In het brein van de (agressieve) reaguurder

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Asha ten Broeke zocht voor Vrij Nederland uit waarom sommige mensen zo lopen te schelden op internet – tot doodsbedreigingen aan toe.

Ten Broeke, een uitgesproken feministe die qua uiterlijk niet aan het klassieke schoonheidsideaal voldoet, maakt zelf ook de nodige reacties los. Ze sprak onder meer met een vast lid van haar ‘fanclub’, Robert Engel:

Als ik hem vraag naar zijn eigen hatelijke en dreigende opmerkingen, wuift hij het weg. ‘Een gebbetje.’

Uiteindelijk stelt Ten Broeke haar beeld over Engel bij:

Twee uur in een gezellig café en de man van wie ik dacht dat hij een hatende internethooligan was blijkt een sympathieke vent.

Peter Breedveld, ook veelvuldig slachtoffer van online intimidatie, reageert op Ten Broekes stuk:

Mensen die andere mensen intimideren, belasteren en bedreigen, zijn niet sympathiek.

En eigenlijk valt daar niet veel tegenin te brengen…

Open artikel

Reacties (24)

#1 Joost

Ik heb het genoegen gehad Robert Engel eens IRL te ontmoeten. Ook toen schold hij er lustig op los. Heeft Ten Broeke niet een toneelstukje aanschouwd?

#3 Arduenn

Volgens mij lijdt Asha ten Broeke aan een vorm van Stockholm-syndroom. Anders Breivik zal toch ook wel heel gezellig met iemand in een cafeetje koffie hebben gedronken en bij die persoon een goede indruk hebben achtergelaten? Het kan jaren duren voordat je erachter komt hoe iemand in elkaar steekt.

#4 gbh

@3: Zo zwart-wit is het ook allemaal niet. De grootste klootzakken kunnen ook heel sympathiek zijn, waren er genoeg die dat ook van Adolf vonden.

#5 qwerty

Twee uur in een gezellig café en de man van wie ik dacht dat hij een hatende internethooligan was blijkt een sympathieke vent.

Zouden ze het doen… ?

#6 Bookie

Beetje raar om Peter Breedveld aan te halen, want die is naast slachtoffer ook gewoon dader.

#7 Joost

@Bookie: Voorbeelden? Ik hoor dat vaak, maar ik zie hem nooit dreigen.

#8 Bookie

@7 intimiderende tweets inzake een nepaccount bijvoorbeeld die tot doodsbedreigingen hebben geleid:
http://www.carelbrendel.nl/2013/01/09/vrije-universiteit-betreurt-onzorgvuldig-optreden-rond-nepaccount-van-studente/

#9 thalmann

Dit is eigenlijk veel minder geworden, zo’n 10-40 jaar geleden was je je leven niet zeker als je politiek incorrect was, en als ze je niet afmaakten werd het leven je door de Asha ten Broekes van toen in ieder geval onmogelijk gemaakt. Met Hans Janmaat, en de nu heel als gematigd tellende Dick Swaab als voorbeelden.

En hoe graag hij het ook zou willen, dat is niet het geval bij Peter Breedveld.

#10 Bullie

Helaas gaat het debat in Nederland, zelfs hier op Sargasso, steeds vaker over vreemdgaande burgemeesters, okselhaar, Zwarte Piet, sexistische Bart Smit-folders, foutparkerende diplomaten en de mores van het off- en online dreigen.
Publicisten als Asha zouden brodeloos zijn zonder GeenStijl, het zijn twee kanten van dezelfde navelstarende medaille.

En trouwens, Anouk gaf gewoon haar adres aan de dreigers. Die heeft ballen.

#11 gronk

Ten Broeke, een uitgesproken feministe die qua uiterlijk niet aan het klassieke schoonheidsideaal voldoet

Waarom is dat relevant?

#12 Inca

@11, zo sec niet echt iets, in context met het artikel dat Ten Broeke schreef haakt het denk ik hierop in:

En hoe vrouwen met een mening altijd recht lijken te hebben op wat extra venijn. Want als vrouw ben je niet alleen dom en/of gek, maar komt er een extra dimensie bij die volledig draait om seks. De filosofie van de reaguurders is als volgt: vrouwen die niet ‘neuqbaar’ zijn moeten hun bek houden, want die zijn te lelijk om recht te hebben op een opinie. En vrouwen die wel aantrekkelijk zijn, hoeven niets te vinden, maar alleen mooi te wezen en geneukt te worden. Deze houding wordt meestal afgetopt met een verkrachtingsdreigement.

#13 kevin

En ja hoor, de Greater Internet Fuckwad Theory komt weer eens om de hoek kijken: als het internet niet zo anoniem zou zijn, was iedereen ineens veel liever tegen mekaar. Met dat argument wordt mij als doodgewone internetter al een hele tijd al mijn online privacy afgenomen. Reageren? Met volledige naamsvermelding alstublieft! Account voor een spelletje? Stuur een kopie van uw identiteitskaart naar Blizzard Entertainment. Wat de fuck??

