COLUMN - Meteen denk ik aan dat een hummeltje van elf jaar oud. In een oud pyjamaatje, vol slijtageplekken, vlekken en veel te klein. Maar voor haar goud waard. Het liefst zou ze het zelfs naar school dragen, onder haar kleren. Ze kreeg het een paar jaar daarvoor van haar vader, voor haar achtste verjaardag. Van haar vader die op straat leeft, alcoholist is en dakloos. Ze heeft hem na haar verjaardag niet meer gezien. Wel aan de telefoon gehad. Dan beloofde hij haar van alles. Hij moest alleen nog een huis vinden, dan zou hij haar ophalen en kon ze bij hem wonen. Maar daar kwam het nooit van.
De eerste keer dat ik haar zag, was tijdens mijn eerste stagedag. Ik liep stage op een leefgroep voor kinderen die om allerlei redenen niet thuis konden wonen. Een leefgroep met acht kinderen tussen de acht en de twaalf jaar. Kinderen zoals Tamira.
Ze kijkt me aan en wil in eerste instantie niets van me weten. ‘Je bent maar stagiaire en je gaat toch weer weg’, zegt ze. Daar had Tamira een punt: kinderen zoals zij krijgen met heel veel verschillende opvoeders te maken. In een leefgroep zijn bijna altijd meerdere begeleiders aanwezig. Maar terwijl de werkweek maximaal zesendertig uur duurt, telt een week er 168. Tel daarbij op: deeltijdwerk, vakantiedagen, personeelsverloop en het gegeven dat kinderen altijd wel via één of meerdere tussenstappen in een leefgroep terecht komen. Dat zijn heel wat wisselende en vertrekkende gezichten.
Maar in mijn geval had Tamira het toch niet helemaal goed gezien. Tot haar veertiende kwam ik haar nog regelmatig tegen als ik inviel op de groep waar zij op dat moment woonde. Ik maakte mee dat ze haar eindmusical op de basisschool deed, dat ze voor de eerste keer ongesteld werd en dat ze de leerkrachten op de middelbare het leven zuur maakte. Een meisje met een grote mond, maar een o zo klein hartje. Na haar veertiende verloor ik haar uit het oog, omdat ik op een andere locatie een vaste baan kreeg. Ik denk aan die dag, mijn eerste stagedag, bij de stichting waar ik nog steeds met veel plezier werk.
Vandaag, bijna twintig jaar later, krijg ik een berichtje van haar. Ze heeft me gevonden via Facebook. Ze vertelt over haar leven. Haar vader is inmiddels overleden. Met haar moeder heeft ze geen contact meer. Ze laat er niet veel over los, alleen ‘je begrijpt vast wel waarom.’ Haar moeder, ach… haar moeder. Een lief, naïef mens. Té naïef vaak. En goedgelovig, waardoor ze al verschillende keren zelfs in de gevangenis belandde. Al die tijd had ze niet door dat het haar nieuwe partner was die al die drugs in haar bagage stopte.
Tamira dus. Het gaat goed met haar, schrijft ze. Ze heeft een leuke vriend en een geweldige schoonfamilie die als een eigen familie voor haar is. Ze werkt op de bloemenveilig. Als receptioniste. Ze vraagt of ik haar nog ken. Ze vertelt dat ze het altijd zo leuk vond als ik met hen ging voetballen. En ook al kon ik er weinig van, ze had dan altijd een hoop lol. Natuurlijk ken ik haar nog. Die kleine meid in haar pyjamaatje is inmiddels 31. Ze heeft haar plekje in de maatschappij weten te vinden. En ik heb daar een steentje aan mogen bijdragen. Ik voel een glimlach op mijn gezicht.
Met Tamira is het goed gekomen.
Alle cliëntnamen zijn gefingeerd.
Roselinde van Berkel is pedagogisch medewerker bij TriviumLindenhof, een jeugdzorginstelling in Zuid-Holland. Ze is auteur van het boek Sannah! en schrijft voor Sargasso over de jeugdzorgpraktijk van binnenuit.
