WW: Wetenschap en auto-tune

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Auto-tune programma (Foto: Flickr/A minor)

Vrees niet, deze WW gaat niet over de wetenschap achter blauwe LED-verlichting onder de motorkap, double-deuce velgen of pneumatische veringen. Het auto-tunen in de titel van dit stukje behelst niet het pimpen van een auto, maar van een zangstem. Auto-tunen is een effect dat in audioproducties kan worden gebruikt om gezongen toonhoogtes op het juiste niveau te krijgen. Het filter zorgt ervoor dat Britney Spears op een wat mindere dag er niet zo erg naast lijkt te zitten.

Het auto-tune effect is eigendom van het bedrijf Antares Audio Technologies die het in 1998 voor het eerst gebruikten in Cher’s single Believe. Sindsdien is het gelicenseerd standaard onderdeel van het pallet van geluidstechnici en wordt het vaak gebruikt voor popsensaties als T-Pain, Janet Jackson en anderen.

Auto-tune is bedacht door de wiskundige dr. Andy Hildebrand, die geen muziek- producer was, maar in dienst van Exxon probeerde olievelden op te sporen. Om de aarde in kaart te brengen gebruikt hij en zijn collega’s geluidsgolven en Hildebrand hield zich bezig met geavanceerde signaalverwerkingstechnologie. In het kader daarvan ontwikkelde hij een autocorrelatie-filter, een berekening die herhalingen in frequenties kan ontdekken en bijsturen. Hildebrand was ook zelf degene die de toepassing in muziek zag en hij bedacht aldus auto-tune, waarbij toonhoogtes worden aangepast tot de dichtstbijzijnde ‘goede’ frequentie.

Niet iedereen is even gecharmeerd van het (soms overmatige) gebruik van deze wiskundige formule. Het gaat zelfs zo ver dat het een heuse anti-beweging heeft voortgebracht. Dat er ook mooie dingen gemaakt kunnen worden blijkt wel uit onderstaande aflevering van de Symphony of Science waarin wetenschappelijke giganten (sommige vanuit hun graf) al zingend de wetenschap bejubelen. Via wetenschap naar muziek naar wetenschap, helemaal niet onaardig…

Reacties (13)

#1 Peter

Om even met Cher mee te zingen:
Do we believe in science in life
I can feel something inside me say
I really don’t think we’re strong enough
No

Leuk dat het filmpje wetenschap tot poëzie wil verheffen. Een poging de harten te veroveren van die mensen, die de wereld liever in ritme en rijm verwoord zien, dan in theorieën en formules?

Zal de wetenschap ooit een apparaat kunnen ontwikkelen dat het denken auto-tunes met de werkelijkheid?
Op zijn minst zou er een apparaatje moeten komen dat iederes werkelijkheid afstemt op die van anderen.

Iets in me zegt dat velen bang zijn voor zulke apparaatjes, omdat we voor de werkelijkheid niet sterk genoeg zijn ;-)

  • Volgende discussie
#2 Bismarck

Van de ene kant zeg ik, wel fijn, want meiskes met wat minder zangtalent, maar wel heel duidelijke andere talenten verschijnen ook op MTV (ik denk bv. aan Atomic Kitten). Van de andere kant denk ik dat de uitvinder Satan zelf was, gezien de enorme hoeveelheid pulp die met de uitvinding geproduceerd is en die we nu dus mogen aanhoren op de radio (oa. ongeveer alle RnB).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 pedro

@2: wees gerust hoor, pulp is al, pak ´m beet, vanaf de uitvinding van de radio op de radio te horen, zo lang het maar goed verkopende pulp is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Mark

populaire pulp, Mozart is er groot mee geworden!
heiligschennis

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 dramklukkel

AutoTune wordt niet meer gebruikt om de stem te finetunen, maar om een expres jammerende stem in kaders te persen. Juist dit geeft die specifieke AutoTune klank. Die met sprongen veranderende toonhoogte. Cher kon dat goed.
Het gaat de producer van tegenwoordig om effectbejag en niet om kleine foutjes te corrigeren. AutoTune is dus een klank op zich geworden.

