Pieter van Os (NRC) over het vernietigende werk van de salonpopulist

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Reacties (17)

#1 majava

Mooie illustraties.

#2 Inca

Ik heb ‘m niet helemaal uit dus misschien mis ik een ijzersterk slot, maar wat een hoop woorden met weinig inhoud.

Bas Heijne (oa) geeft zijn oordelen niet zomaar, maar onderbouwt ze netjes. Maar Pieter van Os schijnt die onderbouwing niet gelezen te hebben of volstrekt niet te kunnen volgen… En zou hij Joris Luyendijk gelezen hebben?

#3 majava

@2: je hebt gelijk. Ik had ‘m wel al uit toen ik reageerde en ik vond het stuk een beetje slap. Heijne is veel scherper.

#4 Jeroen Laemers

Ik vond dit een veelzeggende passage:

Maar wijst het verlangen om over onnozele onderwerpen te praten dan niet op domheid? Nee, niet echt. Zelf draai ik ook niet warm voor debatten over de invallende vorst, een lokale lampionnenoptocht of een Kangaroo langs de A27, maar niet ik, of een andere hoog opgeleide analist van de politiek maakt uit wat ‘slim’ is om over te praten.

Met andere woorden: als Kamerleden onnozelheden te berde brengen is dat politiek slim en daarom OK. Dat het land daardoor niet beter wordt bestuurd, doet blijkbaar niet ter zake.

Van Os vervolgt:

Politici doen dat, tijdelijke vertegenwoordigers van de vermeende belangen van hun kiezers die telkens weer verkiezingen moeten zien te winnen.

De kwalificatie ‘vermeende’ doet een hoop werk in bovenstaande (overigens kromme) zin. Laat het woord weg en Van Os heeft een punt: wat hoog opgeleide analisten ook beweren, politici vertegenwoordigen de belangen van hun kiezers. En daarom zouden ‘elitaire’ criticasters best wat meer nederigheid kunnen betrachten.

Het probleem is alleen dat politici heel vaak niet de wezenlijke belangen van hun kiezers vertegenwoordigen. Van Os draagt daar zelf voorbeelden van aan. En om zich tegen dit bezwaar tegen zijn argumentatie te verdedigen, heeft hij het woord ‘vermeende’ nodig.

Maar door het woord ‘vermeende’ toe te voegen. ondergraaft hij meteen zijn eigen punt. Want wat zegt het nu eigenlijk over politici dat ze wel over een lampionnenoptocht praten, maar niet over oplossingen voor de almaar oplopende werkloosheid? Dat betekent dat ze of niet in staat zijn hoofd- van bijzaken te onderscheiden, of dat ze toch niks aan de hoofdzaken kunnen doen en daarom maar over de bijzaken beginnen, óf dat ze een stelletje cynische clowns zijn die politiek theater en stemmen winnen belangrijker vinden dan het landsbestuur.

Tenslotte kun je je afvragen in hoeverre Van Os zich van het bovenstaande bewust was. Heeft hij het woord ‘vermeende’ met opzet ertussen gefrommeld om zijn punt te kunnen maken, daarbij hopende dat niemand over de implicaties ervan zou struikelen? Of gelooft hij echt dat als kiezers geen bovenlokale langetermijnvisie hebben, politici dat ook niet hoeven?

Hoe dan ook: ik geloof niet dat hij daadwerkelijk een punt heeft.

#5 Andy Cap

Van Os schrijft: “Wat ooit een a-politieke houding was, is omgeslagen in een anti-politieke attitude, met bijbehorende anti-democratische reflexen. Ze is bon ton in gevestigde kringen en onder hoog opgeleide Nederlanders. De teneur: politici zijn opportunistisch en dom, richten zich op onnozele kwesties, zijn mediageil en weten niet waar ze over praten. Hitsig, hetzerig en hyperig.”

De typering is knap, maar om welke “anti-democratische reflexen” het zou gaan wordt nergens duidelijk. Je kunt de kritiek ook zien als een uiting van bezorgheid vanwege het feitelijk funcioneren van die democratie, waarom niet? Temeer daar

“de aanvallen niet van de minste schrijvers en denkers komen.”

