“In veel opzichten is de samenleving rechtvaardiger dan een eeuw geleden. Mensen hebben veel meer kansen om te klimmen op de maatschappelijke lader. Wat echter vaak wordt vergeten, is dat naarmate je een samenleving rechtvaardiger maakt, deze voor de verliezers vernederende wordt. Als een wedstrijd oneerlijk verloopt, kun je als verliezen nog je zelfrespect behouden, het lag immers niet aan jou. Maar hoe behoud je je zelfrespect in een samenleving waarin je alle kansen hebt gehad en waarin je toch verloren hebt?”
Aldus Tsjalling Swierstra in een artikel over de onderklasse in de Groene (ja, alweer).
De crux zit hem in het woord “verliezen”. In de huidige maatschappij ben je een “verliezer” als je je leven lang als schoonmaker werkt en niet een bonussprokkelaar bij een of ander bank bent. De oplossing zou liggen in het overschakelen naar een aidocratie. Daarin speelt respect voor iedereen in zijn/haar kwaliteit een rol, maar zal ook met een zekere nivellering gepaard moeten gaan.
Reacties (18)
Wat een onzin. Er bestaat in de moderne samenleving een veelvoud aan statushierarchieen. Het is echt moeilijk om iemand te vinden die aan de onderkant zit van *elke* mogelijke status hierarchie. Ik denk zelf aan gehandicapten en daklozen. Maar dat is niet anders dan vroeger. Sterker nog, ik denk dat statusongelijkheid met het globale kapitalisme eerder af dan toeneemt: als je excelleert in computerspelletjes ben je in je dorp van 5000 een nerd, maar op het WWW een held.
Statusangst van Alain de Botton aardig boek hierover.
Al vind ik dit een totaal oninteressante discussie.
Middenklasse angst. Dat mijn dochters en zonen wel naar de juiste scholen kunnen gaan en tenminste evenveel verdienen als ik. ’t Kan de adel en de tokkies toch niet schelen; die weten al dat er voor hun toch niks verandert.
De definitie van verliezer wordt wel heel kort door de bocht gepresenteerd. Persoonlijk heb ik erg veel respect voor vuilnismannen, schoonmakers, tomatenplukkers etc.. Daar op neerkijken en ze als ‘verliezer’ neerzetten is erg elitair. Wees blij dat je vuilnis wordt opgehaald.
@ JSK:
Ten opzichte van je “sterker nog”, dat die ongelijkheid afneemt is juist exact wat de quote zelf ook zegt. En dat het voor diegenen die “het” dan alsnog niet halen dus juist frustrerender is.
Tussen ultieme waarheid en onzin zit echt meer dan een binaire leegte. Die veelvoud aan hiërarchieën kan zo zijn maar de cultuur loopt daarmee in ieder geval niet in de pas (de menselijke natuur niet, wat mij betreft, maar dat kunnen we laten voor wat het is). Cultureel gesproken is er een maar zeer beperkt beeld van “de winnaar”, vrijwel alleen bestaande uit geld, macht en vrouwen met, vooruit, een toefje intellectueel succes voor de intelligentsia.
Ik vind de quote wel een aardige observatie. In ieder geval waard om eens over na te denken.
(en wat betreft gehandicapten zijn de sociale voorzieningen in ieder geval Nederland te goed trouwens om hen zichzelf als rock-bottom te laten beschouwen)
Cultureel gesproken is er een maar zeer beperkt beeld van “de winnaar”, vrijwel alleen bestaande uit geld, macht en vrouwen met, vooruit, een toefje intellectueel succes voor de intelligentsia.
Over binair denken gesproken. De samenleving bestaat niet uit winaars en verliezers, maar uit bepaalde gradaties van winnen en verliezen. Wat de quote stelt is dat de groep relatieve verliezers groeiende is. Wat ik tegenwerp is dat de statusongelijkheid niet toeneemt maar juist afneemt: omdat er steeds meer groepen zijn waarin je een bepaalde status kan hebben.
Neem bijvoorbeeld de Blogosfeer. Zou Rembrandt echt zn zegje kunnen doen op NOVA zonder deze innovatie? Zou het NOS Journaal hebben gerefereerd aan Eurocraat was het niet voor zijn postje over de AOW-leeftijd een paar maanden terug? Zou iemand uberhaupt van Carlos gehoord hebben zonder Sargasso.nl? Vergeleken met de situatie zonder weblogs hebben zij een bepaald aanzien verkregen wat zij anders waarschijnlijk niet zouden hebben.
@ JSK:
Nee, dat is niet wat de quote stelt. Wat de quote stelt is dat degenen die zichzelf als verliezer zien minder mogelijkheid hebben de reden daarvoor extern aan zichzelf te vinden.
Mijn aanvulling en interpretatie van de auteur: dientengevolge een hoger niveau van frustratie beleven.
