Kunst op Zondag | Sloten kunst

Ik zal Nieuwkoop niet gauw vergeten; waar staan er nou 130 kunstwerken in de sloot? Die verbazing sprak Jan Terlouw uit toen hij in Nieuwkoop de ‘Toekomststoel’ mocht onthullen, die bij de toegangsboog van Slootkunst is geplaatst. Alles ter gelegenheid van het 750-jarige Nieuwkoop. De Toekomststoel is een ideetje van Jan Terlouw. Bij elk overleg zou een lege stoel geplaatst moeten worden. Die stoel vertegenwoordigt de toekomst en helpt ons herinneren dat we in de hedendaagse beslissingen duurzaamheid meewegen. Nieuwkoop moet natuurlijk niet stil blijven staan bij de 750e verjaardag, want het heeft nog sloten toekomst voor zich. De stoel kan dus van pas komen. En wat deden de Nieuwkopers met de duurzame gedachten? Ze flikkeren kunst in de sloot! Awel, dat doet alle goed bedoelingen te kort. Excuus. Slootkunst is de 1,5 kilometer lange expositie met 130 panelen en 19 vlotten geplaatst in de Ringsloot in Nieuwkoop centrum. Alles blijft staan en drijven tot en met 1 oktober. Thema van de meeste werken is natuurlijk ‘Nieuwkoop maakt het al 750 jaar’. De kunstwerken zijn gemaakt door amateurs, professionals, scholen, verenigingen, bedrijven, instellingen en organisaties uit Nieuwkoop en omgeving. Leuk om op een zonnig dagje te bekijken. De opening (met Jan Terlouw) kun je hier nog een bekijken. https://www.youtube.com/watch?v=4FtCvS-B4JI Het brengt ons op kunst in sloten, kanalen, grachten rivieren, meren, vijvers en de zee. Vaak staat kunst niet in het water, maar op de waterkant. Ger C. Bout – De visser, 2006. Aan de Maas. Dat er nog steeds wordt gevist, is een wonder want er valt steeds minder vis, en wel meer troep te vangen. Kan er van troep vis worden gemaakt? Deze walvis is gemaakt van vijf ton zwerfval uit de oceaan. StudioKCA (Jason Klimoski en Lesley Chang) – Skyscraper, 2019 (Catharijnesingel Utrecht, een jaar eerder in Brugge te zien). Als een vis onder troebel water In de stedelijke grachten lijkt  het wel mee te vallen, getuige de vissen die zich melden bij de visdeurbel. Grote vraag is: wat doen vissen als ze kunst in de gracht tegen komen? Bijvoorbeeld… Gijs van Bon – DAF monument, 2010. Eindhovensch kanaal. https://youtu.be/ooRBUg--t9o Marja en Frans de Boer-Lichtveld - Interaction I en II. 1988. In de Dobbeplas, Zoetermeer. En is het nog wel zo fris als mens te water te gaan? Stefan Strauss - Duiktoren met mensfiguur (de duiker), 1998. Vijver bij Van Heuven Goedhartlaan Hoofddorp Stang Gubbels – De zwevende man, 2001. Vijver bij Van Heuven Goedhartlaan Hoofddorp Niet te somber Al jaren wordt er gewerkt om de binnen- en buitensteedse wateren zo niet helder, dan toch schoon te krijgen en te houden. In Leeuwarden wordt dat gesymboliseerd met een zwembad in de gracht. Op een schaalverdeling aan de binnenkant is af te lezen hoe helder het water is. Jan Ros – Meetbaar water, 2004. In de gracht tussen de bruggen Brol en Paardepijp, Leeuwarden. Laten we alle wateren koesteren. Niet alleen de sloten en kanalen, ook de zee. In 2018 inventariseerde Buno Doedens wat Hagenaars hun zee toewensten. De wensen stonden op tientallen bollen die op de branding deinden.  Als ode aan de zee. Want, zo stelde Doedens, zoals de natuur afhankelijk is van de grillen van de mens, is de mens afhankelijk van de grillen van de natuur. Het tijdelijke landschap van tientallen bollen symboliseert die onderlinge, kwetsbare afhankelijkheid. It takes two to tango” (bron). Bruno Doedens – Letsdance, 2018. Zee bij Scheveningen. https://www.youtube.com/watch?v=10BPag09kfE Terug naar de Toekomst Terugkomend op waar we mee begonnen: Uit het water van het Apeldoorns kanaal (vlakbij gebouw 'Het Potlood' aan de Koningshaven, tegenover Wiepkingstraat nr. 1, waar Kanaal Noord overgaat in de Kanaalstraat) klimt een figuur naar boven. Sommigen zien er een brandweerman in, maar het kan net zo goed een Romeinse soldaat zijn uit lang vervlogen tijden. Het beeld heet ‘De Toekomst’ en hoe ongewis die wel is, blijkt wel uit het luchtledige waar de figuur op af gaat. Rob en Hennie Froeling – Toekomst, 2000. Apeldoorns kanaal. Tot sloten... Prettige zondag. Eerdere kunst en water op Sargasso: Water naar de zee en Spuit elf.