Mensen zijn soms klootzakken, online evenveel als IRL. Anonimiteit heeft er heel weinig mee te maken. In de kroeg ben je ook redelijk anoniem. Mensen hoeven daar toch ook geen naamplaatje te dragen omdat sommige mensen zich niet kunnen gedragen?

Die scheiding tussen real-life en online gaat mij zeer aan het hart, en niet omdat ik online een klootzak ben, maar omdat ik op mijn privacy gesteld ben. Op het internet zijn mensen vele malen openhartiger dan in het echte leven, precies door anonimiteit. Kind, badwater. Verdomme, de weg naar de hel is geplaveid met goede bedoelingen.

#14 Inca

@13, allereerst wordt niet slechts anonimiteit maar vooral ook onthechting genoemd: voor veel mensen is wat je op internet doet niet echt.

Ten tweede wordt er helemaal niet gepleit voor minder anonimiteit, er wordt alleen maar gezocht naar een verklaring hoe mensen die in het dagelijks leven vriendelijk zijn op internet zulke ontzettende klootzakken kunnen zijn. Anonimiteit speelt een rol. Doen alsof dat niet zo is, is natuurlijk struisvogelpolitiek.

#15 Witpaard

@13 , dat is in mijn ogen helemaal niet de conclusie van het stuk. Ik lees het stuk niet als een pleidooi om anonimiteit op internet op te heffen. Het gaat over reaguurders en dat die agressief kunnen reageren / trollen. Prima om dat te bespreken. Het ‘for the greater good’ anonimiteit op internet opheffen lijkt me net zo onwenselijk als het ‘for the greater good’ van anonimiteit op internet niet mogen hebben over trollen op het internet.

-edit- en Inca is me voor

#16 kevin

@14 Feit blijft dat veel bedrijven online anonimiteit als de vijand zien. Dat wordt in dit artikel klakkeloos overgenomen en aangevuld met andere zaken, in plaats van keihard ontkracht. Anonimiteit speelt een rol in het recht om vrij te mogen spreken in het openbaar, maar dat is niet eenduidig goed of slecht. Altijd wordt anonimiteit maar weer in verband gebracht met trollen, maar de positieve effecten zijn vele malen groter dan de negatieve.

Mensen worden geen klootzakken door anonimiteit of onthechting. Sommige mensen zijn van nature klootzakken, altijd al geweest. Dit artikel is totale quatsch!

#17 Witpaard

@16 dus mensen die last hebben van trollen moeten niet zeuren? Want dat is beter voor de vrijheid op internet?

#18 kevin

De fout zit in het uitgangspunt dat internettrollen anders zouden zijn dan andere pesters. Dat geloof ik niet. Technologie heeft hun effectiviteit enkel verhoogd. Pesters hebben zich nooit iets aangetrokken van het leed dat zij aanrichtten, daarin is internet niet anders dan gewoon. Het is wel makkelijker in groepen op te treden en weblogs als GeenStijl zijn daar helemaal niet zo onschuldig in als ze zelf beweren. Iemand kan ook in weinig tijd veel verschillende mensen pesten. Doodsbedreigingen en verkrachtingsfantasieën zijn dingen die pesters van elkaar overnemen, zoals op het schoolplein alle pesters het erover eens zijn waar iemand het hardst mee te kwetsen.

Pesten is van alle tijden en internettrollerij is geen spat anders.

@17 Waar beweer ik dat? Van bedreiging altijd aangifte doen.

#19 majava

@18: Mee eens. Toch zie ik één verschil en die wordt gevormd door de omgeving. De pesterijen, haat, of trollerige opmerkingen blijven hangen op het internet. Zichtbaar voor iedereen. Zou je buiten het internet weglopen van die opmerkingen, dan is het over. Niemand die de echo zal horen. In de meeste gevallen worden de etters en trollen gewoon genegeerd voor het erger kan worden.

En zo werkt het dus 2 kanten op, want op het internet loop je dus niet zomaar weg, want je wil -omdat iedereen het kan zien- toch je gelijk, of je gram halen. En zo blijft iedereen zitten aan de virtuele cafétafel, terwijl dat in de werkelijkheid nooit zou zijn gebeurd.

#20 Inca

@16, helemaal mee eens dat dit wordt aangegrepen om mensen te dwingen onder eigen naam te reageren, terwijl men nadrukkelijk blind is voor het monddood maken van mensen die die anonimiteit juist nodig hebben.

Maar de oplossing is niet om net te doen alsof anonimiteit niet meespeelt, maar om duidelijk te maken (wat je in jouw reactie nu ook bevestigt, maar wat ik Asha ten Broeke ook ergens heb zien schrijven volgens mij, alleen blijkbaar niet in dit stuk), dat anonimiteit in zichzelf niet slecht is, en het ook heel nuttig en waardevol kan zijn en dat het dus eerder een kwestie is van zoeken naar hoe er goed mee om te gaan, dan het verbieden.

