COLUMN - Het warmste jaar, de minste regen, de laagste watervoorraden – het gaat maar door. Wat zijn wij mensen toch goed: elk seizoen verslaan we weer een record. Climate change for the win!

In Californië zijn restricties opgelegd aan watergebruik. Wie zijn gazon te rijkelijk besproeit – en misschien was het sowieso geen geweldig idee om een gazon aan te leggen wanneer je feitelijk in een woestijngebied woont, maar alla: ook de zucht naar gras heeft historische wortels – krijgt tegenwoordig fikse boetes.

Maar excessief privégebruik beboeten is niet de oplossing. Het probleem is structureel: we putten de aarde uit, en bedrijven zijn nog steeds ontheven van een realistische belasting op hún gebruik. We straffen privépersonen maar laten de structuur van het misbruik intact. We weten al decennia dat de Colorado, de rivier die zowat alle zuidwestelijke staten van de VS van water voorziet, door structureel misbruik aan het opdrogen is. Een gazon meer of minder besproeien lost dat probleem heus niet op.

Een stuk zuidelijker, in Brazilië, is het watertekort nijpender. In sommige steden daar gaat de kraan tegenwoordig onverwacht dicht en is schoon water een gunst geworden. Afgelopen jaar zaten hele steden er geregeld zonder water, en dit jaar is São Paulo – met 20 miljoen inwoners de grootste stad van heel Zuid-Amerika – ten prooi gevallen aan een serieus watertekort.

Het regenseizoen hebben ze daar nu net achter de rug, de droge maanden komen eraan: en nu al staan alle waterreservoirs op een all-time low: zo ongeveer twintig procent van hun ‘normale’ capaciteit. En terwijl burgers zodoende worden gedwongen om hun eigen water te recyclen – opgevangen douchewater is inderdaad best goed genoeg om als poetswater te gebruiken – doet de overheid amper iets aan het probleem zelf.
Brazilië lijdt onder de ontbossing van de Amazonewouden. Platgelegde gebieden houden regenwater niet langer vast, en de hele waterhuishouding van het land verandert aldoende.

Er valt regen zat rond São Paulo, aanzienlijk meer dan in notoir natte steden als Seattle of Londen, dus dat is het probleem niet. Maar rivieren en bassins daar lekken zich een slag in de rondte, en steeds meer grondwater is vervuild geraakt door de industrieën die denken dat zij meer recht op schoon water hebben dan gewone burgers.

En de infrastructuur is kapot. Leidingen lekken, goed water sijpelt weg in de grond, en omdat door overindustrialisering goed water schaars is geworden boort half São Paulo – met haar ondergrondse rivieren – zelf naar water. Wanneer het regent, overstromen de straten, terwijl de stad tegelijkertijd niet langer in staat is haar burgers schoon water uit de kraan te garanderen. Schoon water moet je daar tegenwoordig kopen: in flessen, in winkels.

Brazilië heeft structurele hervormingen nodig. Maar al het geld daarvoor is uitgegeven aan de infrastructuur voor het WK voetbal, en de Olympische Spelen van 2016. Sport is dodelijk. Net als kortzichtigheid.

Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.

Reacties (16)

#1 zuiver

Het probleem is structureel: we putten de aarde uit, en bedrijven zijn nog steeds ontheven van een realistische belasting op hún gebruik. […] doet de overheid amper iets aan het probleem zelf.

Het stuk hinkt op twee gedachten:

1) Het probleem is structureel: we putten de aarde uit…
2) integere overheid en juiste belastingen kunnen oplossingen bieden.

Ik denk dat 1, 2 uitsluit.
Ik denk dat 1 waar is.

En dus…?

