Godsdienstvrijheid is een leugen. Diegenen die ervan zouden moeten profiteren, houden helemaal niet van godsdienstvrijheid an sich. Voor hen is godsdienstvrijheid een principe waar je je alleen maar op beroept als het om de eigen geloofsgenoten gaat. Gaat het over het dwarszitten van andersgelovigen, dan hoor je ze er niet over.
Gisteren kwam de Raad van State met een rapport over gewetensbezwaarde trouwambtenaren: vegetarische slagers, geweldloze beroepsmilitairen en salafistische naaktrecreatiebadmeesters mogen gewoon werk weigeren, zolang er maar iemand is die het voor hen doet. De christenpolitici waren verheugd, terwijl mensen die liever zelf nadenken toch wat bedenkingen hadden.
Maar wat is die godsdienstvrijheid nou écht waard volgens christenen? Afgelopen woensdag liet Joël Voordewind dat even duidelijk weten.
Als dat de waarde is van hét strijdpunt van de Nederlandse christenpolitiek, dan moeten we daar maar eens niet meer zo moeilijk over doen.
Wat André Rouvoet zegt dus. Rouvoet reageerde echter, u begrijpt dat, niet op Voordewind maar op diegenen die het oneens zijn met het advies van de Raad van State.
Nu gebleken is dat godsdienstvrijheid een holle frase is, een lampje dat je aan- of uitschakelt zoals het je uitkomt, kunnen we er de stekker uit trekken. Dan spreken we af dat iedereen mag geloven wat hij wil in ons land, en dat daaraan geen rechten kunnen worden ontleend. Geen eigen schooltjes met staatsgeld, geen ontheffing van taken die tot het werk behoren, gewoon helemaal niets. De staat bemoeit zich niet met godsdienst, accomodeert geen godsdienst, bevordert geen godsdienst, ontmoedigt geen godsdienst, predikt geen godsdienst maar beschermt het recht van eenieder om er een overtuiging op na te houden. Wat voor overtuiging ook, hoe ‘diep gevoeld’ ook.
Afgelopen met de schijnheiligheid van diegenen die met de mond godsdienstvrijheid belijden maar exclusief christenvrijheid bedoelen. Tenslotte leven we in een open wereld waarin ideeën vrijelijk rond behoren te gaan. Of bedoelde je alleen christelijke ideeën, Gert-Jan Segers? Zeg dat dan gewoon.
Foto Flickr cc Stuck in Customs
Reacties (28)
Mee eens, en complimenten voor de strakke formulering van dit standpunt en de argumentatie eronder.
Ik heb ook nooit begrepen waar de verplichte zondagsrust vandaan komt. Zoiets regel je in een CAO.
Waarom moet overtuiging van iemand die in een god gelooft, beter worden beschermd dan van iemand die niet in een god gelooft? Een religie is een mening en zou gewoon onder vrijheid van meningsuiting moeten vallen. Geen bijzondere positie dus.
Dit argument veronderstelt dat mensen of groepen van mensen godsdienstvrijheid alleen met recht mogen genieten wanneer ze diezelfde vrijheid ook aan anderen gunnen. Dat lijkt me een problematische aanname.
Stel dat godsdienstigen inderdaad uit naam van de godsdienstvrijheid vrijheden voor zich zelf opeisen die ze anderen willen onthouden. Dat maakt hun beroep op godsdienstvrijheid hypocriet. Als hen deze vrijheid vervolgens wordt ontnomen dan hebben ze redelijkerwijs geen recht van klagen. Maar dat maakt het opheffen van godsdienstvrijheid nog niet gerechtvaardigd. Als er goede redenen zijn voor godsdienstvrijheid, dan blijven die geldig, ook al zijn godsdienstigen zelf inconsistent in hun steun voor deze vrijheid.
Vergelijk het met de vrijheid van meningsuiting. Er zijn groepen die deze vrijheid voor anderen zouden willen inperken. Dat feit alleen is echter geen reden de vrijheid van meningsuiting van de eerste, intolerante groep, te beperken. Tolerantie betekent ook tolerantie van intolerantie, tot op zekere hoogte.
