Vanaf heden plaatsen we geregeld artikelen van Taede Smedes, senior onderzoeker aan Faculteit Filosofie, Theologie, en Religiestudies van de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij is gespecialiseerd in het veld van science and religion, de verhouding van theologie/geloof en natuurwetenschap. Hij heeft ook een eigen weblog.
Onlangs kwam in het nieuws dat “ufo-gelovige” Coen Vermeeren door de Universiteit van Delft onder curatele is gesteld. Privé mag hij in ufo’s geloven, maar zoiets mag hij niet in zijn werk verkondigen, zo luidt het devies. Wat raar dat ik dan vanochtend op de site van het Reformatorisch Dagblad een artikel lees over een lezing die Marc de Vries, hoogleraar Reformatorische Wijsbegeerte aan de TU Delft het afgelopen weekend op een creationistisch congres in Almere heeft gegeven…
Volgens het Reformatorisch Dagblad beweerde De Vries in zijn lezing o.a. dat er veel te zeggen valt voor “het scheppingsmodel” (d.w.z. het creationisme), maar dat dit model in de wetenschap geen voet aan de grond krijgt: “Het spel van macht en invloed zit het scheppingsmodel in de weg”, aldus De Vries. Bovendien beroept De Vries zich op de filosoof Quine om het creationisme te verdedigen:
Het tweede dogma van Quine stelt dat voor elke wetenschappelijke theorie in principe een concurrerende theorie denkbaar is. Dat biedt mogelijkheden voor een scheppingsmodel.
Ook theologen krijgen er bij De Vries van langs:
Zijn grootste zorgen spitsen zich momenteel toe op de houding van theologen ten aanzien van de natuurwetenschap. „Ik zie gereformeerde theologen dogma’s schrappen om de kerkleer in overeenstemming te brengen met de evolutietheorie.” Dat begint volgens hem met het oprekken van de zes scheppingsdagen tot perioden. „Maar God eist de naleving van het sabbatsgebod, met de scheppingsweek als belangrijkste argument.”
Nog ingrijpender vindt De Vries dat ze stellen dat Adam niet de eerste mens was en dat de dood er was voor de zondeval. „Theologen wringen zich vervolgens in allerlei bochten om aannemelijk te maken dat de dood „zeer goed” was in Gods ogen. Zolang ze niet met betere verhalen komen, is de evolutietheorie voor mij niet verenigbaar met de Bijbel.”
Nu gaat het mij niet om de persoon Marc de Vries – met andere woorden, deze blogpost is niet bedoeld als een argument ad hominemgericht op Marc de Vries, maar wél om een m.i. curieuze inconsistentie in het beleid van de Universiteit van Delft aan de kaak te stellen.
Coen Vermeeren wordt onder curatele gesteld omdat hij “gelooft” in ufo’s en dit geloof ook propageert onder studenten. En ufo’s zijn wetenschappelijk taboe, zoveel is onderhand wel duidelijk geworden. Maar de Universiteit van Delft heeft een hoogleraar in dienst om het creationisme aan studenten te propageren, iemand die verkondigt dat de evolutietheorie in strijd is met de Bijbel, en dat dáárom de Bijbel de voorkeur verdient boven de wetenschap.
Ik vind het niet minder dan raar dat een universitair docent als Vermeeren de mond wordt gesnoerd, terwijl een hoogleraar nota bene de grootst mogelijke anti-wetenschappelijke onzin mag verkondigen. Vermeeren pleitte tenminste nog voor wetenschappelijk onderzoek naar ufo’s. De Vries verwijst de wetenschap ronduit naar de prullenmand.
Ben ik de enige die dit inconsistent beleid vindt?
P.S. 1: Overigens is het bij nader inzien raar dat De Vries Quine erbij haalt om het creationisme te verdedigen. Zou Quine het met De Vries eens zijn geweest? De Vries interpreteert Quine namelijk als een relativist, als een “anything goes”-denker. Immers, wat De Vries voorstelt is dat je voor iedere theorie een alternatief mag bedenken, blijkbaar ongeacht de feiten en de toetsingsmogelijkheid. De theorie God did it! is immers empirisch niet te toetsen. Mij dunkt dat De Vries hier grondig misbruik maakt van Quine, maar ik geef meteen toe dat ik geen Quine-kenner ben… Ik denk overigens dat nog afgezien van dit wetenschapsfilosofische bezwaar veel theologen zich aan de naïviteit van De Vries zullen ergeren, aangezien hij hier van God een wetenschappelijke verklaring maakt.
