Een gastbijdrage van Karin Spaink, die ook verschenen is in Het Parool, eveneens te lezen op haar site.
Mijn ouders waren kinderen toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Ze overleefden die oorlog met groot verlies.
Ze leerden wat verraad en lafbekkerij is, hoe valsheid en hypocrisie werken, en wat het belang is van dapperheid en saamhorigheid. Ze leerden ver voor hun tijd dat bevelen opvolgen en je verstand uitschakelen waarschijnlijk betere overlevingskansen bieden dan naar eer en vermogen handelen, maar ook dat overleven niet alles is en dat je geweten zich niet zomaar laat sussen.
Toen de oorlog brak vierden ze – elk apart – uitgelaten feest, Begin jaren vijftig verloofden ze zich en trouwden een paar jaar later. Van een eigen huis was geen sprake. Ze trokken vanzelfsprekend bij een van de ouderparen in en deelden de zolder met eerder getrouwde stellen.
Kort voor mijn geboorte vonden ze een eigen onderkomen. Ze telden achttienduizend gulden neer voor een koopwoning, een bedrag dat hun vermogen ver te boven ging. Maar het was wederopbouw: elke uitgave nu was een investering in de toekomst. Mijn ouders meenden oprecht dat die vooruitgangsgedachte gold: hun aankoop was een investering in hun nazaten. Hun kinderen hadden van meet af aan bezit!
Mijn ouders werden de belichaming van de vooruitgang. Hun durf straalde op iedereen af en werd de nieuwe maat: zo kon het, zo moest het. Zij werden onbedoeld het voorbeeld voor de rest van de familie. Wat henzelf overigens het spreken ontnam. Elke aarzeling of kanttekening hunnerzijds werd omgesmolten tot een nieuwe aansporing, of tot een hypocriete relativering: ’Nou ja, wat wij hebben is ook niet alles…’
Daarnaast: zijzelf geloofden er echt in. Vooruitgang bestond, daar waren zijzelf immers het levend bewijs van? Wie zijn best doet, zal uiteindelijk altijd beloond worden. Ze waren tot alles bereid om die maandelijkse hypotheek te betalen. Zij zouden godverdomme bewijzen dat koppigheid loonde, dat inzet tot resultaat leidt. Zodat ze jarenlang alles op alles hebben gezet. Want ineens leek het of hun wel of niet ‘niet slagen’ een kwestie van karakterzwakte was geworden.
Afgelopen weekend was ik bij mijn ouders. We spraken over de eurocrisis, die ik hen al evenmin kan uitleggen als zij mij. Het enige dat ik nu nog weet is dit. Lieverds, investeren in je toekomst is altijd goed. En jezelf dapperder voordoen dan jezelf bent is ook goed: want daarmee trek je anderen over de streep, daarmee investeer je in ieders toekomst.
Maar verder weet ik het ook niet.
[Foto: De wederopbouw in Nederland: In Tiel wordt de 50.000e woning in gebruik genomen. Bioscoopjournaal, februari 1949.]
Reacties (10)
Investeren in de toekomst is er tegenwoordig niet meer bij.Het is nu zo snel en zo veel mogelijk cashen.
Ach, van de fabeltjeskrant heb ik ook best veel geleerd toen ik een kind was.
De analogie euro crisis en wederopbouw na WO 2 ontgaat mij. Er zijn nog geen steden platgebombardeerd en hele bevolkingsgroepen uitgeroeid. Het is eerder de jaren 80 revisited. Toen ook grote woningsnood en werkloosheid. Stom stuk dit dus met lieverds die in toekomst moeten investeren, hoe verzin je het? Nee het is de politiek die eindelijk eens moet doorpakken ipv populistisch en nationaal geneuzel blijven hangen.
@3: Politici en de media hebben je aangepraat dat er grote problemen zijn waarop moet worden ‘doorgepakt’.
Na de wederopbouw (sparen en investeren) liep de economie vast in de zeventiger jaren. Toen is het systeem overgeschakeld naar schulden en consumeren. En hadden we weer groei.
Door de zeer lage kapitaalsrente laatste decennium is veel overcapaciteit opgebouwd
We zijn juist nu in de transitie van schulden en consumeren naar sparen en investeren.
Maar die overcapaciteit en schuldenberg opgebouwd door consumptie van de laatste decennia zit ons in de weg. Dat zijn en worden dus pijnlijke jaren voor heel veel mensen.
Eerst moet de overcapaciteit en schuldenberg weggewerkt worden. Dat is de start van de nieuwe wederopbouw.
#3, misschien Amerika eind jaren 20? Duitsland jaren 30? Het roofkapitalisme waar we van afgesproken hebben, “dat nooit weer”.
Jammer dat het collectief geheugen maximaal 60 jaar kan omvatten…
Vuile net nog geen-babyboomers, die 18000 pop ging minstens vijf keer over de kop, dat zie ik met mijn bescheiden appartementje van drie ton nog niet gebeuren
@5 En dat gaat over de ruggen van mensen die niet eens schulden mogen maken,en als zodanig ook geen schuld hebben aan de ontstane situatie
@4 Ontken jij dat er grote politieke problemen zijn in de monetaire unie Europa die geen Verenigde Staten van Europa is? 1 munt en zoveel verschillende begrotingen? Het is naief van je om te zeggen dat dit aangepraat zou zijn.
@8 Zeer juist en daar moeten we voor waken dat niet de onschuldigen onevenredig getroffen worden.
@8
De consumptie gebaseerd op schuld heeft voor de gehele Westerse samenleving groei en dus inkomen gegenereerd. Daarvoor hoef je zelf geen schuld op te bouwen. Trouwens in de komende jaren kun je maar beter heel weinig schulden hebben. En natuurlijk heb je altijd mensen die meer uit de ruif nemen/krijgen dan anderen.
Naar mijn mening hebben individuele mensen geen schuld aan de huidige situatie maar is het het gevolg van een wederkerend patroon van groepsgedrag binnen een sociaal economisch systeem. Natuurlijk moet -economisch- crimineel gedrag wel bestraft worden.
Dit is al de 4e keer in de laatste 250 jaar dat we in deze fase van de cycle zitten. Veel vervelender is dat onderzoek van Prof. Santiago Beccera aantoont dat deze cycle van laatste 250 jaar mogelijk veel moeizamer gaat verlopen/eindigen. Zijn studies tonen sociaal economische cycles aan die 250 jaar duren sinds begin van de jaartelling. Voorlopig verloopt dit deel van de cycle weer volgens zijn berekeningen.
(uitgemergeld sociaal-economisch systeem genereert negatieve of slechts weinig groei)