COLUMN - De NSA, de geheime dienst van de VS, onttrekt op grote schaal gebruikersdata aan internetbedrijven. Ze blijken ook hun Nederlandse confrères vrijelijk toegang te verschaffen tot die goudmijn. De onthulling heeft fikse repercussies.
Zo blijkt de NSA keihard tegen de Amerikaanse senaat te hebben gelogen. Directeur James Clapper verklaarde daar afgelopen maart onder ede dat de NSA ‘geen massale dataverzamelingen’ over burgers aanlegt. Die man kun je dus nooit meer vertrouwen.
Ook de betrokken bedrijven (waaronder Yahoo, Facebook, Google, Microsoft en Apple) zitten met de gebakken peren. Zij hebben een fikse reputatieschade opgelopen: ze staan nu te boek als verlengstuk, tegen heug en meug, van de verzamelde opsporingsdiensten. Als gebruiker kunnen we zulke bedrijven daarom niet meer vertrouwen.
Wie wil nog zijn agenda, foto’s, documenten of e-mails in de cloud zetten – bijvoorbeeld via al die leuke Google apps – nu duidelijk is dat de NSA daar rechtstreeks toegang toe heeft? Noorwegen heeft daarom overheidsdiensten verboden om Google apps te gebruiken: het geeft immers geen pas je eigen burgers willens en wetens bloot te stellen aan privacyschending door vreemde mogendheden. We kunnen clouddiensten simpelweg niet meer vertrouwen.
(Niet dat je iets te verbergen hoeft te hebben om daar kopschuw van te zijn. De enige relevante vraag is: op grond van welk recht mag een overheid – die van ons, laat staan een vreemde overheid – in hemelsnaam in onze gegevens zoeken, wanneer er geen enkele verdenking tegen je bestaat?)
Wat te denken van al die Nederlandse bedrijven die hun databases in de cloud zetten, bijvoorbeeld omdat dat opslag daar goedkoper is dan zelf een datacentrum inrichten? Wanneer Nederlandse verzekeraars of ziekenhuizen hun databases bij Amazon parkeren, vallen die vrijwel zeker onder hetzelfde beleid: ze worden prompt aftapbaar, afluisterbaar, toegankelijk voor de NSA, en daarmee ook voor de AIVD. We kunnen er daarom niet langer op vertrouwen dat onze gegevens beschermd zijn.
Terwijl minister Plasterk nog stoer riep dat PRISM een grove privacyschending leek te behelzen, beweerde zijn collega Opstelten pal daarna dat dit alles – PRISM, en de gegevensuitwisseling tussen de NSA en de AIVD – volkomen legaal was. De ene minister weet kennelijk niet wat de andere heeft goedgekeurd. Hoe kunnen we onze eigen ministers nog vertrouwen?
Ondertussen leeft onze regering haar eigen wetten niet na. Zij weigert de evaluatie van de bewaarplicht (waarin is bepaald dat de gegevens over al onze telefoongesprekken, e-mails, chats en bezoek aan websites worden vastgelegd) uit te voeren, al vergt de wet dat van ze. Burgers kunnen niet meer vertrouwen op de waarborgen van hun eigen wetgeving.
De overheid hoort burgers het voordeel van de twijfel te geven; een overheid die haar eigen burgers niet vertrouwt, vernielt de democratie. Immers: wantrouwen genereert wantrouwen.
Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.
Reacties (26)
Dat liegen is niets bijzonders.
Moynihan was vice voorzitter van de senaatscommissie die toezicht had op de CIA, hij trad tijdelijk af nadat de CIA directeur had gelogen over het leggen van mijnen in een Z Amerikaanse haven.
De Stasi zijn onder ons. En de PVVDA regering faciliteert.
@0 Dat is in het kort wel waar het op neer komt Karin.
http://www.youtube.com/watch?v=pLo64Q2R9oU
Het is werkelijk adembenemend hoe Michael Hayden hier met een uitgestreken gezicht, alsof het de normaalste zaak van de wereld zou zijn, alles bevestigt.
En wat doen jullie met al die gegevens? Helemaal niets.
Er gaan geruchten dat Kennedy werd gechanteerd door de FBI met zijn minnaars. Van Martin Luther King weten we dat met zekerheid. Hoe kwamen ze aan de emails van Petraeus en diens vriendjes?
In mijn fantasie groeit Watergate uit tot oneindige proporties.
De vraag is dus: wie kun je nog wel vertrouwen?
Heeft Nash dan toch gelijk?
@4: De vraag is niet of Nash gelijk heeft,
dat is gewoon pure logica.
De vraag is of wij willen dat de overheid dat spel met ons speelt.
http://www.youtube.com/watch?v=gZt2HhFXB3M
en volgend (3 delen).
(hier is iemand zo snel met plaatsen van minnetjes, dat hij/zij niet eens de tijd kan hebben gehad om dat filmpje te bekijken. En waar is die andere? Ik verwacht er tenminste 2)
@5: Zeuren over minnetjes → automatisch eentje extra.
