een gewiekste politicus die een basisinkomen in wilt voeren).
Dat vreugdedansje van Rutger Bregman had wel een licht ironische ondertoon hoor :)
Nu moet ik eerlijk zeggen dat ik het gereken niet heb gevolgd. Het interesseert me ook niet zoveel. Wat ik meer opvallend vindt is dat mensen denken in financiële prikkels om uit de bijstand te komen. Dat mensen niet uit de bijstand gaan omdat ze niet genoeg extra verdienen als ze een baan nemen. Is onze arbeidsmarkt dan zo vreselijk dat men ervan uitgaat dat mensen nog liever hele dagen op de bank zitten zonder iets concreets om handen dan te werken?
In mijn ogen zou de discussie daarover moeten gaan.
Met een basisinkomen help je juist mensen een stap de andere kant op uit het werk en aan de basisuitkering. Dit is dan ook alleen maar een goed idee als je het hele sociale vangnet zo snel mogelijk naar de knoppen wilt helpen door het onbetaalbaar te maken.
Een vloeiend overgang tussen uitkering en part time werk lijkt me dan wel weer een prima idee. Als die bijstandsmoeder er op inkomen vooruit gaat en niet meteen alle kortingen en extra toelages kwijtraakt als zij parttime gaat werken, zal dat er heel veel aanzetten tot uiteindelijk een baan. In principe zouden ook beide regeringspartijen daar voorstander van moeten zijn binnen hun verkiezingsprogramma. Administratief is dat wel op te lossen binnen de huidige bedrijfsadministratie.
Allereerst ben ik het volledig eens met met wat Klokhuis voorstelt.
Maar er zijn addertjes onder het gras, hierboven al even genoemd zoals de verrekening met de toeslagen. Verdien je er iets bij dan worden sommige toeslagen meteen of een jaar later(!)bijgesteld. Dat dien je allemaal mee te rekenen, waardoor het weer zeer ingewikkeld kan worden. De prikkel om fulltime te werken kan idd. ook verdwijnen als je met bijstand plus baantje tot een minimumloon komt. Maakt mij niet uit, want er zijn steeds minder fulltimebanen en bovendien; wie wil nog fulltime werken met een pokkenbaantje. ( ja zo vreselijk is onze arbeidsmarkt aan de onderkant)
Nog lastiger is het als je niet zo zeer een baantje wilt, maar als je als zelfstandige of freelancer iets wil ondernemen in het geval je wat hoger opgeleid bent. Een paar jaar geleden is het me door een arbeidskundige van de UWV afgeraden dit te doen omdat dan hun hele administratie in elkaar dondert met als gevolg vertragingen in de uitbetaling en gezeik met de belastingen. Ze konden het gewoon niet handelen. “Meneer, doe dat nou maar niet…”
Vanuit de bijstand kan het sowieso al niet. Daarom wordt er zoveel zwart gewerkt natuurlijk. Wat moet je anders?