Yanis Varoufakis laat in The Global Minotaur zien dat de financiële crisis het resultaat is van een proces dat al in de jaren zeventig is begonnen.
Er zijn veel theorieën over oorzaak van de crisis, maar ik vraag me af of ze de kern van de zaak raken. Ja, het is waar dat bankiers er een potje van maken. En ja, het is ook waar dat het marktdenken te ver door slaat: deregulatie en privatisering maken het systeem instabiel. Onder het motto greed is good laten we ons bestelen door de onzichtbare hand van de vrije markt terwijl zogenaamde toezichthouders passief toekijken. De rekening van dit feest wordt ons nu gepresenteerd. Maar is dit echt de verklaring van de grote crisis van nu? Hebzucht, domheid en bedrog zijn van alle tijden, zo bijzonder is onze tijd nou ook weer niet. Of wel?
Volgens Yanis Varoufakis, auteur van The Global Minotaur: America, the True Origins of the Financial Crisis and the Future of the World Economy, kun je de afgelopen zeventig jaar economisch in twee perioden indelen. In de eerste dertig jaar na de Tweede Wereldoorlog werd de wereldeconomie ingericht volgens een zorgvuldig ontworpen plan dat was opgesteld tijdens de Bretton Woods conferentie. Varoufakis noemt dit het Globale Plan. Deze jaren worden gekenmerkt door stabiliteit en welvaartsgroei die eerlijk wordt verdeeld. Er zijn geen grote crises en er is weinig inkomensongelijkheid. De tweede periode, de tijd van de Globale Minotaurus, begint in de jaren zeventig en wordt gekenmerkt door lagere economische groei, grote ongelijkheid en instabiliteit. De economie wordt overheerst door de Global Minotaurus: het financieel systeem met Wall Street als epicentrum. Gedurende deze periode treden steeds grotere economische crises op, waarvan die van 2008 de heftigste is.
Minotaurus
Varoufakis gebruikt als beeld voor de economie de mythe van de Minotaurus. De Minotaurus is een wezen dat half mens en half stier is. Hij leeft in het Labyrint van Koning Minos van Kreta en zoals het mythische monsters betaamt eet hij geen bruine bonen maar mensen. De koning gebruikt het wezen om zijn zoon wreken, die is vermoord door koning Aegeus van Athene. Hij laat het onderworpen Athene elk jaar zeven jongens en zeven meisjes – maagd uiteraard – sturen als offer voor de Minotaurus. Hieraan komt pas een eind als koning Aegeus zijn eigen zoon Theseus stuurt die het monster weet te verslaan.
De mythe van de Minotaurus is het verhaal van een grootmacht (Kreta) dat offers vraag van de landen die het heeft onderworpen (Athene). Zolang het dier zijn offer krijgt is de vrede weer voor een jaar verzekerd.
Wall Street is de Minotaurus van onze tijd. Het offer dat wij dagelijks aan het dier brengen is de immense kapitaalstroom die elke dag naar Amerika vloeit: in de hoogtij dagen wel 3 tot 5 miljard dollar per werkdag. De Minotaurus ligt nu op sterven: door de kredietcrisis van 2008 raakt de Minotaurus dodelijk verwond. Om te begrijpen hoe de Minotaurus – Wall Street – zo machtig is geworden, en hoe het zo diep kon vallen, moeten we eerst in de geschiedenis duiken.
Bretton Woods
De heerschappij van de Globale Minotaurus begint pas na de ondergang van zijn voorganger: het Globale Plan voor de wereldeconomie dat na afloop van WO II is ingevoerd. Terwijl de oorlog nog woedt, wordt in Bretton Woods door New Deal economen het plan voor de inrichting van de wereldeconomie ontworpen. De bekendste architect van het plan was John Maynard Keynes. Het belangrijkste doel was een herhaling te voorkomen van financiële crises zoals die van 1929.
De VS zijn als enige supermacht onbeschadigd uit de oorlog gekomen. De Amerikaanse industrie is de grootste en sterkste ter wereld, terwijl Europa en Azië in puin liggen. De Amerikaanse economie is nu zo dominant dat voor het eerst in de wereldgeschiedenis één munt de basis is voor de wereldhandel: de dollar.
