Eind februari oordeelde de Raad van State dat het ministerie voor landbouw, natuur en voedselkwaliteit de mosselvissers in 2006 onterecht een vergunning verleende en legde een verbod op om mosselzaad uit de Waddenzee op te vissen (Trouw). Natuurorganisaties blij, mosselvissers woest.
Nu trekt er waas misplaatst nationalisme op boven de Waddenzee. Na ongezouten kritiek van het VVD-Kamerlid Ineke Dezentjé-Hamming op de Postcodeloterij dat deze organisatie met haar financiële steun aan de Waddenvereniging en de Vogelbescherming indirect de Zeeuwse mosseleconomie kapot zou maken komen de eerste boze burgerinitiatieven van de grond. Het Meisje Van de Slijterij (blogger) zegt haar twee loten -waarmee ze al jaren meespeelt in de Postcodeloterij- per direct op en claimt het domein: Trotsopdemossel.nl. In een poll in het AD is ongeveer de helft het eens met de oproep van parlementariër Dezentjé-Hamming tot boycot van de populaire loterij. Dat belooft nog wat…
Maar hoe terecht is het om maatschappelijke belangenorganisaties hun financiering te ontzeggen zodra ze toevallig een onwelgevallig geluid laten horen? In het geval van de mosselzaadwinning ligt de waarheid ergens in het midden en wordt het belang van ons poldermodel maar weer eens onderstreept!
De Evaluatie Schelpdiervisserijbeleid (EVA II) heeft aangetoond dat ongereguleerde mosselzaadwinning in de jaren ’90 bijna de mosselbanken op droogvallende platen heeft doen verdwijnen met een grote afname van de vogelstand tot gevolg. Maar stelt tevens dat duurzame mosselzaadwinning mogelijk is. “Duurzame bescherming van de Waddenzee is te realiseren door het stopzetten van de mechanische kokkelvisserij en het handhaven van mosselzaadvisserij in (een tweederde deel van) het sublitoraal in combinatie met het ontwikkelen van nieuwe mosselzaadvang-technieken” (bron). Een helder pad naar een duurzaam beheer van de Waddenzee en een gezonde Zeeuwse mosselsector, tóch?!
Maar eerst zal de samenleving nog wat nationalistische oprispingen moeten verwerken in de vorm van de zoveelste ’trots op site’ en aanvallen op de Postcodeloterij. Want als wij van de Indiase overheid te horen krijgen dat het belachelijk is dat de Nederlandse overheid een ngo subsidieert die kritiek heeft op Indiase arbeidsomstandigheden dan vinden we die Indiërs maar een stelletje onderontwikkelde autoritaire klootzakken. En blijkbaar staan we niet stil bij alle maatschappelijke dilemma’s die moeten worden opgelost zodra er met Postcodeloterij geld aan de andere kant van de wereld natuurreservaten voor poezelige tijgerwelpjes worden ingesteld? Maar zodra het in onze eigen achtertuin komt dienen de financiële middelen van een maatschappelijke organisatie direct ontnomen te worden? Dat is krom.
Zonder maatschappelijke belangenorganisaties is er geen tegendruk tegen economische overexploitatie. Zonder Vogelbescherming en Waddenvereniging hadden de Zeeuwse mosselvissers de Waddenzee allang leeggevist. Omdat ik naast een lekkere pan mosselen óók wil blijven genieten van een biodiversteitsrijke Waddenzee kies ik wel voor het gesubisdieerde danwel Postcodeloterij gefinancieerde poldermodel.
preemptive strike om betweters het mosselzaad voor de voeten weg te maaien:
ja bovengetekende blogger is indirect zelf financieel afhankelijk van de Postcodeloterij maar dat wil nog niet zeggen dat hij geen onafhankelijke mening kan hebben. Als het NPL geld wegvalt word hij gewoon broodblogger, dus u bent gewaarschuwd!
Reacties (44)
Hoe kan je de zeeuwse mosselvangst om zeep helpen door niet meer op de waddenzee te vissen?
Imo hebben ze trouwens boter op hun hoofd. Eerst zo veel mogelijk vangen en alles leegvissen en dan gaan huilen dat het niet meer mag. Misschien zou men gewoon het hele water moeten laten leegvissen, zijn we definitief van het gezeur af.
