Klein foutje in het Keynes-citaat aan het einde van het artikel. En als je de meester zelf gaat lezen is hij wel wat uitgesprokener dan BJ, LB en AB, en dan (b)lijkt hij toen al ook voor nu zeer toepasselijke bijna revolutionaire inzichten te hebben opgeschreven: Onder de vijfentwintig of dertig kun je de dingen nog anders zien en wat veranderen, zegt hij, maar daarna zijn de ideeën meestal vastgeroest. Keynes is dan zelf 52: wat zou hij van “Occupy Wallstreet” gevonden hebben?
Interessante link. Maar ik denk echt dat Keynes weinig relevant is tegenwoordig. Het is een beetje als die pogingen om Marx te reanimeren: het is afleiding voor politiek junkies, geen inhoudelijke bijdrage.
Maar natuurlijk. Kern van The General Theory (GT) is dat in de vrije markt economie het niveau van investering bepaald wordt door de psychologie van een klein groepje kapitaalbezitters (de renteniers). De kapitaalbezitters (of: kapitalisten) investeren structureel te weinig omdat zij afhankelijk zijn van de consumptievraag uit looninkomen.
Tegenwoordig is groep kapitaalbezitters veel groter: het zijn de pensioen- en polishouders in de rijke landen. Zij zijn geen renteniers zoals Keynes het bedoelde: het is geen groep die spaart om rijker te worden. Het is een groep die spaart voor een goede oude dag en om op bepaalde risico’s (ziekte, arbeidsongeschiktheid, lang leven) op te vangen. Een klassiek Keynesiaans stimuleringsprogramma “dwingt” hen nu te consumeren in plaats van later (hetgeen ze willen).
Dat heb ik toch anders begrepen: kern van Keynes is dat een evenwichtsituatie niet perse optimaal is: een evenwichtssituatie kan even goed bij een hoge werkloosheid liggen.
Het probleem is dat er een vraag terugval is, niet dat er geen aanbod van geld is. Maar wie wil er nou investeren in deze slechte tijden? En wat is de noodzaak om te investeren? Er is immers overcapaciteit: productie faciliteit staat stil of wordt onderbenut, er is werkloosheid (onderbenutting van arbeid).
En waarom is het motief van de renteniers belangrijk? Keynes “dwingt” (waarom die aanhalingstekens?) hen niet om te consumeren. Het probleem is niet dat zij niet consumeren, maar dat er een algehele vraag terugval is (door werkloosheid, bezuinigingen, doordat overheden en particulieren meer sparen, c.q. schulden afbetalen). Waarom zou dat nu niet meer relevant zijn?
Goed verhaal van de heren, het is een goede samenvatting van mogelijke maatregelen die men kan nemen. De crisis is technisch best op te lossen, nu alleen de politiek nog. De ervaring leert (b.v. na de val van Lehman) dat als de nood aan de man is die ook wel volgt. Of ben ik te optimistisch?
In mijn stukje (dat morgen verschijnt), deel 2 van “schuld aan de crisis” komt het verhaal van kapitaal dekking ook nog aan de orde. Banken hadden/hebben (?) een kapitaal reserve van slechts 3%. Dat maakt(e) heel kwetsbaar.
#3
JanT
Vooral het punt van Griekenland geld sturen en tegelijkertijd de mogelijkheden op echt herstel van Griekenland verkleinen door als Noord-Europa te streven naar een eigen handelsoverschot is helder.
In dat licht stel ik voor dat we het noodfonds aanwenden om bijvoorbeeld in heel Europa de btw op Griekse producten af te schaffen. Dit is een ook impliciete vorm van steun maar wel één die de kansen op herstel beinvloed.
#4
JSK
Dat heb ik toch anders begrepen: kern van Keynes is dat een evenwichtsituatie niet perse optimaal is: een evenwichtssituatie kan even goed bij een hoge werkloosheid liggen.
