COLUMN - In reclames en verpakkingen voor vlees en zuivel zien we uitgestrekte weides, huppelende lammetjes, grazende koeien, modderige varkens en vrolijke boeren.
Het meeste daarvan is gelogen. De meerderheid van de koeien zien nooit van hun leven een wei. Veel biggen staan permanent in kooien waarin ze zich niet kunnen omdraaien en elkaar nooit kunnen aanraken. Kippen wonen (als ze mazzel hebben en ‘scharrelkip’ heten) met hun negenen op één vierkante meter; buiten komen ze niet. Plofkippen vertrappen elkaar.
Wetten die het welzijn van dieren in de bio-industrie moeten beschermen, worden slecht nageleefd. Bovendien is controle of zulke wetten worden nageleefd, helaas grotendeels in handen van de belanghebbenden zelf gelegd, zo constateerde de Algemene Rekenkamer in een rapport over de intensieve veehouderij dat vorige week verscheen.
Vooral de regels rond plofkippen – waarvan we er in Nederland maar liefst 44 miljoen hebben – worden ronduit slecht nageleefd. Meer dan de helft van de plofkippenhouders overtreedt de wet stelselmatig. In een derde van de varkensstallen vinden massale overtredingen plaats.
De afgelopen weken heb ik diverse documentaires over de voedselindustrie bekeken. Ja, er zijn gerust boeren – ook veeboeren – die goed en gewetensvol met hun levende have omgaan, en die nog steeds volop stof voor idyllische reklameplaatjes leveren.
Maar de overgrote meerderheid van de bio-industrie levert uitsluitend misselijkmakende beelden op. Dieren die elkaar vertrappen. Beesten die niet meer op hun poten kunnen staan. Samengepakte dieren die nooit het daglicht zien en in hun eigen derrie rondlopen. Koeien en varkens die permanent gekooid staan. Dieren die worden volgespoten met groeihormonen en antibiotica.
Om eerlijk te zijn: ik werd er knap misselijk van. En dus prompt licht wanhopig. Want wat kun je tegenwoordig in hemelsnaam nog wél met goed fatsoen eten?
Van de weeromstuit ging ik zelf dingen uitzoeken. Pas toen ontdekte ik dat scharrelkippen helemaal niet kunnen scharrelen, zoals ik meende, maar met hun negenen op een vierkante meter zitten samengepakt, en nooit buiten komen. Wie een oprecht, niet-industrieel ei wil, moet zoeken naar eieren van kippen met ‘vrije uitloop’. Die zitten ook met hun negenen binnen op die ene vierkante meter, maar kunnen tenminste naar buiten, en hebben dan elk vier vierkante meter ter beschikking.
Ineens dacht ik: plaatjes. We hebben betere beelden nodig van hoe het er werkelijk aan toe gaat in de bio-industrie. Na het zien van die voedseldocumentaires betaal ikzelf immers ook grif een paar euro meer voor een écht bio-biefstukje?
Er zijn al jarenlang plannen om akelige plaatjes van door nicotine verwoeste longen op tabaksverpakkingen afte dwingen. Prima, doe maar.
Maar voortaan wil ik op al mijn zuivel, vlees en eieren plaatjes zien van hoe de desbetreffende dieren écht geleefd hebben.
Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.
Reacties (13)
In ieder geval geen plaatjes van hoe de dieren niet geleefd hebben. Verder zou verplicht op school moeten worden behandeld hoe en waar ons voedsel wordt geproduceerd. Vooral kleine kinderen, die steeds minder echte dieren zien, krijgen een heel onrealistisch beeld voorgeschoteld van wat dieren zijn en hoe ze leven/geleefd worden.
Ik vind het ook vreemd dat het toegestaan is om een sprookjesachtig boerenleven te veinzen om producten te slijten. Op tal van andere verpakkingen in reclames mag je ook niet liegen en als je het opleukt moet er een tekst bij dat het slechts een serveersuggestie is. Waarom mag het voor de vlees en zuivel dan wel? Die producenten zijn als de dood voor de realiteit.
Hier in Finland was er net een rechtszaak over beelden van dode, gewonde en zieke dieren in stallen die werden genomen door dierenactivisten. De rechter bepaalde dat de beelden geen onwerkelijke situatie schetsen en mochten daarom openbaar blijven. Dat is dan een extreme situatie, maar het andere extreem, grazende en gravende varkens in een buitenweide, is gewoon afwezig en toch vinden diezelfde producenten dat die beelden wel in scene gezet mogen worden.