Basszje, het gaat om het zogenaamde mosselzaad. Jonge mosselen die ‘ontkiemen’ in de Waddenzee en in hun pubertijd worden opgevist en verplaatst naar Zeeuwse kwekerijen.
Meisje van de Slijterij is zeker een blogger, maar toch ook fractieassistent bij de VVD in de gemeente Sluis.
Carlos: helemaal eens. Maar goed, geen negatief woord over Zeeland natuurlijk; dan beginnen wij Zeeuwen meteen te zingen:
ik bedoelde het zingen van het zeeuwse volkslied, maar het embedden van het youtube filmpje lukte niet…
Oja?! Aha! Dat is ronduit verblØffend David…
Dat vind ik wel even wat directer dan mijn eigen semi/quasi afhankelijkheid van de NPL. Dank voor deze verheldering.
Ja Andere Stefan embedden ist verboten. Maar kom maar op met die link dan doe ik het zelf wel ff voor je.
@6: in tegenstelling tot wat sommigen beweren kijk ik namelijk ook wel eens buiten mijn eigen partij.
@Carlie: ‘broodbloggen’? Gaan je dan voor PF aan de slag?
Opvallend hoe goed VVD-ers en drank altijd samengaan, tactische zet; afzetmarkt geregeld.
Jammer dat Thomas uit Huizen de oudste beroepen ter aarde wil slopen. Waarschijnlijk heeft hij geen hongerwinter meegemaakt. Dan zou hij wel anders piepen. Thomas, maak een afspraak met een mosselschipper en laat je in de praktijk eens een keer bijscholen over het duurzaam bewerken van de Wadbodem. Het is de moeite waard!
@2: Aha!
Dus het zijn helemaal geen Zeeuwse mosselen. Het zijn Fries/Groningse mosselen die gewoon naar Zeeland gedeporteerd zijn! Een schande!
Als er iemand kapot moet, dan toch liever de Zeeuwse mosseleconomie dan de Waddenzee.
Nick Trachet zegt het mooi in een reactie op Foodlog
Citaat: “De mens neemt de natuur in zijn spoor mee. De natuur is voortdurend in verandering en geen enkele ekologische niche blijft op den duur onbenut, dat is een wet uit de biologie. Wat verdwijnt wordt ingenomen door een andere soort. altijd, zolang er eten is. De waddenzee en de Oosterschelde zijn cultuurfenomenen, gesmeed en gepatineerd door het eeuwenlange menselijke gebruik van die wateren. De zeekreeften, bijvoorbeeld, kwamen pas naar Nederland toen er stenen havenstructuren werden gebouwd, in het zand kan een kreeft niet leven. Die stenen structuren kwamen er pas omdat de VOC boormosselen had meegebracht uit Azië. Zonder stenen structuren (en wrakken), geen zeewieren, minder krabben, geen anemonen, m.a.w. minder biodiversiteit. De menselijke activiteit heeft de natuur in Nederland dus verrijkt, niet verarmd. Dat er nu zoveel mosselen op het wad zijn (tot vreugde van de zeeëenden), heeft àlles te maken met de mosselcultuur.”
@Arnoud, er moet helemaal niemand kapot, wat een rare conclusie dat er iemand kapot zou moeten. De waddenzee moet en mag niet kapot, evenals de mosselsector dat ook niet mag.
Het lijkt echter dat de waddenvereniging daar anders over denkt, want die wenst ook al niet deel te nemen aan overleggen om tot een mogelijke oplossing te komen. Een debat, georganiseerd door de PZC, ging niet door omdat men ook daar niet aan wenste deel te nemen.
Ik denk dat de mosselsector zich gewoon te weinig ontwikkeld heeft, en nauwelijks buiten de eigen sector kijkt. Daarnaast is het punt natuurlijk niet dat er geen redelijke oplossing te vinden is. Daarvoor verwijs ik met Carlos graag naar de Evaluatie Schelpdiervisserijbeleid (die ik eerlijk gezegd ook niet kende voor het lezen van dit stukje, en nog steeds niet helemáál heb uitgelezen). Punt is dat een VVD-parlementariër oproept tot de boycot van een loterij die o.a. geld geeft aan een maatschappelijke organisatie die opkomen voor de vogels en de wadden. Dat is natuurlijk gewoon triest voor een lid van een wetgevend orgaan dat bevoegdheid heeft te regelen wat wordt geëist. In feite geeft mw. Hammink met deze doldwaze actie aan dat er geen parlementaire meerderheid voor haar voorstel is waarmee we moeten constateren dat het ofwel gewoon een slecht plan is, ofwel mw. Hammink een slechte parlementariër is omdat ze geen meerderheid voor een goed plan kan organiseren.