De Telegraaf levert dan wel sensationalistische, maar tegelijk ook constructieve kritiek volgens van Os: ” De ministers die het rekeningrijden willen invoeren, ja, die zijn een gevaar voor het land. Subtekst: politiek doet er toe.”

Maar die intellectuelen maken zich hardop zorgen over het functioneren van de democratie zelf. En daarmee ondermijn je natuurlijk het vertrouwen bij het gewone volk.

Iemand als Pechtold, wie anders, bezondigt zich weliswaar niet aan dat richtingloze gezanik over zakkenvullerij of de ondergang van een nostalgisch, nationaal zelfbeeld, maar -bijna even onvergeeflijk- over stilstand, over Haagse onmacht, gebrek aan moed, aan “nikserigheid” en mobiliseerde zo een anti-Haags sentiment onder de groepen die notabene de steunpilaren van de democratie plegen te zijn. Dat kan natuurlijk niet.

“Een van de basisingrediënten van het salonpopulisme is de gedachte dat Den Haag er niet meer toe doet. De werkelijke beslissingen worden elders genomen. Maar vertel maar eens aan ouders wier kind speciaal onderwijs geniet dat Den Haag er niet toe doet, noch de bezuinigingen.”

Het probleem is toch juist dat bezuinigd moet worden omdat de beslissingen die “elders” werden genomen of aan de vrije markt werden overgelaten desastreus uitvielen? Of is de economische crises door Den Haag gepland en uitgevoerd?

Op de daaropvolgende veelzeggende passage is Jeroen Laemers al ingegaan (@4) Nee, dom zijn de politici dus niet.

En van machtsverlies is zeker geen sprake, dat blijkt wel uit het aantal keren dat ze op televisisie komen, aldus van Os. Niet dat er veel inspiratie van de Tweede Kamer uitgaat, of dat de er sprake is van een effectieve controle op het regeringsbeleid, maar als de regering er na 3 maanden niet uit is gekomen hoe een bezuiningsoperatie zal worden vormgegeven, flanst “een handjevol kamerleden” in een week een accoord van een paar kantjes in elkaar om een boete uit Brussel te voorkomen. Dat is de enorme macht van het Parlement om de onmacht van de regering te maskeren. Iemand anders zou zeggen:

Een kat in het nauw maakt rare sprongen.

Wat te doen, volgens van Os? Het zou al heel wat zijn als de journalisten zich onthouden van elke suggestie dat politici dom en machteloos zijn als het gaat om het algemeen belang en slim en almachtig als het er om gaat stuivertje te wisselen onder elkaar en met het bedrijfsleven. De mainstream media moeten zich beperken tot het bespreken van de verschillende belangen die politici voorgeven geheel belangeloos af te wegen ten bate van het openbaar belang.

Het vernietigende werk van de mainstream-journalist.

#6 objectief

Op Belgische tv vanmorgen had ik genoegen te kunnen zien hoe enkelen in het EU parlement het mannetje Barroso de mantel uitveegden over z’n hoera euro zone verhaal.
Helaas bij NOS niet te zien, wij volgen Brussel.
Een uitspraak was ‘Spaanse kinderen moeten naar school om te eten te krijgen, afgelopen maand zijn er in Spanje éénendertig banen bijgekomen, het is een schande’.
Ik heb nog geen Nederlandse volksvertegenwoordiger de Haagse loopjongens van Brussel zo de mantel zien uitvegen.
We kunnen dan wel kletsen over populisme, wie getroffen wordt door het EU en euro wanbeleid laat zich niet in de luren leggen.
800.000 werklozen is iets vreselijks, en niemand heeft er iets aan.

#7 Joop

@6.

Je liegt, het zijn de banken. En dat weet je ook. Een gewoon apathische haat tegen ‘Brussel’ speelt je kennelijk parten, zoals al je reacties over dat onderwerp.

#8 Emile M

Jammer dat de reactie van Marc Chavannes niet op de site staat. Een link naar een in het stuk bekritiseerde eigen commentator had niet misstaan. Nu alleen te vinden in de papieren krant.

#9 Mister P

@7:
Jij brabbelt. Onder wiens druk moesten alle landen dereguleren zodoende Europees te integreren? Onder wiens druk moesten landen denationaliseren voor de voltooiing van de gezamenlijke markt? En nu alle nationale ankers uitgeschakeld zijn, wie bepaalt de te nemen koers?

