Onlangs sloten de Willem Vermeend en Rick van der Ploeg een college over de mogelijke bezuinigingen af met ‘voor eens, en dat gebeurt nooit, zeggen twee economen hetzelfde!’. Het was een knipoog naar de wanhoopskreet van president Harry S. Truman, die om een ‘eenarmige econoom’ zou hebben gevraagd: ‘All my economists say, “on the one hand… and on the other hand…”, someone give me a one-handed economist!’. Voor elke econoom is er een ander te vinden die precies het tegenovergestelde zegt, en, zo luidt de bekende ‘economen-grap’, beiden hebben het mis. Toch zijn economen het over een aantal onderwerpen gewoon in grote meerderheid eens.
De Universiteit van Chicago stelde een panel samen van ongeveer 40 economen, allen arrivées van verschillende Ivy League universiteiten, en legt hen ongeveer elke week een stelling voor. Wat blijkt is dat zij over sommige controversiële onderwerpen zowat unaniem stemmen. Het weblog van Megan McArdle maakte een overzicht. Een greep:
Geen van de 40 is het (in meer of mindere mate) oneens met de stelling dat de voordelen van vrijhandel (keuzevrijheid, efficiëntie) de nadelen (e.g. werkloosheid) ruim overtreffen. Dit wordt ook in andere onderzoeken aangetoond. Vrijhandel kent winnaars en verliezers, maar waarom het publiek at large hier niet voor is, wordt door economen raar gevonden. Paul Krugman heeft er overigens nog wel een verklaring voor.
Ook wijst het panel bijna unaniem de stelling af dat de prijsveranderingen van de afgelopen tien jaar toe te schrijven zijn aan Amerikaans overheidsbeleid – een conclusie die maar moeilijk landt bij sommige politici. 100% van de panelleden gelooft dat het onmogelijk is om zonder voorkennis te koers van een aandeel te voorspellen, en ook het gehele panel is het oneens dat het herinvoeren van de goudstandaard een goed idee is.
Verder hebben volgens een meerderheid van het panel Obama’s stimuluspakket en het redden van de banken de werkloosheid weten at te remmen, moet je short selling niet afschaffen, worden CEOs overbetaald, is rekeningrijden een goed idee, mag de hypotheekrenteaftrek er aan, en houdt China de munt kunstmatig laag.
Een paar kanttekeningen: de stellingen zijn veelal gericht op Amerika, en de Universiteit van Chicago is niet bepaald de bakermat van kritisch, ondogmatisch economisch denken – zet een paar Joseph Stiglitzen, David Harveys of Oostenrijkers in het panel en je krijgt een ander verhaal. En doet ‘de meerderheid’ er eigenlijk wel toe?
Maar desalniettemin een opmerkelijke uitkomst. Gek dus dat het conflict altijd benadrukt wordt.
Reacties (13)
one armed bandits
“Fuck economists AND their opinions.”
Waar economen het wél over eens zijn, dat blijkt als je een stel economen bij elkaar zet die het met elkaar eens zijn.
Zet een paar Joseph Stiglitzen, David Harveys of Oostenrijkers in het panel en je krijgt een natuurlijk ander verhaal,
laat staan als je er een paar neo-marxisten aan toevoegt.
Het is natuurlijk wel opmerkelijk dat je nagenoeg dezelfde uitkomsten krijgt als je uitgaat van dezelfde voorwaarden. Het lijkt het beetje op het ontwerpen van auto’s aan de hand van de resulktaten in een windtunnel,
Dat bracht een criticus na het op de markt brengen van een nieuwe Renault ooit tot de opmerking:
“Ik wist niet dat ze tegenwoordig in Frankrijk ook al Kadetjes bakken.”
’t zou misschien helpen als die economen hun bagage overboord gooien en niet toewerken naar een gewenst antwoord wat in hun politieke straatje past? (geldt niet alleen voor economen trouwens)
Je zou kunnen zeggen dat economen te schools zijn (of onkritische denkers), maar ik denk dat het vooral aan het niveau van de meeste voorgelegde vragen ligt. Zo lukt het je vast ook om een rijtje vragen voor te leggen waar zo’n beetje alle (top)taalkundigen het over eens zijn, terwijl op dat gebied toch ook veel onenigheden heersen.