Ofwel agendeert ze door deze actie een punt waar veel en veel te weinig aandacht voor was.
Petra, in de zeventiende eeuw was de Noordzee een heldere zee met uitgestrekte oesterbanken, oesters zo groot als een bord (lees: The End Of The Line- Charles Clover, vertaling: Leeg – Charles Clover). Inmiddels is de Noordzee een cultuurlandschap, iedere vierkante meter wordt om de paar jaar wel een keer omgewoeld door een boomkor. Dit heeft tot een enorme daling in soortenrijkdom geresulteerd. De laatste decennia is door de komst van invasieve soorten, die meeliften onder boten, in balastwater of zelfs moedwillig worden uitgezet de soortenrijkdom inderdaad weer gestegen.
Vroeger ‘overkwamen’ ons deze veranderingen, tegenwoordig kunnen we meten om te weten.
Cultuurlandschappen met hun bijbehorende soorten kunnen mooi en boeiend zijn. Maar laten we de onschuld en de goedheid van het menselijk ingrijpen in de natuur niet overdrijven en verkeerd neerzetten. Meer dan 1300 wetenschappers peilden onlangs in opdracht van de VN de staat van onze ecosystemen, het resultaat: 2/3 van onze ecosysteemdiensten zijn sterk in verval. Het is crisis.
officieel rapport: http://www.millenniumassessment.org/en/index.aspx
eenvoudigere samenvatting: http://www.millenniumassessment.org/en/index.aspx
Wetenschappelijke rapporten die specifiek de visserij behandelen zijn zo niet nóg somberder. Het wordt tijd dat de vissers gaan luisteren naar deze signalen ipv hun kop in de wind te steken en hun eigen ondergang te bespoedingen. Dacht je soms dat leden van natuurorganisaties willen dat vissers kapot gaan?
Het cultuurlandschap in de Noordzee is een keuze, we kunnen ervoor kiezen om de Noordzee te houden als een soort onderwaterakker met een beperkt aantal soorten waar de mens haar voordeel mee doet. Een paar scholletjes, haringkjes en uiteraard mosselen. Vergeet de eidereenden, tuimelaars, zeehonden en al die tientallen vissoorten die niet commercieel aantrekkelijk zijn. Dat kan, dat is een keuze. We kunnen echter ook kiezen voor een beheersplan dat zowel mens áls natuur recht doet. We kunnen kiezen voor Marine Protected Areas (MPA’s) waar niet gevist mag worden zodat de visstand zich kan herstellen. Omdat vissen zich nu eenmaal niet houden aan grenzen kan de overloop uit zo’n MPA duurzaam bevist worden. Soortenrijkdom neemt toe, soorten wordt minder bedreigd met uitsterven en misschien… misschien wordt de Noordzee dan ooit weer een heldere blauwe zee? Dat is een keuze die we als Nederlandse samenleving maken. Vissers en ‘vis etende en natuur liefhebbende’ consumenten te samen.
De Evaluatie Schelpdiervisserijbeleid (EVA-II) laat zien dat in het verleden de mosselvisserij in de Waddenzee aanzienlijke schade heeft aangericht aan de biodiversiteit. Maar ze biedt ook oplossingen voor een duurzame mosselvisserij. Het wordt tijd dat de vissers dat nu eens onderkennen.
Het is de Waddenzee van 16 miljoen mensen en in feite als potentiële World Heritage Site is het eigenlijk de Waddenzee van 6 miljard mensen.
In plaats van acties te ondernemen om natuurorganisaties monddood te maken zal de visserijsector nu eens gezamelijk met de andere maatschappelijke actoren naar een duurzame oplossing moeten gaan zoeken.
@David Rietveld
Als het Femke H. niet lukt niet een meerderheid te verkrijgen voor één van haar plannetjes komt dat dan doordat het slechte plannetjes zijn of is Femke H. een slechte parlementariër?
@19: Kan ook alletwee zijn he? We hebben het immers over Femke H.
