Vandaag een wat alternatievere WW. Eens een keertje niet over de nieuwste snufjes op wetenschapsgebied, maar óver de wetenschap, en dan met name de Nederlandse. Afgelopen zaterdag verscheen er in de Volkskrant namelijk een brandbrief van twee Nederlandse postdocs die zijn uitgeweken naar de VS. Zij vragen zich openlijk af waarom zij ooit naar Nederland zouden terugkeren nu zij zich gewenteld hebben in het wetenschappelijke walhalla dat de VS heet.
En waarom? Beide postdocs, Nadine Vastenhouw en Tim van Opijnen, geven aan dat ze geld van Nederland en de EU hebben gekregen, met het idee dat ze na deze periode de door hun opgedane kennis weer in Nederland (en de EU) gaan verspreiden. Een nobel streven, dat de Nederlandse kenniseconomie een zo broodnodige impuls zou kunnen geven.
Maar zo simpel is het allemaal niet, volgens deze twee postdocs. Het Nederlandse wetenschappelijke klimaat is verstikkend voor ambitieuze onderzoekers. Waar je in de VS door jezelf te bewijzen snel kan klimmen op de academische ladder, is het in Nederland maar afwachten of er ergens een professor omvalt of er mee stopt, zodat iedereen, ongeacht competenties, weer een treetje kan opklimmen op de ladder. En als je, zoals Vastenhouw en van Opijnen, naar het buitenland vertrekt vergroot je je kansen niet, maar verklein je ze juist, doordat je een achterstand opbouwt ten opzichte van de thuisblijvers die eerder achteraan aanschuiven.
De postdocs pleiten dan ook voor een wat Amerikaanser manier van het opvullen van vacatures. En daar kan ik het alleen maar mee eens zijn.
Reacties (10)
Ze hebben natuurlijk gelijk dat universiteiten nou niet direct de meest dynamische werkomgevingen zijn. Het is echter wel zo dat universiteiten, KNAW en NWO daar nu al meer werk van maken. Verschillende soorten beurzen voor jonge onderzoekers bijvoorbeeld, zodat die minder afhankelijk zijn van de grillen en budgetten van faculteiten. Maar ook in de rechtspositie van hoogleraren komt langzaamaan verandering.Waren ze 10 jaar geleden nog onaantastbaar, nu zie je steeds meer dat er serieuze beoordelingsgesprekken komen, soms zelfs met ontslag als gevolg.
In Amerika is al een tijdje een grote discussie gaande over de kloof tussen publiek en wetenschap. Onder andere op het gebied van bijvoorbeeld evolutie en klimaat.
Dit zou voor Nederland wellicht ook goed zijn, aangezien de interesse en kennis van de gemiddelde Nederlander in wetenschap niet veel anders zal zijn dan die van een Amerikaan.
Het is natuurlijk zuur dat de carrièrekansen hier zo benepen zijn, maar als ze met een regeling (=geld) van NL en EU naar de VS zijn gegaan om de ervaring weer hierheen te brengen, dan hoeft dat toch niet persé als professor?
Ik neem aan dat als de beide wetenschappers er voor kiezen in de VS te blijven, ze dat geld moeten terugbetalen?
Volgens mij zitten in de VS ook veel professoren aan het pluche geplakt.
Vast wel. Maar ze zijn daar vast niet gekomen doordat hun voorgangers overleden en zij de erfgenaam waren.
In princicpe is deze situatie niet nieuw. Deze bestaat al vanaf eind jaren 80.Ik kan ik deze mensen maar 1 advies geven. Blijf werken in de VS en zorg dat je je netwerk daar uitbouwt!
Het academisch klimaat in NL is al jarenlang die van schraalhans en door een dubbeltje op de eerste rang. De kwaliteit is hier het slachtoffer van.