P.S. 2: Ik krijg via Twitter berichten van mensen die menen dat De Vries’ creationisme-verhaal sterker is dan Vermeerens ufo-ideeën. Zo zou De Vries enkel kritische vragen stellen, wat van een heel ander kaliber is dan het “obscure verhaal” over ufo’s. Ik ben benieuwd naar reacties hieromtrent. Zijn er meer lezers die menen dat creationisme geloofwaardiger is dan ufo’s? (Even voor de goede orde: het gaat me er niet om opnieuw de discussie over ufo’s en buitenaards leven te heropenen!)
Reacties (37)
€30 voor dat congres in Almere (inclusief lunch). Da’s geen geld.
Taede: Zijn er meer lezers die menen dat creationisme geloofwaardiger is dan ufo’s?
Ik mag hopen van niet.
Nom-de-Dieu, het is 2012 en we hebben het nòg over creationisme. Het is om depressief van te worden. Pure regressie.
Kunnen we zo’n De Vries niet gewoon doodzwijgen.
“Zijn er meer lezers die menen dat creationisme geloofwaardiger is dan ufo’s?”
Deze vraag nodigt inderdaad niet uit tot reageren.
Het is wel meten met twee maten wat Delft doet,dat zit blijkbaar in onze volksaard.En als hetdaar niet aan ligt dan stinkt het naar politiek.
Goed stuk. Niet erg consistent van die universiteit.
Delft. Twee keer de helft.
In UFO’s geloven is niets mis mee. Daarom heten het UFO’s.
Als het IFO’s zijn wordt het problematisch.
IFO’s? Je bedoelt vliegtuigen?
`Zijn er meer lezers die menen dat creationisme geloofwaardiger is dan ufo’s?’
Om tot een relatief verstandige keuze te kunnen komen, lijkt het mij wel gewenst het wat meer te hebben over wat UFI-geloof is. C.G. Jung heeft erover geschreven. Wat ik van hem erover heb begrepen, geef ik hieronder in mijn eigen vrije bewoording weer. Het is een vrij lang stuk, maar misschien mag dat wel voor een keer. En het is ook heel leerzaam!
Manifestaties van het Kali-tijdperk – de huidige – vinden we bij ons in de gedaante van het populaire Ufo-verschijnsel. Uit zijn vaste loopbaan gestoten verliest een mens in een moderne samenleving zijn identiteit. Individu worden is zijn roeping, maar door zijn gebrekkige aanleg en vorming is hij gedoemd in deze missie te falen. Dan gaat hij, verbijsterd, plotseling zweven, en vliegt, om te voorkomen dat hij te pletter valt. Daarop ziet hij de UFO die hijzelf is: een Zelf (zie Jung over de Ufopsychologie).
UFO-mensen geloven in de regel dat het gouvernement van hun land over alle UFO-gegevens beschikt. Deel van hun krankheid is hun overtuiging dat die regering om hatelijke redenen weigert de UFO-feiten ’vrij te geven’. Voor de regering nemen ze ook wel de USA. Want al zijn ze verdwaasd, hun gevoel voor macht en status is er niet minder om, of juist zelfs meer. Zwaar gestoorde mensen denken ook vaak dat ze Napoleon of zo’n iemand zijn; nooit diens kamerbediende. Zo gek zijn dus nog niet.
De verklaring van dit ziekelijk gedrag is dat UFO-mensen alle contact met de normatieve werkelijkheid hebben verloren. Zij zijn uit de relaties gevallen en daarmee uit het geheel dat deze relaties bijeen houdt en dat wij hier de samenleving mogen noemen. Daardoor begrijpen die UFO’s (gederailleerde, ongebonden elementen) zichZelf niet meer en willen zij de wereld (de Teve) in gaan om zich te láten begrijpen. Objectief-symbolisch gezien is de regering van een land, waarvan de UFO-mens ook al niets weet, het centrum voor hem. Een of andere god die zwijgt. Want iedereen heeft wel eens van die hoge menselijke instantie gehoord en iedereen weet ook dat zij alles te vertellen heeft. Wie zich nu te ver van het geheel, de groep, heeft verwijderd, krijgt geen antwoord meer – is zelf incommunicabel geworden – en vervalst dit tot de klacht dat de regering informatie achter houdt.
Van wat er werkelijk aan de hand is, laat zich zonder diepgaand onderzoek de juiste diagnose stellen: de klager is slachtoffer van zijn eigen – of andermans hang naar het aangaan van (hersenloze) syncretistische verbindingen geworden, als hij geen fantast of oplichter is. Wat psychiatrisch misschien weinig verschil maakt. En ook kun je in het gouvernement de kern zien waarvan het deeltje (elektron) is los geraakt of zich heeft vrij gemaakt en dat geen verbinding meer lijkt te kunnen aangaan.
