Volentekriebels | Het parfum van Cleopatra

COLUMN - Volgens de overlevering was Cleopatra een lekker wijf. Maar rook ze ook lekker?

Op de website askmen.com is Cleopatra verkozen tot de op een na hotste historical woman aller tijden, nipt achter de verrassende nummer één Jacqueline Kennedy. Of Jacqueline inderdaad heter was dan Cleopatra is moeilijk te zeggen. Die Egyptenaren van vroeger suckten nogal in kunst en daarom is er nooit een fotorealistische afbeelding van Cleopatra verschenen.

Ik leerde Cleopatra kennen dankzij de stripreeks Asterix, waarin iedereen verliefd op haar is. Caesar uiteraard, maar ook Asterix zelf, zijn lijvige vriend Obelix, zelfs de hoogbejaarde Panoramix hoefde niet naar toverdrankjes te grijpen om ‘m in de lucht te krijgen als hij haar zag. Sindsdien was de link tussen Cleopatra en schoonheid als een Idefix idee-fix in mijn hoofd genesteld.

Dankzij het Somalische model Iman, door wie Cleopatra een paar jaar later vertolkt werd in de videoclip van Remember the time van Michael Jackson, vond ik haar nóg aantrekkelijker. ’s Nachts droomde ik over haar. Ik weet niet meer precies hoe die dromen gingen, maar als ik ze had gefilmd dan zou de EO ze niet uitzenden op woensdagmiddag.

Weer jaren later, nog niet zo gek lang geleden eigenlijk, las ik Das parfum van Patrick Süskind. Sindsdien bekijk ik Cleopatra met andere ogen. Of beter gezegd, met een andere neus. Want reken maar dat ze stonk, die Hellenistische heerseres. Als een alte Ziege stonk ze. Naar Zwiebelsaft, saurer Milch en Geschwulstkrankheiten.

Voor wie het boek niet kent: bovenstaande slaat niet op Cleopatra, maar op mensen in het algemeen. Niet in het Egypte van de laatste eeuw vóór Christus, maar in het Frankrijk van de achttiende eeuw erná. Dat maakt natuurlijk weinig verschil. Ik kon geen geschiedenisboek meer openslaan, geen schilderij in het Rijks( )museum bekijken, niet door de Van Baerlestraat fietsen zonder te denken: jij stonk. Al onze nationale helden, van Erasmus tot Rembrandt, van Willem van Oranje tot Kenau Simonsdochter Hasselaer, ze stonken allemaal, de een nog harder dan de ander (van die laatste vermoedde ik dat overigens altijd al).

Ik heb geprobeerd om het van me af te zetten. Na een tijdje wist ik de oplossing. Stank, zo dacht is, is relatief, net zoals bijvoorbeeld tijd en geluk. Anno 2013 vliegen we van Cairo naar New York in de tijd dat Cleopatra zich maximaal enkele tientallen kilometers in de goede richting verplaatste. Als ze zou horen dat wij chagrijnig worden als onze vlucht een uurtje vertraging heeft, dan zou ze ons compleet voor gek verklaren. Ze zou denken: Waar maken die lui zich druk om? Wat is nou een uurtje op 9.000 kilometer?

Ook zou ze denken: Wat moet ik in New York? Dat bestaat nog helemaal niet.

Ongeveer zo moet het met stank ook werken. Als ieders adem naar zure melk ruikt, dan stoort dat niet. Waarschijnlijk ruik je het zelfs niet eens. Het wordt pas vervelend als de geur van Kenaus lijkvocht uit iemands mond komt.

Ik wist niet of die theorie klopte, maar ik kon er mee leven. Tot ik gisteren een avondwandeling maakte en de frisse lentebloesem opsnoof. Die geur bestaat al eeuwen. Men wist vroeger dus wel degelijk wat lekker was.

Dat de mens zich in het pre-warme douche, tandenborstel en deodoranttijdperk toch heeft voortgeplant, mag een klein wonder heten.