Vrouwen moeten zichzelf kunnen verdedigen

OPINIE - Asha ten Broeke schrijft in Trouw van 22 januari over een aanranding de ze meemaakte toen ze 18 jaar oud was. Een aanranding die uit had kunnen lopen op een verkrachting, als ze haar belager geen trap had verkocht.

Een naar verhaal is het, met tongen en vingers op plekken waar ze die niet wil voelen. Een foute man. Toch leggen we volgens Ten Broeke, als het aankomt op het voorkomen van verkrachting, de verantwoordelijkheid bij de vrouw:  ‘We leren jongens niet dat ze niet moeten verkrachten. Dat ‘nee’ nooit ‘ja’ is. Dat alles behalve expliciete instemming betekent dat je hem er niet in hangt, wat je achtergrond of normen en waarden ook zijn.’

In mijn opvoeding heb ik nooit geleerd dat ik niet mag verkrachten en toch doe ik het niet. Net zoals ik trouwens ook nog nooit een moord heb gepleegd. Als ik had moeten wachten op ‘expliciete toestemming om hem erin te hangen’, was ik waarschijnlijk als maagd het graf ingegaan. Ik denk dat het beter is om het om te draaien: dat een expliciet ‘nee’ betekent dat je ‘hem’ er niet ‘inhangt’.

Toch is het leerzaam om, zoals Ten Broeke betoogt, vaker te praten over iets wat één op de tien vrouwen heeft meegemaakt, namelijk: verkrachting. Geen prettige verhalen, zoals het relaas van Ten Broeke: ‘Hij maakt toch zijn gulp open. Zijn gespierde arm drukt me tegen de grond. Nee, zeg ik. Nee, hou op. Mijn broek naar beneden, zijn broek naar beneden, hij boven op me. Pas dan kom ik genoeg bij mijn positieven om hem een schop te verkopen. Terwijl ik wegren, trek ik mijn kleren recht.’

Het verhaal leert ons twee dingen. Ten Broeke schrijft dat ze ‘bij haar positieven’ komt. Dat klinkt alsof ze -deels- ondervond wat in de wetenschappelijke literatuur rape induced paralysis of tonic immobility wordt genoemd: het slachtoffer vecht of vlucht niet, maar ‘bevriest’. Deze reactie komt voor bij naar schatting een op de drie volwassen slachtoffers van verkrachting en bij de helft van kinderen die seksueel zijn misbruikt.

De ervaring van Ten Broeke leert ons nog iets, namelijk hoe ze aan haar belager ontkomt. Door hem een trap te verkopen. Blijkbaar moeten sommige mannen voelen wat ze niet willen of kunnen horen. Dan kan het handig zijn om een taal te kennen die wel wordt verstaan. Bijvoorbeeld door een cursus zelfverdediging. Krav Maga en Systema zijn effectieve technieken die makkelijk zijn aan te leren. Ze leren je om niet te bevriezen, maar om te handelen als je bedreigd wordt, om heelhuids weg te komen van je belagers. Juist als je klein en/of minder sterk bent.

Natuurlijk moeten jongens leren wat wel en niet kan. Natuurlijk is het goed als er meer wordt gesproken over verkrachting en natuurlijk is niet verkracht worden niet de verantwoordelijkheid van de vrouw. In een ideale wereld betekent nee daadwerkelijk nee en is het niet nodig om een man een trap of stoot in zijn ballen te moeten geven. Toch is het handig om dat wel te kunnen, zolang de wereld nog niet ideaal is. We leren als kind om goed uit te kijken bij het oversteken, om te zwemmen en om niet mee te gaan met vreemden. Waarom leren we ook niet om onszelf fysiek te verweren?

Lennart Wesel (m) is journalist.