  • Volgende discussie
#2 Diener

@1: Zolang de onverstandige mensen in de meerderheid zijn is Ecofascisme de enige oplossing. Een totalitaire overheid die de mensen dwingt hun individuele belangen op te offeren voor het welzijn van de planeet als geheel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Hans Verbeek

Als ik het goed begrijp gaat dit over “makkelijk winbaar”, gezuiverd drinkwater op plaatsen waar veel mensen wonen. Dat raakt op doordat er teveel van gebruikt wordt en de voorraad slechts langzaam wordt aangevuld.
Dat water is niet kwijt of weg. Het is alleen vervuild of op een plek terechtgekomen, waar de mensen niet wonen.
Misschien is de stad toch niet zo’n goede plek om te wonen. Waarschijnlijk moeten we zelf meer moeite gaan doen voor schoon water.

Zoals iedereen zijn eigen energie kan gaan opwekken met zonnepanelen of een windmolen. Zo kan ook drinkwatervoorziening decentraal plaatsvinden.
Regenwater opvangen.
Asfalt en bestrating weghalen en het water weer in de bodem laten wegsijpelen, zodat het grondwaterpeil stijgt.
Groene daken, biofilters. Het kan allemaal wel, maar ga niet zitten wachten totdat de overheid in beweging komt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 roland

@3: Nu water, energie e.d. schaars dreigen te worden, mogen we het zelf oplossen. Zelf een put slaan en je eigen water oppompen. Alsof de buren daar geen last van krijgen vooral van grootverbruikers. Het recht van de sterkste dus!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Hans Verbeek

@4: probeer eens in oplossingen te denken, roland.
Misschien kun je samenwerken met je buren en eerlijk delen. Of ben je liever bang voor je buren en boos op de buitenwereld?

Tip: gebruik minder water… korter douchen, niet zo vaak je kleding in de wasmachine proppen, spoel de WC door met regenwater enz.
(kom er maar in, Joost)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 zmoooc

Californië is een woestijn waar men landbouw wil bedrijven en waar men te koppig is om de waterquota aan te passen, ook al zijn die vastgesteld op basis van een buitengewoon uitzonderlijk vochtige periode. Bovendien gebruikt men in Californië in sommige gebieden gemiddeld per persoon wat een Nederlander per jaar gebruikt. Californië heeft helemaal geen watertekort, men heeft een overschot aan kortzichtige mensen wier grootste hobby de aanleg van gazons in woestijnen is.

Het staat er verder los van, maar zowel in Californië als in Brazilië verkiest men airco over isolatie. Ook alweer kortzichtige domheid. En in Brazilië “lekt” naar schatting 37% van het water weg of wordt gestolen. Crimineel gedrag dus. Had ik al gezegd dat pakweg 20% van de brandstof in Brazilië biobrandstof is die wordt verbouwd met het ontbrekende water rondom São Paulo? “Duurzaam” noemen ze het zelf en dan zijn ze niet eens sarcastisch… zullen we het maar op dommigheid houden?

Natuurlijk hebben veel gebieden last met de watervoorziening, bovendien hebben wij Nederlanders makkelijk praten. Maar in zowel Californië als Brazilië lijkt men toch op de eerste plaats last te hebben van domheid, kortzichtigheid, koppigheid en egoïsme.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 zuiver

Ik zie niemand ingaan op de zin : Het probleem is structureel: we putten de aarde uit….

Is dat zo? En wat is daar de consequentie van?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Mario

@7

Die vraag was retorisch? Toch?

Indien niet..

Wat denk jij, zelf, louter op basis van de vele aantoonbare (en dus niet weerlegbare) feiten?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 zuiver

@8: Nee, de vraag is niet retorisch. En ik geef in #1 mijn antwoord al. Maar blijft staan dat iedereen om die brij heen draait. Alle aangedragen oplossingen zijn klein spul vergeleken met het probleem.

Heeft #6 gelijk als hij zegt dat er in Brazilië en Californië nog grote sprongen te maken zijn met efficiëntie en minder verspilling?
Geïnsinueerd wordt hiermee dat het probleem dus weggaat of eigenlijk niet bestaat als de overheid – of wijzelf als er een verschil is – beter met die resource omgaan.