Ik zal je een hint geven. Ze zijn anti-democratisch en geilen op goed betaalde bijbaantjes (bij banken.bijv.)

Goed zo: de EU. Zelfs een blinde kan dat nog zien

#10 Joop

@9.

Politici zijn dienaren van de banken en de industriëlen. Dat klopt. Daarom krijgen ze daar ook een baan. Wat is nieuw?

Heeft dat met de EU te maken? Niet specifiek. Gebeurt op lokaal/regionaal gebied ook.

En dan nog de lobby industrie en de onmacht van het Europees Parlement (democratie). Daar hoor je de populisten weinig over. Alleen negatief zeuren, zuigen en zeiken. En de achterban onzeker maken, agressief en onverschillig. De geloofwaardigheid ondermijnen. Allemaal tactiek.

Echt populisme is een tegenstander zoeken/creëren en maar doorgaan met herhalen, en halve waarheden, en niet verder denken.

Alleen het creëren van waanbeelden onder de bevolking. Zoals de Massa Immigratie door Wilders en kornuiten in de (zogenaamde) strijd tegen de Islam, in werkelijkheid een legitimatie van nationalistisch racistisch xenofobische vreemdelingenhaat.

#11 aynranddebiel

@9
Je kunt er een kip-ei discussie van maken, maar wat mij betreft waren het de banken én hun loopjongens in de politiek.

Maar hoe dan ook ben ik het niet met Van Os eens. Het is terecht om te constateren dat de Tweede Kamer over weinig meer gaat dan hoe de kruimels verdeeld worden. De echte beslissingen worden ergens anders genomen.

#12 MrOoijer (Jan van Rongen)

Voor wie de reactie van Marc Chavannes wil lezen, heb ik even

een kopie gemaakt.

Want dat snijdt hout.

#13 Andy Cap

@12: Bedankt, een aardig verhaal, maar ik heb hem wel eens scherper uit de hoek zien komen. Het verhaal van van Os is – laat ik daar duidelijk over zijn- een flutverhaal, van het begin tot het einde (@4 + @5).

#14 Joop

Op Hoeiboei zie ik staan:

“Er zijn ook politici die immigratie en diversiteit gebruiken om eigen mensen bang en nieuwkomers zwart te maken. Ze lijken niet zo geïnteresseerd in het oplossen van problemen die ze terecht signaleren maar eerder in het creëren van een vijandbeeld. Want een vijand schijnen we hard nodig te hebben. Het is een herkenbaar en primitief verlangen dat niet altijd de vrije teugel hoeft worden gegeven.”

http://hoeiboei.blogspot.nl/2013/09/is-diversiteit-schadelijk.html

Daarbij zie de eerste reageerder al ageren tegen politici. In plaats van dat het onomstotelijk de werkgevers zijn die links- of rechtsom door de jaren, wat zeg ik eeuwen, altijd al goedkope arbeidskrachten vandaan halen. En daarbij in tegenstelling tot de schrijver van het artikel (juist hoog opgeleide Roemenen hier, zeker geen misdadigers) volgt er een verwijzing naar zigeuners. Een echte verdraaiing van de feiten. Niet dat de reageerder dat zelf heeft verzint, waarschijnlijk gewoon een naprater van de partij die hij ook noemt.

Populisme in de praktijk, precies zoals ik aangaf in mijn eerdere reactie.

#15 Joost

Salonsocialist. Iemand die socialist wil zijn, maar het niet echt is.
Salonpopulist. Iemand die populist wil zijn, maar het niet echt is.

Huh?

Of bedoelde hij iets anders, zoals de term “cryptopopulist”?

#16 Prediker

@15 – Hij bedoelt lieden die er – naar de inhoud bekeken – populistische kroegpraat uitslaan over ‘dat zooitje zakkenvullers in Den Haag’, maar dat zó formuleren dat het salonfähig wordt.

#17 Gladiool

Auteur van het boek ‘We begrijpen elkaar uitstekend’
Van een salonpublicist dus…

Ik had er een beetje een Diederik Stapel-gevoel bij. Die kwam ook wat aandacht tekort.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

| Registreren

*
*
*