Jouw aanvulling en interpretatie van de auteur: dientengevolge pas nu “verliezers” zijn, waarna je daarop tegenwerpt.
De culturele definitie van winst en verlies is natuurlijk evident eenkennig. Zet het corpus aan films met als hoofdpersoon en held een kalende veertig jarige penningmeester van de pingpong club af tegen de rest en het antwoord rolt eruit. Dat is een extremum definitie en die gradaties bestaan, maar met de menselijk natuur zo vormgegeven dat “een stapje hoger” vrijwel altijd en voor vrijwel iedereen wenselijk lijkt, doet dit niets af aan een observatie dat frustratie denkelijk groeit indien “de verliezer” zelf vind dat er minder externe factoren aan te wijzen zijn voor het niet behalen van de volgende tree.
Het artikel zelf is niet open maar als dit, zoals de quote ondersteunt en zoals ik het interpreteer, gaat over frustratie (waar ik me iets bij zou kunnen voorstellen bijvoorbeeld in een relaas over de groei van partijen zoals die van Wilders) dan is het iets dat consideratie verdient, geen blanket “wat een onzin” opener.
Okee, je doet je best om mij niet te begrijpen maar zelf je kwaakverhaal te houden. Ik ga even eten en wachten totdat iemand anders iets te zeggen heeft.
gaat over frustratie (waar ik me iets bij zou kunnen voorstellen bijvoorbeeld in een relaas over de groei van partijen zoals die van Wilders) dan is het iets dat consideratie verdient, geen blanket “wat een onzin” opener.
Ja want medelij hebben met de Wilders stemmer brengt ons zoveel verder. Ik denk dat vrij weinig PVV’ers zichzelf zien als loser.
En wat is deze onzin dat er geen “externe mogelijkheden” zijn om je eigen verliezen af te schuiven? Hebben we opeens geen geldverspillende overheid, banen/uitkeringen inpikkende immigranten en frauderende bijstandsmoeders meer? Zondebokken te over lijkt mij.
Het hele idee dat “de onderklasse” zich de hele dag zielig aan het voelen is lijkt mij op een soort intellectuele zelfbevreding studeerkamergeleerden. En als we het over de onderklasse hebben, over wie gaat het uberhaupt?
Ik doe mijn best om jou eens in te laten zien dat niet al jouw persoonlijke interpretaties noodzakelijkerwijs de Enige en Enkele zijn.
Futiel. Veel plezier.
hmm.. sommige mensen die verliezen behouden hun zelfrespect door te roepen dat ze achtergesteld of gediscrimineerd worden c.q. dat ze slachtoffer zijn van de joodse samenzwering.. veel effectiever..
of ga ik hier off topic?
Lijkt me niet nee. Of in ieder geval, dat is waar ik dus ook van aanneem waar het artikel over gaat. Met daarbij “Joodse” naar believen te kiezen uit “Joodse”, “Linkse Elite”, “Haagse Kliek” of welke vijand de verliezer in kwestie zich dan ook maar bij thuis voelt, natuurlijk.
Tsjalling Swierstra heeft geen enkel historisch benul.
Dan houdt het toch op.
De eerste die dit goed verklaart in een rijtje met volbloedplatitudes verdient een krat wiskey.
http://en.wikipedia.org/wiki/Audrey_Tang
geen logische vraag mescaline: explain
Mesc..deze inmiddels “beroemde” dame kan switchen tussen ja/nee en ja/nee/of..dat is haar binaire kracht. Haar denken in 1 en 0 en daar tussenin. Deed me denken aan complexe getallen a+bi.
Ik hoop dat ze niet verblind wordt.
Audrey Tang is op highschool al meteen slachtoffer door h/z winnereigenschap:slimheid & verkeerd lichaam. Dropout. Restart in software industry & winner door vakslimheid. Plus a winner door biol. operaties, counseling en een new love.
Je zou met de wikipedia nu kunnen zeggen dat alles in orde is. Het zijn dan wel volbloedplatitudes. Want dit zijn volstrekt lege oordelen zonder inhoud.
A.T. werkt zich nog steeds de blubber om Parrot goed te krijgen. En is levenslang aan het vechten om haar relatie te behouden. Je kunt weinig anders vanuit het oude gemis.
Het is niet toevallig dat ik A.T. als voorbeeld neem. In bepaalde culturen is het nooit genoeg.
Zo is dat, Mesc. Succesvol zijn en creatief zijn alleszins belangrijk in de aandachtseconomie, en bij uitbreiding in de huidige diensteneconomie, waarin zowat alles des mensen “transactie” is geworden.
In elk geval een interessante weekendquote. & beyond “status anxiety”, imho. Hoe houden we de samenleving van een aandachtseconomie menselijk ?