Er bestaat een flauwe mop over een dronkaard die ’s nachts zijn fietssleutels kwijtraakt in een donkere steeg en even verderop bij een lantaarnpaal gaat zoeken, aangezien het daar tenminste licht is. Ik zei al dat de mop flauw was, maar ze is een redelijke metafoor voor het hedendaagse wetenschapsbeleid.
Hoe meten we de kwaliteit van het onderzoek? In principe door te kijken naar citaties. We verwachten van alle onderzoekers dat ze elk jaar een bepaald aantal publicaties doen in respectabele internationale tijdschriften. We gaan er daarbij van uit dat redacties alleen artikelen plaatsen die de moeite waard zijn. De dwang tot publicatie dwingt onderzoekers dus een bepaalde norm te halen.
Nederlandse wetenschappers doen het, zo bezien, helemaal niet slecht. n een recent interview in De groene Amsterdammer-prijst Robbert Dijkgraaf, de voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen, de hoge productiviteit van onze geleerden en het feit dat ze publiceren in ’s werelds meest-geciteerde tijdschriften.
Dat is allemaal heel mooi – ik schrijf dat zonder ironie. Het probleem is echter dat dit een bijzaak is. Het gaat erom dat u en ik in de bibliotheken, in kranten, op het internet accurate informatie kunnen vinden. Wat we moeten meten is of desinformatie wordt teruggedrongen. Daar is ook alle aanleiding toe, zolang Kamerleden de domste dingen kunnen zeggen over het klimaatbeleid, de islam, obesitas, migratiecijfers en wat dies meer zij. Academici die niet meten hoe inzichten worden overgedragen, zijn medeverantwoordelijk voor fact free politics.
Er zijn aanwijzingen dat de desinformatie die in de samenleving circuleert, toeneemt. (Voor de oudheidkunde beschouw ik dit als vrijwel zeker.) Deze toename van de desinformatie vormt een reëel probleem, maar speelt geen rol bij de beoordeling van de wetenschap.
Dit is merkwaardig, want de overdracht van kennis aan de maatschappij is in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschapsbeleid opgedragen aan de universiteiten. Je zou verwachten dat men het controleerde.
Tegelijk is het niet merkwaardig, want het effect van de overdracht is moeilijk te meten. Ik zou toch willen opperen daar toch eens een begin mee te maken. We bedrijven wetenschap niet omdat het makkelijk is, maar omdat het moeilijk is.
Het huidige wetenschapsbeleid baseert zich op wat wel meetbaar is – op datgene wat te zien is in de lichtkring rond een lantaarnpaal. Ergens daarbuiten, waar het donker is, zitten de problemen. Daar wordt niet naar gekeken. Er worden miljarden uitgegeven om te komen tot nieuwe informatie, maar niemand heeft een idee of die de doelgroepen wel bereikt en wat die ermee doen.
He klinkt als een flauwe mop. Maar dat is het niet.
Reacties (26)
Ik begrijp de strekking van Lenderings stuk niet. Vooral een opmerking als “Academici die niet meten hoe inzichten worden overgedragen, zijn medeverantwoordelijk voor fact free politics” klinkt mij als baarlijke nonsens in de oren. Door te publiceren draag je de kennis over aan de wereld. Als journalisten dat verkeerd vertalen dan zullen veel wetenschappers daartegen ageren. Als politici, zoals het weervrouwtje de Mos, aan de lopende band fabeltjes de wereld inslingeren dan zijn individuele wetenschappers echt niet verantwoordelijk voor fact-free politics.
Meer valt er eigenlijk niet over dit onderwerp te zeggen.
Jona Lendering sloeg de vorige keer ook al de plank behoorlijk mis, en doet daar nog even een schepje bovenop.
Hier zijn de artikelen van experimentele deeltjesfysica van afgelopen week. Vertel mij even hoe de auteurs hiervan hun taak verzuimd hebben en beter de “desinformatie hadden teruggedrongen”.
“Het gaat erom dat u en ik in de bibliotheken, in kranten, op het internet accurate informatie kunnen vinden. ”
Dat kan ook, alleen als je gemakzuchtig achterover gaat leunen en alleen de grootste schreeuwlelijkerd je informatie laat aandragen kan het inderdaad verwrongen aankomen. De wetenschappers doen hun best. Universitaire bibliotheken puilen uit, zowel op schrift als elektronisch. Goede journalistiek en educatief verheffende sites zijn er voldoende, als je de moeite neemt ze te vinden.
