De kosten voor de herziening van het belastingstelsel kunnen worden betaald met de opbrengsten van een btw-verhoging. Uiteindelijk moeten burgers er netto op vooruit gaan.
Dat zegt Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank (DNB), bij de presentatie van het jaarverslag 2014.
“Nederland is koploper met het aantal productgroepen dat onder het lage btw-tarief valt, sommige landen hebben zelfs helemaal geen laag btw-tarief. Daarom ziet DNB mogelijkheden dit lage tarief in te perken.”
BTW – en zeker BTW op producten (als levensmiddelen) die onder het lage tarief vallen – drukt relatief zwaarder op het inkomen van mensen met lage inkomens dan op mensen met hoge inkomens.
En dus wil Knot die belasting verhogen om vervolgens de inkomstenbelasting (het meest progressieve onderdeel van ons belastingstelsel) te kunnen verlagen. Krijgt Knot zijn zin, dan wordt ons belastingstelsel weer een stukje regressiever.
Overigens was Knot geen fan van Piketty omdat hij ‘voorbij zou gaan aan de Nederlandse context’ en zijn berekeningen ‘soms wel erg simplistisch’ zouden zijn.
Maar misschien ook wel omdat Knot groeiende economische ongelijkheid niet als probleem ziet…
h/t TimF
Reacties (18)
Knot heeft helemaal gelijk, de rijken worden uitgekleed, voor de armen die niets doen. Of niet meer willen, en zitten te vitten op hun domme slecht betaald baantje.
Een behoorlijk links populistische kop, wat de inhoud van het artikel totaal niet samenvat, d.m.v. zeer selectief quoten.
Want armoede is een keuze he, @joop?
Verbaast me niks. BTW wordt al langer als alternatief en ‘vaag’ middel gebruikt om elders de lasten te drukken. Tussen 1995 en 2001 daalde het aandeel Loon- en Inkomsten belasting van 34% naar 24%, VPB steeg van 14% naar 17%. Ondertussen steeg de BTW van 29% naar 32%. Toen draaide het om: de VPB moest vanwege internationale context omlaag, dus die ging van 17% naar 9,6%. De loon- en inkomstenbelasting ging van 24% terug naar 34% en de BTW? Die steeg nog een procentje door, van 32% naar 33%.
Het lijkt zo eerlijk: de vervuiler (consument) betaalt, maar die consumenten zijn vaak ook Jan Modaal, en soms ook Jan Benedenmodaal. En alleen om de well to do (wie denk je dat er profiteert van een lagere vpb?) te beschermen, wordt de BTW omhoog gedaan. (In 1995-2001 was het iig nog de werkende Nederlander). Daarnaast heeft bijna elk land een laag btw-tarief, al is het enkel 0%. Onder het ‘grote aantal producten’ dat Knot noemt, zitten echter ook veel dingen die niks met dagelijks levensonderhoud te maken hebben, maar vaak een indirecte subsidie voor de landbouw: agrarische goederen vallen onder 6%, kunst, verzamelvoorwerpen en antiek: 6%, minerale olie en gas (om te stoken dus) voor de tuinbouw: 6%. Dat Knot echter niet zegt welke producten uit het lage tarief gehaald zouden moeten kunnen worden, geeft al aan dat hij levensmiddelen op hetzelfde niveau ziet als verzamelvoorwerpen. Natuurlijk haal je dan eerst die goederen eruit die ik noemde, en niet water en levensmiddelen. Als het al moet!
Hier meer over de belastingtarieven en wat waar onder valt.
Zelfs modale gezinnen kunnen zich nog weinig veroorloven. http://www.nibud.nl/over-het-nibud/actueel/nieuws/artikel/nibud-traditioneel-kostwinnersgezin-met-modaal-inkomen-heeft-het-financieel-gezien-zwaar.html. De belastingen moeten omlaag, niet om de rijken rijker te maken, dat zijn ze al, maar om te zorgen dat werken loont. Om ervoor te zorgen dat het toeslagencircus kan worden geminimaliseerd, om ervoor te zorgen dat de kosten van arbeid lager worden, zodat er meer werk ontstaat.
