Het is buiten koud, nat en vroeg donker. En dan regent het ook nog kortingen in de Black Week, de opgerekte versie van koopfestijn Black Friday. Het perfecte weer om comfortabel vanaf je bank online troep te kopen, als je niet goed uitkijkt. Ik was niet van plan mee te doen, maar uit nieuwsgierigheid ben ik toch gaan kijken wat deze Black Friday behelst.
Geen haast, je hebt het niet nodig
Op de overzichtswebsite blackfridaynederland.nl pronken vooral grote ketens met hun kortingsacties. Ik zie heel veel elektronica (fun fact: inclusief vibrators), wat kleding en een geurkaars. Maar vooral technische snufjes dus. Ik snap niet veel van elektronica. Voor mij zijn het een heleboel spullen die ik niet nodig heb en die toch behoorlijk wat geld kosten. Sommige spullen heb ik wel nodig, zoals een telefoon en een computer. Maar - verrassing! - die heb ik al en hoef ik dus niet te kopen. Het ontbreekt me dan ook totaal aan de noodzaak om nu iets aan te schaffen.
Er zijn wel dingen die ik ooit nog wil, zoals een betere stofzuiger. Maar moet dat nu? Nee joh, dat kan prima later, als ik het meer nodig heb dan nu. Elektronische producten die eerst nieuw en duur zijn, worden meestal vanzelf goedkoper. Of er komen betere versies. En zo niet: ook goed, dat zien we dan wel weer.
Bovendien, de huidige Black Friday-kortingen zijn na deze week voorbij, maar het bestaan van kortingsacties zal nog een hele tijd voortduren. Je kan toch bijna geen winkel binnenlopen zonder dat schreeuwerige kortingsacties je om de oren vliegen? In mijn beleving geldt dat bij uitstek voor elektronicawinkels. Dus daar hoef je het nu niet voor te doen.
Natuurlijk, als je nu iets nodig hebt, kan deze week een goede gelegenheid zijn om het te kopen. Maar dat geldt alleen als je het nodig hebt of er zeer zeker van bent dat je er echt van gaat genieten. Bij twijfel kan je misschien net zo goed wachten tot een volgend geschikt moment.
Zo las ik jaren geleden in de Black Friday-context de grote wijsheid: 'it's not a good deal if you don't need it!' ('het is geen goede aanbieding/aankoop als je het niet nodig hebt!'). En zo is het maar net. Ga maar na.
Toegevoegde waarde
Als ik aan het speuren ben en ik ben geïntrigeerd door een product, dan stel ik me weleens voor wat er zou gebeuren als ik het zou kopen. In veruit de meeste gevallen is het antwoord: helemaal niets. Ja, het wordt naar me verzonden en ik neem het in ontvangst. Vervolgens voeg ik het toe aan mijn collectie spullen om er waarschijnlijk maar zeer beperkt iets mee te doen of van te genieten, want ik had het niet echt nodig, en het voegt niet heel veel toe aan de spullen die ik al had.
In veel gevallen gaat het zo: als ik het nieuwe ding gebruik, gaat dat eigenlijk ten koste van mijn gebruik van andere spullen die ik al had. Als het nieuwe kleding is en ik ga dat dragen, dan draag ik andere kledingstukken (vergelijkbare kledingstukken qua seizoen, dikte, mouwlengte, combinatiemogelijkheden, noem maar op) vervolgens minder. Die kledingstukken brengen dan meer tijd door 'in de wacht' in mijn kast. Is mijn levenskwaliteit dan verbeterd? Nauwelijks.
Er zijn uitzonderingen, maar dat zijn meestal niet de impulsaankopen. Voor mij zijn dat spullen die al langer op mijn 'dit wil ik ooit misschien aanschaffen'-lijst staan, dit zijn spullen die praktisch zijn en een goede toevoeging aan de spullen die ik al heb. Of spullen die iets anders vervangen wat stuk is gegaan (en zich dus al hebben bewezen!). Spullen die ik ook daadwerkelijk ga gebruiken en waar ik van ga genieten. Zoals die nieuwe stofzuiger die ik ooit wil.
Spullen moeten voor mij echt toegevoegde waarde hebben. Dat is nogal logisch, maar ik merk dat we als consumenten nog weleens vergeten om dit na te gaan. We worden zo gemanipuleerd door marketing en kortingsacties dat we regelmatig een urgentie voelen om iets te kopen terwijl de toegevoegde waarde van het product aan ons leven maar klein is. Dit terwijl we wellicht met onze tijd, energie en geld andere dingen zouden kunnen doen die ons meer geluk opleveren. Dat lijkt mij nou zeer de moeite waard om wel even na te gaan, zodat we niet per ongeluk dure troep kopen die we niet nodig hebben.