Overigens ben ik het er ook wel mee eens dat een klootzak op internet ook gewoon een klootzak is (mocht ik het van iemand in mijn omgeving weten dan is het mijn vriend of kennis niet meer), maar het is zeker niet zo dat mensen die pesten, jennen en treiteren dat altijd doen. Veel treiterkoppen kunnen nog steeds heel aardig zijn naar hun jongere broertje, offline heel vriendelijk overkomen, of prettige winkelverkopers zijn.

En het is in elk geval niet handig om te denken dat het hier alleen gaat om de mensen die altijd overkomen als bullebak, want dan onderschat je het probleem.

#21 kevin

@20 Ik ben het vrijwel volledig met je eens. Het is wel belangrijk te benadrukken dat anonimiteit niet het probleem is. Mensen worden geen klootzakken door anonimiteit.

Daarnaast heb je gelijk dat trollen in het dagelijks leven heel gewone mensen kunnen zijn, wat ik niet betwist. Het punt is dat mensen zich in verschillende contexten verschillend willen gedragen en daar heb je juist privacy voor nodig. Met collega’s bespreek ik andere dingen dan met mijn vrienden of mijn vrouw of online. Dat hoeven die echt niet allemaal van elkaar te weten. Die ‘detachment’ is niet anders dan wat we al eeuwenlang doen. Anonimiteit online geeft mij daarin wat controle en dat is een groot goed.

#22 Folkward

@kevin
Anonimiteit is niet het probleem, onthechting en hoe daaraan vormgegeven wordt op het internet wel. In de gesprekken met je collegae, je vrouw, je vrienden is het vrij moeilijk om jezelf wijs te maken: ‘dit zijn geen mensen, zij hoeven niet met enig respect behandeld te worden. Hun mening doet er niet toe’ (Er zijn er die dat wel kunnen, narcisten). In de echte (volgens de mensen van Pirate Bay: AFK-) wereld is er veel meer mogelijk van anderen tot correctie van jouw gedrag: pas in de laatste plaats wetten, maar ook dreigingen, peer pressure, verbale correcties en non-verbaal gedrag (je letterlijk afwenden).

Als je eenmaal hebt besloten (op het internet): anderen doen er niet toe, en je bent gevoelloos geraakt voor hun reacties (die alleen maar verbaal zijn), houdt niks je tegen om anderen schade aan te doen.

De hooligan die zijn identiteit als zorgzame vader, hardwerkende werknemer en liefdevolle echtgenoot onthecht van zijn acties tijdens zulk soort acties is vergelijkbaar. De hooligan ziet zijn tegenstanders niet als mensen en voelt zich gesterkt door anonimiteit in de groep (en het uitblijven van norm-corrigerende acties). De troll ziet de andere respondenten niet als mens, en voelt zich gesterkt door de anonimiteit van het internet (en het uitblijven van norm-corrigerende acties). Anonimiteit is weliswaar een noodzakelijke onderdeel voor het bestaan van trolls (en hooligans), maar niet een oorzaak: er zijn genoeg voetbalfans die geen hooligan zijn, en er zijn genoeg netizens die geen troll zijn: zij zijn niet onthecht van hun ander identiteit, maar hebben gewoon een ander masker op. Anonimiteit is dan ook geen rechtvaardiging voor, of oorzaak van ongewenst gedrag.

#23 kevin

@22 We hebben een ander idee van wat ‘onthechting’ precies zou betekenen. Nee, het is niet goed als je anderen niet meer als mensen ziet. Jij noemt hooliganisme, ik kan je er nog een noemen: het verkeer. De regels gelden voor anderen en iedereen moet voor mij wijken. Als er brokken gemaakt worden, is het altijd de schuld van de ander. Rechts inhalen? Moet hij maar niet links plakken. Bumperkleven? Moet hij maar niet zo sloom op de linkerbaan rijden.

Om maar weer te zeggen dat dit gedrag helemaal niet nieuw is.

Daarnaast betwist ik dat anonimiteit een noodzakelijke voorwaarde zou zijn voor pesterij. Pesterij vindt doorgaans plaats buiten het zicht van anderen. Buiten het schoolplein of gewoon als de juffrouw niet kijkt. Veel trollen op internet hebben ook een persistent pseudoniem en dat is net zo goed een naam.

#24 Folkward

@23 Je hebt me overtuigd: het is geen noodzakelijke voorwaarde. De waarschijnlijkheid dat je niet (voldoende) wordt gecorrigeerd wél (de afwezigheid van de juf, of het verwachte uitblijven van reacties van de andere kinderen). Anonimiteit (letterlijk: naamloosheid) is daartoe een middel, maar niet het enige. De gedachte om het middel uit te schakelen, om het moeilijker te maken om het uiteindelijke gedrag te vertonen, is op zich geen foute gedachte. Maar het is ook een afweging tussen privacy en veiligheid (tegen pesten). En die kan te ver doorslaan.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

| Registreren

*
*
*