AutoTune is inmiddels een al even achterhaalt effect als de vocoder. Dit laatste heeft het gelukkig veel korter en spaarzamer tot de top40 geschopt (alhoewel madonna het recentelijk nog gebruikte).
Bepaalde effecten houden het meestal maar een aantal jaren uit; daarna worden ze verdreven door een betere versie. Distortion van nu klinkt heel anders dan distortion van 20 jaar geleden, en lijkt in niets op die van veertig jaar terug. En nog maar zeer weinig nummers gebruiken de overdadige reverb (galm) zoals de house-scene die in de jaren 80/90 gebruikte.

Persoonlijk vindt ik dat het tijd is dat AutoTune wordt vervangen door iets beters. Niet uit angst voor voor moderne technieken, maar tegen angst voor vastroesten. Tegen verveling in een ongeinspireerde branche die terugvalt op een succesfomule. Nieuwe technieken (convolutiegalmen, softsynths, variphrase) verdienen de ruimte.

Verder vindt ik dat ook de compressor/limiter in de reclamewereld aan banden gelegd moeten worden.

Leuk artikel trouwens, Victor.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 pedro

Sinds de uitvinding van de tv wordt die pulp wel verplicht in een leuker jasje gestoken, geholpen door de autotune. Dat dan weer wel.

@5: niet is beter dan een geïnspireerde authentieke musicus. Die heeft aan één instrument zonder technische hulpmiddelen voldoende om de mooiste songs te maken. Zo worden die songs ook altijd gemaakt, en niet door de dj´s en vj´s, die alleen goed zijn in het rippen en remixen van het talent van anderen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Mark

Stapje te ver:

– digitale muziek is net zo echt en creatief als niet-digitale

– remixen is echt een kunst

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 pedro

@7: OK, er is ook wel creatieve digitale muziek, maar het meeste is gewoon samengeraapte pulp.

En dat geldt (helaas) ook voor de gewone instrumenten.

En goed remixen is een kunst, idd, maar erg veel Lee Perry´s zijn er niet op de wereld.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 dramklukkel

Inspiratie en kunde is er genoeg. Dat kan met klassieke alswel moderne middelen. En na lang gebruik worden die moderne middelen vanzelf klassiek. Zoals met alle uitvindingen.

De moderne middelen maken het steeds makkelijker goede muziek te maken. Zo is er veel minder tijd nodig met op/afbouwen van instrumenten en apparatuur. Denk aan de oude ARP-synthezisers, die een uur moesten warmlopen en dan heb ik het nog niet eens over de patch-klus die dan volgde.
De middelen zijn steeds makkelijker bereikbaar en ook de gemaakte muziek zelf kan steeds makkelijker bereikt worden. Dit geld ook voor buttmuziek. En aangezien we meestal maar een select deel van de beschikbare muziek leuk vinden volgt hieruit een simpel conclusie:
#1 In het explosief groeiende woud van snotherrie wordt het steeds moeilijker iets van jouw gading te vinden.
#2 Maak een instrument zo makkelijk dat zelfs een malloot het kan gebruiken en een kudde malloten zal het gebruiken.

Remixen is inderdaad een kunst. Aan de luisteraar de taak dat ene juweeltje te vinden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Bismarck

@3: Je hebt pulp en je hebt pulp. Dit soort uitvindingen heeft pulp wel een boost en een volledig andere betekenis gegeven.

Ik daag je uit om door deze twee clips heen te komen. Als het je lukt diep respect. Zo niet, dan lijkt me dat bewijs genoeg voor mijn laatste zin in #2.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Roy

@10: Ik ben het niet helemaal met je eens. De video’s die je linkt zijn van iemand die zijn muzikale talent ook wel over ons heen had gestort zonder autotune. Zie bijvoorbeeld deze video. Af en toe wat pitch-shifting, maar weinig auto-tune en even pijnlijk als die andere video’s.

Auto-tune is een beetje vergelijkbaar met leggings. Een klein groepje vrouwen begint die rommel te dragen, en dat krijgt navolging van mensen die al niet echt om aan te zien waren.

Hier mijn favoriete autotune video.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Martijn

Autotune is uit, pig squeals zijn in.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Victor

@12: :S die kan wel een autotunetje gebruiken

@11: o wauw, dat is inderdaad een hele goede!

  • Vorige discussie