Closing Time | Water

Hoe komt de in Amerika geboren en getogen Brittney Denise Parks er bij als artiestennaam voor ‘Sudan Archives’ te gaan? Dat vertelde ze in dit interview.

My mom nicknamed me “Sudan,” and that country happens to have a lot of violin music, which I thought was really cool. “Archives” refers to the musicologist archives that I always try to find, but it also means if you wanna be yourself, you gotta dig deep.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Jeremy Brooks (cc)

Kunst op Zondag | Water naar de zee

Hoe nietig een mens wel is, valt af te meten aan de hoeveelheid water die een mens naar zee kan dragen.

Het zou in een flesje kunnen.

U zag Wim T. Schippers op 6 december 1963 een flesje Green Spot limonade leeggieten in de Noordzee bij Petten. Een ‘waarachtig oninteressant feit’, speciaal voor de pers ‘herhaalde daad die eerder plaatsvond op 29 oktober 1961’.

Dat kon toen nog: een Amerikaans product in zee flikkeren.

De Amerikanen hielpen niet alleen ons land te bevrijden van de Duitse bezetters, maar overspoelden ons land ook met een tsunami aan Amerikaanse waar.
Inmiddels weten we dat je niet zomaar alles in zee kan storten zonder onze habitat in gevaar te brengen. Kunnen we dan nog wel water naar de zee dragen? Jawel….

Geïnspireerd door het werk van Richard Long (‘art made by walking in landscapes’) schonk kunstenaar Bruno van den Elshout zich in het Kröller-Müller Museum een glas water in, liep nog even langs de aldaar tentoongestelde werken van Richard Long (From the River, Wood Line en Stone Line), verliet het museum en liep, met het glas water, in vijf dagen naar het Haagse Zuiderstrand om daar het glas leeg te drinken.

Foto: Alastair Rae (cc)

Kunst op Zondag | Spuit elf

Vorige week hadden we hier kunst alsof het stroomde. Een voorbeeld van hoe namaak echt veel beter is dan werkelijk stromend water. Zo lang waterschaarste een eerder groeiend dan afnemend verschijnsel is, moeten we uiterst zorgvuldig met water omgaan.

Dus een kunstwerk dat stromend water suggereert zonder dat er ook maar een druppel aan te pas komt, is veruit te preferen boven kunst waar wel water door of uit stroomt.

Dat zou het einde moeten zijn van de fontein. Maar die soms idyllische, soms romantische, dan weer spectaculaire spuiter lijkt onuitroeibaar. Sterker nog: er worden hier en daar hartstochtelijke pleidooien gehouden voor meer fonteinen in Nederland. En dan niet van die bedrieglijke spuitertjes waar kinderen de grootste lol mee hebben, maar die desastreus zijn voor markthandel in stad en land. Nee, fonteinen met allure, zoals we die van imposante buitenlandse voorbeelden kennen.

Het gaat helemaal niet slecht met fonteinen in Nederland. Vorig jaar telde uw redacteur de inwerkingstelling van elf nieuwe fonteinen. Dit jaar komen er ook minstens elf stuks bij, danzkij de in Friesland gevestigde Europese Culturele Hoofdstad 2018.
Die ‘spuit elf’ komen er niet zonder enig protest. Maken de Friezen bezwaar tegen waterverspilling? Nee, zeiden ze in Bolsward, geen fontein op ons plein, want het opofferen van de parkeergelegenheid gaat ten koste van de leefbaarheid. De Workumse volksmond protesteert luldieker dan ludiek, omdat men het allemaal autoritaire bespuitvorming vindt.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Diesel uit water & CO2

NIEUWS - Het Duitse bedrijf Sunfire (i.s.m. Audi) is erin geslaagd om met behulp van elektriciteit diesel te maken uit CO2 en water. Er vanuit gaande dat het productieproces ergens in de toekomst economisch rendabel is te maken, heeft deze e-diesel een aantal voordelen ten opzichte van conventionele diesel:

  • De e-diesel stoot minder schadelijke stoffen uit.
  • De noodzaak tot het oppompen van ruwe olie, fracking en teerzand ontginning wordt minder.
  • De diesel kan relatief dicht bij de plaats waar het nodig is, worden geproduceerd.Minder transportkosten dus.
  • De afhankelijkheid van import van olie en gas uit landen met wat minder frisse regimes wordt daardoor wellicht ook minder.
  • Het productieproces is dynamisch en kan daardoor makkelijk inspringen op overcapaciteit van groene stroom.
Foto: Rosenfeld Media (cc)

Kunst op Zondag | Alsof het stroomt

De werkelijkheid is als water: het neemt de vorm aan van het vat waarin je het giet.

Is dit een plas water? Een woest, golvend meer? Het stelt Atlantis voor. Het eiland dat geplaagd werd door vulkanische uitbarstingen en door een zondvloed ten onder ging. Het is niet volledig zeker wat daar allemaal van waar is.

