Vassar College

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Er was een kant aan Sloan…die ze wantrouwde, een kant die ze kon samenvatten door te zeggen dat hij een republikein was.

De retro-roman voor deze zomer is zonder twijfel De groep. De komende maanden zullen we dit boek overal aantreffen: op het strand, op de camping, in het park. Daar zullen we de lezers zien zitten met deze boeiende roman in hun handen. En dat komt niet alleen door de televisieserie Mad Men waarin Betty Draper regelmatig aantreffen met The group. En het komt ook niet door het voorwoord door Candace Bushnell, de schrijfster van Sex and the city. De populariteit van The group is vooral toe te schrijven aan de schrijverskwaliteiten van Mary McCarthy. Na het verschijnen van het boek werd betwijfeld of deze roman wel tot de literatuur kan worden gerekend. Voor mij staat dat buiten kijf. Mary McCarthy neemt alle ruimte die ze nodig heeft om de dilemma’s voor het voetlicht te brengen en ze weet een complex tijdperk samenhangend te beschrijven. Tijdens het lezen voelde ik dezelfde sensatie als bij Tolstoj, en dat is misschien niet toevallig, want de schrijfster stond bekend als trotskist.

The group verscheen voor het eerst in 1963 in de Verenigde Staten. Het werd een bestseller, ondanks de negatieve kritiek op de expliciete seksfragmenten. In de roman wordt het wel en wee gevolgd van een groep afgestudeerde jonge vrouwen, ze zijn net klaar met hun opleiding aan Vassar College en ze zijn van plan om belangrijke posities in te gaan nemen in de maatschappij. In het eerste hoofdstuk moet je even wennen aan het groot aantal personages dat aan de lezers voorgesteld wordt. In New York is een bruiloft gaande en Kay heeft al haar vriendinnen van Vassar uitgenodigd. In de volgende hoofdstukken worden de beslommeringen van de hoofdpersonen gedetailleerd beschreven.

Het boek begint in 1935, tijdens de Grote Depressie en het eindigt in 1940 bij het uitbreken van de Tweede Wereld Oorlog; daarmee situeert Mary McCarthy de problemen van haar eigen generatie in de tweede helft van de jaren dertig. Veel onderwerpen zijn vandaag nog net zo actueel als tachtig jaar geleden. Verliefd worden op iemand die niets in je ziet, vreemd gaan vanwege een impotente echtgenoot, bewuste kinderloosheid, twijfels over het aangaan van een huwelijk, de geestelijke gezondheid van je ouders, de dialogen over borstvoeding rond het kraambed zijn nu nog precies dezelfde.

Het lukt de vrouwen van De groep niet om hun leven zo in te richten als ze graag zouden willen. De vrouwen die kiezen voor een huwelijk en het moederschap worden al snel opgezogen door allerlei andere plichten en moeten binnen de relatie met hun man vechten om hun eigen mening overeind te houden.Vassar is het beste wat ze hebben gehad. Ze hebben een degelijke opleiding genoten en kritische vermogens ontwikkeld en toch moet Norine constateren:’

Onze Vassar-opleiding heeft het voor mij moeilijk gemaakt mijn vrouwelijke rol te aanvaardenFreddy vindt het niet erg dat ik meer weet dan hij; integendeel, dat vindt hij prachtig…En hij verwacht tegelijkertijd dat ik voor Hausfrau speel. Een gastvrouw, noemt hij dat. Ik moet me mooi aankleden en ervoor zorgen dat onze tafel iets bijzonders is.

Hoe spannend ik de verwikkelingen rond Kay, Dottie, Helena. Pokey, Lakey, Polly Priss en Norine ook vind, de grootste kracht zit in de historische context van het boek. Op de achtergrond en ook in de dialogen is er het politieke decor van de jaren dertig. McCarthy gaat regelmatig in op de positie van de communisten in de Verenigde Staten, iets waar we tegenwoordig niet vaak meer bij stil staan. Vooral de passages waarin wordt beschreven hoe de vader van Polly zich aansluit bij de trotskisten is hilarisch.

Over sommige zaken zou je meer willen weten. Het schijnt dat de VS op een gegeven moment alle kunstsubsidies afschafte, maar later kwamen ze op deze bezuinigingsmaatregel terug. Volgens Priss zou het huwelijk van Kay en Harald meer kans van slagen hebben gehad als er geen crisis was geweest. Harald had dan zeker werk gevonden als regisseur of toneelschrijver:

‘Als ze wat later waren getrouwd, zou het Federal Theatre er al zijn geweest. Maar ongelukkig genoeg is het idee van een werkverschaffing voor kunstenaars pas in’35 opgekomen. Het heeft lang geduurd voordat Roosevelt begreep dat ook kunstenaars de zekerheid van een baan nodig hebben.’

De Groep is een boek dat veel meer biedt dan een scherpe analyse van de vrouwenkwestie. Het boek gaat ook over het leven in een tijd van persoonlijke en financiële crises. Het gaat ook over de perceptie van de arbeidersklasse. Het gaat ook over de invloed van de ineenstorting van effectenbeurs op het dagelijkse leven. En De groep gaat ook over de Amerikaanse reactie op de gebeurtenissen in nazi-Duitsland:

En eerlijk gezegd vond ze het ook een beetje ongepast voor een Duitse Jood om nog zo aan Duitse spullen gehecht te zijn; er was zelfs een stroming die geloofde dat Amerikanen alle goederen uit nazi-Duitsland moeten boycotten.

In een van de mooiste hoofdstukken maken we kennis met Hatton, de butler van de familie van Pokey Prothero. We zien hoe hij reageert op zijn verliezen op de beurs en hoe hij aankijkt tegen zijn werkgevers en de meisjes van Vassar. Standsverschillen zijn er ook binnen de groep. Soms blijkt het uit te maken of je beursstudente bent of niet. De rijke ouders van Helena schreven hun dochter al in bij haar geboorte.

Mary McCarthy bezocht zelf ook Vassar College. Deze universiteit in de staat New York  biedt opleidingen aan in liberal art. De campus is bekend om de prachtige gebouwen en uitgebreid arboretum. Het toelatingsbeleid is streng en de tarieven zijn hoog. Aanvankelijk waren het vooral dochters uit de protestante elite die Vassar bezochten. Beroemde dames die er studeerden zijn Jacqueline Kennedy, Meryl Streep en Margaret Mead. Tegenwoordig staat de Vassar ook open voor mannelijke studenten

Mary McCarthy: De groep, Uitgeverij De Arbeiderspers, 408 p.

Bestel hier De Groep.

Reacties (5)

#1 Anoniem

Maar dus wel 20 jaar later geschreven dan dat het zich afspeelt, kleurt dat het boek niet? In de tussentijd is er nog al wat gebeurd.

  • Volgende discussie
#2 Kyra

De positie van de vrouw is in die 20 jaar niet veranderd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Anoniem

@2 De positie van de gemiddelde vrouw misschien niet maar wel het denken over de positie van de vrouw onder invloed van de tweede feministische golf.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Kyra

Mary McCarthy studeerde zelf in de jaren 30 aan Vassar. Je kunt ook zeggen dat ze alles goed heeft laten bezinken. Volgens mij was de tweede feministische golf nog maar net op gang toen het boek verscheen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Henrik

@2:

all too true…

gedienstigheid begint op jonge leeftijd:

/ironie

en ik weet nog steeds niet waarom Sargasso dit soort sponsoring verwelkomt.

  • Vorige discussie