Ehm, hij was zeker niet de eerste econoom die betoogde dat de markt niet perfect werkt. Zijn unieke bijdrage was het mechanisme waarmee de markt geen volledige benutting kan garanderen. Dat mechanisme is nu niet van toepassing omdat we alweer 70 a 80 jaar verder zijn.
En waarom is het motief van de renteniers belangrijk? Keynes “dwingt” (waarom die aanhalingstekens?) hen niet om te consumeren. Het probleem is niet dat zij niet consumeren, maar dat er een algehele vraag terugval is (door werkloosheid, bezuinigingen, doordat overheden en particulieren meer sparen, c.q. schulden afbetalen). Waarom zou dat nu niet meer relevant zijn?
In het schema van Keynes wordt de periodieke vraaguitval veroorzaakt door het teveel sparen van de rentenier (“paradox of thrift”). Als er nu vraaguitval plaatsvindt omdat consumenten en banken hun balansen (willen) herstellen is dat toch echt een ander type probleem (met wellicht een ander type oplossing).
Keynesiaanse onderbesteding kan opgelost worden door de economie te stimuleren: de verwachtingen van de renteniers keren weer positief en ze zullen de investeringen opvoeren; de opgevoerde investeringen verhogen de productie en daarmee het inkomen, wat de benodigde besparingen oplevert om die investeringen te financieren.
“Balans herstel” onderbesteding kan niet worden opgelost met een stimulering van de vraag an sich. Daarvoor is het herstel van de activa prijzen nodig naar het “oude” (pre-2008) niveau, of de afschrijving van schuld, of de afbetaling van schuld (in het laatste scenario zitten we nu).
Ik mis ‘milde inflatie’ in je rijtje oplossingen. Met 4-5% inflatie (die dan natuurlijk ook moet doorwerken in de lonen) gedurende 4-5 jaar wordt een maar-net draaglijke schuldenlast een stuk draaglijker. Dat is wel tricky, omdat je niet in een jaren-70 scenario wilt terechtkomen, maar ok..
Reacties (9)
Klein foutje in het Keynes-citaat aan het einde van het artikel. En als je de meester zelf gaat lezen is hij wel wat uitgesprokener dan BJ, LB en AB, en dan (b)lijkt hij toen al ook voor nu zeer toepasselijke bijna revolutionaire inzichten te hebben opgeschreven: Onder de vijfentwintig of dertig kun je de dingen nog anders zien en wat veranderen, zegt hij, maar daarna zijn de ideeën meestal vastgeroest. Keynes is dan zelf 52: wat zou hij van “Occupy Wallstreet” gevonden hebben?
Interessante link. Maar ik denk echt dat Keynes weinig relevant is tegenwoordig. Het is een beetje als die pogingen om Marx te reanimeren: het is afleiding voor politiek junkies, geen inhoudelijke bijdrage.
Dat is toch wel een boude bewering. Je kunt wel zeggen dat de maan van groene kaas is, maar kun je het ook beargumenteren?
Maar natuurlijk. Kern van The General Theory (GT) is dat in de vrije markt economie het niveau van investering bepaald wordt door de psychologie van een klein groepje kapitaalbezitters (de renteniers). De kapitaalbezitters (of: kapitalisten) investeren structureel te weinig omdat zij afhankelijk zijn van de consumptievraag uit looninkomen.
Tegenwoordig is groep kapitaalbezitters veel groter: het zijn de pensioen- en polishouders in de rijke landen. Zij zijn geen renteniers zoals Keynes het bedoelde: het is geen groep die spaart om rijker te worden. Het is een groep die spaart voor een goede oude dag en om op bepaalde risico’s (ziekte, arbeidsongeschiktheid, lang leven) op te vangen. Een klassiek Keynesiaans stimuleringsprogramma “dwingt” hen nu te consumeren in plaats van later (hetgeen ze willen).
Dat heb ik toch anders begrepen: kern van Keynes is dat een evenwichtsituatie niet perse optimaal is: een evenwichtssituatie kan even goed bij een hoge werkloosheid liggen.
