De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
“Ja,… in de trein,… nee daar kom ik net vandaan,… ja,… jajaja!… nee,.. in de trein!… ok, ..ja..ja..ja,… nou dat ligt eraan…”
Hierboven een volstrekt verzonnen, maar typisch voorbeeld van een halvaloog, mijn vertaling van het woord “Halfalogue” dat door psychologen van Cornell University werd verzonnen voor de o zo irritante halve dialogen die we meekrijgen als we ongewild met telefonerende mensen meeluisteren. Intuitief is het veel lastiger om dit soort halvalogen mentaal ‘uit te schakelen’ dan volwaardige dialogen, met twee gesprekspartners. Het onderzoek van Lauren Emberson en haar collega’s bevestigt deze intuitie.
De onderzoekers lieten proefpersonen cognitieve taken uitvoeren op een PC, terwijl ze blootgesteld werden aan respectievelijk stilte, een monoloog, een dialoog of een halvaloog. De resultaten lieten zien dat de proefpersonen die de halvaloog voor de kiezen kregen aanzienlijk afgeleid waren en lager scoorden op de cognitieve tests. Het is voor ons brein blijkbaar moeilijker dit halve gesprek uit te schakelen dan een heel gesprek. De verklaring die de onderzoekers hiervoor aandragen is dat onze hersenen in het geval van een halvaloog niet of nauwelijks in staat zijn de voortgang van het gesprek te bepalen. Dit in tegenstelling tot de relatieve voorspelbaarheid van een dialoog. we worden dus continu verrast. Het brein moet hier tijd en moeite in steken en dat zorgt voor de afleidendheid van de halvalogen.
Eerder psycholinguistisch onderzoek laat zien dat normale dialogen inderdaad een grote mate van voorspelbaarheid, repetitie en imitatie hebben. We maken het onszelf lekker makkelijk door woorden, manieren van spreken van onze gesprekspartners over te nemen. Ook voor eventuele meeluisteraars is het zo makkelijker.
Dus, wil je de volgende keer in de bus of trein je meeluisteraars een plezier doen: zet je telefoon lekker in de speakerstand!
Reacties (8)
Sommige mede-passagiers beheersen de kunst om bijna op fluistertoon te spreken, daar heeft echt niemand last van.
Ik probeer zo als richtlijn telefoongesprekken in de trein tot een minuutje ofzo beperkt te houden.
Als ik in gezelschap reis ga ik wel ’s net iets te hard het afgeluisterde gesprek bespreken.
Zet je telefoon lekker in de speakerstand? Ben je gek geworden? Van al dat gekakel wat je dan door elkaar hoort, wordt doodmoe. Ik kan nu al van die halvalogen niks bakken, omdat de hele treincoupé in gesprek is.
Voor een enkele halvaloog draait mijn brein de hand niet om. Ik haak af bij de halvaspreekkoren.
Halval-ogen? Hal-val-ogen? Heb nogal problemen met de uitspraak van je nieuwe woord, Victor!
Ik vind in de trein gesprekken tussen turks nederlandse meisjes waarbij de twee talen heel natuurlijk gemengd worden altijd zo leuk: halalhalvalogen?
@5: Uit de losse pols zeg ik hál-va-lo-gen (al zou het halv-a-lo-gen moeten zijn).
Monoloog, dialoog, semiloog? Quasiloog is misschien toepasselijker.
In heT frans: monologue, dialogue, demilogue?