Dat gelovigen niet geinteresseerd zouden zijn in de godsdienstvrijheid van andere gelovigen is denk ik in zijn algemeenheid niet waar. Over deze specifieke uitspraak van Voordewind valt te discussieren, maar er zijn genoeg voorbeelden van het tegendeel. Rituele slacht bv, iets wat voor christenen niet speelt, maar wel door christelijke partijen verdedigd is.
Om iemand meer tot mildheid aan te sporen,
Sta je zijn daden in beginsel toe,
Dus slaan is nu niet langer meer taboe,
Als je de klap maar niet te hard kunt horen.
Op homo’s schieten is voortaan ook goed,
Als je het maar een beetje zachtjes doet.
Vegetarische slagers: http://www.devegetarischeslager.nl
@4 die steun voor ritueel slachten of niet was ook hogelijk dubieus ( lees: goed voor wat stemmen ) .
Ik ben het geheel eens met het artikel. Vrijheid voor iedereen, maar geen speciale rechten voor ‘sommigen’
De confrontatie van de tweets van Voordewind en Rouvoet is schokkend. Wat een hypocrisie! Niemand heeft mij ooit duidelijk kunnen maken waarom godsdienstvrijheid noodzakelijk is als we vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vergadering hebben.
Niemand heeft mij ooit duidelijk kunnen maken waarom godsdienstvrijheid noodzakelijk is als we vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vergadering hebben.
Het is begonnen met vrijheid van godsdienst (de tolerantie). Pas daarna zijn democratische waarden als vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vergadering gekomen. Je zou kunnen zeggen, dat de democratie is ontstaan als verlengstuk van de vrijheid van godsdienst.
Dat de vrijheid van godsdienst ingehaals is (of zou moeten zijn) door de democratie is waar. Maar zover is het blijkbaar nog niet.
doe je godsdienst lekker thuis. net als rukken
Geldt de vrijheid van godsdienst voor atheïsten? Die zullen zich slechts wíllen beroepen op de vrijheid van meningsuiting. Wil de overheid in dit geval niet discrimineren dan móet zij godsdienstvrijheid afschaffen.
Helemaal mee eens, godsdienstvrijheid schept ongelijkheid.
Het spijt me zeer, maar na lezing (vanmiddag) en herlezing (nu net) blijf ik het een warrig stuk vinden. Ik vind er geen aanknopingspunten in voor een zinvolle discussie en het biedt ook geen basis om verder op voort te bouwen. En dat is jammer want het onderwerp is belangrijk genoeg.
Ik weet niet of het belangrijk is wat ik er zelf inhoudelijk van vind, maar mocht iemand dat interesseren dan is mijn mening over dit onderwerp o.a. hier terug te vinden: http://arendjanboekestijn.nl/20101024-vervang-godsdienstvrijheid-door-gewetensvrijheid (ik kies deze link omdat het originele stuk verzuipt in de reacties van anderen)
Laat ik even de UVRM er bij pakken.
Artikel 18
Een ieder heeft recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst;dit recht omvat tevens de vrijheid om van godsdienst of overtuiging te veranderen, alsmede de vrijheid hetzij alleen, hetzij met anderen zowel in het openbaar als in zijn particuliere leven zijn godsdienst of overtuiging te belijden door het onderwijzen ervan, door de praktische toepassing, door eredienst en de inachtneming van de geboden en voorschriften.
Godsdienstvrijheid wordt mondiaal als recht erkent. Niet iets dat je zomaar uit je lokale (nationale) regels kunt gooien.
Bovendien zijn er talloze godsdienstoorlogen gevoerd. Blijkbaar vinden mensen godsdienst best belangrijk.
Godsdienstvrijheid impliceert ook de bouw van tempels, kerken en moskeeën. Niet iets dat atheïsten doen in hun “niet-godsdienst”.
Dat het bouwen van religieuze objecten gemakkelijk onder druk komt te staan, is bijvoorbeeld te zien aan het minarettenverbod in Zwitserland.