@Hellemokers; KNAW en NWO zijn wel wakker geworden, maar het gaat nog steeds te langzaam. Beide instellingen hebben m.i. bergen boter op het hoofd. Jarenlang stonden ze erbij en keken ernaar en hebben goed geweten wat de consequenties van het gevolgde beleid zouden zijn. Overigens stoor ik me aan de opmerking dat univeristeiten geen dynamische werkomgeving zouden (kunnen)
zijn. Wetenschap is ontzettend dynamisch waarbij iedere dag iets nieuws gebeurd. Met de grillen en budgetten van de universiteiten valt het overigens wel mee. Het is meer de politiek en de samenleving die in NL een volstrekt verdraaid beeld van wetenschapsbeoefening hebben waardoor deze situatie zich heeft kunnen ontwikkelen.
@Nick Van een discussie in de VS over de nut van wetenschap is geen enkele sprake. Ja er wordt goed gekeken naar hoe geld wordt besteed, maar de gemiddelde Amerikaan zit in het geheel niet op deze discussie te wachten. Wetenschappelijk werk wordt daar gewoon gezien als een echt beroep dat iets betekent en niet (zoals in de NL) als een werkervaringsplaats waarbij je door de gemiddelde NL’er wordt gezien als een geflipte hobbyist die, je als je maar lang genoeg achter je bureau blijft zitten, de promotie krijgt. (Sorry voor deze ongenuanceerde uitspraak maar ik vind dat deze discussie niet hard genoeg kan worden gevoerd! Hij wordt mi. al veel te lang uit de weg gegaan).
@Peter. Het is niet alleen zuur dat de carrierekansen benepen zin. Het is volstrekte onverantwoordelijke vernietiging van menselijk kapitaal en talent. Hoe halen we het in NL in ons hoofd zo met talent om te gaan. Hoe kom je erbij dat de mensen die met een “regeling naar de VS” zijn gegaan dat dan zouden moeten terugbetalen? De suggestie dat ze daar kunnen gaan werken omdat ze met geld vanuit NL en EU gefinancierd zijn, doet niets af aan de kwalieiten en talenten die deze mensen met zich meedragen. ALs ze die niet zouden bezitten zouden ze (ondanks de financiering) niet zijn toegelaten. Als ze terugkomen is het de normaalste zaak dat ze dit als professor kunnen doen en niets anders! Je kunt van deze mensen toch in alle redelijkheid niet verlangen op een volgend postdoc contractje te gaan werken? Ze hebben net gewerkt aan instituten waar binnen de veschillende vakgebieden alleen de besten werken. Als je van deze kennis het meest wilt profiteren, behoren ze dit te doen vanuit een hoogleraars positie. Alleen zo kunnen ze deze kennis het beste doorgeven. Van deze mensen verlangen achteraan te sluiten is zonde van zowel talent als het geivesteerde geld. We zullen er in NL toch echt aan moeten dat alleen de allerbeste voor deze functies in aanmerking kunnen komen.
Ik vind het bizar dat als je in NL je je ook maar even buiten het netwerk hebt begeven (door in het bedrijfsleven te gaan werken of te gaan werken als postdoc op Harvard) zijn je kansen verder zijn verkeken. Dat is ongezond en getuigd van een inteelt cultuur waar we zo snel mogelijk een eind aan moet komen.
@BJ
Het klopt dat deze discussie onder de ‘gemiddelde’ Amerikaan niet gaande is. Wat je wel ziet is dat wetenschappers kijken hoe ze publiek (oa. via blogs) beter kunnen bereiken.
Zie hiervoor bijvoorbeeld ook scienceblogs.com waar je veel goed geschreven artikelen over dit onderwerp kan vinden.
@BJ Over dat geld teruggeven: ik kwam daarop omdat in Joost’s stuk staat: “(…) ze geld van Nederland en de EU hebben gekregen, met het idee dat ze na deze periode de door hun opgedane kennis weer in Nederland (en de EU) gaan verspreiden”.
Het zou dan dubbel
kapitaalvernietiging zijn als ze dus niet terugkomen en het geld terugstorten èn de kans niet krijgen hier met die kennis zicht tot het crème de la crème der professoren te ontwikkelen.