@0 = “De meerderheid van de koeien zien nooit een wei”
Feitelijk onjuist zie http://www.stichtingweidegang.nl
@roland? Zijn dat niet alleen melkkoeien? Hoe zit dat eigenlijk met ons rundvlees? Zijn dat geslachte melkkoeien? Of zijn dat speciaal gefokte kistkalveren? En wat is de verhouding tussen die twee groepen?
Als je antwoord hebt op die vragen kan je pas zeggen of Spaink iets zegt dat niet klopt.
@4: Kistkalveren mogen al een poosje niet meer. Niet dat de beesten nu allemaal liefdevol vertroeteld worden, maar er is de laatste jaren wel degelijk al enige vooruitgang geboekt.
De gemiddelde stadsmens die in de reclame gelooft waar Karin het over heeft zou natuurlijk nog steeds schrikken als ie het allemaal eens in het echt zou zien.
The Meatrix:
http://www.youtube.com/watch?v=rEkc70ztOrc
@4:
Van het melkvee stond begin 2012 ongeveer 20 % permanent binnen; zou nu wel 30%(de rekenkamer sprak de verwachtte tussen 30 en 40)
Weidezuivel is een lullig verkoopverhaaltje en betekent dat de koeien in de zomer minimaal 120 dagen buiten lopen.
’s Winters staan ze op stal. Buiten lopen is goed voor het welzijn van de koe.
– Veel van die dieren zijn een soort “uitloopkoeien” (vergelijkbaar met het luchten van gevangenen)
Verder:
Zogenaamde scharrel(vlees)koeien:
◾Koeien leven van mei tot september in de wei
◾Het weiland moet minimaal 500 m² groot zijn
◾Koeien leven binnen op een dichte vloer met veel stro. Ze kunnen altijd op een natuurlijke manier gaan staan en liggen.
◾Koeien worden in groepen gehouden
◾Koeien krijgen alleen plantaardig voer
◾Onthoornen wordt bij uitzondering toegepast
◾Stieren worden niet gecastreerd
◾Er worden geen dikbilras koeien gehouden
Voor biologische te houden vleeskoeien geldt:
◾Koeien hebben meer ruimte, goede ligmogelijkheden en ze kunnen in de zomer de wei in. Dat laatste is goed voor hun natuurlijk gedrag en de poten en de klauwen van het dier.
◾Biologische boeren hebben minimaal een halve hectare grond ter beschikking.
◾Er zijn ook algemene regels voor de gezondheid van runderen. Het gebruik van preventieve antibiotica is voor alle runderen verboden. Antibiotica wordt alleen toegepast bij ziekte.
Een en ander te vinden
N.B.
Geen vlees eten is beter ;-)
@7: “Buiten lopen is goed voor het welzijn van de koe.”
Het schijnt dat de moderne melkkoe helemaal niet meer naar buiten wil, ook al zet je de staldeur wijd open. Heeft er misschien mee te maken dat ze zo doorgefokt zijn op veel melk geven dat ze niet meer zo robuust zijn en alleen op de been blijven met veel antibiotica. Dan kun je beter binnenblijven, je zou anders maar ontstoken poten krijgen of tepelkloven ofzo.
Ik heb al weer jaren geen koe buiten gezien. En ik woon op ongeveer dezelfde plaats waar ik ze 35 jaar geleden iedere dag naar buiten gejaagd zag worden.
@9: hebben ze zeker een flinke vinex-wijk om je heen gebouwd.
PS hier in de buurt valt het reuze mee. Wordt veel kaas gemaakt, net als in de Beemster:
http://www.cono.nl/nl-nl/duurzaam/triple-b/blije-koeien/
Heel erg goed idee Karin. PvdD, luistert u mee?
Truth in advertising does not pay, een zeer oude wijsheid.
Let maar op als je zo’n dijk of weg oprijdt: vaak zitten de enorme schuren met kippen of varkens (of kassen) verscholen achter het meestal rustieke woonhuis van de boer: strak landweggetje mooie appelboomgaard ernaast een schitterend houten kippenhok (voor eigen gebruik) op het gazon…een plaatje.
Ja, en de voorkant is tenslotte onderdeel van het bedrijf mag je gerust op het doosje zetten. Kan geen rechter iets aan doen…