“Het gaat erom dat u en ik in de bibliotheken, in kranten, op het internet accurate informatie kunnen vinden.
Ja hoor, nog even en het is de schuld van de linkse elite dat henk en ingrid het geleuter uit de telegraaf nalullen. Ga je gvd schamen, lamlul!
Het lijkt mij zeker nuttig om te analyseren hoe academische kennis in de maatschappij terecht komt en wat daarvan de effecten zijn. Het correcte gebruik van academische kennis is echter de verantwoordelijkheid van de gebruiker.
De schrijver gaat er bovendien ten onrechte van uit dat het volume van de publicaties iets zegt over de wetenschappelijke betekenis. De druk op aantallen roept juist op om alles te publiceren zolang het maar door de reviews komt. Om de productie te vergroten worden allerlei nieuwe ‘wetenschappelijke’ tijdschriften opgericht. Dit alles leidt tot inflatie van de wetenschap niet tot verhogen van de kwaliteit.
Zelf de kwaliteitscontrole van het review proces is niet waterdicht zoals we bij climategate hebben gezien. Dus zelfs als een publicatie door de reviews komt is het wetenschappelijk gehalte nog niet gegarandeerd.
Kortom de gebruiker moet kritisch blijven ten aanzien van hetgeen wat als ‘wetenschap’ wordt gebracht, zich inhoudelijk verdiepen en niet klakkeloos tot ‘gebruik’ over gaan.
“De schrijver gaat er bovendien ten onrechte van uit dat het volume van de publicaties iets zegt over de wetenschappelijke betekenis. ”
Het fenomeen citaties meten gaat daar van uit, daar worden citatie-indexen algemeen voor gebruikt in de wetenschaps-management praktijk van vandaag. Wat de schrijver hier van vindt doet er helemaal niet toe. Daar gaat het stuk namelijk verder niet over: het is (directe quote) bijzaak voor de schrijver.
@ Gronk (‘Ga je gvd schamen, lamlul’)
Een lamlul is Lendering zeer beslist niet. Juist omdat híj dit stuk schrijft, vind ik het de moeite waard om erover na te denken, of op zijn minst om dit signaal serieus te nemen.
Lendering geeft een gratis maandelijke nieuwsbrief uit met nieuwe kennis/onderzoeken die de oudheid betreffen. Bovendien geeft hij door het hele land cursussen op dit gebied. En zijn boeken zijn ook zeer informatief. Hij geeft zo al een soort tegengas. Maar dat zal niet voldoende zijn.
Ik zou graag willen weten hoe hij deze discussie en mogelijke oplossingen op de agenda krijgt.
Wetenschapseducatie en -verspreiding is IMO niet de taak van de wetenschapper. Het is mooi als ze dat kunnen, maar hun primaire bezigheid is ‘dingen bedenken’. Om iedere wetenschappelijke scheet op henk-en-ingrid niveau uit te kunnen leggen is domweg zonde van hun tijd.
Daarnaast *deugt* z’n insteek gewoon niet. Het heeft geen zin om te denken dat, als je maar diep genoeg door de knieen gaat en het op de juiste manier uitlegt, dat henk en ingrid dan opeens wel wetenschapsvriendelijk zullen worden. Want henk en ingrid WILLEN ER NIETS VAN WETEN. Want wetenschap is linkse moeilijkdoenerij. Henks onderbuik weet al hoe het zit, en ook al klopt dat niet, nou ja, hij doet het toch zo en hij gaat ’t niet veranderen omdat een of andere stadse boer’nlul hem wel eens even uit zal gaan leggen hoe hij dingen moet doen.
‘iets uitleggen’ geeft al aan dat jij jezelf op een hoger voetstuk plaatst omdat jij jouw kennis hoger acht dan henks onderbuik. Da’s elitair, in henk en ingrids universum. En ja, je kan dat uitleggen als naweeen van de jaren 60/70.
niet een taak van individuele onderzoeker, wel een (van vele) taken voor de wetenschap als sector, en wel een taak waarvan de wetenschap zichzelf als sector ook de maat van zou moeten nemen, net zoals ze dat op de interne productie doen.