Ik denk van niet. Het is uitstel.
Iedereen draait om de pot cq hete brij heen.

Het is daarom dat ik de vraag herhaal.
Wat is de consequentie van een fundamenteel probleem (ipv een efficiëntie dwz managerial en oplosbaar probleem)?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Bolke

Misschien een deal maken met Rusland, dat land schijnt 20% van al het zoet water op aarde te bezitten met slechts 150 miljoen inwoners, dus die kunnen vast wel wat missen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 zmoooc

@9 Ik insinueer niet dat het probleem weggaat. Ik insinueer wel dat er een bepaald niveau van watergebruik bestaat dat wel duurzaam is, ook in die gebieden, en dat het niet is uitgesloten dat dat niveau haalbaar is.

Landen en staten als voorbeeld gebruiken die overduidelijk extreem verkwistend en onlogisch omgaan met hun water lijkt mij in ieder geval niet logisch. Als je extreem veel meer water gebruikt dan gemiddeld (en/of dat gebruikt voor idiote zaken als biobrandstoffen, woestijnlandbouw en gazons in de woestijn) dan is je gedrag het probleem en niet de watervoorziening. Doe je juist zuinig en gaat het dan nog niet goed, dan zou je van een structureel watertekort kunnen spreken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Anton

Weer zo’n typisch links angstverhaal over watertekort
(geen wezenlijk probleem, dankzij technologie http://www.mcclatchydc.com/2014/03/20/221880/israel-no-longer-worried-about.html). Met natuurlijk de weer eens industrie als grote boosdoener en ‘gewone burger’ als slachtoffer. Gee, voor wie zou die industrie al die producten nou eigenlijk maken?

En natuurlijk een onwetenschappelijke en immorele link naar climate change. http://wattsupwiththat.com/2014/11/02/icsc-ipcc-focus-on-stopping-global-warming-and-extreme-weather-is-unscientific-and-immoral/

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 zuiver

@11: Ik insinueer wel dat er een bepaald niveau van watergebruik bestaat dat wel duurzaam is, ook in die gebieden, en dat het niet is uitgesloten dat dat niveau haalbaar is.

De problemen ontstaan doordat de populatie die water verbruikt toeneemt. Lekkages, inefficiëntie en zo komen dan op een gegeven moment aan het licht. Die technische problemen kun je oplossen maar de bevolking groeit verder.

Weer de vraag: waar ligt de oplossing dan?

@12: Watertekort geen wezenlijk probleem omdat we kunnen ontzilten? De bijverschijnselen (energie, vervuiling, kosten) zullen drinkwater aanzienlijk duurder maken. Als we industriële processen hebben die schoon water behoeven moet er nog meer ontzilt worden.

Ja, we kunnen ontzilten en met zonne-energie kun je technisch mooie installaties maken. Maar daar houdt het probleem niet op: vervuiling en bevolkingsgroei nemen ook hier hun tol.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 zmooooc

@13 De bevolking zal een keer stoppen met groeien. Tot die tijd moeten we zorgen dat ze (a) in gebieden terechtkomen waar voldoende water is, (b) kappen met idiote manieren om water op te maken en (c) alternatieve bronnen van water aanboren (recycling, slimmere buffering en – in stinkend rijke gebieden – desalinatie). Het lijkt me sterk dat de bevolking in de genoemde gebieden nog heel veel meer groeit dan het aandeel aan water dat nu verspild wordt.

Desalinatie is in bepaalde gebieden in Californie gewoon kosten-effectief en duurzaam, hoe energie-intensief het ook is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 zopie

@14:

Desalinatie is in bepaalde gebieden in Californie gewoon kosten-effectief en duurzaam

Ja vooral als we die installaties op biodiesel laten lopen. Oh wacht..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 zuiver

@14: Ja, de groei zal dalen, stoppen en afnemen. Maar of dat een teken van een oplossing is of een indicatie van iets anders is nog maar de vraag? Zie ook Is Global Collapse Imminent?

  • Vorige discussie