Verkiezingen VS (Deel 1): Moddergooien en handreiken

Volgende week dinsdag 2 november worden in Amerika de Midterm Elections gehouden, de tussentijdse verkiezingen waarbij alle zetels in het Huis van Afgevaardigden en 37 van de 100 senatoren verkiesbaar zijn. De partij van de zittende president verliest bijna altijd zetels bij een tussentijdse verkiezing. De vraag is alleen: hoeveel en kunnen ze hun meerderheid behouden? Op het moment dat ik dit schrijf is vrij zeker dat de Republikeinen in het Huis de meerderheid krijgen (minimaal 218 zetels) en een kans van 20% dat ze meer dan 50 zetels in de Senaat halen.

Dit verlies gaat gevolgen hebben – niet alleen omdat de Democraten dan een minderheid hebben en zullen moeten onderhandelen met de Republikeinen – maar ook omdat de partij die de meerderheid heeft het voorzitterschap krijgt en de agenda kan bepalen. Wat de Republikeinen op die agenda willen zetten is van begin af aan duidelijk geweest. Zoals Rush Limbaugh van begin af aan heeft beweerd: zij willen dat Obama mislukt. Het lijkt er op dat het een herhaling wordt van 1994 toen de Republikeinen halverwege de eerste regeerperiode van Clinton ook met een forse meerderheid wonnen.

Moddergooien naar Democraten
De Republikeinen gebruikten hun overwicht in 1994 om de president zo veel mogelijk dwars te zitten: partijbelang gaat vóór landsbelang. Net als in de jaren ’90 zullen ze ook nu zoveel mogelijk – vaak volstrekt belachelijke onderzoeken proberen te starten. Een korte terugblik:

Het bekendste van deze onderzoeken was het Whitewater-schandaal. Dit bleek loos alarm te zijn want de Clintons hadden alleen maar verlies geleden bij de aan- en verkoop van het landgoed, en geen enkele van de aanklachten hield dan ook stand. Daarna werd Clinton beschuldigd van moord op Vince Foster, een medewerker van het Witte Huis. Ook hier was sprake van een loze beschuldiging want het was een zelfmoord. Alsof dat niet genoeg was, was er zelfs een lijst met slachtoffers uit zijn tijd als Gouverneur van Arkansas – de zogenaamde Clinton Body Count. Verder was er nog sprake van drugssmokkel, en natuurlijk waren er de nodige seksschandalen. Alles was verzonnen, op één schandaal na: Clinton’s affaire met Monica Lewinsky. Maar de jarenlange persoonlijke en volstrekt ongegronde aanvallen op Clinton en zijn vrouw deden uiteindelijk wel hun werk. Het moddergooien van de Republikeinen werkt dankzij de gewillige medewerking van de Main Stream Media altijd: schandalen zijn altijd goed voor de kijkcijfers. Uiteindelijk werden de mensen moe van Clinton. De Clinton Fatigue sloeg toe en droeg er uiteindelijk aan bij dat niet Al Gore maar George W. Bush President werd in 2001 – mission accomplished.

Polarisatie en bipartisanship in 2010
Het feit dat de Democraten geen meerderheid meer hebben in het Congres betekent dat de ze moeten samenwerken met de Republikeinen. Amerikaanse commentatoren in de Main Stream Media hebben het altijd over bipartisanship. Bipartisanship wordt door hun als het hoogste goed in de politiek geprezen. Net als in Nederland wordt polarisatie afgewezen. De partijleiding van de Democratische Partij, de president, en invloedrijke Democraten in de Democratic Leadership Council zijn daar ook van overtuigd en zij doen dan ook regelmatig ‘handreikingen‘ naar de oppositie, bijvoorbeeld bij de voorbereiding van de gezondheidszorgwetgeving en bij economische maatregelen. Deze neiging om toe te geven aan rechts heeft tot gevolg dat veel wetgeving een stuk minder effectief is. Vaak zijn maatregelen daardoor halfslachtige compromissen die ontoereikend zijn. Bijvoorbeeld de poging om de economie weer op gang te brengen door investeringen te doen in infrastructuur en extra geld voor de lagere overheid te reserveren zijn mislukt doordat deze te gering was. Hierdoor is het werkloosheidspercentage nog steeds veel te hoog: tien procent. Omdat het wel en wee van de economie door veel kiezers belangrijk gevonden wordt, gaat dit de Democraten veel stemmen kosten. It’s the economy, stupid.

De bipartisanship komt dus maar van een kant, de Democraten, terwijl de Republikeinen verder radicaliseren. Dit wordt nog verder versterkt door de nu twee jaar oude Tea Party beweging. In naam is zij partijloos maar in de praktijk volledig Republikeins en Libertarisch. Tea Party aanhangers zijn tegen Big Government en maken zich grote zorgen over de staatsschuld. Dat deze niet door Obama maar door zijn voorganger is veroorzaakt is een detail dat de meesten ontgaat. De huidige tekorten zijn een gevolg van de verminderde belastinginkomsten en niet van hogere uitgaven – maar dat past niet in het beeld dat zij hebben van Democraten: tax and spend.

Pogingen tot samenwerking met Republikeinen werken dus in het nadeel van de Democraten. Bovendien heeft het ook meestal geen zin, want de Republikeinen stemmen vrijwel altijd als een blok eensgezind tegen de maatregelen die Obama voorstelt. Want – nogmaals – die hebben maar een missie: impeach Obama! Het is mij ook niet duidelijk waarom de leiding van de Democratische partij dit niet lijkt in te zien.

Morgen, Deel 2: Democratie of Plutocratie?