Misschien lees ik het stuk verkeerd, maar het gaat toch helemaal niet over “Henk en Ingrid” maar over “Richard en Rene”
Het gaat erom dat u en ik in de bibliotheken, in kranten, op het internet accurate informatie kunnen vinden. Wat we moeten meten is of desinformatie wordt teruggedrongen. Daar is ook alle aanleiding toe, zolang Kamerleden de domste dingen kunnen zeggen over het klimaatbeleid, de islam, obesitas, migratiecijfers en wat dies meer zij. Academici die niet meten hoe inzichten worden overgedragen, zijn medeverantwoordelijk voor fact free politics.
Natuurlijk zitten deze Kamerleden niet op kritiek te wachten, maar het lijkt mij wel degelijk effect hebben als ze vanuit de wetenschap worden tegengesproken.
JSK, ik ben het met je eens als het over tegenspraak gaat. Er is wel een ontwikkeling aan de gang dat als je je kritisch uitspreekt over zittende politici, of als je onderzoek doet dat hen niet van pas komt je gedreigd wordt je subsidie af te pakken. KNMI zijn linkse klimaatwetenschappers en dat soort ongein.
Komt uit de States helaas.
Helaas, ik voel met je mee. Maar het verklaard een hoop (kortzichtigheid).
Zelfs wat betreft rechtse spinning doet Nederland onder.
Ik ben het zowaar een keer eens met JSK.
Verder: Als ik de metafoor van Lendering goed begrijp gaat het al mis in de keten door de locatie van de onderzoeksfocus. Meestal zijn er financieringsafhankelijke onderzoeken nodig.
Is dat niet een potje waar Dijkgraaf een mening over moet hebben? En de NWO, met als voorzitter Jos Engelen?
Toen Engelen in een tweegesprek met CDA’er Elco Brinkman uitriep hoe de bouw toch steeds weer geholpen wordt door de overheid, antwoordde Brinkman: ‘Dan moet je beter lobbyen in Den Haag’. Brinkman mag zijn functie in de bouwwereld behouden, terwijl hij tegelijkertijd in de Eerste Kamer zit. Terwijl ook nog eens de wetenschapskennis over de problemen vanwege de overheidsbemoeienis in de bouw wordt genegeerd. Een duidelijk voorbeeld van onbalans.
Ook de lobbykrachten van multinationals beginnen verdenkingen op zich te laden. Die krantenberichten erover, worden direct weersproken door Henk of Ingrid. ‘Die berichtgeving zou een suggestief verhaal zijn van de linkse kerk.’
Het zou goed zijn als onderzoeksjournalisten en wetenschappers daar meer achterheen zitten. Hoe werkt dat netwerk van propaganda? Vervolgens vraag ik me af of dergelijke misleiding (als het waar is) niet onder het strafrecht thuishoort. Dan zou er ook op zijn minst Europese wetgeving voor dienen te komen en liever nog internationaal recht, zolang dat niet gepolitiseerd wordt.
De meeste reakties tonen dat wetenschappers weinig belangstelling hebben hoe de resultaten bij het publiek komen. Dus de schrijver heeft een punt!
Roland, ik ben het helemaal niet eens met je stelling. Nederland kent steeds meer mediagenieke wetenschappers, dat is een trend die heel hard aan het gaan is. Bijna ALLE jonge wetenschappers die ik om me heen zie vinden het belangrijk om uit te leggen waar ze mee bezig zijn en zijn niet bang hun mond te roeren als er evidente onzin wordt uitgekraamd. De debilisering van de politiek de wetenschappers in de schoenen schuiven, tskkkk…..
resultaten uit de toekomst bieden geen excuus voor het heden.
Die mediagenieke jonge wetenschappers hebben een heel groot gat te dichten, dat de wetenschap sluipend in een kleine twintig jaar heeft laten slaan
Frank,
Dat wetenschappers hun werk willen uitleggen, geloof ik best. Deelname aan het maatschappelijk debat is meer. Een reaktie op de maatschappelijke ontwikkelingen vraagt een duidelijk antwoord op de verschuiving van (wetenschap)journalistiek naar (gekleurde) voorlichting of op het verdwijnen van wetenschapswinkels of organisaties als Koornhertliga.
