Nakba-ontkenning door ChristenUnie, SGP en VVD

Door zich in de inhoud van schoolboeken over het Palestijns-Israëlisch conflict te mengen, maken partijen als de ChristenUnie zich schuldig aan zionistisch revisionisme, meent Jaap Bosma.

De jonge Amos Oz vroeg, onder het wachtlopen tijdens de Israëlische Onafhankelijkheidsoorlog van 1948, aan een vriend of hij ooit een van die Arabische ‘moordenaars’ had doodgeschoten, die hun Joodse dorp bedreigden. Zijn vriend antwoordde:

‘Moordenaars? Wat verwacht je anders van ze? Vanuit hun gezichtspunt zijn wij buitenaardse wezens die hier geland zijn en hun grondgebied zijn binnengevallen. Stukje bij beetje hebben we het veroverd, en terwijl we hun verzekerden dat we hier eigenlijk gekomen waren om ze te overladen met heerlijkheden, om ze te bevrijden van achterlijkheid, onwetendheid en onderdrukking, hebben we ze sluw nog meer grond ontfutseld. Wat dacht je? Dat ze ons zouden bedanken voor onze weldaden? Dat ze ons tegemoet zouden komen met tamboerijnen? Dat ze ons respectvol de sleutels van het hele land zouden overhandigen, uitsluitend omdat onze voorouders hier gewoond hebben? Is het een wonder dat ze de wapens tegen ons hebben opgenomen? En nu wij hen verpletterend verslagen hebben en er sindsdien honderdduizenden in vluchtelingenkampen wonen, verwacht je nu soms dat ze delen in onze vreugde en ons het allerbeste wensen?’

Aldus een fragment uit het VWO schoolboek “Het Midden-Oosten – Honderd jaar brandhaard van de wereldpolitiek”, waar enige ophef over is.

De titel van het hoofdstuk over de stichting van Israël is “Geboren uit onrecht, gegrondvest op onrecht”. Het eerste onrecht verwijst natuurlijk naar Europees antisemitisme en de Holocaust. Het tweede onrecht komt volgens het boek terug in het verhaal van de soldaat. Het verwijst naar de Nakba, de verovering van het grootste deel van Palestina en de verdrijving van honderdduizenden Palestijnen door de zionisten. Tweede Kamerlid Joël Voordewind van de ChristenUnie stelt dit, samen met SGP en VVD, aan de kaak als een onjuistheid.

Onzin, hebben de auteurs van het schoolboek al gezegd:

“de systematiek achter de verdrijving van Palestijnse Arabieren staat beschreven in gezaghebbende handboeken. … Dat deze mensen van huis en haard werden verdreven en dat terugkeer naar hun haardsteden door Israël werd geblokkeerd [staat] buiten kijf”.

Schizofreen

In het schoolboek vormt het aankaarten van de verdrijving van de Palestijnen overigens wel een uitzondering, want voor het overige wordt keer op keer het partijdige Israëlische verhaal vertelt. Feiten die het Palestijnse verhaal ondersteunen worden slechts mondjesmaat genoemd. Ook volgens een expert die uitgeverij ThiemeMeulenhoff raadpleegde, steekt het Arabische standpunt mager af tegen het getoonde begrip voor het Israëlische standpunt.

In het lesboek staat een citaat uit de Israëlische onafhankelijkheids-verklaring dat mij opviel omdat het zo goed de zionistische mentaliteit weergeeft.

“Zij [de zionisten] stichtten een groeiende gemeenschap, economisch en cultureel hun eigen meesters, vredelievend doch tot verdediging bereid.”

Het eerste deel van die zin verwijst naar de kolonisatie, het Joods maken van Palestina, en het tweede deel naar het morele zelfbeeld dat men cultiveert. Een kolonisator is echter per definitie een agressor. De tegenspraak tussen de twee delen, het onrecht dat voortgaande kolonisatie meebrengt, ontkent men altijd. Dat is de tegenstrijdigheid in de Israëlische identiteit. Daardoor is de hypocrisie er als het ware ingebouwd. De tegenstrijdigheid moet koste wat kost verbloemd worden want anders moet men óf zijn morele zelfbeeld bijstellen, óf verdere kolonisatie opgeven.

De bestrijding van legitieme kritiek op Israël met de beschuldiging van antisemitisme is een voorbeeld van dat verbloemen. De ophef over het schoolboek begon met die beschuldiging door Likud Nederland; Likud, de partij van premier Netanyahu die vorig jaar honderden Palestijnen liet vermoorden, van oud-premier Sharon aan wiens handen nog veel meer bloed kleeft, en van oud-premiers Begin en Shamir die hun carrière begonnen als terroristen.

Onder andere vond Likud NL dat “de leugen dat Arabieren in Israël wettelijk gediscrimineerd worden” antisemitisch is. Dit is echter geen leugen. Volgens de Israëlische mensenrechtenorganisatie Adalah zijn er in Israël meer dan 50 wetten die Israëlische Arabieren direct of indirect discrimineren.

Antisemitisch?

Likud NL weet de zinsnede “gegrondvest op onrecht” met een tweestaps-redenering antisemitisch te maken. De eerste stap is dat het recht op zelfbeschikking voor Joden ter discussie gesteld zou worden. Het lijkt mij echter dat de feitelijke constatering van onrecht niet impliceert dat Joden geen recht op zelfbeschikking hebben.

Deze overdrijving van kritiek op Israël als een soort existentiële dreiging zie ik de laatste jaren vaker, bijvoorbeeld in de kritiek op de BDS-beweging, die slechts opkomt voor de rechten van de Palestijnen. Het is een truc om de inhoud van de kritiek te ontwijken. Ook demoniseert men de critici en bevestigt men daarmee het zelfbeeld van morele superioriteit.

De tweede stap in de redenering is dat “de betreffende definitie van de EU” ingeroepen wordt. Daarmee verwijst men naar een omstreden definitie die voorbeelden van legitieme kritiek op Israël als voorbeelden van antisemitisme noemt. Begrijpelijkerwijze is deze definitie erg populair onder zionisten. Zij is echter nooit door de EU geaccepteerd. Daarnaast vind ik het idee van het recht op zelfbeschikking van een volk problematisch. Er zijn zoveel volken die het niet hebben, en misschien is dat maar goed ook want zeker als volken door elkaar heen wonen dan ligt het conflict op de loer. Denk bijvoorbeeld aan de Hutu’s en de Tutsi’s.

Voordewind cum suis’ liefde voor Israël maakt blind. Vandaar dat zij staatsecretaris Dekker vragen zich belachelijk te maken door een uitgever te verzoeken het oordeel van professionele historici te negeren en te vervangen door dat van een hypocriete ideologie.

Jaap C. Bosma is voormalig wetenschappelijk medewerker aan de faculteit Scheikundige Technologie te Groningen. Ook houdt hij zich sinds enkele jaren bezig met het Israëlisch-Palestijnse conflict en de achtergronden daarvan.