Dit is een unieke kans voor de VS om de Wereld economie anders – en beter – in te richten terwijl zij tegelijkertijd haar dominante positie voor eeuwig kan vastleggen. Om de wereldhandel weer op gang te brengen heeft zij afzetmarkten nodig voor haar industriële producten. Een aantal nog steeds bestaande instituten zijn toen opgericht: het IMF en de Wereld Bank, maar één resultaat van de conferentie bestaat niet meer: het systeem van vaste wisselkoersen.
Het valuta systeem
Alle munten worden gekoppeld aan de dollar: elke munt moet binnen een marge van 1% blijven ten opzicht van de dollar. De dollar zelf wordt gekoppeld aan goud: $35 per troy ounce. In Fort Knox wordt de belangrijkste goudvoorraad ter wereld bewaard.
Om een dergelijk wisselkoerssysteem te stabiliseren moet een manier gevonden worden om het geld van landen die lange tijd een overschot hebben terug te leiden naar landen met een negatieve betalingsbalans: op dat moment Europa, China en Japan. Later valt China af door de overwinning van Mao.
Er lag ook een voorstel van Keynes. Hij stelde voor International Currency Union (ICU , ook wel International Clearing Union) op te richten en als rekeneenheid niet de dollar maar de bancor te gebruiken. Elk land moest tot 50% van haar BBP kunnen lenen voor 0%. Alleen als meer wordt geleend moet daarover rente betaald worden. Landen die een overschot op de betalingsbalans hebben dragen geld af aan het ICU. Dit voorstel haalde het niet: de VS wil controle houden over de besteding van haar geld.
Het voorstel dat uiteindelijk wordt aangenomen is minder revolutionair maar het heeft de eerste decennia na de oorlog stabiliteit en voorspoed gebracht. De meest concrete maatregel waar wij voordeel van hebben is natuurlijk het Marshall Plan. De Amerikanen helpen de voormalige vijanden (en hun slachtoffers) met de opbouw van hun economie. Dit is geen liefdadigheid maar noodzaak: zij creëren zo een afzetmarkt voor hun eigen industrie. Het is ook een stabiel systeem. De vaste wisselkoersen en monetaire controlemechanismen zorgen er voor dat tot de jaren zeventig geen grote crises optreden.
Overschotrecycling
Op dit punt aangekomen wil ik even stilstaan bij deze constatering: na de Tweede Wereldoorlog is er enige tientallen jaren een goed functionerende muntunie geweest. Alle belangrijke munten waren aan elkaar gekoppeld. De wisselkoersen variëren niet meer dan 1% van elkaar. Dat dit zo lang goed ging, kwam omdat er een mechanisme was dat spanningen, die in een dergelijk systeem onvermijdelijk ontstaan, afbouwde. Er werd voor gezorgd dat er een overschot recycle mechanisme aanwezig was. Het permanente overschot van Amerika werd geïnvesteerd, in eerste instantie in de ontwikkeling van de verslagen voormalige vijanden. Later helaas in de wapenwedloop met de Sovjetunie en in de Korea- Vietnamoorlog. Ook de huidige problemen in de eurozone hebben te maken met het ontbreken van een dergelijk overschot-recyclemechanisme. Het zal blijken dat ook onder de Globale Minotaurus er een overschot-recyclemechanisme is, alleen gaat het geld dan de andere kant op stromen.
Het einde van het Globale Plan
Als de VS eind jaren zestig geen overschotten maar tekorten krijgen hapert het systeem. Door Johnsons Great Society en door de Vietnamoorlog raakten de Amerikaanse reserves uitgeput en ontstonden onhoudbare tekorten. Van de afgesproken dekking van de dollar met goud was geen sprake meer: tegenover een schuld van 70 miljard dollar staat slechts een goudvoorraad ter waarde van 12 miljard dollar. Omdat alle munten gekoppeld zijn aan de dollar beginnen veel landen zich zorgen te maken. Ook de olieproducenten die in dollars werden betaald.