Reacties (32)

#1 rosita custers

Voor een journalist maakt hij wel een grote fout door het te hebben over een aanranding, terwijl Asha in haar column wel degelijk een verkrachting beschrijft! Weerbaarheidstraining en of zelfverdedigingslessen zijn niet per definitie verkeerd. Echter de onderliggende boodschap wel. Het geeft de redenering aan dat het normaal is dat je belaagd/verkracht kan worden en dat je je hier maar beter tegen kunt wapenen. Zoals je een warme jas aantrekt tegen de kou en leert zwemmen om niet te verdrinken. Wat als je uiteindelijk geen zelfverdedigingslessen neemt? Dan kan het je verweten worden dat je bent verkracht omdat je immers je voorzorgsmaatregelen had kunnen nemen?

  • Volgende discussie
#2 Bullie

Geldt niet alleen voor vrouwen. Geweld is eigen aan mensen, daarmee leren omgaan wordt steeds moeilijker in een (gefeminiseerde?) maatschappij die kinderen van 8 jaar al in een of andere procedure stopt als ze elkaar een bloedneusje slaan. De mensen die geweld met natuurlijk gemak hanteren zijn daardoor in het voordeel. Intimideren loont in de huidige “geweldschuwe” samenleving.

Oefenen is essentieel. Judo is bijvoorbeeld een fantastische manier om het besef van eigen en andermans grenzen te cultiveren, zelfvertrouwen op te bouwen en innerlijke rust te bereiken, juist bij kinderen. Ik heb leerlingen met bijvoorbeeld autisme verwante stoornissen letterlijk zien opbloeien in de Dojo.

Kom er maar in met je cynisme, prediker.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 keest
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 parallax

“In een ideale wereld betekent nee daadwerkelijk nee en is het niet nodig om een man een trap of stoot in zijn ballen te moeten geven. Toch is het handig om dat wel te kunnen, zolang de wereld nog niet ideaal is. ”

Sorry, wat? ‘Zolang’?

We zullen nooit in een ideale wereld leven. Het gaat hier om het omgaan met een impulsieve daad die maatschappelijk irrationeel is maar biologisch/fysiologisch op dat moment vaak rationeel is (in het hoofd van de verkrachter). Nee zeggen helpt niet en zal het waarschijnlijk nooit doen.

We moeten echt beginnen met collectief ons hoofd uit onze reet halen en leren accepteren dat dit soort verschrikkelijke dingen zullen blijven gebeuren. Voor zover mogelijk kunnen we mannen alleen leren om ‘in the heat of the moment’ te herkennen wat onacceptabel gedrag is en hopen dat ’t nooit te ver gaat.

Vrouwen moeten zichzelf dus inderdaad kunnen verdedigen. Niet zolang de wereld niet ideaal is, maar altijd. Het zure is dat het vaak niet helpt. En ook daar is sprake van een realiteit die we niet willen accepteren: mannen zijn per definitie sterker (30%-40% ivm dimorfie) en dat overbrug je niet met een ‘cursus’ Krav Maga. Het vergt jaren training omdat te kunnen overbruggen. Het is alsof je een superlichtgewicht tegenover een zwaargewicht zet, dat win je alleen onder de gordel.

Het beste dat je kunt doen (zoals ik mijn zusjes geleerd hebben): verbale agressie, mikken op ’t kruis of knieen, help schreeuwen & rennen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 parallax

@1

Jij maakt ervan dat het verwijtbaar is. En nee je moet het niet accepteren maar het is handig om te realiseren dat mensen geen verlichtte wezens zijn anders dan Chimpansees met kleding aan.

Het is echt hoe Bullie zegt: we hebben last van teveel maakbaarheidsdenken terwijl we ontzettend goed weten dat de mens irrationeel handelt. Die gedachte waren we in het Westen even kwijt maar we beginnen het massaal weer te begrijpen.
Alle mensen zijn in staat tot geweld. Dat moet je accepteren om jezelf te kunnen beschermen zowel mentaal als fysiek.

Daar hebben we helaas academici voor nodig om dat te begrijpen i.p.v. common sense. Linksom of rechtsom, als je als samenleving generaties lang in een bevoorrechte situatie hebt geleefd dat weet je niet meer wat voor mafketels mensen kunnen zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 parallax

Helaas staan daar tegenover duizenden vrouwen die wel verkracht zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Ernie

Met het risico dat ik nu op een troll reageer:

Als ik had moeten wachten op ‘expliciete toestemming om hem erin te hangen’, was ik waarschijnlijk als maagd het graf ingegaan.