@Mies (#13) De kern van mijn argumentatie bestond (en bestaat) eruit dat “godsdienstvrijheid” niets toevoegt aan “gewetensvrijheid” (mits deze laatste van voldoende waarborgen is voorzien), en dat het om die reden uit de grondwet geschrapt kon worden. Ik zei dus niet “schrap die godsdienstvrijheid maar” omdat ik het niet belangrijk ofzo zou vinden, ik zei iets anders.
Verder zeg je: “Godsdienstvrijheid impliceert ook de bouw van tempels, kerken en moskeeën“, maar hier vergeet je erbij te vermelden dat in grote delen van de wereld, waar ze deze godsdienstvrijheid in naam zeggen te onderschrijven, dit recht helemaal niet gerespecteerd wordt als het om andersdenkenden gaat. Ik zou hier naar de Cairo-declaration willen verwijzen ( http://www1.umn.edu/humanrts/instree/cairodeclaration.html ), en dan met name naar artikel 22a, 23b, 24 en 25. Dat je hier uitgerekend naar Zwitserland verwijst komt op mij over als een gotspe.
De Caïro-declaration is een verklaring die door rond de 100 landen is ondertekend en die (volgens die landen) aanspraak kan maken op een internationaal rechtelijke status.
Met het noemen van het voorbeeld van de bouw van religieuze gebouwen geef ik aan dat godsdienst meer is dan gewetensvrijheid.
Ik begrijp niet waarom het noemen van Zwitserland een gotspe is. Je geeft daarvoor geen argument.
Evenmin begrijp ik wat je met de Cairo-declaratie wilt. Moeten wij daar een voorbeeld aan nemen? Of juist niet, omdat als we eigenlijk geen tempels, kerken en moskeeën willen, de vrijheid van godsdienst daarvoor uit de grondwet moet?
@ Mies 12:24 “…voorbeeld van de bouw van religieuze gebouwen geef ik aan dat godsdienst meer is dan gewetensvrijheid”
Ik zie niet zo snel in waarom het vrije geweten van godsdienstigen meer te maken zou hebben met het bouwen van gebouwen dan het vrije geweten van atheïsten. Die argumentatie heb ik kennelijk even gemist. Kun je zo vriendelijk zijn dit voor mij nog even te verhelderen?
“Evenmin begrijp ik wat je met de Cairo-declaratie wilt”.
Nou, in mijn eigen artikel, zeg maar, (dat van de link) zei ik onder andere: “Het probleem is echter dat sommige godsdiensten de gewetensvrijheid van het individu helemaal niet erkennen“. In de beschouwingen daarna betrok ik het gegeven dat het tot tegenstrijdigheden zou leiden als je de godsdienstvrijheid van dat soort godsdiensten grondwettelijke bescherming zou verlenen, want dat zou dan dus tégen de gewetensvrijheid ingaan. Welke godsdienst zou ik daar op het oog hebben, denk je?
Ik zou overigens verder graag zien dat de zgn. horizontale werking van grondrechten goed geregeld is in de (grond)wet zelf, en dat daarover geen interpretatieverschillen kunnen ontstaan, bijvoorbeeld omdat de zgn. “volkssoevereigniteit” (Rousseau) zich ermee begint te bemoeien, zoals je nu al bijna zag gebeuren met de zgn “weigerambtenaar”, of omdat politici zich met de interpretatie van de wet beginnen te bemoeien. Want tegenover politici zijn we rechteloos, zoals onlangs nog eens bevestigd is. Aan de grondwet wordt immers niet getoetst.
Nog een voorbeeld waarom godsdienstvrijheid meer is dan gewetensvrijheid:
“De SGP wil de mond snoeren van moslims die vanaf Nederlandse minaretten een gebedsoproep doen. De streng christelijke partij zegt ’de islam niet als een verrijking van Nederland’ te zien. De vijfmaal daagse klaagzang vanaf moskeetorens moet dan ook worden tegengegaan.” (http://www.telegraaf.nl/binnenland/12397591/__SGP_legt_minaret_zwijgen_op__.html)
Ook in stilte kunnen moslims in Allah en Mohammed en de hele santenkraam geloven. Maar er bestaat bij de islam een traditie van oproep tot gebed.