De Franse president Pompidou maakt er zelfs een heel theater van: hij stuurt een oorlogsschip naar New Jersey om het Franse goud, dat ligt opgeslagen in Fort Knox, op te eisen. Op 15 aug 1971 is het gedaan met het Globale Plan als President Nixon besluit de koppeling van de dollar aan de goudprijs te beëindigen. De periode van stabiliteit is voorbij. Valuta kunnen vrij ten opzichte van elkaar variëren.
Stagflatie
De jaren zeventig hebben me altijd gefascineerd. In dat decennium kwam een eind aan de voorspoed van de jaren zestig en kregen we te maken met de beruchte stagflatie. Varoufakis gaat uitgebreid in op de oorzaken hiervan. Door het loskoppelen van dollar en goud devalueert de dollar. De goudprijs stijgt van $35 in 1971 naar $455 eind jaren zeventig. Een andere schok voor de economie is de vertienvoudiging van de olieprijs. In 1971 kost een vat olie nog $3, maar vanaf de jaren tachtig schommelt zij rond de $30.
Volgens Varoufakis is dit door de Amerikanen ingecalculeerd. Amerika heeft een relatief voordeel bij een hoge olieprijs. De VS importeren op dat moment 32% van hun oliebehoefte, terwijl Europeanen en Japanners bijna geheel van import afhankelijk zijn. Een ander belangrijk voordeel voor de Amerikanen is dat de olie in dollars wordt betaald. Het geld dat wordt verdiend met olie komt daarom vanzelf weer terug naar Wall Street.
Deze schokken destabiliseren de wereldeconomie en hebben een crisis tot gevolg die zich kenmerkt door hoge werkloosheid én hoge inflatie. Het gelijktijdig optreden van hoge inflatie en haperen van de economie (stagnatie) heet stagflatie.
De Minotaurus
Het uiteenvallen van het Globale Plan en de destabilisering zijn volgens Varoufakis bewust nagestreefd door de Amerikanen. Door de wereldeconomie te destabiliseren kan de VS gebruik maken van haar bijzondere positie als economische wereldmacht. Varoufakis citeert Paul Volcker (dezelfde die nu Obama adviseert) die in een speech in 1978 hierover het volgende zegt:
It is tempting to look at the market as an impartial arbiter … But balancing the requirements of a stable international system against the desirability of retaining freedom of action for national policy, a number of countries, including the US, opted for the latter …
In zijn functie als voorzitter van de FED, de Amerikaanse Centrale Bank, verhoogt Volcker de rente tot 21.5% waardoor de wereldeconomie in een diepe recessie duikt. Het maakt wel een einde aan de hoge inflatie maar het belangrijkste effect voor de Amerikanen is dat hierdoor de geldstroom die de Minotaurus moet voeden op gang komt.
Het geld dat wordt verdiend in Duitsland en Japan en later ook in China stroomt naar Wall Street. In de hoogtij dagen komt per werkdag $3 tot $5 miljard binnen. De Minotaurus is een onverzadigbaar monster.
Het permanente dubbele Amerikaanse tekort (betalingsbalans en begrotingstekort) is een geperverteerde vorm van het overschot-recyclesysteem – alleen is de richting nu omgekeerd: het stroomt nu naar Wall Street. Amerika kan dat doen omdat de dollar de munt is waarin de wereld handel drijft. Je staat er niet bij stil maar als iemand waar ook ter wereld benzine tankt, draagt hij of zij bij aan de vraag naar dollars. Geen enkel ander land kan zich daarom permitteren wat de Amerikanen doen.
Kapitalistisch paradijs
Tijdens de heerschappij van de Minotaurus ziet de wereld er heel anders uit dan tijdens het Globale Plan. Door Reagan en Thatcher wordt een fel anti-vakbond beleid gevoerd. Tijdens de jaren van het Grote Plan stijgen de lonen, maar tijdens de jaren van de Globale Minotaurus blijven de lonen gelijk terwijl de productiviteit wel stijgt. Hoewel de economie minder hard groeit is het een kapitalistisch paradijs: stijgende productiviteit en gelijkblijvende lonen zorgen er voor dat de bedrijfswinsten spectaculair stijgen.