@6: Dan maakt dan 3.
(Overigens zeurde ik niet over minnetjes. Ik maakte er slechts op opmerkzaam dat degene die hem plaatste niet eens de inhoud van mijn bijdrage kende. Aan die 2 minnetjes ben ik al lang gewend, daar moet ik een beetje om lachen)
@2: dit heeft niets met partij-politiek te maken, hier is de vierde macht aan het werk, diensten die doen wat zijzelf nodig vinden en geen regering die dit kan stoppen.
Voor wat betreft de huidige regering: Je kan natuurlijk vergeten dat VVD met de huidige leiders de stekker hieruit trekt. De VVD is slechts in naam een liberale partij, met Opstelten en Teeven aan de leiding van het Ministerie van Waarheid.
Helaas lijkt het erop dat ook Plasterk zich heeft laten omlullen… 62% van de Nederlanders heeft er geen probleem mee dat de overheid internet- en telefoonverkeer aftapt als dat is vanwege de strijd tegen het terrorisme. Daarmee hebben niet alleen de terroristen hun doel (definitie) bereikt maar wordt tevens de vrijheid tot meningsvorming beperkt, dat is toch het grondrecht waar het hele privacy-debat om draait….
@8: Het kan wel zijn dat de 4de macht hier voornamer is, het PVVDA gedrocht zet er niets tegenover en daar zijn ze toch voor ingehuurd dacht ik zo.
@9: Dit soort ongein is toch al groots in gang gezet tijdens de Inquisitie ;-)
Verder:
Wat natuurlijk wel verbazingwekkend is, is dat dit “afluisteren” bijvoorbeeld in Afghanistan zo ineffectief is.
Zijn de “boosdoeners” daar zoveel snuggerder dan in de meeste andere landen, of worden we gewoon bedonderd?
Allemaal leuk en aardig maar als we Maurice de H. (is die weer…) moeten geloven vindt 73% van de Nederlanders het allemaal wel ok. Zijn we echt een stel makke schapen geworden?
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/13524/Het-PRISM-schandaal/article/detail/3463823/2013/06/23/Driekwart-Nederlanders-afluisteren-tegen-terreur-mag.dhtml
De NSA, de geheime dienst van de VS, onttrekt op grote schaal gebruikersdata aan internetbedrijven.
Mmm. Raar; ik heb nog nergens gelezen dat iemand gebruikersdata mist. Je zou toch zeggen dat dat opvalt.
@8 en @11 jullie noemen niet, dat volgens nu.nl
Kortom: Plasterk en Opstelten, of Obama, ook zeggen: mensen vertrouwen hen toch niet.
@13: Pure volksverlakkerij, waar de vraagstelling toe bijdraagt: “Nederlander akkoord met aftappen om terrorisme te onderzoeken”
De voorlopige conclusie lijkt me, dat 73% van de Nederlanders niet in de gaten schijnt te hebben, dat bestrijding van het terrorisme niet het doel, maar het voorwendsel is.
@10: Afganistan is zo low tech dat er niet veel valt af te luisteren.
Sinds de start van ECHELON in 1948 wordt er getapt, tappen gebeurt niet alleen door partijen en landen waar Snowdens werken en tappen zal altijd blijven. Enigste wat je daar aan kunt doen is je bewust zijn dat oa internet een onveilig medium is en dat je daar rekening mee houd bij wat je doet en wat je online pleurt. Heb je snode plannen laat dan je laptop, mobiel, etc. lekker thuis.
Er zijn wel wat kanttekeningen te plaatsen bij die schreeuwende kop over Nederlanders die het allemaal wel best vinden. Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat een meerderheid zich zorgen maakt over het grootschalig afluisteren door de overheid. http://www.privacybarometer.nl/opinie/artikel/3817/55__van_de_nederlanders_maakt_zich_zorgen_over_het_groo…oor_de_overheid
@15: Dank je voor het advies gbh, maar dat wisten we al.
Alleen de terroristen zijn daar nog niet achter,
en die gaan we nu zo vangen.
@16: Bedankt voor de link: mijn voorlopige conclusie (@14) moet ik dus enigszins bijstellen.
“Het is jammer dat de NOS en NU (en de Volkskrant dus) zich laten verleiden een schreeuwerige kop te kiezen uit een suggestieve vraag.”
Dat mag je wel stellen ja.
Beschamend.
@14: Wat is er volksverlakkerij aan als je alle positieve en negatieve antwoorden optelt op de vraag: “Denk jij dat de Nederlandse overheid op grote schaal communicatie via internet en telefoon ‘afluistert’?”
@16: Bedankt voor de link. Het argument dat er kindermisbruik zou worden opgelost of voorkomen is een beetje vreemd, want dat is tot nu toe, geloof ik, nog geen enkele keer gebeurd op deze manier. Er loopt altijd eerst iemand toevallig tegen de lamp en pas als ze zijn computer gaan bekijken komen ze achter zijn netwerk. (En dan moeten ze zo iemand soms ook nog om zijn wachtwoord vragen.)
