Tracking & tracing: immoreel, schadelijk en overbodig

Wederom een bijdrage van Henk Boeke, redacteur van Ouders Online. Het stuk is ook op zijn website te lezen. Ouders Online krijgt vaak verzoeken van bedrijven om hun producten onder de aandacht van het publiek te brengen.

We noemen het hier op de redactie wel eens ‘de veiligheidsmaffia’. Daarmee bedoelen we: alle bedrijven die geld willen verdienen aan de angst van ouders dat hun kind iets akeligs kan overkomen.

Vanzelfsprekend zijn niet álle veiligheidsproducten overbodige onzin (autogordels zijn bijvoorbeeld best nuttig) maar er is wel heel veel kaf onder het koren. Er zijn grofweg types.

Type 1 – het werkt niet
Het kaf van type 1 is dat het niet werkt. Dat is bijvoorbeeld het geval bij monitoren tegen wiegendood. Die hebben nul komma nul effect en redden geen enkel kinderleven. Terwijl ze wel peperduur zijn. Dan betaal je dus goud geld voor alleen maar het idee dat je je kind beschermt.
Een nog kwalijker variant van type 1 zijn de producten die de veiligheid juist verkleinen in plaats van vergroten, of domweg gevaarlijk zijn. Bijvoorbeeld: de riemen tegen wiegendood.

Type 2 – bangmakerij
Het kaf van type 2 is dat het product een niet bestaand probleem oplost. De strategie van de veiligheidsmaffia is dan: bang maken. Oftewel: zorgen dat je een probleem gaat zien dat in werkelijkheid niet of nauwelijks bestaat. Dat zijn bijvoorbeeld alle producten die te maken hebben met ontvoeringen.

Ontvoeringen spreken zeer tot de verbeelding, en de media maken er altijd veel werk van. Denk bijvoorbeeld aan het media-circus rond de ontvoering van de Engelse kleuter Madeleine McCann die verdween uit een vakantiehuis in Portugal. Dat soort gebeurtenissen is echter zeer zeldzaam. In Nederland gebeurt het zo’n 7 keer per jaar. Het aantal verkeersslachtoffers is vele malen groter.

Track & trace your kids
Het allerergste zijn natuurlijk die producten en diensten die zowel onder type 1 (het werkt niet) als onder type 2 (bangmakerij) vallen, zeker als ze ook nog eens echt schadelijk zijn. Afgelopen week hadden we weer zo’n geval.

We kregen het verzoek van een Engels bedrijf, dat internationaal actief is, om een Nederlands testpanel samen te stellen voor een nieuwe dienst op het gebied van mobiele telefonie voor kinderen. Kort samengevat: het kind heeft een mobiele telefoon met gps-functionaliteit, en dit bedrijf zorgt er dan voor dat je als ouders je kind voortdurend kunt volgen. Track & trace your kids, alsof het pakketjes van TNT-Post zijn…

We reageerden als volgt op dit verzoek:

We kunnen helaas niet meewerken aan uw verzoek om een testpanel samen te stellen via Ouders Online, omdat we grote bezwaren hebben tegen dit soort producten en diensten. We vinden uw plannen immoreel, schadelijk en volstrekt overbodig.

Immoreel omdat u geld wilt verdienen aan de (latente) angsten van ouders, die u bovendien nog eens extra aanwakkert. Hoe zwaarder je hamert op ‘veiligheid’, des te onveiliger men zich gaat voelen. Daarnaast wordt de privacy van het kind ernstig aangetast omdat u ervoor gaat zorgen dat kinderen elke minuut van de dag gevolgd gaan worden. Ook dat achten wij immoreel. (Net zo immoreel als het installeren van spyware op de PC van je kind, om alle uitgaande e-mails en chatgesprekken te monitoren.)

Schadelijk omdat u kinderen gaat belemmeren in hun ontwikkeling. U ontneemt hen de kans om fouten te maken (fouten maken is noodzakelijk om van te leren) en u ontneemt hen de mogelijkheid om zelfstandig te leren functioneren. Op termijn zult u de onveiligheid dus juist vergroten in plaats van verkleinen. Bovendien is uw propositie gebaseerd op wantrouwen in plaats van vertrouwen, waardoor de band tussen ouders en hun kinderen ernstig onder druk kan komen te staan. Ook dat is schadelijk.

Volstrekt overbodig omdat er geen kind minder door gekidnapt zal worden (wat overigens al zeer sporadisch voorkomt), en omdat je bij spijbelen gewoon gebeld wordt door de school dat je kind niet aanwezig is. Daar heb je geen gps-technologie voor nodig. (De vraag waar je kind dan wél is, in plaats van niet, doet niet terzake. Spijbelen is spijbelen, waar het kind zijn tijd ook doorbrengt.) Voor de echte noodgevallen hebben we al het Amber Alert, dat goed functioneert. (En daar waar het niet – of niet op tijd – functioneert, bijvoorbeeld omdat een kind al verdronken in een plas of slootje ligt, helpt uw systeem ook niet.) Kortom: volstrekt overbodig dus.

Advertentiebeleid
Nu ging het nog om het verzoek een testpanel samen te stellen, maar wat ook veel voorkomt is dat we verzoeken krijgen om advertenties voor dit soort producten te plaatsen. Dat weigeren we stelselmatig, omdat we niet mee willen werken aan het exploiteren van de angst (laat staan het nodeloos aanwakkeren daarvan).

Daarmee maken we het onszelf wel moeilijk, omdat we door dit advertentiebeleid heel wat inkomsten mislopen. Wat extra pijn doet, in deze barre tijden met geminimaliseerde advertentiebudgetten. Maar ja, principes hebben hun prijs…