Robert Smithson – Map of Broken Glass (Atlantis), 1969.
cc Flickr Jason Paris photostream Beacon, NY Robert Smithson Map of Broken Glass 1969

U ziet dus één werkelijkheid: een hoop glas. Met de driedubbel gelaagde titel (landkaart, glas, fictief eiland) geeft Smitshon echter aan: een hoop glas? Het is maar hoe je er naar kijkt.

Het is natuurlijk een heel doorzichtig trucje om met glas vloeibaarheid te suggereren. Een vloedgolf van gebroken autoramen symboliseert de massaconsumptie waar de wereld aan ten onder gaat.

Baptiste DebombourgFlow, 2013.

Meer “vloeibaar” glas van Baptiste Debombourg: Accelaration Field en Dark matter.

Plastic is het ultieme nep-glas. En dat we daarmee overspoeld worden is alom bekend. Deze waterval van plastic flessen hing in 2012 aan het Tijdelijk Museum in Amsterdam en later een tijdje aan de gevel van de Metaal Kathedraal (Utrecht).

Wang ZhiyuanWaterval, 2012.
cc Flickr Yaffa Phillips photostream Tijdelijk Museum - Temporary Museum Amsterdam

Ander werk van Wang Zhiyuan waar het lijkt alsof afval stroomt: Thrown to the wind (2010) en Purge (2009).

Foto: Keith (cc)

Water

COLUMN - Het warmste jaar, de minste regen, de laagste watervoorraden – het gaat maar door. Wat zijn wij mensen toch goed: elk seizoen verslaan we weer een record. Climate change for the win!

In Californië zijn restricties opgelegd aan watergebruik. Wie zijn gazon te rijkelijk besproeit – en misschien was het sowieso geen geweldig idee om een gazon aan te leggen wanneer je feitelijk in een woestijngebied woont, maar alla: ook de zucht naar gras heeft historische wortels – krijgt tegenwoordig fikse boetes.

Maar excessief privégebruik beboeten is niet de oplossing. Het probleem is structureel: we putten de aarde uit, en bedrijven zijn nog steeds ontheven van een realistische belasting op hún gebruik. We straffen privépersonen maar laten de structuur van het misbruik intact. We weten al decennia dat de Colorado, de rivier die zowat alle zuidwestelijke staten van de VS van water voorziet, door structureel misbruik aan het opdrogen is. Een gazon meer of minder besproeien lost dat probleem heus niet op.

Een stuk zuidelijker, in Brazilië, is het watertekort nijpender. In sommige steden daar gaat de kraan tegenwoordig onverwacht dicht en is schoon water een gunst geworden. Afgelopen jaar zaten hele steden er geregeld zonder water, en dit jaar is São Paulo – met 20 miljoen inwoners de grootste stad van heel Zuid-Amerika – ten prooi gevallen aan een serieus watertekort.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Twee zonnelampen boven het weefgetouw geven zicht op de kwaliteit (foto: Opmeer Reports) copyright ok. Gecheckt 25-09-2022

Microkrediet: toiletten en lampen

Door toeval raakte in februari een week embedded bij een studiereis van Oikocredit naar de effecten van verstrekte microkredieten in India. Het was heel leerzaam eens ter plekke te zien hoe zo’n krediet nou werkt. Dit is de vierde van vijf verslagen.

Meer mensen in India hebben een mobiele telefoon dan een toilet. Tweederde moet zijn behoefte in het openbaar doen. Een kwart van de bevolking heeft geen elektriciteit. De rest heeft een onbetrouwbare voorziening. Met name het aanpakken van water en riolering vormen een topprioriteit voor de nieuwe regering. In augustus dit jaar moeten alle scholen in het land een toilet hebben.

Toiletloze burgers kunnen subsidie krijgen voor een toilet aan huis. Zelf moeten ze ook geld op tafel leggen. Hebben ze dat niet, dan is microkrediet een optie. Storm loopt het nog niet. Een toilet is immers een kostenpost, niet een onderneming waarmee je geld verdient om de lening terug te kunnen betalen (en de schoonmaak blijft geld kosten). Er is bovendien een significante culturele barrière.

Van mannen hoeft het meestal niet zo. Ook Nederlandse mannen hebben tenslotte vaak geen probleem met wildplassen. Poepen op een toilet is voor watjes. Het is daarom vooral een vrouwending, niet in het minst omdat er een correlatie is tussen de afwezigheid van toiletten en de verkrachtingsepidemie. Naast een financiële impuls is dus ook een morele impuls nodig. De Indiase premier Modi begrijpt dat gelukkig.

São Paulo (en 20 miljoen Brazilianen) hebben straks wellicht geen water meer

The city of Sao Paulo is home to 20 million Brazilians, making it the 12th largest mega-city on a planet dominated by shortsighted humans. Shockingly, it has only 60 days of water supply remaining. The city “has about two months of guaranteed water supply remaining as it taps into the second of three emergency reserves,” reports Reuters.

En inmiddels zijn we alweer een paar weken verder…

Het Zuid-Westen van de VS en centraal Califonië kampen overigens met vergelijkbare problemen:

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Volgende