Heel sociaal zou het zijn als het UFO-deeltje niet zijn eigen oorzaak zou zijn, maar het gevolg van een ander partikel van het idem systeem dat er zelf binnen is gebleven. En zo is sociaal wat het meestal is: dat een ander met de ellende wordt opgescheept.
Samenvattend horen UFO’s thuis in dit tijdvak van netwerken en statistische klassen alias de verloren standen, tevens epoche van rapide groei, bloei en verval van modes en trends. Kortom, dit is een extreem Historische [= structuurloze] Tijd, van de laatste technische snufjes voorzien. Heel modern dus. Daarbij is er een kans dat één van die modes meer dan een kleurrijke ’flower power’ zeepbel of wezenloze UFO zal blijken te zijn en als ‘a new interpretation for a new generation’ zal uitharden tot een normatief schema dat de oude zal vervangen. Met daarover triest te zijn, kun je beter wachten; verleden tijden zijn niet per se de goede. Wel is het zaak de oude te kennen, dat wil zeggen: nooit te vergeten waar je vandaan komt! Alleen zó blijf je meester van je lot; anders word je een UFO, of je maakt dat een ander die ziet vliegen.
Over creationisten gesproken,deze reaguurder creeert een geheel eigen wereld(naar zijn hersenspinsels gelijkenis) .
Het valt me dan weer mee dat-ie het niet heeft over moslims, de terreur van links of andere stokpaardjes. D’r is nog hoop voor ‘m.
Wat een hoop quatsch bij elkaar, zeg…
De Vries heeft het in elk geval over zijn vak, Vermeeren niet. Daarentegen is luchtvaart een vrij begrijpelijk vak op een technische universiteit, maar wat doet een leerstoel reformatorische wijsbegeerte daar?
Hier overigens een Delftse discussie over die vraag: http://www.delta.tudelft.nl/artikel/wetenschap-is-geen-geloof-2/19399
Kijk, dat zat ik me nou ook al af te vragen. Hoe hebben UFO’s trouwens niet met luchtvaarttechniek te maken?
Welkom Taede.
@10
Ja. Wat doet Delft in dit circuit?
@overige
Overigens ben ik van mening, dat religiestudies sowieso niet op een universiteit thuis horen, zelfs al zou daar wel een historisch argument voor bestaan.
Religie en wetenschap gaan niet samen. Ik begrijp ook niet hoe een dr of drs van een theologische hogeschool kan komen. Ik erger mij daar al heel erg lang aan : er bestaat een ernstige titelverwarring tussen een drs theoretische natuurkunde en een drs godgeleerdheid. Een drs godgeleerdheid geeft een wetenschappelijk cachet aan zijn kennis die er naar mijn mening niet is. Het verschil zou in titeltoewijzing en in instituut tot uiting moeten komen. De discussievermenging van al die verwarrende dingen zou dan minder makkelijk plaats kunnen vinden.
Ufo’s zijn geloof, creationisme is dat ook (voor zover er een metawezen in verondersteld wordt). Zodra het bestaan van ufo’s is bewezen kunnen ze naar een echte harde wetenschap worden overgeheveld.
Op je vraag of ik dit ook inconsistent beleid vind moet ik dus ja antwoorden.
NB : ufo staat voor unidentified flying object. Die bestaan natuurlijk per definitie. De vraag is of daar groene mannetjes oid in zitten. Anders gezegd of een UFO gelijk is aan een buitenaardse beschaving. Enz. Dat is impliciet in bovenstaande als ik het goed heb begrepen.
NB: mijn opmerking over de drs titelverwarring hangt samen met een godgeleerde die mij ooit de kabbala uitlegde. Meer flauwekul kun je niet aan een drs titel hangen.
Hans: Overigens ben ik van mening, dat religiestudies sowieso niet op een universiteit thuis horen, zelfs al zou daar wel een historisch argument voor bestaan.
Religie en wetenschap gaan niet samen.
Tenzij je studie doet naar religie, in plaats van in religie. Dus wel religiestudies, maar geen theologie. Waarom dat op een TU moet is inderdaad een vraag, anderzijds is het misschien wel goed als ze daar ook een beetje breed georiënteerd zijn.
Dat alles wat op universiteiten gebeurt wetenschap is natuurlijk niet helemaal waar. Sommige universitaire studies zijn strikt genomen (geavanceerde) beroepsopleidingen, ze leiden niet op tot wetenschapper. Bijvoorbeeld medicijnen of rechten. Een theologische faculteit (waar je dus wordt opgeleid tot dominee of professionele kwezelaar) is eigenlijk ook zoiets.