Wedden dat er geen éen econoom tussen zat, die in staat is te vertellen waarom rente een economische noodzakelijkheid is? Of kan aantonen dat rente mathematisch een onmogelijkheid is, dat alleen “opgelost” kan worden met booms, busts, oorlogen en revoluties. Ik eet mijn schoenen op als er éen bij was, die ooit gehoord had van de economsiche historicus John L.King, ondernemer Silvio Gesell, prof. Magrit Kennedy of zonderling Mike Montagne (google: People for Mathematically Perfected Economy). Ja, er zijn oplossingen voor de financiele problemen in de wereld. Echter de huidige pseudowetenschappers, die wij economen noemen, zullen nooit de koe bij de hoorns durven vatten. Het opbrengen van rentevrij geld is een taboe dat stevig in stand wordt gehouden door de “geleerden” bij de Centrale Banken of op Wall Street.
Waarom is rente geen (nooit een?) noodzakelijkheid?
Waarom wel? Lees de eerste paar hoofdstukjes:
http://kennedy-bibliothek.info/data/bibo/media/GeldbuchEnglisch.pdf
en je vraag wordt beter beantwoord, dan hier in een paar volzinnen is uit te leggen.
Dat steeds terugkerende Zeitgeist rente verhaal klopt volgens mij niet. Een lening is een tijdelijke geld-creatie, dus bij aanvang van de lening wordt geld gecreëerd en naarmate de lening wordt terugbetaald wordt het geld weer vernietigd. De rente daarentegen wordt niet vernietigd, maar belandt voor een gedeelte op de spaarrekeningen en voor een ander (overgroot) gedeelte in de portemonnee van de bankiers. Corrigeer mij als bovenstaand niet klopt.
Ik heb gezocht op dat “people for mathematically..”, maar ik kan geen sommetje vinden dat het tegendeel aantoont. (of stuur even dat paper uit 1979). Het probleem is dat sommigen de bankiers vergeten als onderdeel van het geheel en menen dat het rente-geld ook vernietigd wordt, waardoor iemand anders in het systeem een lening zou moeten aangaan.
Even kort door de bocht: Het geld dat opgebracht moet worden als rente bestaat niet. Daardoor moet dit opnieuw geschapen en geleend worden. Waar zowel Kennedy als Motagne op hameren is, dat mathematisch gezien rente op rente onvermijdelijk leidt tot (hyper)inflatie en tot een ineenstorting van het systeem. Iets wat vandaag de dag bijna te zien is. Regeringen moeten steeds meer geld lenen om het rente gedeelte van eerdere leningen (obligaties) te kunnen betalen. Uiteindelijke gaan alle inkomsten (belastingen) op aan het betalen van rente, een onhoudbare situatie, ergo oorlog, revolutie of een andere vorm van ineenstorting.
Rente op rente kan niet doorgaan zonder ‘carrying capacity’ (ik leen even een term uit de biologie) te vergroten of grote fluctuatie.
Een econoom kan toch best zeggen: wat mijn privémening over rente is is minder belangrijk, aangezien het gewoon een gegeven is, iets dat buiten het model wordt bepaald. Misschien zijn er best economen die uit religieuze of andere overwegingen niet zo van rente houden. Maar feit blijft dat de meeste mensen die geld uitlenen, daar ook wat aan willen verdienen. Bovendien hebben veel gelduitleners net als de gemiddelde mens een apresnousledeluge-mentaliteit. Argumenten als: uiteindelijk krijgen we hyperinflatie, zijn voor die mensen niet zo relevant. Bovendien kan je hyperinflatie ook van een heleboel andere dingen krijgen. Enfin: jammer van al die economenhaat. Ik begrijp dat niet zo.
Ach, vroeger hadden de priesters de rol om duidelijk te maken dat de koning het product was van de wil van god en dat je je dus aan diens geboden moest houden. Geen betere carriere dan dienaar van de koning.
En priesters stonden tenslotte ook in hoog aanzien.