@T: iets wat Halsema in ieder geval niet zou doen is een goedkope actie voeren om een uitspraak van de Raad van State aan te vechten. Waar ik in bovenstaande reactie op doelde – en wat in dit geval de politieke context is – is dat er kennelijk een goed compromis mogelijk is, waarbij volgens mij geen coalitiebelangen worden geschaad. Dan moet je het voor elkaar kunnen krijgen. En @20 heeft in zoverre gelijk dat slechte parlementariërs vaker met slechte plannen komen. Ik ben zelf niet geneigd te zeggen dat dat voor Halsema geldt.
Even to the point, de natuurbeschermers moeten smaen met de mosselsector tot een oplossing kunnen komen, maar dan moet met wel WILLEN overleggen en op dit moment wil men dat niet.
Het gaat niet om kamerleden en waarom ze dingen agenderen op de manier dat ze dat doen. Het gaat om het agendapunt. Dat lijkt op slot.
Zaken aanvechten is juist wat politici moeten doen, ik zou niet weten wat daar goedkoop aan is.
Dat jij niet geneigd bent om te zeggen dat Femke H. een slechte parlementariër is die met slechte plannen komt begrijp ik.
“@20 heeft in zoverre gelijk dat slechte parlementariërs vaker met slechte plannen komen. Ik ben zelf niet geneigd te zeggen dat dat voor Halsema geldt.”
@21: Oei, komt Femke niet vaak met plannen die geen meerderheid halen? dat zou toch al snel tot een bepaalde conclusie leiden…
Mosselen en het kweeksysteem.
Mosselen planten zich voort doordat zij eitjes en zaadcellen in grote getale tegelijk in het zeewater spuiten.1 mossel kan voor 26 miljoen nakomelingen zorgen (40-45 stuks in een kg als ze het tot consumptie mossel halen=ca 600.000kg
mosselen uit 1 mossel!)
Bevruchte cellen zweven in het water, ze groeien en ontwikkelen een schelpje op enig moment worden ze zo zwaar dat ze naar de bodem vallen.
Ze vallen van nature heel dik en een groot deel haalt het niet tot grote mossel omdat het door instabiel worden van de zaadbank weg stroomt, weg stormt ,verstikt.
Tijdens de mosselzaadvisserij worden deze banken uitgedund en op mosselpercelen uitgezaaid.Het zaad krijgt een betere overlevings kans en zal sneller groeien.
Dit zorgt ervoor dat de totale biomassa mosselen in de waddenzee met kweek(ondanks menselijke consumptie)groter is dan zonder kweek(geen mosselen meer op uw bord)
Dit kweekproces gebeurt sinds 1950 op dezelfde manier en dezelfde percelen grond!hoezo niet duurzaam.De wadden natuur is zeer dynamisch, zo ligt er een bank mosselzaad van 100.000 ton en zo is die verdwenen door stroom of storm, verloren voor de vogels en mensen .
Het Nederlandse waddengebied is onder invloed van de mens denk aan de afsluitdijk , vrijwel contineue baggerwerk zaamheden, recreanten geworden tot wat het nu is.
Van dit gebied is het Oostelijk deel zeg 50% van het totale waddengebied sinds 1990 voor mosselvisserij gesloten.
Van het westelijk deel zijn de platen verboden gebied, wat wel mag worden bevist is fraktioneel tov het hele waddengebied.
Als je in Nederland iemand vermoord ben je onschuldig totdat is bewezen dat je schuldig bent.
De vissers zijn schuldig totdat ze bewijzen dat ze niet schuldig zijn de wereld op zijn kop.
Onze maatschappelijke natuurclubs maken daar willens en wetens misbruik van en vechten elke zaadvisvergunning aan, terwijl niemand ook zij niet kunnen aantonen dat de mosselkweek schade veroorzaakt.
In de Waddenzee bedraagt het oppervlak aan mosselkweekpercelen ongeveer 4.000 hectare. In de Oosterschelde bedraagt het oppervlak ruim 2.000 hectare. Het totale oppervlak van de Waddenzee is 241.000 hectare. De mosselpercelen maken dus nog geen 2% uit van de Waddenzee.
Om maar even inhoudelijk wat aan de discussie toe te voegen.
Citaat: “De mosselsector wordt vaak aangewezen als boosdoener van teruglopende populaties eidereenden, scholeksters en andere bewoners van het Wad. Langzaam komt de erkenning dat er een veelheid van complexe factoren speelt die de draagkracht van de wateren beïnvloedt. Eigenlijk weten we maar heel weinig van de werking van de natuur in de zeeën. Er zijn heel veel lacunes in de wetenschappelijke kennis. Mosselkwekers beweren dat door de kweek meer mosselen beschikbaar zijn voor de natuur. Feit is dat de populatie eidereenden de laatste jaren is toegenomen.”