Het probleem is dat er een vraag terugval is, niet dat er geen aanbod van geld is. Maar wie wil er nou investeren in deze slechte tijden? En wat is de noodzaak om te investeren? Er is immers overcapaciteit: productie faciliteit staat stil of wordt onderbenut, er is werkloosheid (onderbenutting van arbeid).
En waarom is het motief van de renteniers belangrijk? Keynes “dwingt” (waarom die aanhalingstekens?) hen niet om te consumeren. Het probleem is niet dat zij niet consumeren, maar dat er een algehele vraag terugval is (door werkloosheid, bezuinigingen, doordat overheden en particulieren meer sparen, c.q. schulden afbetalen). Waarom zou dat nu niet meer relevant zijn?
Goed verhaal van de heren, het is een goede samenvatting van mogelijke maatregelen die men kan nemen. De crisis is technisch best op te lossen, nu alleen de politiek nog. De ervaring leert (b.v. na de val van Lehman) dat als de nood aan de man is die ook wel volgt. Of ben ik te optimistisch?
In mijn stukje (dat morgen verschijnt), deel 2 van “schuld aan de crisis” komt het verhaal van kapitaal dekking ook nog aan de orde. Banken hadden/hebben (?) een kapitaal reserve van slechts 3%. Dat maakt(e) heel kwetsbaar.
Vooral het punt van Griekenland geld sturen en tegelijkertijd de mogelijkheden op echt herstel van Griekenland verkleinen door als Noord-Europa te streven naar een eigen handelsoverschot is helder.
In dat licht stel ik voor dat we het noodfonds aanwenden om bijvoorbeeld in heel Europa de btw op Griekse producten af te schaffen. Dit is een ook impliciete vorm van steun maar wel één die de kansen op herstel beinvloed.
Dat heb ik toch anders begrepen: kern van Keynes is dat een evenwichtsituatie niet perse optimaal is: een evenwichtssituatie kan even goed bij een hoge werkloosheid liggen.
Ehm, hij was zeker niet de eerste econoom die betoogde dat de markt niet perfect werkt. Zijn unieke bijdrage was het mechanisme waarmee de markt geen volledige benutting kan garanderen. Dat mechanisme is nu niet van toepassing omdat we alweer 70 a 80 jaar verder zijn.
En waarom is het motief van de renteniers belangrijk? Keynes “dwingt” (waarom die aanhalingstekens?) hen niet om te consumeren. Het probleem is niet dat zij niet consumeren, maar dat er een algehele vraag terugval is (door werkloosheid, bezuinigingen, doordat overheden en particulieren meer sparen, c.q. schulden afbetalen). Waarom zou dat nu niet meer relevant zijn?
In het schema van Keynes wordt de periodieke vraaguitval veroorzaakt door het teveel sparen van de rentenier (“paradox of thrift”). Als er nu vraaguitval plaatsvindt omdat consumenten en banken hun balansen (willen) herstellen is dat toch echt een ander type probleem (met wellicht een ander type oplossing).
Keynesiaanse onderbesteding kan opgelost worden door de economie te stimuleren: de verwachtingen van de renteniers keren weer positief en ze zullen de investeringen opvoeren; de opgevoerde investeringen verhogen de productie en daarmee het inkomen, wat de benodigde besparingen oplevert om die investeringen te financieren.
“Balans herstel” onderbesteding kan niet worden opgelost met een stimulering van de vraag an sich. Daarvoor is het herstel van de activa prijzen nodig naar het “oude” (pre-2008) niveau, of de afschrijving van schuld, of de afbetaling van schuld (in het laatste scenario zitten we nu).
Ik mis ‘milde inflatie’ in je rijtje oplossingen. Met 4-5% inflatie (die dan natuurlijk ook moet doorwerken in de lonen) gedurende 4-5 jaar wordt een maar-net draaglijke schuldenlast een stuk draaglijker. Dat is wel tricky, omdat je niet in een jaren-70 scenario wilt terechtkomen, maar ok..