Dubbele moraal

Een gastbijdrage van Frans Kuijpers, eerder verschenen op zijn weblog 'Ballonnendoorprikker'. We gaan even wat jaren terug in de tijd. Om precies te zijn naar de Somalische hoofdstad Mogadishu in oktober 1993. Amerikaanse soldaten wilden twee naaste handlangers van Mohamed Farrah Aidid, de leider van een opstandelingengroep gevangennemen. Gevangennemen voor het aanvallen en doden van soldaten van de Verenigde Naties. Die poging liep gierend uit de hand en leidt tot veel slachtoffers. Black Hawk Down is de enigszins geromantiseerde verfilming van deze gebeurtenis. De Amerikaanse verliezen en vooral het in de straten tonen van gedode Amerikaanse soldaten, leidde tot grote verontwaardiging. Ik moest hieraan denken bij het zien van de berichtgeving over de dood van Hamasleider Sinwar. Dat de dood van een vijand tot vreugde leidt in het kamp van de tegenstander, daar kan ik me nog wel iets bij voorstellen. Dus ook bij de blijdschap van de aanhangers van Aidid met de dood van de Amerikaanse soldaten. De verontwaardiging over het tonen van de lichamen van die soldaten als een soort trofee, die kon ik ook heel goed begrijpen. Zoiets doe je niet. Een dode vijand is, net als een gevangen soldaat, een mens die je met respect behandelt. Ik moest hieraan denken omdat je met een beetje zoeken, een heel klein beetje want je kunt ze al op de site van de NOS vinden, zie je beelden van de laatste seconden van Sinwar en foto’s van zijn ontzielde lichaam. Sinwar zal gruwelijke zaken hebben gedaan. Zaken waarvoor hij straf verdient. Filmpjes van zijn dood en foto’s van zijn lichaam als een soort trofee tonen aan de wereld is een teken van gebrek aan beschaving. Je verontwaardiging uitspreken over het ene, het als een trofee tonen van gedode Amerikaanse soldaten of het voor de camera onthoofden van mensen zoals ISIS geregeld deed en dan vol trots beelden van een dode vijand tonen lijkt mij te getuigen van een dubbele moraal. Die dubbele moraal gaat nog verder. Volgens de Amerikaanse president Biden laat dit zien: “dat geen enkele terrorist ter wereld kan ontsnappen aan gerechtigheid,”  en was het: “een goede dag voor Israël, de Verenigde Staten en de wereld.” Nu is het niet aan mij om namens welk land dan ook een dag te recenseren. Wat wel aan mij is, is mijn verbazing uit te spreken over deze uitspraak. Sterker nog, om uit te spreken dat dit een hele slechte dag is, omdat er van gerechtigheid geen sprake is. Van gerechtigheid is sprake als iemand die van gruwelijke misdaden wordt verdacht, voor de rechter wordt gebracht en vervolgens een eerlijk proces krijgt. Dat is gerechtigheid. Het doden van Sinwar, net als van vele andere kopstukken van Hamas en Hezbollah is geen gerechtigheid, het is wraak. Het is oog om oog. Het enige waar dit toe leidt, en daarmee zijn we al een heel eind op weg, is dat iedereen blind wordt. Blind van woede. Dergelijke uitspraken doen afbreuk aan een rechtstaat waarvan de leiders ze uitspreken. Belangrijker, ze doen afbreuk aan het imago van de rechtstaat in het algemeen. Die lijkt er immers alleen te zijn als het ‘ons’ uitkomt.

Moord op Haniyeh zet de zaken in het Midden-Oosten nog verder op scherp

ACHTERGROND - Het kan zijn dat de bazen die bij de Israëlische Mossad het doden van tegenstanders regelen, denken dat het doden van Ismail Haniyeh het conflict met Hamas een gunstige wending zal geven. Helaas voor hen: dat is ontzettend primitief gedacht.

Alleen als een direct belanghebbende – zoals bijvoorbeeld een troonpretendent of een regerende dictator – wordt gedood is dat soms het geval. In alle andere gevallen wordt de opengevallen plaats snel opgevuld en schuift het regerende kader gewoon een plaatsje op. Zo zal het gaan in het geval van Ismail Abdul Salam Haniyeh. En zo zal het waarschijnlijk net zo gaan in het geval van Fuad Shukr, de militaire commandant van Hezbollah, die eerder een Mossad-doel was maar die nog steeds niet definitief dood is gemeld. Wel zijn er drie andere doden, een vrouw en twee kinderen, en 74 gewonden bij deze glorieuze Israelische aanval op een wijk in Beirut.

Niet de echte leider

Haniyeh (62) was al een tijdje niet langer de leider van Hamas. Hij was weliswaar in 2017 de leider van het politbureau van Hamas geworden, maar dat betekende vooral een politieke en symbolische functie. Hij had tevoren een stapje opzij gedaan ten gunste van Yahia Sinwar, die nadien de scepter zwaait in Gaza. Er zijn verhalen dat er wrijvingen zouden hebben bestaan tussen Haniyeh en Sinwar, maar dat is niet duidelijk bevestigd.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.