De problemen rond het carrièreperspectief van PhD’s en Postdocs zijn al
jaren aan het groeien. Zie onderstaande grafiek van de ontwikkeling van
het personeelsbestand op Universiteiten:
http://www.vsnu.nl/upload/8628ad13-e646-492c-bcbf-856b10f688b0_WP%20en%20studenten-IRMN-20090708.png
Het aantal promovendi blijft maar toenemen zonder dat de andere fte’s aan Universiteiten toenemen. Het zijn ook steeds meer buitenlandse promovendi. Er worden al getallen genoemd van 60% in bepaalde vakgebieden. Je kunt je afvragen waar deze trend vandaan komt.
bron:
http://www.vsnu.nl/Universiteiten/Feiten-Cijfers/Personeel/Ontwikkeling-aantal-studenten-en-wetenschappelijk-personeel.htm
En kijk ook naar de Rijksbijdrage:
http://www.vsnu.nl/Beleidsterreinen/Rijksbijdrage.htm
lees ook deze voordrachten van Gertjan Tommel:
http://www.hetpnn.nl/wordpress/wp-content/uploads/2008/12/1000-phds-extra-for-the-dutch-knowledge-intensive-society-speech-gtat-innovatie-proeftuin-3-december-2008.pdf
http://www.hetpnn.nl/wordpress/wp-content/uploads/2008/10/truth-or-dare-academia-challenged-speech-gt-at-tud-23-october2008.pdf
En het volgende rapport is ook interessant:
http://www.hetpnn.nl/wordpress/wp-content/uploads/2006/09/eindrap-wens-werkelijkheid-jan-06.pdf
Organisaties die zich bezighouden met deze onderwerpen kun je hier vinden:
http://www.hetpnn.nl/
http://phdcentre.org/nl/nieuws/index.html
http://www.vawo.nl/lpp/index.html
http://www.vsnu.nl/
Ze publiceren regelmatig rapporten over allerlei aspecten rond promoveren
en ‘postdoccen’. Voor de betrokkenen is het echt de moeite waard deze
rapporten te lezen, maar vergt wel een lange adem!
En als laatste de notitie uit 2005 van de Minister:
http://www.minocw.nl/documenten/emancipatie-doc-2005-onderzoekstalent.pdf
Ik denk dat de problematiek zeer complex is waarbij de belangen van de overheid de universiteiten en de studenten, promovendi en postdocs momenteel niet meer goed op elkaar afgestemd zijn.
Er zijn nog meer interessante documenten en cijfers. Ik heb een deel aan de redactie gestuurd, wellicht dat iemand zin heeft een studie te doen en een samenhangend verhaal te schrijven.
@MP
Op een van jouw vragen kan ik denk ik gedeeltelijk al een antwoord geven. Je verbaast je over de tendens dat er steeds meer buitenlandse promovendi zijn. Op zich is hier absoluut niets mis mee. Uit eigen ervaring weet ik dat vaak een erg prettige bijkomstigheid is. Er zit volgens mij een ander probleem achter verborgen. Steeds meer promotieplaatsen in NL kunnen moeilijker vervuld worden. Gezien de steeds slechter wordende arbeidsperspectieven, bedanken veel studenten voor dit werk. Eerlijk gezegd kan ik daar best wel begrip voor opbrengen.
De NL-se promovendus is m.i. verworden tot een weggooi werknemer (een beetje vergelijkbaar met de verpleegkundigen die een in-service opleiding volgden bij een ziekenhuis). Zolang ze konden worden opgeleid (en werkten in het ziekenhuis) was alles in orde. Maar o-wee als ze het diploma hadden (en te duur). Bij promovendi komt daarbij ook nog dat je na je promotie vertrekt; zelden blijf je op de eigen afdeling werken. Op zich niets mis mee; de wetenschap is tenslotte internationaal. Wat echter vaak uit het oog wordt verloren is dat als een promovendus vertrekt, alle expertise ook verdwijnt; er vindt geen consolidatie van kennis plaats. Het systeem is ook zo gegroeid dat dit ook niet wordt gestimuleerd. Ik ben sterk van mening dat als je innovatie vanuit wetenschappelijk onderzoek echt wilt ondersteunen, het consolideren van kennis op een afdeling van absoluut cruciaal belang is.