De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Vanaf het moment dat de Mens in kleine jager-verzamelaar groepen begon te leven en stenen gereedschap begon te fabriceren is de specialisatie van fabricagetaken steeds verder doorgevoerd. Waar de vroegste aardbewoners nog allemaal hun eigen maaltje bij elkaar konden zoeken, prepareren en opeten, geldt voor de oude Egyptenaren al dat ze voor hun dagelijks voortbestaan afhankelijk zijn van een hele keten van specialisten. Boeren, bakkers, distributeurs, gereedschapsmakers, ga zo maar door. In de geindustrialiseerde, kapitalistische samenleving van vandaag de dag is dit gegeven alleen maar nog duidelijker zichtbaar. Dankzij verregaande arbeidsdeling kan geen enkel individu meer voor zichzelf zorgen. Hoe zou je een auto, een fiets, of zelfs je schoenen moeten maken? Geen idee. Hoeveel kennis en uren zitten er in een brug, een gebouw of een voetpad?
Carl Sagan zei ooit: “If you want to make an apple pie from scratch, you must first create the universe” en Leonard E. Read laat in zijn essay ‘I, Pencil‘ een potlood beschrijven hoeveel moeite, tijd, kennis en materiaal er eigenlijk nodig is om dat potlood te maken. “Simple? Yet, not a single person on the face of this earth knows how to make me.” Tenslotte beschrijft Douglas Adams in zijn Hitchhikers Guide to the Galaxy de hoofdpersoon als volgt:
Left to his own devices he couldn’t build a toaster. He could just about make a sandwich and that was it.
Die laatste quote bracht ontwerper (van het meer speculatieve type) Thomas Thwaites op het idee van het Broodrooster Project. Thwaites wilde zelf ervaren in hoeverre er inderdaad een hele samenleving nodig is om één broodrooster te fabriceren. Thwaites’ aanpak: een poging om helemaal zelf, vanuit het niets een broodrooster te fabriceren.
Hij kocht de allergoedkoopste broodrooster die hij kon vinden schroefde hem open en zag dat er maar liefst 400 verschillende onderdelen waren, gemaakt van meer dan 100 verschillende materialen. Thwaites ging op zoek naar vijf van de materialen (plastic, mica, ijzer, koper en nikkel). Hij dook mijnen in om te proberen deze materialen te delven, probeerde plastic uit ruwe olie te maken, etcetera.
Voor het proces moest hij meer dan 3000 kilometer reizen, £1,200 uitgeven en drie magnetrons opblazen. Uiteraard de hele tijd gebruikmakend van technologie: zijn schoenen, de kennis die hij van wikipedia haalde, de vliegtuigen waarmee hij vloog, alleen in een vergevorderde samenleving kon hij dit project uberhaupt aangaan. Maar zelfs mét al dit ‘vals spel’ bleek het bouwen van een simpele broodrooster een stuk lastiger dan gedacht. In het onderstaande TED filmpje kun je zien of het hem lukte (of je kan het lezen in de laatste paragraaf van dit artikel).
Reacties (6)
“Waar de vroegste aardbewoners nog allemaal hun eigen maaltje bij elkaar konden zoeken, prepareren en opeten, geldt voor de oude Egyptenaren al dat ze voor hun dagelijks voortbestaan afhankelijk zijn van een hele keten van specialisten.”
Woopsiedaisy, als je uitgaat van de eerste jager-verzamelaars, dan beschrijf je hier wel even een sprong die ongeveer 99,95% van de periode dat de mens op de aarde rondloopt beslaat. Wat dat betreft is specialisatie toch echt een heel erg recent fenomeen voor de mens.
Nou, specialisatie ontstaat al ver voor de egyptenaren. Ze zijn eigenlijk al een vrij extreem voorbeeld, omdat daar al een hele samenleving met priesters, bierbrouwers, steenhouwers, boeren, kapiteins en vanalles ontstaan is. Specialisatie is zo’n beetje ontstaan in de jonge steentijd (11.000 v. Chr.) [1]. Natuurlijk is dat op een de totale leeftijd van de mens, de aarde of heelal recent te noemen, maar zoals ik al eens op een eerdere Wondere Woensdag ;) beargumenteerde, gaat technologische vooruitgang exponentieel harder [2]. Op zo’n exponentiele schaal is 13000 jaar best lang. Vervolgens hebben we dan nog 13000 jaar ons over de kop gespecialiseerd tot het huidige punt, waar je als mens amper meer kan overleven in de “wildernis”, laat staan een alledaags gebruiksvoorwerp maken :)
[1] http://en.wikipedia.org/wiki/Neolithic
[2] http://www.geencommentaar.nl/2008/05/21/ww-kurzweil-technologische-singulariteit/
houten stok+houtvuurtje+sneetje brood=geroosterd brood
waarom moeilijk doen als het makkelijk kan.
@wout: die vraag moest Thwaites al eerder beantwoorden: http://www.thomasthwaites.com/the-toaster-project/
@2: Allee dan, 99,90% van de mensheid liepen we ongespecialiseerd rond, niet 99,95%.
:)