Dit wordt geïllustreerd door het succes van Walmart. De belangrijkste vernieuwing van dit bedrijf bestaat uit het bedenken van methoden om arbeid en leveranciers zoveel mogelijk uit te persen. De werknemers worden zo slecht betaald dat ze in aanmerking komen voor bijstand (Supplemental Nutrition Assistance Program, ook wel bekend als foodstamps).
Ook in de politiek domineert de Minotaurus. Het idee dat je de armen kunt helpen door de rijken nog rijker te maken, is natuurlijk volstrekt belachelijk. Maar geef er een mooie naam aan – trickle down – en je kan er verkiezingen mee winnen. Ook de economische wetenschap doet mee: supply side economics is de academische variant van trickle down. Wetenschappelijk onderbouwd met mooie en complexe wiskunde uiteraard. Keynes is tijdens de Minotaurus jaren afwezig. Keynes wordt niet meer serieus genomen: zijn theorieën zijn niet meer van deze tijd – denkt men.
Een bijzondere tijd
Parallel met de economie verandert ook de maatschappij. Niet de Age of Aquarius maar de Age of the Minotaur breekt aan. In de jaren zeventig maken optimisme en altruïsme plaats voor pessimisme en individualisme. Conservatisme wordt de dominante stroming in de politiek. Rechtse politici komen aan de macht, zoals Margaret Thatcher en Ronald Reagan en in Nederland Hans Wiegel, Dries van Agt en Ruud Lubbers.
Nog een andere manier om er naar te kijken is te beseffen dat de jaren na de Grote Depressie en de Tweede Wereldoorlog een unieke tijd waren. Het Globale Plan was geen perfect plan maar het zorgde wel voor stabiliteit en economische groei die iedereen ten goede kwam. Na vijfentwintig jaar was een nieuwe generatie aan de macht gekomen die niet meer onder de indruk was van oorlog en depressie. De politieke wil om het Globale Plan in stand te houden was verdwenen. Om Paul Volcker te parafraseren: In de afweging tussen stabiliteit en eigenbelang kiezen wij voor het laatste.
De vraag die ik aan het begin stelde – wat is er zo bijzonder aan onze tijd? – is dus de verkeerde vraag. Niet onze tijd is bijzonder, maar de kwart eeuw na de Tweede Wereldoorlog is bijzonder. In de jaren zeventig treedt een omslag op en keert de wereld weer terug naar haar default setting: een Hobbessiaans ieder-voor-zich. We noemen het vrije markt, supply side economics of het “Ik-tijdperk”. Na een lange periode van stabiliteit en welvaartsgroei voor iedereen is het oude systeem, dat in 1929 was ingestort, weer teruggekeerd. Niets bijzonders dus.
—
Ilustraties
– Boekomslag van The global Minotaur, Zed Books
– Afbeelding van de Minotaurus: Wikipedia. Marie-Lan Nguyen
– Hotel Mount Washington, te Bretton Woods. Wikipedia, Mwanner
– Assistant Secretary, U.S. Treasury, Harry Dexter White (left) and John Maynard Keynes, honorary advisor to the U.K. Treasury at the inaugural meeting of the International Monetary Fund’s Board of Governors in Savannah, Georgia, U.S., March 8, 1946. Wikipedia, IMF.
– Auto’s in de rij bij Amerikaans pompstation tijdens de 2e oliecrisis, 15 juni 1979. Wikipedia, Warren K. Leffler.
– Gevel van typische Walmart winkel, Laredo, Texas, genomen op22 February 2004. Wikipedia, Jared C. Benedict
Reacties (24)
Helaas toch weer die tunnelvisie en het ontbreken van feiten, de stukjes op sargasso over klimaat worden een stuk beter onderbouwd.
Het marshallplan was geen overschotsrecycle systeem om economien mee op te bouwen dat is waarom Griekenland dat al zo’n 32 marshall plannen heeft gehad nog steeds in een depressie zit. Het marshall was in de eerste plaats noodhulp omdat er in Europa een hongersnood dreigde.
Ik lees hier ook niks over de vernietigende werking van de vakbonden in de jaren 70 en 80 en hoe thatcher heeft verkomen dat het VK instorte. Er wordt hier gedaan als of die situatie goed was en de hervormingen voor de crisis hebben gezorgd. Iets dat niet met feiten onderbouwd wordt. Als je beweerd dat het in de jaren 70 misging omdat er gestopt werd met een groot plan dan moet je dat toch echt onderbouwen.