Bij nader inzien had ik wellicht toe moeten voegen: “ofwel lid is van een gemarginaliseerde oppositiefractie.” ;-)
De rechter heeft bepaald dat de vergunning onrechtmatig is uitgegeven. Daar is geen speld tussen te krijgen wie de rechtsstaat accepteert moet ook deze uitspraak te accepteren.
Verburg heeft een extern onderzoek naar de effecten van de mosselvisserij toegezegd, beide partijen (vissers, natuurbeschermers) mogen een onderzoeker inbrengen.
Verburg streeft naar een nieuwe dit keer goed onderbouwde vergunning in 2009.Het proces is volop aan de gang.
Bij LNV laten ze heus ‘hun vissers’ niet vallen. Alleen wordt er (min of meer) voor het eerst in de geschiedenis nu ook eens rekening gehouden met het belang van de natuur o.a. door de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn te respecteren. De Waddenzee is van levensbelang voor tientallen vogelsoorten die trekken tussen Siberië en West-Afrika. Daar heeft de mens rekening me te houden of zoals christenen dat zeggen de mens heeft daar rentmeesterschap over.
Stadhouderes van ’t Graauw, ’t vermaak van laffe Grooten,
Het blinde werktuig van hun snood-baatzuchtig doel!
De lust van ’t Hof! – De schrik der beste Stadgenooten!
Een helleveeg, geneigd tot onrust en gewoel.
KAET MOSSEL, zo berucht in dees beroerde dagen,
Die op der braven naam den vuilsten laster braakt,
En voor ’t Oranje-Huis gelyk een ‘Bulhond waakt,
Pronkt hier, met de oproerleus, by haren Mosselwagen.
Ik vind druk zetten op een organisatie als de postcodeloterij zeker acceptabel.
@David Rietveld
Is Groen Links dan een gemarginaliseerde oppositiefractie en de VVD niet? Als er een verschil is, wat is dan de reden van de verschil?
Groen Links en de VVD zijn beiden liberale partijen waarbij Groen Links als kernpunt de natuur en de VVD de economie heeft. Dat kan elkaar mooi aanvullen, want liberalen praten namelijk. Liberaal zijn betekent voor vrijheid zijn, vrijheid in keuzes waar jouw vrijheid ophoudt waar het de vrijheid van het andere individu aantast.
Ik erger me altijd aan het hokjesdenken. Iemand die politiek bedrijft, om het even voor welke partij, moet streven naar een betere maatschappij en naar oplossingen, daar pastin mijn ogen het respectloos veroordelen van andere belangen niet in.
@32: Neenee, er is geen verschil ;-)
@33: Eens, maar dat is meteen één van de redenen dat ik de actie van Hammink nu juist wat minder gelukkig vind. Ik ‘veroordeel’ dus ook die actie, niet de belangen. En terzijde: in Den Haag maakt GroenLinks sinds 2006 deel uit van een coalitie met PvdA en VVD. Wat mij betreft over het algemeen tot genoegen.
@34 Fijn dat we het tenminste eens zijn op die punten:-)
Hammink is trouwens maar de helft van haar (dubbele) achternaam
Ondernemers betalen hun eigen organisatie. Vakbondsleden doen dan ook, en ANWB-leden dito. Dus moeten milieu-, natuur- en landschapsfans dat ook doen.
Dat is nu niet het geval. Iedere milieuclub wordt in hoofdzaak gefinancierd door de overheid en de postcodeloterij. Ze gebruiken hun geld meestal om via juridische procedures overheidsbesluiten ongedaan te maken.
Dat dat makkelijk kán is een manco van het bestuursrecht en moet snel verholpen worden. Maar dat van die mogelijkheid gebruikt wordt gemaakt is de verantwoordelijkheid van de milieuverenigingen zelf. Dat iedere mogelijkheid via een combinatie van Europese richtlijnen en de werking van het nationale betuursrecht wordt aangegrepen om werkelijk alles plat te leggen, zal het milieuwezen uiteindelijk flink opbreken.