Natuurlijk is er niks mis met initiatief nemen, wordt misschien zelfs wel van je verwacht, maar je bent als man makkelijk te dominant. Het ‘next-level’ is niet vanzelfsprekend. Zelfs in een relatie kan een vrouw zich verkracht voelen, dat risico wil je toch niet lopen? Ik neem aan dat je je bedpartner respecteert?

Trouwens als je een beetje je best doet met het voorspel wordt jij gevraagd. Probeer het eens, je wilt nooit meer anders. Liever 1 keer goede seks dan tig keer slechte..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Bullie

@8: Ik hoor van Bert heel andere berichten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 stoethaspel

“Geen prettige verhalen, zoals het relaas van Ten Broeke:”

Toch knap hoe je met één enkele dubieuze misslag je verhaal zodanig de nek omdraait dat tijdens het lezen van de rest deze zin blijft nagalmen. Niet als een gezellige echo in een mooi hoog gebouw, maar de echo van een diepe afgrond van onbenul.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 AltJohan

Wat ik me afvraag: heeft de betreffende Asha aangifte gedaan?

Het op die manier schenden van de lichamelijke integriteit van iemand op Nederlands grondgebied is gewoon strafbaar. Of loopt de dader nog gewoon rond met het risico dat er nog meer slachtoffers vallen?

” …. een vriend van mijn vriendje”
Daar zat het natuurlijk al fout. Met zulke vrienden en vriendjes. Al vind ik dat niet verwijtbaar, niet alles is te voorzien. Zeker niet voor een jong volwassene (18jr) die Asha destijds was.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Mieke Inc.

Dat vrouwen zich ‘moeten’ kunnen verdedigen impliceert voor teveel mensen helaas dat als het ons overkomt wij er dus mede verantwoordelijk voor zijn omdat wij onszelf niet verdedigd hebben (cursus of niet).

Natuurlijk is het handig als wij ons kunnen verdedigen, omdat het nu eenmaal geen ideale wereld is, maar het idee dat wij op wat voor manier dan ook mede-verantwoordelijk zijn als het ons overkomt moet echt de wereld uit.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Bullie

@12: Het slachtoffer is niet schuldig, maar de maatschappij die ingericht is alsof geweld voorbehouden is aan slechte mensen is wel medeschuldig.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Ernie

@4: En voor korte afstand is de stoot van onder op de neus heel effectief. Met vlakke hand, dan mis je minder gauw.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 parallax

Open hand technieken zijn sowieso handig. Als je functionerende vingers wil houden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Kalief

#1 Of het gaat om een aanranding of verkrachting zullen we niet te weten komen omdat de link fout is. Heeft @1 het in de papieren krant gelezen? Maar het verschil is voor het onderwerp onbelangrijk.

Zoals je een warme jas aantrekt tegen de kou en leert zwemmen om niet te verdrinken.
Domme vergelijking. Kou en zinken in water zijn geen zaken die je worden aangedaan en al helemaal niet door een medemens.

Dan kan het je verweten worden dat je bent verkracht omdat je immers je voorzorgsmaatregelen had kunnen nemen?
Welnee, dat gebeurt nu toch immers ook niet. Zelfverdedigingslessen bestaan nu ook al en het verwijt zou dus nu ook al kunnen worden gemaakt. Maar dat gebeurt nooit. Dat dit in de toekomst wel zou gebeuren is een absurde veronderstelling.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Inca

@17, dat was vrij eenvoudig te achterhalen. http://www.trouw.nl/tr/nl/8367/Asha-ten-Broeke/article/detail/3381140/2013/01/22/Een-op-de-tien-vrouwen-is-verkracht-waarom-zwijgen-we-erover.dhtml
“Zijn hand gaat mijn onderbroek in, waar hij wat rondwroet en zijn vingers bij me naar binnen steekt.” -> verkrachting.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 parallax

1 op de 10 vrouwen is verkracht. Ik ken veel vrouwen en ik ken er geen enkele die verkracht is.