De sociale uitgaven zijn sinds de jaren 70 alleen maar gestegen terwijl er hier wordt beweerd dat we naar de liberale situatie van voor 1929 zijn terugkeerd.
Ook de beweringen over “”de minotaurus”” worden niet onderbouwd, wallstreet ligt zeker niet op sterven.
Tunnelvisie???
En als ik het goed lees, schrijft Michel hier dat het Marshallplan was bedoeld om afzetgebied te creëren. Wees eerlijk: Griekenland is een afzetgebied geworden. Eerst van goederen, en nu al een paar jaar van geld. En pas nu het dat geld niet meer betalen kan, laten we het vallen.
Het is je misschien niet opgevallen, maar dit artikel ging niet over Europa, maar vooral over de US, en een stukje UK. Leg eens uit of en hoe in de US de sociale uitgaven enorm gestegen zijn?
Griekenland zit in de probleem omdat ze op te grote voet leefden. Dat het een afzet markt is lijkt me geen reden om er geld naar toe te sturen, ieder land is namelijk een afzet markt.
Sociale uitgaven zijn wel degelijk amerika’s grootste kosten post en een van de redenen van de tekorten.
Jij hebt geen tunnelvisie, zoveel is wel duidelijk. Jij hebt een WC-rol-visie en één oog dicht.
First of all, please accept my sincere apologies for replying in English. I don’t speak Dutch and used Google translator to read your comment. If I understand it right you claim that Greece has already received about 32 Marshall Plans. This allegation, made also by Hans Werner Sinn, was answered by Albrecht Ritschl at a really informative and worth reading article published on Economist .
Thanks, I interpreted Thalmans “32 Marshal plans” differently, more as the help since Greece’s inclusion in the EU and the euro.
I don’t think the scramble of Europe can be compared to the eurocrisis and it’s underlying causes.
Janis is vaak te horen op RT bij maxkeiser.
Ik zie eigenlijk niet zo goed hoe de huidige crisis samenhangt met de jaren policies uit de jaren ‘ 70. Maar dat zal wel aan mij liggen.
In de jaren zeventig werd afscheid genomen van een politiek die was gericht op stabiliteit – het Globale Plan, ook wel Bretton Woods (al wordt dat vaak meer gebruikt voor het valuta systeem).
De toegenomen instabiliteit was in het voordeel van de sterken (zoals dat overigens altijd het geval is). De verleiding voor de VS was te groot, ook omdat ze budget tekorten opbouwden door de oorlogen, en om interne redenen (Nixon moest herkozen worden dus economie moest gestimuleerd worden)
De instabiliteit is sindsdien alleen maar toegenomen. Je kan het vergelijken met een surfer die op een grote golf (bij Hawaï of zo) vaart maakt. Daar komt een keer een einde aan, en dat einde beleven we nu: er moest een keer een einde komen aan de kapitaalstroom. Dit betekent ook dat de crisis nog lang niet afgelopen is, en dat we een tjid van grote onrust en onzekerheid te gemoed gaan.
Dat deze crisis nog lang niet afgelopen is zeg ik overigens al langer. Alles hangt af van de kwaliteit van onze politici. Ik heb daar nog maar weinig goeds gezien tot nog toe. Niet in NL en iet elders. Helemaal niet bij conservatieve politici, maar helaas ook niet bij linkse politici, maar die laatsten zijn op dit moment dan ook nauwelijks aan de macht. Om de een of andere reden stemmen mensen liever rechts in tijden van crisis dan links.
Gebeurtenissen hebben een aanloop, zijn een reactie op eerdere gebeurtenissen, worden veroorzaakt door handelen wat er aan voorafgaat. En voor wat er aan voorafgegaan is geldt weer hetzelfde. Soort van geschiedenis dus.