“wantrouwen genereert wantrouwen”
Amen.
Hier komt het wel op neer. Het gebrek aan vertrouwen in de poltiek, het negeren van het referendum over europa, de camera’s langs de weg en de agressie van de automobilist, het ‘als je niet voor ons bent ben je tegen ons’ van een zekere president, het overmatig bespieden en bevragen van burgers etc. etc.
In plaats van solide wetgeving voor bij voorbaat de schuld bij de bevolking gelelgd. Zelfs de economische crisis wordt op de burger haar bordje gelegd, terwijl overduidelijk misbruik is gemaakt van het vertrouwen wat mensen hadden in overheden en banken.
Het lijkt op een soort sloopproces van de nationale identiteit, de sociale cohesie, de onderlinge betrokkenheid bij zaken die ons allen aangaan.
@21: Het is een combinatie van twee processen:
a) Er vindt (doelbewust) een machtsverschuiving plaats (ondermeer via de privatiseringen) van de overheid naar het bedrijfsleven (corporaties)
b) Mensen worden afgerekend op hun prestaties op een manier die ontleend is aan de speltheorie. Als het je echt bezighoudt, is deze serie van 3 een must:
http://www.youtube.com/watch?v=gZt2HhFXB3M
@22: Adam Curtis, geweldig. Verder helemaal eens.
Wat ontbreekt is de niet ingecalculeerde minimalisatie en systematische destructie van de ‘x-factor’; vertrouwen, creativitieit, zingeving en toekomstperspectief worden ingeruild voor controle en voorspelbaarheid met negatieve consequenties en concentratie van macht.
@23: Kijk eens aan, verdere uitleg overbodig.
Konsekwent doorgedacht gaat het gevaar van datamining het uitgangspunt dat daartegen geen bezwaar bestaat, zolang je niets te verbergen hebt, dan ook ver voorbij.
De schildering van “Big Brother” door George Orwell heeft helaas 1 nadeel: dat zijn gezicht niet herkend wordt als hij in werkelijkheid voor je staat.
Enigste wat je daar aan kunt doen is je bewust zijn dat oa internet een onveilig medium is en dat je daar rekening mee houd bij wat je doet en wat je online pleurt.
Dat is natuurlijk volslagen nonsens. Internet is zo veilig als je het zelf wil hebben. Slechts een beperkt aantal bijzonder omvangrijke advertentie-schema-sites zoals Google en Facebook worden ondanks eventuele beveiliging afgeluisterd. En verder alles wat je ongeencrypt over het Internet stuurt. Natuurlijk is dat laatste net zo dom als je pincode uit het raam schreeuwen, maar toch doen we dat allemaal. Daarmee grenst ons gebruik van Internet aan uitlokking.
En dan kunnen we allemaal heel boos gaan doen dat allerlei overheden ons afluisteren, maar daar hebben we geen zak aan; dat doen ze toch wel. En als ze het niet doen, doet een andere crimineel het wel. Omdat ze het kunnen omdat we ze die kans geven. Omdat we in de kroeg net iets te luid onze grootste geheimen bespreken.
Maar waarom doen we dat? Waarom gebruiken we Internet niet zoals het bedoeld is, maar moeten we zonodig al onze gegevens via een paar eenvoudig af te luisteren punten (FB, Google, Whatsapp) sturen? Is het slechts een kwestie van techniek? Helaas niet; oplossingen als Diaspora, GPG, PGP, zelfs IPSEC en weet ik veel wat zijn er al heel lang. Waarom gebruiken we niet? Waarom heeft sargasso geen werkende https? Waarom include sargasso advertenties van Google nota bene naast dit artikel? Zijn we echt zo gevoelig voor de marketing-schemes van Youtube en Whatsapp dat we liever op Google+ en Facebook zitten te zeuren over hoe we worden afgeluisterd dan het gewoon collectief op te lossen? Maar blijkbaar is dat een retorische vraag…. :-(
Politici zijn niet te vertrouwen omdat men geen flauw idee heeft van wat er speelt. Niet alleen politici, ook pietjes in kantoren die via via via hackertjes aansturen snappen het niet. Van de supervising certificaatbaasjes moet je het ook niet hebben, die snappen het ook al niet.
Dit is de èchte technological singularity. Niemand snapt het nog. Huur je een whizzkid in die je helemaal gescreened hebt, blijkt het een Snowden te zijn. En je beseft dat er honderdduizenden rondlopen. Niet alleen hier of in de VS, ze zitten overal. Die hackertjes. Met hun eigen visie op hoe de maatschappij zou moeten wezen.
Game over. Power to the nerds. Anonymous heeft de touwtjes in handen. Dag upperclass. Veel succes met duiden.
Hackende tiener: “Is it a game or is it real?”
DEFCON Computer: “What’s the difference?”
Wargames, 1984