@4: Precies, het is al veel langer onderdeel van de verschuivende belastingdruk van rijk naar arm.
BTW omhoog en inkomsten- en winstbelasting omlaag.
Volgens mij kan Knot nooit bewijzen dat dit aan allen ten goede zal komen en ik vermoed een politiek standpunt in plaats van een economisch standpunt waartoe hij zich moet beperken.
@6:
Is er een verschil?
@7, ja, maar niet voor de VVD, en ik denk ook niet voor Klaas Knot.
@5, waarom zouden we meer werk willen? Waarom willen we alleen werk als verdeelsleutel blijven zien (met dus als gevolg dat we werk moeten creeren, zelfs waar het niet nodig is)?
De BTW verhogen in een periode van deflatie is erg slim.
In andere landen wordt de recente daling van de olieprijs (en de brandstofprijs) gebruikt om de subsidies op brandstof af te schaffen. Nederland kan de korte periode van deflatie gebruiken om de belastingen te hervormen.
Onder economen is dit artikel populair om de stelling dat het lage tarief af te schaffen te motiveren.
http://www.mejudice.nl/artikelen/detail/btwverhoging-treft-hoge-en-lage-inkomens-even-sterk
Afhankelijk wat je met die 8 mld.doet is dat te verdedigen. Je kunt natuurlijk de lage inkomens gewoon compenseren. Dat is vermoedelijk effectieve er, nu profiteert iedereen.
@10 Dat artikel hangt met een aantal aannames en cherrypicken aan elkaar. Om te kijken of BTW regressief is, wordt er gesneden in de uitkomsten: 1e en laatste deciel weg, ‘want onduidelijk’ (wtf?). Het 1e deciel laat een druk van 16% zien. Toevalligerwijs komt de regressieve druk zonder die waarde van 8% tot 4% uit. ‘Valt wel mee dus’.
De aannames die gedaan worden zijn dat alle inkomsten ook geconsumeerd worden. Hierdoor zie je geen verschil in hoe lage en hoge btw-goederen verspreid zijn over de inkomensgroepen. Maar het 1e deciel heeft na die bestedingen niks over, het laatste deciel consumeert niet alles(!) wat ze binnenkrijgt en spaart. En niet alleen om zichzelf later te bedruipen. Vandaar de tweede aanname: levenscyclusbestedingen. Elke periode met meer uitgaven dan inkomsten staat tegenover een periode met meer inkomsten dan uitgaven. Leuk, als dat zo is. Het laat structurele armoede dus buiten beschouwing.
Als je die 8 mld. wil gebruiken om de lage inkomens te compenseren, kun je erop wachten dat er vroeg of laat iemand opstaat die zegt: “maar dat wil ik niet. Niet van mijn geld.”
@8 Eens. De arbeidsparticipatie is één van de hoogste in Europa, de werkloosheid één van de laagste. Waarom moet er meer gewerkt worden?
@9 Kun je dat wat toelichten? Heeft het ermee te maken dat de consument de pijn -door de deflatie- nu niet voelt (en bij inflatie wel)? Maar de vraag is: waarom de BTW verhogen?
Kan überhaupt iemand mij dat zeggen: Waarom zou je -juist- de BTW willen verhogen? En wanneer houdt het op?
@9: En als er dan inflatie komt gaan we de BTW verlagen?
Trouwens, als niemand er op voor- of achteruit gaat is er eigenlijk nauwelijks een reden om te herzien. Die reden kan versimpeling zijn – maar zo enorm ingewikkeld is het nou ook weer niet, is dat dus werkelijk de moeite waard?
En een ander argument wordt in het artikel genoemd: dat het marktverstorend zou werken. In een artikel dat puur wil kijken naar de werkelijke kant is het aanvoeren van zo’n ideologisch argument zonder onderbouwing met feitelijke gegevens dan wel weer wat vreemd.