Juist. Ik denk altijd: je kan dingen/verschijnselen/politiek/whatever alleen begrijpen als je de geschiedenis er van kent. Als je alleen maar naar het “nu” kijkt is het of je een dwarsdoorsnede ziet, een twee dimensionaal plaatje zonder de 3 dimensionale context er van te kennen. Pas als je het verleden (in verschillende stadia) kent kun je zien wat de dynamiek is, hoe het zich ontwikkeld, welke krachten er mogelijk achter zitten, etc.
Interessant stuk. Die breuk in de jaren zeventig wordt zo langzamerhand steeds duidelijker, niet alleen cultureel, maar ook economisch. Verder vraag ik me af hoe belangrijk de Vietnamoorlog in deze ontwikkeling is geweest. En dan later, voor de huidige crisis, de oorlogen in Irak, Afghanistan en tegen de terroristen. De VS hebben alles bij elkaar toch een hoop geld verloren aan het Militair-Industriële Complex.
Jos, ik kan je het boek van Varoufakis dus echt aanraden. Hij gaat in op jouw vragen. Niet direct over Afghanistan en Irak, maar als je het boek leest zul je dat misschien ook beter begrijpen. Vietnam speelde volgens YF een belangrijke rol in de ontwikkeling van Indo-China/Japan. Een soort Marshall plan, maar dan verkeerd dus.
Afganistan en Irak zijn van na de omslag. Je kan ze begrijpen als je ziet dat ze een gigantisch tekort veroorzaken (3 biljoen dollar meen ik).
Was het niet Cheney die heeft gezegd dat tekorten er helemaal niet toe doen? Deficits don’t matter
Jaren 70: juist, ik ben al langer gefascineerd door die tijd. In die jaren begon ik mijn studie en ik heb sindsdien alles alleen maar minder zien worden. Volgens YF was het dus bewust beleid van Nixon, Kissinger en dus ook Volcker.
update “Moody’s Changes Aaa-Rated Germany, Netherlands, Luxembourg Outlook To Negative”
Het verhaal van Yanis. Een overzicht ab 1929 in vogelvlucht van wat leidde tot de economische crisis waarin wij 2012 verkeren. Een historisch verslag dus, in een wervend mythologisch jasje gestoken; of ook een potpourri of ratjetoe van opeenvolgende meningen, feiten en onzin. Wat moet en kun je ermee?
Indachtig de wijsheid dat de sterkte van een ketting door zijn zwakste schakel wordt bepaald, zie ik naar Thatcher en Reagan. In zijn verhandeling zet Yanis deze voortreffelijke persoonlijkheden tersluiks negatief in, en zo weten we onmiddellijk dat zijn these vals is.
Waarom hij frauduleert? Ik weet het niet precies. Als nomen omen is, mag je denken dat hij zijn failliete vaderland wil dekken. Of hij is een socialist. Zijn sympathie voor het land wurgende vakbonden* laat hij doorschemeren. In ieder geval is Yanis een obscuur type.
Is er dan voor onze Economische-Financiële crisis geen redelijke reeks van oorzaken te verzinnen? Gunnar Myrdal geeft antwoord. In zijn ‘Asian Drama’ dringt hij er bij economen op aan dat ze ook fysiek meten en plannen.
Welnu, vanaf 1929 is de wereldbevolking grandioos gegroeid, dank zij de economie. We raken aan het einde van onze belangrijkste grondstoffen, Moeder Aarde raakt op. Plastic kunnen we niet eten, planten en dieren sterven uit. De USA raken overbevolkt, hun akkers die wereldbevolking moeten voeden, volstaan niet meer.
In hedendaagse economische verhandelingen over onze huidige economische crisis lees je er niet over. Maar geldt niet het gezegde of de verzwegen gedachte of het tabu dat waar het werkelijk om gaat, niet mag worden gezegd?
* Door Thatcher bedwongen, heeft zelfs de Britse socialist TB ze niet in
hun macht hersteld
@Michel: Goed leesbaar verhaal hoor, maar ik krijg de rillingen van die verhaspeling “episch centrum”, in plaats van epicentrum.
Toch is episch wel van toepassing in dit geval, vind je niet?
Maar je hebt gelijk.
” Dit is een unieke kans voor de VS om de Wereld economie anders – en beter – in te richten terwijl zij tegelijkertijd haar dominante positie voor eeuwig kan vastleggen.”
