Hogere temperaturen door meer zuidelijke wind? Niet zo snel

In het beruchte Volkskrant artikel van Frans Dijkstra (geen opwarming in oktober, weerlegd door Steeph) werd een link gelegd naar een sterker dan normale zuidelijke wind als oorzaak van de hogere temperaturen. Reden genoeg om de windgegevens van de KNMI eens nader te bekijken. Sinds 1951, was afgelopen oktober de op twee na warmste oktobermaand. Alleen 2001 en 2006 waren warmer. In onderstaande figuur is duidelijk te zien dat er afgelopen oktober een sterkere zuidelijke wind was dan normaal in oktober. So far, so good. Maar dit is slechts één waarneming, niet echt een solide basis om conclusies op te bouwen. Om een beter beeld te krijgen, de overige negen oktobermaanden uit de top 10:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Toch die eeuwige Zuidwester

DATA - In september liet ik zien dat 2013 tot dan toe een uitzonderlijk jaar was qua heersende windrichting. De Noordooster was minstens net zo sterk als de traditionele Zuidwester. Het laatste deel van het jaar heeft, met de nodige stormen erbij, toch ook van 2013 een normaal windjaar gemaakt.

Hier de gecombineerde grafieken, nu met 2013 als volledig jaar. Nog steeds een beetje meer Noordoost dan gebruikelijk. Maar niet genoeg om van een echte trendbreuk te kunnen spreken. I stand corrected.

windrichting_compleet_475

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: martinbroek (cc)

Eeuwige zuidwester – behalve in 2013

DATA - In Nederland groei je op met de eeuwig heersende zuidwester. De wind komt altijd uit die hoek, net als het weer. Maar de laatste tijd voelde het alsof de eeuwigheid gebroken was. Reden om eens in de KNMI-data te duiken.

Al op de lagere school kreeg ik het te horen. In Nederland komt de wind meestal uit het zuidwesten. Omdat ik menig jaar in een zeilboot heb gezeten, werd dit ook door de eigen ervaring bevestigd. Zo erg dat een zuidwester natuurlijk aanvoelt en iedere andere windrichting raar.

Daarom had ik het laatste jaren sterk het gevoel dat de dominantie van de zuidwester afgenomen was. Een datamartelaar als ik kan dan bijna niets anders dan dit gevoel met cijfers onderbouwen. Gelukkig heeft ons onvolprezen KNMI genoeg cijfers in huis.

Eerst even de basis. We nemen de jaren zestig als referentie. KNMI geeft per uur aan wat de heersende wind is. We turven vervolgens de frequentie in blokjes van 10 graden. Voor de richtinglozen: 360 = Noord, 90 = Oost, 180 = Zuid en 270 = West.
windrichting_jr60_475

De hang naar linksonder, het zuidwesten, is duidelijk te zien. Nu voegen we de jaren ’80 (1980-1989) en de 21ste eeuw (2000-2012) toe om te zien of er een verschuiving in zit.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.