De postcodeloterij moet leren begrijpen dat milieu etc. geen ‘goed doel’ is, maar gewoon een politiek standpunt. Goede doelen, dat zijn mensenrechten en schooltjes in Afrika. In Nederland moet de ware democraat altijd bereid zijn inpoldering van de Waddenzee af te wegen tegen het voortbestaan ervan, en de huidige staat van de Oostvaardersplassen in te willen leveren voor landbouw of een vliegveld.
Wie niet bij voortduring bereid is die afweging te maken, is een fundamentalist en een anti-democratische engerd. De organisatie van Volkert van der G. werd overigens ook gefinanierd door de postcodeloterij.
…en stoppen met de postcode loterij omdat ze het verkeede doel steunen. Ha! Alsof mensen VANWEGE de goede doelen meedoen aan zo’n loterij! Laat me niet lachen! Zeg dan gewoon dat je niet meer mee wil doen omdat je nooit wat wint.
Ik zie nu pas de update dat de schrijver van dit weblog mede afhankelijk is van het feit dat ik die loten koop.
Daarmee krijgt het hele artikel wel een andere lading.
@Willem (36) ik neem even je reactie mee met link naar je site, zag geen mailformulier daar.
“iedere milieuclub wordt in hoofdzaak gefinancierd door de overheid en de postcodeloterij.”
“De postcodeloterij moet leren begrijpen dat milieu etc. geen ‘goed doel’ is, maar gewoon een politiek standpunt.”
Willem Dezwijger, kunt u al zelfstandig poepen? Moet ik nog reageren om dergelijke onzin?
Wereldnatuurfonds en Greenpeace om maar even twee grote jongens te noemen ontvangen geen overheidsgeld (uit principe) en de laatste ontvangt zelfs geen NPL geld.
Milieu geen goed doel? Ooit van de VN Millennium Development Goals gehoord? Ga die nu eerst maar eens goed bestuderen. Milieu is zóó ontzettend verweven met de mens en haar welzijn (in uw ogen ‘schooltjes in Afrika’) dat zelfs het Rode Kruis een omvangrijke klimaatafdeling heeft. Praat geen peop Willem of anders ZWIJG.
en oja dat argument over Volkert (u laat u wel erg in uw kaarten kijken wat betreft uw bruine bril) maak dat eens hard…
@Willem Dezwijger: wat een argumentatie… aiaiai: de postcodelotterij wordt toch volledig gefinancierd uit haar commerciele activiteiten, namelijk het verkopen van loten? Daarnaast (aanvullend op Carlos) kan de milieubeweging qua ledenaantallen rekenen op de grootste achterban in Nederland…
Je gezwestst prikkelt de discussie niet, maar irriteert!
Overigens ben ik het niet eens met Carlos en vind ik dat een hele bedrijfstak, die al eeuwen lang bestaat niet zomaar de nek omgedraaid mag worden (zie ook @25 Cees): en Carlos als we daarvoor de wet zouden moeten veranderen, dan moet dat maar gebeuren! Dat kan in een democratie…
Ik herhaal voor Willem deZwijger: in een democratie mag je met elkaar oneens zijn en in een goede democratie discussieerej op basis van argumenten en niet op zinloos gebral…
Andere Stefan, ik zeg nergens dat deze bedrijfstak de nek omgedraaid moet worden. In tegendeel zelfs!
In mijn artikel schrijf ik al dat de waarheid in deze mossel-kwestie waarschijnlijk in het midden ligt. De initieële insteek van mijn postje was dat ik bezwaar maak tegen het monddood maken van belangenorganisaties. Dat alleen al een oproep tot nuance tot zulke felle anti-reacties leidt laat zien dat het een verhitte discussie is waar feiten en emotie door elkaar lopen (ook aan de kant van de milieuorganisaties).
Vandaag is er in de Tweede Kamer gestemd over een aantal moties rondom dit onderwerp. Twee moties zijn aangenomen:
http://www.geencommentaar.nl/parlando/index.php?action=doc&filename=KST117172.pdf
http://www.geencommentaar.nl/parlando/index.php?action=doc&filename=KST117173.pdf
Een motie van Ouwehand (pvdd) om het warm te saneren is afgewezen:
http://www.geencommentaar.nl/parlando/index.php?action=doc&filename=KST117174.pdf
Stemmingsuitslag:
http://www.tweedekamer.nl/images/15-04-2008_tcm118-157138.pdf