Er is een cabaretier verloren gegaan met deze auteur.
In één zin ‘beter’ (voor de wereld) en dominant voor de VS.
Roosevelt’s bedoeling met de tweede wereldoorlog was VS wereldheerschappij.
Om Stalin er in te doen toestemmen dat het instrument voor die heerschappij, de VN met z’n Kleine Club van Rommeldam, de ‘Veiligheidsraad’, in New York kwam, gaf hij in alles aan Stalin toe.
Roosevelt had zich even wat verkeken op Uncle Joe, en z’n opvolgers, en zo kregen we de Koude Oorlog, de USSR had op een gegeven moment 2700 internationale ballistische raketten, waarvan één al tientallen keren de Fukushima vervuiling zou veroorzaken.
Het is een wonder dat de wereld nog bestaat.
Ook het IMF zit in de VS, en de zogenaamde Wereldbank.
Zo konden VS bankiers de wereld beheersen.
Hun geldzucht klapte een paar jaar geleden met de sub prime hypotheken, waar Spaanse Banken, en ook RBS, zeer door werden verzwakt.
Toen voerden eurodioten de euro in, en hielp Goldman Sucks Griekenland met de euro de afgrond dieper in dan met de drachme ooit mogelijk was geweest.
Het IMF steunt nu Griekenland, ondanks dat, wat een kind kan begrijpen, de bezuinigerij het land alleen maar dieper in de ellende doet zinken.
De Griekse staatsobligaties zijn verzekerd bij VS verzekeraars.
De dollar is wel het idiootste wat de wereld ooit heeft meegemaakt, Chinezen werkten zich suf voor export naar de VS, export die werd ‘betaald’ met VS leningen in China.
De idioten in Peking zitten nu met de idiote situatie dat ze zich geen VS faillissement kunnen veroorloven.
De oplossing is werken voor zichzelf, maar dat kost even tijd om het zover te krijgen.
En zo kan Obama zich nog steeds gedragen als president van de wereld, Assad bedreigen, terwijl die weet dat als hij aftreedt hij door of vanwege de VS zal worden vermoord, Saddam, Ghadaffi en Milosevitsch gingen voor.
Het land wat sinds 1945 de wereld beheerst heeft veel boter op z’n hoofd.
Het einde van die wereldbeheersing is in zicht, China, Rusland, India, en Brazilië en Venezuela dansen niet langer naar de VS pijpen, en zijn niet afhankelijk van VS wapens.
Iran is nog steeds onafhankelijk.
Wij zouden ons naar de veranderende wereld moeten richten, samenwerking met vooral Duitsland, wat traditioneel, het bolsjewisme onderbrak dat, nauwe banden met Rusland heeft.
Een neuro zou dit proces op gang kunnen brengen.
+/- 1970 kwam een verandering: voor die tijd werd het loon op de hand uitbetaald, daarna werd het loon op een girorekening gestort en kon men via overschrijvingen de rekeningen betalen. Tevens op het postkantoor kontant geld halen. Later (tijd?) kwamen er overal geldautomaten.
Hoe groot is het effect van deze omkeer geweest?
Of praat ik over onbenulligheden (peanuts)?
Of het onzin is weet ik niet, maar in ieder geval zit je op een lijn met Paul Volcker, die ooit heeft gezegd dat de enige innovatie in de financiële wereld de pinautomaat is.
Volcker had kennelijk nooit van de inderdaad unieke Nederlandse Post Cheque en Girodienst gehoord.
Sinds enige tijd kun je ook in Engeland giraal geld overmaken.
In de rest van de wereld, ook dus in de VS, werkt men nog met de achterlijke, en zeer bewerkelijke cheques.
Het is waarschijnlijk dat VS credit card maatschappijen giraal geldverkeer tegenhouden, de rente op creditcards is gigantisch.
Betaalkaarten, zoals wij die nu in een groot deel van de Europese landen kennen, zouden het gebruik van credit cards sterk inperken.
En had Volcker nooit van innovaties als derivaten en swap rights gehoord ?
Wat jij zegt bevestigt alleen maar wat Volcker beweert: de financiele industrie is niet geintreseert in echte vernieuwing, alleen in geld verdienen.