@13: Er is een hele belangrijke reden, het voorkomen van het rondpompen van geld. Eerst veel belasting vragen, daarna terug geven in de vorm van toeslagen. Dat moet toch veel eenvoudiger. Kunnen alle belastingadviseurs, toeslagenconsultants etc eens echt werk gaan doen. En de belastingdienst kan zich gaan concentreren op echte fraudeurs
@11:
Door deflatie neemt de koopkracht toe. In een periode van stijgende koopkracht kun je de BTW verhogen of toeslagen beperken zonder dat de bevolking koopkracht inlevert. Je moet het dak repareren als het droog is en de zon schijnt.
Door de teruglopende inkomsten uit aardgas moet de overheid andere inkomsten zien te verhogen (of bezuinigen). Dat kan door BTW-verhoging of aftrekposten en toeslagen te beperken.
@12:
ik ben bang van niet: de overheid kan de BTW-opbrengst niet missen. Overigens verwacht ik voorlopig geen inflatie.
Lonen (pensioenen en uitkeringen) gaan omlaag… dus gaan ook de prijzen omlaag. (ik ben geen econoom, maar bioloog, dus ik zal er wel naast zitten ;-))
@11: De aannames die gedaan worden zijn dat alle inkomsten ook geconsumeerd worden.
Zo dom zijn die economen ook weer niet.
Zie Van Dijkhuizen I die e.e.a. relateert aan besteedbaar inkomen.
Broden worden b.v. door alle inkomens gelijkelijk gekocht, luxe broden meer door de hogere inkomens. Het lage BTW tarief werkt hier dus degressief.
“Als je die 8 mld. wil gebruiken om de lage inkomens te compenseren, kun je erop wachten dat er vroeg of laat iemand opstaat die zegt: “maar dat wil ik niet. Niet van mijn geld.”
Een uitstekend argument om de hele progressie af te schaffen en dus eigenlijk een onzinnige redenering.
Nogal kort door de bocht, deze interpretatie. Een verlaging van de inkomstenbelasting hoeft helemaal niet regressief te werken; het is maar net hoe je het aanpakt (welke schijven, welke tarieven, vrije voet, etc). BTW verhogen is op zich wat voor te zeggen; belasting op consumptie heeft voordelen boven belasting op arbeid.
@13:
Jawel. Die kunnen er heel goed zijn. Als je eerst alle belasting op consumptie van schroeven hebt, en daarna verschuif je die belasting geheel budgetneutraal naar consumptie op spijkers, dan gaat niemand er op voor- of achteruit. Maar je weet zeker dat het grote gevolgen heeft voor de consumptie van spijkers en schroeven, en voor de spijker- en schroevenindustrie. Dus ook al is het budgetneutraal voor iedereen, toch kunnen de gevolgen groot zijn, en kunnen er veel redenen zijn tot herziening.
De bulk van de belasting zit nu op arbeid, met als gevolg dat in geval van de tering naar de nerging zetten, er het eerst en meest kritisch naar arbeid gekeken wordt. Eigenlijk is belasting op arbeid zeer onwenselijk.
Elke verschuiving die arbeid goedkoper maakt heeft dus werkgelegenheidseffecten.
@16
En zo hoort het, maar als ik alleen uitga van dat onderzoek dat je noemde in #10 (en dat volgens jou populair is onder economen om het lage tarief af te schaffen), dan is dat verre van genoeg, dan moet je inderdaad dat andere onderzoek erbij halen.
Het is mij onduidelijk wat je hiermee bedoelt, en of je hiermee je eigen standpunt inneemt, of van iemand die, zoals ik het verbeeld, zou zeggen: “Dat wil ik niet. Niet van mijn geld.”
@17
Zou je dit wat beter toe kunnen lichten? Welke argumenten ga je gebruiken? Financieel, economisch, rechtvaardigheid, ecologisch? BTW is naar mijn mening een diffuse belasting, waarvan het lang niet altijd duidelijk is hoe het werkt.