De marktwerking in het hoger onderwijs ,weet je hoeveel gereformeerden en hervormden er in de omgeving van Delft huizen?Het Westland ligt om de hoek,en vergeet de bible belt niet.
anderzijds is het misschien wel goed als ze daar ook een beetje breed georiënteerd zijn.
Waarom is het misschien wel goed als een universiteit breed geöriënteerd is? En waarom is het misschien wel goed als een technische universiteit breed geöriënteerd is? En hoort bij een brede oriëntatie een leerstoel reformatorische wijsbegeerte? Ook op een TU?
Het is nuttig als een universiteit een beetje breed georiënteerd is zodat men zijn eigen hooggespecialiseerde vakgebied ook in een context leert zien. Voor al die knappe ingenieurs die straks in het wild worden losgelaten is het toch wel handig om ook te leren hoe de wereld en de maatschappij zo’n beetje in elkaar zitten.
Minimaal lijkt filosofie/epistemologie me voor alle universitaire studies een onmisbaar onderdeel. Maar daarnaast kan je het dus aanvullen met wat-je-maar-wil. Bijna alle kennis is nuttig.
“Reformatorische wijsbegeerte” dus niet, ik dacht dat ik daar duidelijk over was. Vergelijkende religiestudies zou wèl heel goed kunnen.
Theologie en Religie is volgens mij meer iets voor de Psychiatrie.
Ik ben trouwens een beetje klaar met dat ‘ik bedrijf wetenschap dus ik heb gelijk’ toontje. Dan begrijp je duidelijk niet wat het betekent om de wetenschappelijke methode te hanteren.
En met je (je = men) een groot deel verse afgestudeerden met een wetenschappelijke graad die slechts bedreven zijn in achterhaalde nu.nl kopjes napraten.
Theologie kan prima volgens de wetenschappelijke methode onderwezen worden. Zoniet dan moet er eerst een discussie gevoerd worden over wat wetenschap nu precies inhoudt en dan kan je de afgelopen 3 eeuwen fundamenteel onderzoek gebruiken om aan te tonen hoe relatief ‘de waarheid’ eigenlijk is.
Theologie kan prima volgens de wetenschappelijke methode onderwezen worden.
Je bedoeld in de zin van foute uitgangspunten dus foute theorie oid?
Parallax: Theologie kan prima volgens de wetenschappelijke methode onderwezen worden.
Eh nee, dat kan dus niet.
Theologie vereist geloof in God, terwijl de wetenschappelijke methode juist een kritische blik vereist.
Ik lees Taede’s weblog doorgaans met plezier, maar in deze hele UFO-materie heeft hij zich ernstig vergaloppeerd.
Lees bijvoorbeeld de reacties van Eelco van Kampen:
http://tasmedes.wordpress.com/2012/02/20/prof-dr-klaas-van-egmond-pleit-ervoor-om-ufos-serieus-te-nemen-in-de-volkskrant/#more-1115
Vermeeren werd de mond niet gesnoerd, hij gebruikt een onwetenschappelijke aanpak om UFO’s te koppelen aan aliens.
Dat er blijkbaar ook een creationistisch-reformatische filosoof als hoogleraar actief is op de TU (Technische Universiteit), is wel heel curieus, dat ben ik met Taede eens.
is het niet : ‘reformatorisch’?
“Als we Appels en Peren gaan vergelijken … Zijn Bananen nog het lekkerst”
https://bats.h1t.ch/
Zoals de zaken nu liggen, lijkt het erop dat het Reformatorisch Dagblad deze hoogleraar voor de eigen creationistische kar heeft gespannen en de lezing van De Vries zeer grondig verdraaid heeft. De zaak wordt vervolgd…
Een tussenstand van de discussie is hier te vinden: http://tasmedes.wordpress.com/2012/03/06/de-discussie-over-marc-de-vries-verdraait-het-reformatorisch-dagblad-de-zaak/.
Langzaam maar zeker sluipen de vingers van het Vaticaan weer in Nederland. Langzaam maar zeker krijgt de Televangelist de wetenschap in de klauwen. Misschien weer tijd voor een nieuwe 80 jarige oorlog, en dit keer een koude oorlog tegen het Vaticaan, en hun mede centraal gestuurde georganiseerde geloven. (Iran dus ook want dat is de Islamitische versie van het Vaticaan).
Deze post is toch wat misplaatst, het gaat hier over grefo’s. Je weet wel, die lui die juist de 80-jarige oorlog zijn begonnen.