Reacties (16)
Ontroerend
Toch zo nu en dan een “prettig” bericht uit de jeugdzorg.
En.., zoals kort en krachtig weergegeven onder #1
N.B.
Kan dit verhaal niet als verplichte lectuur in de afkickcentra voor drankorgels e/d verspreid worden.
@2: Henk, niet om meteen de pessimist uit te willen hangen, maar hoeveel van de jongeren (die vaak buiten hun directe schuld uit huis worden geplaatst) maken hun middelbare school op HAVO of VWO niveau af? De exacte statistieken ken ik niet, maar ik ken van een ervaringsdeskundige de schatting dat dit minder dan 10% is, ver onder Nederlands gemiddelde.
Ik denk dat wil je die afkickcentra en drankorgels bereiken, dan zal je juist de strubbelingen die de kinderen van de drankorgels en afkickcentra ondervinden moeten duidelijk maken. Dan speel je namelijk in op het schuldgevoel en zien ze de directe gevolgen van hun gedrag.
Jeugdzorg moet de zorg voor de kinderen centraal zetten, je hoort het zo vaak. Maar dat betekent niet dat daarmee de ouders geen verantwoordelijkheid of zorgplicht meer hebben zodra zodra Jeugdzorg wordt ingeschakeld.
@0: Mooi om te weten dat tenminste een van je eerste clientjes goed is terecht gekomen. Je zal er vermoedelijk wel een beetje trots op zijn vermoed ik. Het cynisme van die client is, hoe vervelend ook, begrijpelijk. Het is bewonderendwaardig dat je daar doorheen hebt weten te prikken. Vaak is dat de weg om een goed contact op te bouwen in combinatie met het geven van wat persoonlijke aandacht.
@3:
Dat is ook precies de rede dat ik onder #2
schreef
Waarom is het goed gekomen met Tamira? Komt het uiteindelijk met de meesten goed?
@4: Of ik begreep je niet goed of je schreef iets anders Henk. Ik lees het als “Laat al die drankorgels en drugsverslaafden dit feelgood verhaal van Topicstartster lezen”. Daar trap ik van op de rem.
mbmb: definieer eens “het komt goed”? Goed contact met ouders, huisje boompje beestje, succesvolle carriere, psychologisch stabiel? Wat ik van mijn contact begreep, mag je je zeer gelukkig prijzen als je een of twee van deze vier haalt als je eenmaal door de mallemolen van Jeugdzorg en een verknipte jeugd achter de rug hebt.
Vaker dan eens levert het levenslange schade op voor het kind.
@6:
Buiten de familiekring hoor ik wel vaker beweren , dat ik wat kort door de bocht redeneer ;-)
Ik bedoel dus inderdaad dat ze de gevolgen van hun zuipen, prikken e.d. ingewreven moeten krijgen.
@0
Dit is wat je ieder kind in een dergelijke situatie gunt maar die slechts weinigen gegeven is. Ware ik een christen, zo zou ik zeggen “Roselinde van Berkel, gaat heen en vermenigvuldigt u”.
@3:
Laat die verslaafden maar vallen, die zijn niet te redden.
De maatschappij dient zich te richten op die kinderen, die zijn wel zeker te redden ondanks hun moeilijke begin. Dan moet men zich ook niet druk maken of ze HAVo of VWO doen. Als ze maar stabiel worden en gewoon kunnen participeren. Dat is voor hun al een gigantische winst.
@9: Wat ik van bevriende ervaringsdeskundige begreep, is dat men vrijwel ongeacht de cijfers of intelligentie de jeugdzorgkinderen naar het VMBO stuurt. Dat je hierdoor kinderen een onnodig lange leerweg laat maken, als ze meer aankunnen, is een nog eens extra vervelende bijkomstigheid.
Mijn ervaringsdeskundige heeft me verteld dat hij van een prima Cito-score naar het Atheneum is gegaan maar teruggezet werd na de brugklas naar het VMBO kort nadat hij uit huis geplaatst was. Heeft daar met een dikke 8+ cijfergemiddelde eindexamengedaan en is ongeveer een jaar geleden met vergelijkbare cijfers van de HAVO afgekomen. Hij had geen zin meer om op zijn 18e in 5VWO te starten terwijl hij dat intellectueel makkelijk zou aankunnen.
Mij bekruipt dan het gevoel dat men kindertjes wegstopt zonder goed naar de capaciteiten van het kind te kijken.
@10:
Zoud kunnen. Veel van die kinderen presteren niet optimaal. Maar je moet de lat ook niet te hoog leggen bij Jeugdzorg. Wanneer zij een paar goede herinneringen kunnen bezorgen en die kinderen opgroeien tot evenwichtige mensen met een kans op geluk, dan doen ze het al fantastisch. Dan ga je niet extra aandacht steken in een kind zodat die VWO kan doen, terwijl er een hele horde uit de handen van allerlei twijfelachtige types gehouden moet worden. Hoe oneerlijk dat voor zo´n kind ook is.
@11: Gelul. Als je met zulke CITO-scores naar de middelbare school gaat en met zulke cijfers slaagt, kan je er makkelijk van uitgaan dat het kind suboptimaal presteert.
Het resultaat van suboptimaal presteren is vaak een bore out, vergelijkbaar met een burn out, en dat kost de maatschappij nog meer.
De kinderen die de hogere niveau’s van het middelbaar onderwijs aankunnen en halen moet je niet naar beneden halen, die moet je prijzen en tot voorbeeld stellen. Dat weerhoudt veel beter dan het gras overal gelijk willen houden en ze denken uit de handen van twijfelachtige types te houden. Als het vlees zo zwak is dat ze hiervoor vallen, dan zullen ze dat toch wel doen, Jeugdzorg of niet.
@12:
Dat is dus onzin wat je nu zegt. En ik spreek uit eigen ervaring op beide gebieden. Zo verveelde ik me gigantisch op de middelbare school. Dat levert een verveelde tiener op. Niets meer.
En dan over die kinderen: heb er een paar thuis gehad tijdens mijn eigen opvoeding. Is het je wel eens opgevallen dat lover boys en dergelijk vaak rond gebouwen van jeugdzorg rondhangen? Die weten namelijk dat die kinderen kwetsbaar zijn. De focus moet daar dan ook op liggen. Niet op het VWO.
Knorretje: ik zeg niets over waar je de aandacht aan moet besteden. Ik ben met je eens zelfs dat je de probleemkinderen moet aanpakken. Maar wat nu gebeurt is het omgekeerde: alle kinderen bij Jeugdzorg worden als probleemkinderen gezien dankzij vaak de problemen van de ouders. Moet je daarom de kinderen gelijkscheren? Je maakt daarmee als maatschappij meer kapot dan je wil.
Verveling is niet hetzelfde als een bore out. Je slaat daarmee de plank net zo goed mis als dat je een vergelijking maakt tussen een intellectuele uitdaging op je werk en boven je niveau werken en daardoor in de stress raken.
Loverboys en andere ongure types kom je overal tegen. Temeer tegenwoordig internet een vrij podium is voor dergelijke types, hoeft men helemaal niet meer bij een opvanghuis van bureau Jeugdzorg zich op te houden. Zie ook:
http://vraaghetdepolitie.nl/sf.mcgi?1349
@14: dat het opvangtehuis niet de exclusieve plek is voor loverboys mag dan wel waar zijn, het zijn dit soort plekken (ook groepswoningen voor licht verstandelijk gehandicapten) die wel degelijk als een magneet werken voor dit soort verkeerd volk.
Vast Goed: jaja, en loverboys zijn allemaal buitenlanders met veel te grote juwelen en auto maar met veel te weinig geld. Doe me nog zo’n vooroordeel voordat je je in dit soort problemen verdiept want vaak is het slechts vooroordeel waar weinig van klopt.