Naar de burgers toe pogen de overheden hun (mega)plannen met stapels “wetenschappelijke” rapporten uit te venten. Vanuit de wetenschap zie ik zelden een reaktie op dit eenzijdig gebruik van wetenschap.
Roland, een heel mooi voorbeeld dat je ongelijk aantoont is de open brief (het kan ook een opiniestuk in de landelijke pers zijn geweest) die de fine fleur van de Nederlandse ecologen aan het kabinet heeft geschreven om uit te leggen waarom ontpolderen van de Hedwigepolder zo belangrijk is om het (inmiddels zeldzame) getijde-ecosysteem van de Westerschelde te ontlasten. Die is natuurlijk doodgezwegen door de politiek. En anders zou die zijn afgedaan als een “mening”. De wetenschap maakt een flinke sprong door naar meer publieke verantwoording en bijdrage in het maatschappelijke debat. Ze zijn er steeds meer bij b.v. Pauw en Witteman. En in de krant, ook in de Telegraaf.
Daarentegen laat de politiek zich steeds minder gelegen aan echte kennis. Die wordt zwartgemaakt, genegeerd of afgedaan als “een mening”. En juist dat die leugenachtigheid niet wordt herkend en afgestraft door kiezers vind ik zo zorgwekkend. Dat kan je echt niet de wetenschappers aanwrijven, maar daarvoor moet je bij Weervrouwtje De Mos zijn, of die Verhagen c.s.
Frank, De Hedwigepolder heeft vooral te maken met uitvoering van het beleid en de belangen daarbij. Dat is een gevecht bij de rechter met (hopelijk) steun van de EU en Belgie. Dat wetenschappers dat steunen is mooi, maar niet zo wezenlijk.
Belangrijker lijkt me je punt “.. laat de politiek zich steeds minder gelegen aan echte kennis”
Juist daartegen zou de wetenschappers gezamenlijk en stelselmatig te hoop moeten lopen.
Zoiets als de vereniging teegn de kwakzalverij, maar dan uiteraard veel breder (meer)
Zelf denk ik dat de sleutel (ja, die buiten de lichtplek…) is te vinden in samenwerking tussen academici en politici. Het publiek moet er weer bewust van worden (gemaakt) dat een krantenkop een ’trigger’ is om een artikel te lezen en NIET de conclusie van het betreffende artikel samenvat. Meestal dan.
Op zich is het niet erg om geld uit te geven aan zaken (wetenschapsbeleid) waarvan de opbrengst, het rendement, het gemak niet of niet goed te meten is.
Het mooie is ook nog eens, dat wanneer er geen geld meer voorhanden is om aan deze onduidelijke zaken uit te geven, niemand wat mist!
Kan Lendering cijfers geven van de onbekendheid van kamerleden met nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen? Het gebeurt volgens mij regelmatig dat kamerleden met z’n allen boeken krijgen aangeboden waarin de laatste stand van de wetenschap (of van wat anders) wordt beschreven. Of ze er wat mee doen, is iets anders.
Hij vermengt in dit stukje allerlei gebieden, namelijk “de wetenschap”, “de wereld buiten de wetenschap”, “wetenschap bedrijven” en “resultaten publiceren voor collega’s” en “op de hoogte zijn van de actuele stand van de wetenschap”, en gooit ook nog eens alle vormen van wetenschapsbeoefening op een hoop. “Het publiek” aan wie de wetenschappelijke resultaten wordt overgedragen is een amorfe groep, met door elkaar heen lopende behoeftes varierend van gebruiker van de meest recente kennis tot iemand die slechts geinteresseerd is in het “nut” ervan, en met verschillende intelligentie, bij wie de boodschap dus lang niet altijd kan of hoeft overkomen. En is zijn speciale prangende eis “Wat we moeten meten is of desinformatie wordt teruggedrongen.” Ik denk dat hij gewoon een stokpaardje heeft, “desinformatie” geheten, en dat nu weer op een andere manier onder woorden brengt.
Ik meen dat het vorig jaar was dat de Tweede Kamer specialisten op het gebied van klimaat zich een of twee dagen hebben laten bijpraten door een keur van klimaatwetenschappers, van mainstream tot sceptisch.