Daarmee wil ik niet zeggen dat het niet waar is maar dat ik ’t ernstig vind dat ik niet weet wie ’t in mijn sociale omgeving is.

Speak out.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 zmmoccc

Waarom leren we ook niet om onszelf fysiek te verweren?

Dat zijn de kids (2 en 3) alhier elkaar behoorlijk goed aan het leren terwijl ik deze reactie typ. Het enige voorbeeld in het artikel gaat ook over iemand die dat blijkbaar wel kon. Bovendien is zelfverdediging – vooral voor meisjes – gewoon een vak op de meeste middelbare scholen.

Derhalve: waar gaat dit artikel nou eigenlijk over?!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Lennartwesel

Ik wil niet de feminist uithangen, maar ik vind dat jongens zich ook moeten kunnen verdedigen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 zmmoccc

@AltJohan, #11 Waarom zou je aangifte doen in Nederland? De dader krijgt een taakstrafje en mag zijn veroordeling in vrijheid afwachten. Ondertussen leeft het slachtoffer in angst voor wraakacties. Je bent beter af als je gewoon je mond houdt. (Of, beter nog, zorgt dat de dader verdwijnt, maar dat is natuurlijk niet voor iedereen weggelegd. Dat kan – in tegenstelling tot de reguliere afwikkeling – ook nog eens op een tijdstip dat je zelf bepaalt.)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 GerritB

@1: Precies!
Het is weer eens gewoon de schuld van het slachtoffer.
En als de zelfverdedigingslessen niets hebben geholpen, dan had je maar beter je best moeten doen op de cursus.

Dit verhaal is zum kotzen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 BoerHansje

@1: Mag ik even heel hard kotsen ?
Maar goed, mevrouw is consultant. Ik word zo misselijk van dit soort redenaties. geweld is de samenleving is niet NORMAAL, wel een fact of life. Ga je even heel snel schamen met die consultancy-kliek van je, met die pretentieuze Einstein-quootjes.

Dat mensen met dit soort opinies rondlopen, is ook niet normaal, wel een fact of life, wie wil zich daar niet tegen wapenen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Kalief

Mag ik even heel hard kotsen?

Nee. Je houdt het maar gewoon binnen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Aesir

@8:
“Liever 1 keer goede seks dan tig keer slechte.”

*Denkt na………. nahhhhhhh

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 Anna

@11: En voor iemand van, zeg, 28 zou het wel verwijtbaar zijn? Nee. Die jongen was verwijtbaar. Ik ben het eens met mensen die zeggen dat verkrachting (net als beroving, moord etc) nooit helemaal zal verdwijnen, maar het is nooit, nooit, nooit de schuld van degene die het overkomt. Al heb je foute vrienden en een kort rokje aan, als je wordt verkracht is dat nog steeds 100% de schuld van de verkrachter.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 Spam

Dat je ergens geen schuld aan hebt, betekent natuurlijk niet altijd dat je er ook niets aan had kunnen doen. ‘Schuld’ vereist naast een causaal verband ook nog een sociale/morele veroordeling van de betreffende handeling.
Ook als je iemand voor 100% de schuld van een voorval toerekent, kunnen er nog oorzaken buiten die persoon worden gevonden. Ook aan het wegnemen van die oorzaken kan je wat doen. En met het ontkennen van de schuld van de schuldige heeft dat niks te maken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 AltJohan

@Anna: ik heb geen behoefte om een slachtoffer verwijten te maken, ook al is die 28.

Maar laten we eerlijk zijn, wij kunnen de vrouwen-veiligheid als samenleving niet goed garanderen. Dan is jammer, maar een andere samenleving hebben we (nog) niet.

Het is verstandig dat jonge vrouwen/meisjes weten van de tekortkomingen van de huidige samenleving, dat ze weten van het kippetje/vos verhaal, dat ze weten van criminele mannen, foute mannen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 BoerHansje

@26: : dat was een retorische vraag.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie