Boekbespreking: Zingeving als Machtsmiddel

Dat de (ex-)bloggers van GeenCommentaar boekenschrijvers zijn zagen we al eerder, maar nu is het dubbel raak. Op 29 september presenteert GC-gastlogger Olivier van Beemen van Parijsblog.nl zijn boek "In Parijs". En slechts een maand geleden verscheen het boek Zingeving als Machtsmiddel van Meerten ter Borg en GC-redactielid Berend ter Borg. Dat laatste boek kreeg ik als goede vriend opgestuurd en las ik met buitengewoon veel plezier. Zingeving als Machtsmiddel (uitgeverij Meinema) past goed in het onderzoeksgebied van Meerten ter Borg, bijzonder hoogleraar aan de Leidse Universiteit op het gebied van niet-institutionele religie in de hedendaagse samenleving. Eerder verschenen van zijn hand de boeken Het geloof der goddelozen (1996), en Zineconomie (2003). De socioloog Ter Borg schetst hierin de oorzaak voor de menselijke drang naar zingeving en de manier waarop de moderne mens hier mee omgaat. Naast traditionele religie ontstaan steeds meer ongebonden vormen van religiositeit.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Stelling: GC zou bij wet verboden moeten worden

Op GeenCommentaar is ook plaats voor gastloggers. Dit keer weer voor Berend ter Borg met zijn stelling dat GeenCommentaar.nl bij wet verboden zou moeten worden, een ‘bespiegeling van een technofoob’.

Down with GC (Image: Geencommentaar.nl)

Ik heb altijd huiverig tegenover het fenomeen ‘internet’ gestaan. Het is over het algemeen mijn overtuiging dat technologische vooruitgang nergens toe kan leiden. Toen, midden jaren negentig, elektronika-goeroes begonnen te schreeuwen over de ‘onbeperkte mogelijkheden’ van de IT beving mij een gevoel van paniek, en zelfs van misselijkheid. Ik zat bepaald niet om ‘onbeperkte mogelijkheden’ te springen. Ik deed moedige pogingen om de nieuwe werkelijkheid die ontstond te ontkennen. Zo behoorde ik tot de achterhoede die oprecht geloofde dat mobiele telefoons een mode van voorbijgaande aard waren. Het internet viel moeilijker te ontkennen, maar ik heb de hoop gekoesterd dat de ‘millennium bug’ dit fenomeen op de een of andere manier de nek om zou draaien.

Ik heb mijn walging voor het internet op peil kunnen houden door zorgvuldig alleen het slechtste van het web te bekijken. De gedachte dat internet ‘de toekomst van de democratie’ zou zijn heb ik de kop ingedrukt door een aantal discussies op stand.nl te volgen. Een zegening. Een aaneenschakeling van scheldkanonnades, gesteld in het slechtste Nederlands dat ik ooit ben tegengekomen. Op stand.nl zal nooit eens iemand een betoog opbouwen, dan wel inhoudelijk reageren op wat een ander had gezegd. Mijn vooroordeel over het internet bleef in stand.

Recentelijk stelde een vriend die meer in contact stond met de moderne tijd voor, dat ik eens een bijdrage aan het blog waarvan hij redacteur was zou leveren. Inderdaad, geencommentaar.nl. Ondanks mijn afkeer van het internet ben ik ook de kwaadste niet, en als mij zoiets gevraagd wordt dan doe ik het.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Baardigheid van het Kwaad

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Ditmaal voor Berend ter Borg die ons het volgende stuk via de mail toezond.

Karadzic in vermomming (foto news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/7519039.stm via wikipedia: en.wikipedia.org/wiki/Image:Radovan_Karadzic_2008.jpg)

Het is iedere keer toch weer een teleurstelling. Er is opnieuw een spook gearresteerd. Je doet je best om te voelen wat je zou moeten voelen: opluchting uit naam van de mensheid, blijdschap dat er eindelijk recht zal geschieden. Maar eigenlijk voel je dat de wereld weer een klein beetje onttoverd is, dat er iets van de magie en de suspense verdwenen is.

Want laten we wel wezen: wij houden van het kwaad. En dan niet zozeer het tergende, ergerlijke kwaad, het kwaad dat aangericht wordt door laffe kleine mannetjes achter bureau’s, die het ook allemaal niet zo goed weten. Nee, we houden van het vleesgeworden kwaad. Wij houden van mannen, en soms ook vrouwen, die het kwaad vertegenwoordigen, die leven om slecht te zijn, en bij voortduring tonen dat ze hier talent voor hebben.

Radovan Karadzic was een prachtig voorbeeld. Met zijn pafferige smoelwerk en zijn weelderige grijze haar gaf hij de verschrikkingen in Bosnië een gezicht. Vijf jaar lang, van 1991 tot 1996, leek hij onaanraakbaar, want de wereldgemeenschap had schijnbaar geen idee hoe de Servische moordmachine waarover hij de leiding had tot staan moest worden gebracht. Door de wol geverfde diplomaten lieten zich door hem afbluffen. ?Hij liegt, ik weet dat hij liegt, hij weet dat ik weet dat hij liegt, en toch blijft hij liegen,? verzuchtte de Britse Lord Owen. En in wezen heeft hij gewonnen, want grote delen van Bosnië die eerst door moslims werden bewoond zijn nu in Servische handen, en zullen dat waarschijnlijk ook altijd blijven. En toen het spel eenmaal uit was slaagde Karadzic erin om twaalf jaar lang volstrekt ongrijpbaar te blijven. Gedurende het hele proces tegen zijn baas Slobodan Milosevic leefde Karadzic nog ergens, in vrijheid, een teken dat dit verleden nog allerminst afgesloten was.