De grondwet waarborgt al vrijheid van vereniging, vrijheid van vergadering, vrijheid van meningsuiting (en daaruit volgend: vrijheid van expressie).
Daarmee is ook de godsdienstvrijheid reeds inbesloten en gewaarborgd.
Er is toch ook geen speciaal grondrecht voor voetbalfanaten om hun ‘religie’ te belijden? Of voor muziekliefhebbers om poptempels te mogen bezoeken? Of voor vogelspotters om hun lust en hun leven te mogen uitoefenen (wanneer komt die grondwettelijk verankerde bescherming van de Biesbos er nou eens?)?
Als godsdienstvrijheid inderdaad al wordt gewaarborgd door andere vrijheden, zoals jij zegt, dan zal er dus niets veranderen wanneer godsdienstvrijheid wordt afgeschaft. De vraag is dan: waarom is deze afschaffing zo belangrijk, en vinden jij en vele andere reageerders hier dat dit hoognodig moet gebeuren?
Is het niet zo dat tegenstanders van godsdienstvrijheid gelovigen wel degelijk bepaalde nu genoten vrijheden en rechten zouden willen ontzeggen? Edge of Europe schrijft: “Geen eigen schooltjes met staatsgeld, geen ontheffing van taken die tot het werk behoren, gewoon helemaal niets.” Het eerste valt onder de onderwijsvrijheid en heeft niet direct te maken met godsdienstvrijheid (er zijn ook bijzondere scholen op niet-religieuze grondslag). Dat “gewoon helemaal niets” is een beetje onheilspellend. Wat zou er allemaal nog meer niet meer mogen van Edge, als hij zijn zin krijgt? Hoofddoekjes op school, in overheidsdienst? Het recht vrij te nemen op religieuze feestdagen?
Dat er een speciaal grondrecht is voor godsdienst en niet voor voetbal en popmuziek, is omdat godsdienst iets heel wezenlijks en belangrijks is voor mensen, ten diepste verbonden met hun identiteit en hun idee van het goede leven. Dat dit zo is kun je erkennen, zonder zelf gelovig te zijn.
Ik word wat wantrouwend van mensen die de godsdienstvrijheid willen afschaffen omdat hij ‘overbodig’ zou zijn. Wat hebben zij nu eigenlijk op ’t oog?
@chp 11:04 Je reageert wel op me, maar kennelijk niet op iets dat ik ook geschreven/ gezegd heb. Ik begon in mijn stukje (van de link) met : “Beter dan van de zijlijn een beetje te commentariëren en de stand bij te houden tussen de beide partijen, is het, om zélf een goed analytisch kader te scheppen van waaruit alle reli-problematiek bekeken kan worden“.
Jij doet in het vervolg net alsof ik in alle opzichten het artikel van Edge of Europe volledig zou onderschrijven en dat ik bovendien godsdienstvrijheid zou vergelijken met voetbal en popmuziek. Maar dat heb ik niet gedaan hè? Ik heb tegenover de godsdienstvrijheid de gewetensvrijheid gesteld, niet voetbal en popmuziek, en op dát thema ben ik nader voortgegaan.
…
Oeps, ik zie nu pas dat je op Prediker reageerde en kennelijk niet op mij… Het volledig annuleren van reacties mislukt hier nog wel eens, heb ik helaas moeten ervaren. Hopelijk is deze notitie voor jou nu voldoende.
We moeten naar scheiding kerk en Staat. Zoals de Fransen het doen. Je mag alles geloven, de grootste waanzin, maar doe het lekker binnen je vier muren en je geloofsgemeenschap. Als je functioneert in het openbare leven en je vertegenwoordigd een rechtspersoon (de Staat in deze, maar het kan ook een bedrijf zijn) dan kun je alleen handelen als deze neutrale persoon. Er zijn m.i. beslist gelovigen die met hun heilig boek in de hand commerciele beslissingen nemen die niet samengaan met de in veel geloven geprezen medemenselijkheid. Waarom kan een winkel zondag niet open en draait een autofabriek wel 24/7?
Het is allemaal zo dubbel…
Dat dubbele waar Heinz over spreekt is nu juist het handelsmerk van de religieus. De bijbel, bijvoorbeeld, kent zó veel contradicties dat het onmogelijk is om je daar op te beroepen en toch consequent te blijven.
