Zegt Hitler tegen Beria?

Het genre van de klassieke Sovjet-humor blonk over het algemeen niet uit door scherpe humor, maar eerder door wrange observaties over de werkelijkheid. Een voorbeeld van een mop:

In de hel staan Hitler en Beria naast elkaar in een bassin gevuld met bloed. Hitler staat er tot zijn kin in, maar bij Beria komt het maar tot zijn knieën. Zegt Hitler tegen Beria: “Hoe kan het nou dat het bloed bij jou maar tot je knieën komt?” Zegt Beria tegen Hitler: “Ik sta op de schouders van Stalin.”

Als iedereen is uitgelachen kunnen we verder. Ondanks het feit dat de naam Beria in de titel voorkomt gaat dit stuk niet over Georgië. Laten we niet vergeten dat het genadeloze cynisme en de hypocrisie van regeringen overal in de wereld burgerslachtoffers kost. Vandaar hier nu even aandacht voor de recente ontwikkelingen in Rwanda.

Moorddadige hypocrisie is ook de regeringen van Frankrijk en Rwanda niet vreemd, en vorige week hebben we een nieuw dieptepunt mogen beleven. In 2006 vaardigde een Franse rechter arrestatiebevelen uit tegen een aantal naaste medewerkers van de Rwandese president Paul Kagame. De aanklacht luidde dat deze betrokken zouden zijn geweest bij de moord op de Rwandese president Juvenal Habyarimana. Of dit zo was mag betwijfeld worden, maar dat Paul Kagame en zijn beweging, de RPF, een sinistere kant hebben is duidelijk. Vanaf 1990 tot 1994 heeft de RPF een burgeroorlog gevoerd tegen de toenmalige regering van Rwanda, en na de macht eenmaal over te hebben genomen hebben ze een regering in Rwanda gevestigd met sterke dictatoriale trekken. Vervolgens heeft deze nieuwe regering zich gemengd in de burgeroorlog in buurland Congo, en is daarmee mede verantwoordelijk voor de miljoenen doden die hier te betreuren vielen. Dit is des te erger, omdat ze in al die conflicten grotendeels tegen voormalige bondgenoten hebben gevochten, zoals de Congolese regering van vader en zoon Kabila, en de regering van Oeganda. Dit alles met stilzwijgende instemming van de regeringen van de Verenigde Staten en Engeland, die geen gelegenheid voorbij laten gaan om Kagame en zijn RPF de hemel in te prijzen.

De reden dat Kagame als een tamelijk beschaafd iemand wordt gezien is dat zijn vijanden nog veel erger zijn. In de periode dat Kagame de macht in Rwanda overnam probeerden zijn vijanden, de Hutu-extremisten, dit te verhinderen door het plegen van genocide op de etnische groep waartoe Kagame behoorde, de Tutsi’s. Binnen enige maanden werden 800.000 mensen vermoord, en dit is de geschiedenis ingegaan als de Rwandese genocide. Deze week heeft de Rwandese regering besloten om de Fransen van repliek te dienen, door de Franse regering te beschuldigen van betrokkenheid bij deze moordpartij. Meer dan dertig Franse kopstukken, waaronder oud-president Mitterrand en oud-premier Dominique de Villepin, zijn met name genoemd.

Ook dit is niet geheel ongegrond. De Fransen hebben Hutu-extremisten getraind, en het Franse leger heeft, onder het mom van een vredesmissie, ook extremisten geholpen uit Rwanda te ontsnappen. Wat de Fransen precies hebben geweten, en wat ze precies hebben goedgekeurd, is bijna niet aan te tonen, maar het staat vast dat ze er iets mee te maken hebben gehad.

Van beide kanten dus een stroom van beschuldigingen, die misschien niet ongegrond zijn, maar onder de omstandigheden nergens toe kunnen leiden, en dus niet veel meer zijn dan onsmakelijk gekibbel tussen twee regeringen die allebei bloed aan hun handen hebben.