In de boekhandel staat filosofie vaak gerangschikt naast esoterie en religie. Ik heb me daar lang aan geërgerd en als zoethoudertje vertelde ik mezelf dat Esoterie en Filosofie alfabetisch gezien elkaars naasten zijn. Andere keren maakte ik mezelf maar wijs dat ze als tegengestelde polen juist daarom misschien wel bij elkaar horen te staan.
Ben benieuwd hoe de auteur van het bovenstaande artikel, Taede Smedes van de faculteit Filosofie, Theologie en Religiestudies, omgaat met de potsierlijke samenvoeging van de diverse disciplines binnen zijn faculteit. Met het alfabet heeft het alvast weinig te maken.
Joehoe?
Marc de Vries heeft een gastbijdrage geschreven die op mijn weblog is opgenomen: https://tasmedes.wordpress.com/2012/03/06/1160/. Hij is geen creationist dus.
Ligt het aan mij, of meent de Vries dat evolutie een historische gebeurtenis was en dus achter ons ligt? Ik ben van mening dat evolutie een (nog steeds) voortdurend proces is en dat we dus wel degelijk metingen kunnen doen en daarmee hypotheses kunnen toetsen.
Gelezen. Wat een treurig stuk.
Ik kan het hele verhaal toch niet anders opvatten dan als het gezwam (rookgordijn) van een creationist.
Ik pik wat dingen uit de laatste alinea.
dV: … dat zowel van de kant van evolutiebiologen als aanhangers van creatiemodellen te grote en stellige claims naar voren worden gebracht.
Hij verzuimt aan te geven over welke claims het precies gaat en waarom die “te groot” en “te stellig” zouden zijn.
Ik wil hier wel een claim neerleggen: biologische evolutie vindt werkelijk plaats en is de beste verklaring voor de verscheidenheid aan levensvormen op onze planeet. Zou hij dat een te grote en te stellige claim vinden, zoals ik vermoed? Zo ja, dan is hij een creationist. Waarom dan toch verstoppertje spelen achter zoveel woorden.
dV: Ik zie alleen in creatiemodellen niet de forse theologische problemen ontstaan die ik bij evolutiemodellen zie.
Hier vergeet hij dat als wetenschap en theologie elkaar in de weg zitten, wetenschap voorrang hoort te krijgen. Realiteit gaat voor op fantasie.
dV: Zolang er voor die inconsistenties geen overtuigende theologische ‘account’ is, ben ik niet bereid om mij tot de evolutietheorie te ‘bekeren’.
Hier maakt hij zijn acceptatie van de evolutieleer afhankelijk van de uitleg die eventueel zou kunnen worden gegeven voor bepaalde tegenstrijdigheden in de Bijbel. Alsof dat ertoe doet voor de theorie. De Bijbel is toch geen biologieboek.
Ik ben hier niet in geschoold, maar vond Augustinus niet al dat je voor je kennis van de wereld niet in de Bijbel moet kijken? Of geldt dat niet meer voor grefo’s?
Deze meneer de Vries voelt waarschijnlijk wel aan dat hij een onhoudbare positie probeert vast te houden. De strohalmen van het geloof.
Hij is onmiskenbaar een creationist maar durft het niet toe te geven. Of hij is géén creationist en durft dat ook niet toe te geven. Het lijkt me een moeilijk bestaan zo.
De Vries heeft zo te lezen nogal weinig begrepen van de evolutietheorie. Of juist wel en hij creëert bewust valse tegenstellingen.
Ha, ze zijn er nog, de christelijke fundamentalisten, die de bijbel uitleggen en interpreteren op dezelfde manier als PVVers de Koran uitleggen en interpreteren.
ik heb wel eens horen zeggen dat er in het oud-Hebreeuws van Genesis net zo goed kan staan ‘Sinds het begin schept God de hemel en de aarde’, en is de rest allemaal metaforisch bedoeld. Dan zouden we het allemaal weer met elkaar eens zijn en zou er een hoop bloed minder gevloeid hebben. Getuigt ook van veel meer respect voor die God, die luilak die na 6 dagen klaar was en de rest aan andere invloeden overlaat (de duvel en z’n ouwe moer? verval?) wat zou je je daar nog van aantrekken.
Als een timmerman een mooie kast maakt en die valt een paarhonderd jaar later door houtworm uit elkaar, dan hebben op dat moment die houtwormen het beeld van die kast bepaald, niet die timmerman.
heeft weinig met het gesteggel in Delft te maken, ik begrijp dat de woorden van De Vries zijn verdraaid, dus zou ik eerst Taede’s aanvullingen weer moeten lezen. Later misschien…