“We moeten naar scheiding kerk en Staat. Zoals de Fransen het doen.”
Het heeft wel iets moois ja. De overheid kan dan helemaal geen verschil meer zien tussen religie en ander gedrag. Als een vrouw een hoofddoekje draagt is dat gelijk aan een opgeschoten knul met een petje (want allebei een hoofddeksel); een kettinkje met een kruisje is precies hetzelfde als een kettinkje met een hartje of een willekeurig ander sieraad; kerkklokken en minaretten vallen onder dezelfde regels van geluidsoverlast als een buurtbarbecue of een voetbalteam op een platte kar etc.
Maar het probleem van de botsende grondrechten houd je toch, als de SGP geen vrouwen op de lijst zet, is dat dan discriminatie of vrijheid van
religievereniging/vergadering?Volledig mee eens. Je kan alle persoonlijke vrijheden borgen zonder het woord “religie” maar in de mond te nemen. Tijdens mijn lidmaatschap van de OTO moest ik op enig moment Liber OZ, een verklaring van de rechten van de mens in alleen maar eenlettergrepige woorden aan de deur van het stadhuis en de Laurenskerk spijkeren. Daar sta ik nog steeds achter:
There is no god but man.
1. Man has the right to live by his own law—
to live in the way that he wills to do:
to work as he will:
to play as he will:
to rest as he will:
to die when and how he will.
2. Man has the right to eat what he will:
to drink what he will:
to dwell where he will:
to move as he will on the face of the earth.
3. Man has the right to think what he will:
to speak what he will:
to write what he will:
to draw, paint, carve, etch, mould, build as he will:
to dress as he will.
4. Man has the right to love as he will:—
“take your fill and will of love as ye will,
when, where, and with whom ye will.” —AL. I. 51
5. Man has the right to kill those who would thwart these rights.
Toen ik het heel lang geleden, 1960 of zo, als atheist tegenover een katholiek had over de godsdienst van de Papua’s, was z’n reactie ‘noem je dat een godsdienst ?’.
Ik denk dat dit het probleem is, de monotheistische godsdiensten zien zich als enig echte godsdienst.
Historici menen dat die monotheistische godsdiensten zijn opgericht om de macht van koningen en keizers steviger te maken.
Maar gelovigen geloven dat natuurlijk niet.
Mozes, zo wordt beweerd, was een ex priester van de mislukte Egyptische monotheistische godsdienst, Heliopolis werd een ruine.
Als het allemaal waar is pakte Mozes het beter aan.
@25 Ter ondersteuning maar ook ter aanvulling van Servetius’ betoog, godsdiensten hebben m.i. nu nog steeds en aantoonbaar te maken met macht. Ze proberen dan ook steeds nieuwe vormen te vinden om deze macht van een (hernieuwde) juridische basis te voorzien. Dat is onder andere af te lezen aan de niet aflatende pogingen (in internationaal verband) van vnl het islamitisch blok om uitingen te verbieden die bepaalde godsdiensten (in praktijk is dat uitsluitend de islam) niet goed uitkomen. Het is dus uitdrukkelijk niet iets van het verleden.
Ik heb het dan over: http://www.legal-project.org/issues en/ of http://en.wikipedia.org/wiki/Defamation_of_religion_and_the_United_Nations/defamation-of-religions
Wat we in onze tijd voor onze eigen ogen zien gebeuren is dat een godsdienst een verbod probeert af te vaardigen op het bekritiseren van de islam, onder meer omdat dat “discriminerend” zou zijn, terwijl de islam zelf (ook middels de islamitische wet, de “sharia”) niet alleen groepen met name noemt en aanwijst om te discrimineren, maar dat dat het zijn volgelingen ook verplicht mee te doen aan het ritueel dat dit dagelijks bevestigt en bestendigt. (Namelijk aan het begin én het eind van de vijf verplichte dagelijkse gebeden)
@26 De eerste link doet het niet goed, hier nogmaals: http://www.legal-project.org/issues/defamation-of-religions